* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
Sözün tezliyi - sözün mətnlərdə hansı tezliklə rast gəlinmə göstəricisidir. Bu rəgəm 1 000 000 söz arasında sözün neçə dəfə meydana gəlməsini göstərir.
2009 | •••••••• | 0.32 |
2010 | ••••••••••••••• | 0.64 |
2011 | •••••••• | 0.34 |
2012 | •••• | 0.17 |
2013 | •••••••••••••••••••• | 0.88 |
2014 | •••••••••••• | 0.51 |
2015 | •••••••• | 0.34 |
2019 | ••••••• | 0.28 |
2020 | •••• | 0.13 |
1 f. 1. Ağıza qoyulan bir şeyi dişlə qırmaq, əzmək, xırdalamaq, ovmaq. Ağzımda çörəyi çeynəyib bəzən; Xırdacaxırdaca yemlərdim onu. S.Vurğun. Beşi də böyrünü yerə vermiş, yenicə bitmiş qırxbuğumludan qıraraq ağızlarına qoyur və çeynəyirdilər. Ə.Vəliyev. // Dişləri ilə kəsmək, gəmirib qırmaq. Hər yerdən ümidini kəsmiş Məhbusi ipini çeynəyərək qolunun birini açmışdı. M.İbrahimov. // Hirs, qəzəb, acıq ifadəsi olaraq dodaqlarını, bığlarını dişləri arasına alıb əzmək, gəmirmək. [Ağası bəy] əllərini döşünə qoyub bığlarını çeynəyən (f.sif.) xanın buyruğuna müntəzir idi. Çəmənzəminli. Acıqdan çeynədi dil-dodağını; Kinindən yeyirdi ürək yağını. A.Şaiq. 2. məc. Bir sözü çox təkrar etmək; təkrarlamaq, bayağılaşdırmaq. Axşamacan hamı bu sözləri ağzında çeynəyirdi və çeynəyib özgəsinə verirdi. B.Talıblı. 3. məc. Tapdalamaq, ayaqlar altına salmaq. [Xəyyam:] Çeynədik yıpramış adətləri biz; Böylə azadə ömür sürmədəyiz. H.Cavid.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / çeynəmək1 Güman olunur ki, çənə sözü ilə kökdaş olub. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti / çeynəmək2 глаг. 1. жевать: 1) размельчать, разминать пищу или что-л. во рту, перемешивая со слюной; разжёвывать, разжевать. Çörək loxmasını çeynəmək жевать кусок хлеба, at otu çeynəyir лошадь жуёт сено; saqqız çeynəmək жевать жвачку (жевательную резинку) 2) перен. долго и нудно говорить об одном и том же, повторять одно и то же; пережёвывать 2. пережёвывать, пережевать: 1) разжёвывать, разжевать (в 1 знач.) 2) жевать (в 2 знач.) 3. разжёвывать, разжевать 1) размельчить, размять пищу или что-л. другое зубами. Ət tikəsini çeynəmək разжёвывать кусок мяса 2) перен. хорошо объяснить, растолковать. Sualı çeynəyib vermək разжевать вопрос 4. грызть (кусать, сдавливать зубами). Kəndiri çeynəmək грызть толстую верёвку, zənciri çeynəmək грызть цепь, at yüyəni çeynəyirdi лошадь грызла удила, dodaqlarını çeynəmək кусать губы 5. перен. неоднократно и с завистью говоря об одном и том же, сглазить кого-л., что-л. ◊ saqqız kimi çeynəmək жевать мочалку (надоедливо говорить об одном и том же); çeynəyib ağzına qoymaq разжевать и в рот положить
Azərbaycanca-rusca lüğət / çeynəmək1 f. 1. to chew (d.), to masticate (d.); to ruminate (d.); saqqız ~ to chew the cud / gum 2. məc. to repeat with tiresome monotony (d.)
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / çeynəmək1 f. mâcher vt ; mastiquer vt ; məc. répéter une chose plusieurs fois, expliquer plusieurs fois
Azərbaycanca-fransızca lüğət / çeynəmək1 гл. 1. жакьун; // сараривди атӀун, саралай (чакъвалай) авун; 2. пер. жакьун, са гаф гзаф тикрар авун; икрагь жедай дережада тикрарун, мана (метлеб) агъуз авун (гафунин ва мс.); 3. пер. кӀвачерик кутун (вегьин), тӀуш гун, кьуьл гун (мес. са адетдиз).
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / çeynəmək