şikəst sözü azərbaycan dilində

şikəst

* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur

Yazılış

  • şikəst • 96.1121%
  • Şikəst • 3.7975%
  • ŞİKƏST • 0.0904%

* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.

Mündəricat

OBASTAN VİKİ
Şikəst
Əlillik (lat. invalidus — «gücsüz», in — «yox» + validus — «güclü») — xəstəlik və ya qocalıq nəticəsində əmək qabiliyyətini itirmiş insanın vəziyyətinə deyilir. Fiziki, əqli, duyğu və ya psixi xəstəliyi nəticəsində əlil adamın cəmiyyətdə həyat imkanları məhdud olur. Azərbaycanda əlillərə münasibət sahəsində sosial siyasət — həyatda və cəmiyyətin inkişafında onların fəal iştirak etməsi imkanlarının genişləndirilməsinə, maddi vəziyyətlərinin yaxşılaşdırılmasına yönəldilmişdir. == Əlilliklə bağlı Azərbaycan qanunvericiliyi == Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası, maddə 38. III - "Hər kəs qanunla müəyyən edilmiş yaş həddinə çatdıqda, xəstəliyinə, əlilliyinə, ailə başçısını itirdiyinə, əmək qabiliyyətini itirdiyinə, işsizliyə görə və qanunla nəzərdə tutulmuş digər hallarda sosial təminat hüququna malikdir". Əlilliyin qarşısının alınması, əlillərin reabilitasiyası və sosial müdafiəsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanununa müvafiq olaraq anadangəlmə, xəstəlikdən və ya xəsarətdən doğan əqli və ya fiziki qüsurlar nəticəsində həyat fəaliyyəti məhdudlaşan, sosial yardıma və müdafiəyə ehtiyacı olan şəxs tibbi-sosial ekspert komissiyası tərəfindən ekspert müayinəsindən keçirildikdən sonra müvafiq rəy çıxarılması yolu ilə əlil sayılır. "Əlilliyin müəyyən olunması meyarlarına dair ƏSASNAMƏ" - Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 1997-ci il 29 avqust tarixli 99 nömrəli qərarı ilə TƏSDİQ EDİLMİŞDİR. == Əlilliyə görə pensiyalar == Əlilliyə görə pensiyalar, orqanizmin funksiyalarının pozulması ilə əlaqədar səhhətin pisləşməsi zamanı əmək qabiliyyətinin tam və ya qismən itirildiyi aşağıdakı hallarda təyin edilir: a) əmək zədəsi və ya peşə xəstəliyi; b) ümumi xəstəlik (o cümlədən işlə əlaqədar olmayan zədə); c) müddətli hərbi və ya alternativ xidmət vəzifələrini yerinə yetirərkən yaralanma, kontuziya, zədələnmə və ya cəbhədə olmaqla əlaqədar xəstələnmə, həmçinin müddətli hərbi xidmət və alternativ xidmət zamanı xəstələnmə. Əmək qabiliyyətinin itirilməsi dərəcəsindən asılı olaraq əlillik üç qrupa bölünür. Əlillik qrupları və əlilliyin səbəbləri, habelə onun baş verdiyi vaxt həkim-əmək ekspert komissiyaları haqqında Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti tərəfindən təsdiq edilmiş Əsasnaməyə müvafiq surətdə fəaliyyət göstərən həkim-əmək ekspert komissiyası tərəfindən "Əlilliyin müəyyən edilməsinin əsas meyarları haqqında" təlimata uyğun müəyyən olunur.
Bakı şikəstəsi
Bakı şikəstəsi - Hər bölgənin özünəməxsus şikəstəsi vardır: Bakı şikəstəsi, Qarabağ şikəstəsi və Şirvan şikəstəsi. Bu məclislər arasında müsabiqələr keçirilir, qaliblər mükafatlandırılırdı. Məclisin harada keçirilməsindən asılı olmayaraq hər üç şikəstə mənsub olduğu müvafiq bölgənin ifaçıları tərəfindən “himn” kimi səsləndirilirdi. == Bakı şikəstəsi haqqında == A.İ.Nəcəfzadənin Etnoorqanologiya musiqi təmayüllü ali məktəblər üçün dərsliyində haqqında danışdığımız zərbli muğamın ilkin adının Bakı şikəstəsi olduğu bildirilir Xalq artisti Baba Mahmudoğlu (1940-2006) Dastan folklor ansamblı ilə Kəsmə şikəstə ni məşq edərkən söyləyirdi: Bu şikəstənin əsl adı Bakı şikəstəsi olub. 5 Sonradan ifaçıların dilində Bakı sözü kəsmə ilə əvəzlənib və elmi ədəbiyyata da bu şəkildə düşüb . Mən 10 il (1979-1989) həmin ansambılın musiqi rəhbəri olmuşam. B.Mahmudoğlu oxuyacağı hər hansı musiqi haqqında öncə bizə, ansamblın üzvlərinə ətraflı məlumat verirdi. Sonra həmin melodiyanı məşq edib lentə alırdıq. Kəsmə şikəstə ni də Azərbaycan radiosunun fondu üçün belə ifa etmişik.1954-cü ildə Əziz Özər Türkiyədə Azərbaycan türkü və oyun havalan adlı əsərində Bakı şikəstəsindən bəhs edir Kəsmə şikəstəsi nin ilkin adının Bakı şikəstəsi olduğunu təsdiqləyən faktların ən mühümü etnoqrafik, xalqm yaddaşından süzülüb gələn mənbələrdir. Onlardan da Aşıq Məhəmmədin, Vamiq Məmmədəliyevin, Möhlət Müslümovun, Faiq Çələbiyevin, Valeh Rəhimovun, Vüqar Əhmədin, Elxan Müzəffərovun dediklərinə əsaslanırıq.
Kəsmə şikəstə
Kəsmə şikəstə — Azərbaycan xanəndəlik sənətində zərbi muğamlardan biri. Kəsmə şikəstə XIX əsrdə də zərbi muğam kimi özündə geniş təşəkkül tapmışdır. Məlumdur ki, şikəstə janrı əvvəl aşıq musiqi yaradıcılığında əmələ gəlmiş və onun müxtəlif növləri yaranmışdır. Kəsmə şikəstə Azərbaycan xanəndələri tərəfindən tez-tez oxunur. Kəsmə şikəstədə sevgi, məhəbbətin doğurduğu hisslərdən şikayət, əzab-əziyyət, iztirab var.
Qarabağ şikəstəsi
Qarabağ şikəstəsi — Azərbaycan xanəndəlik sənətində şikəstənin iki növündən biridir. Şikəstənin növləri: Qarabağ şikəstəsi və Kəsmə şikəstədir. Qarabağ şikəstəsi 19-cu əsrdə zərbi muğam kimi özündə geniş təşəkkül tapmışdır. Məlumdur ki, şikəstə janrı əvvəl aşıq musiqi yaradıcılığında əmələ gəlmiş və onun müxtəlif növləri yaranmışdır. Şikəstənin Qarabağ və Kəsmə şikəstəsi növləri xanəndələrimiz tərəfindən tez-tez oxunur. Hər iki şikəstə də sevgi, məhəbbətin doğurduğu hisslərdən şikayət, əzab-əziyyət, iztirab var. Məhz bu xüsusiyyətinə görə onların musiqisində həzinlik var. Qarabağ şikəstəsinin sözləri ənənəyə görə xalqdan alınmışdır. Qarabağ şikəstəsinin mətnini bayatılar təşkil edir.
Qarabağ şikəstəsi (film, 1996)
== Məzmun == Ermənilərin işğalı nəticəsində yurd-yuvasından didərgin düşmüş insanların taleləri filmin əsasını təşkil edir.
Şirvan şikəstəsi (film, 1991)
== Məzmun == Filmdə Kürdəmir bölgəsinin tarixi və bugünkü həyatı öz əksini tapmışdır. == Film haqqında == Film Kürdəmir Rayonu Sovetinin sifarişi ilə çəkilmişdir.
Şərif Şikəstə
Şərif Şikəstə Əfəndizadə — şair "Şahnamə"ni ilk dəfə dilimizə qazaxlı Şərif Şikəstə (şair Eldar Nəsiblinin babası) tərcümə etmişdir.Şərif Şikəstə klassik şair olub. Firdovsidən tərcümələr edib. " Şahnamə "ni tərcümə edib. Şərif Şikəstəni 1937-ci ildə güllələyiblər. Ona görə də qorxularından onun şeirlərini heç bir mətbu orqanda çap etməyiblər. Babam Səməd Vurğunla çox yaxın olub. S. Vurğun gənc olub. Bütün şeirlərini, dərdini, sözünü, giley-güzarını hamısını Şərif Şikəstə ilə bölüşüb. Ona müəyyən şeirlər də ünvanlayıb. " Başına döndüyüm əziz Şikəstə, Dinlə məni hali yaman olmuşam… " O zaman Vurğunun Dürrəni sevən vaxtları olub.
Şikəstlik
Əlillik (lat. invalidus — «gücsüz», in — «yox» + validus — «güclü») — xəstəlik və ya qocalıq nəticəsində əmək qabiliyyətini itirmiş insanın vəziyyətinə deyilir. Fiziki, əqli, duyğu və ya psixi xəstəliyi nəticəsində əlil adamın cəmiyyətdə həyat imkanları məhdud olur. Azərbaycanda əlillərə münasibət sahəsində sosial siyasət — həyatda və cəmiyyətin inkişafında onların fəal iştirak etməsi imkanlarının genişləndirilməsinə, maddi vəziyyətlərinin yaxşılaşdırılmasına yönəldilmişdir. == Əlilliklə bağlı Azərbaycan qanunvericiliyi == Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası, maddə 38. III - "Hər kəs qanunla müəyyən edilmiş yaş həddinə çatdıqda, xəstəliyinə, əlilliyinə, ailə başçısını itirdiyinə, əmək qabiliyyətini itirdiyinə, işsizliyə görə və qanunla nəzərdə tutulmuş digər hallarda sosial təminat hüququna malikdir". Əlilliyin qarşısının alınması, əlillərin reabilitasiyası və sosial müdafiəsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanununa müvafiq olaraq anadangəlmə, xəstəlikdən və ya xəsarətdən doğan əqli və ya fiziki qüsurlar nəticəsində həyat fəaliyyəti məhdudlaşan, sosial yardıma və müdafiəyə ehtiyacı olan şəxs tibbi-sosial ekspert komissiyası tərəfindən ekspert müayinəsindən keçirildikdən sonra müvafiq rəy çıxarılması yolu ilə əlil sayılır. "Əlilliyin müəyyən olunması meyarlarına dair ƏSASNAMƏ" - Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 1997-ci il 29 avqust tarixli 99 nömrəli qərarı ilə TƏSDİQ EDİLMİŞDİR. == Əlilliyə görə pensiyalar == Əlilliyə görə pensiyalar, orqanizmin funksiyalarının pozulması ilə əlaqədar səhhətin pisləşməsi zamanı əmək qabiliyyətinin tam və ya qismən itirildiyi aşağıdakı hallarda təyin edilir: a) əmək zədəsi və ya peşə xəstəliyi; b) ümumi xəstəlik (o cümlədən işlə əlaqədar olmayan zədə); c) müddətli hərbi və ya alternativ xidmət vəzifələrini yerinə yetirərkən yaralanma, kontuziya, zədələnmə və ya cəbhədə olmaqla əlaqədar xəstələnmə, həmçinin müddətli hərbi xidmət və alternativ xidmət zamanı xəstələnmə. Əmək qabiliyyətinin itirilməsi dərəcəsindən asılı olaraq əlillik üç qrupa bölünür. Əlillik qrupları və əlilliyin səbəbləri, habelə onun baş verdiyi vaxt həkim-əmək ekspert komissiyaları haqqında Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti tərəfindən təsdiq edilmiş Əsasnaməyə müvafiq surətdə fəaliyyət göstərən həkim-əmək ekspert komissiyası tərəfindən "Əlilliyin müəyyən edilməsinin əsas meyarları haqqında" təlimata uyğun müəyyən olunur.

Tezlik illər üzrə

Sözün tezliyi - sözün mətnlərdə hansı tezliklə rast gəlinmə göstəricisidir. Bu rəgəm 1 000 000 söz arasında sözün neçə dəfə meydana gəlməsini göstərir.

Ümumi • 3.79 dəfə / 1 mln.
2003 ••••••••••••••••• 5.12
2004 •••••••••••••••• 4.72
2005 ••• 0.67
2006 ••••••••••• 3.15
2007 •••••••••• 2.96
2008 •••••••••••• 3.65
2009 •••••••• 2.40
2010 •••••••••••• 3.54
2011 ••••••••••• 3.35
2012 ••••••••••••••••••• 5.68
2013 •••••••••••••••••••• 6.27
2014 •••••••••••••••••• 5.49
2015 ••••••••••• 3.40
2016 •••••• 1.74
2017 •••••••••• 2.93
2018 ••••••••••• 3.30
2019 ••••••••••• 3.20
2020 ••••••••••••• 3.98

şikəst sözünün leksik mənası və izahı

  • 1 sif. [fars.] 1. Bədənin hər hansı bir üzvündən məhrum olmuş və ya hər hansı bir səbəbə görə onu itirmiş; əlil. Uşaq anadangəlmə şikəst (z.) doğulmuşdur. Şikəst oğlan. Şikəst qoca. – Əlbəttə, əzadan ki bir zad əskik olsa, şikəst hökmündədir. C.Məmmədquluzadə. [Hacı Bayram:] Onu bil ki, sənin şikəst atana, qoca anana rəhmim gəlib, istəmişəm, sizə bir qədər çörək verim. Ə.Haqverdiyev. Qocanın isə bu şikəst qızdan başqa dünyada heç kimi yoxdur. Ə.Məmmədxanlı. // İs. mənasında. Müharibə şikəstləri. Şikəstlərə kömək. □ Şikəst etmək (eyləmək) – 1) bədən üzvlərindən birini sındırmaq, qırmaq, zədələmək. Səng şikəst eylədi balü pərim; Banlamağın hasilini anladım. M.Ə.Sabir. [Hambal:] Məşədi, Allah qüvvət versin, amma belimi şikəst eylərsən. Ü.Hacıbəyov. [Sərvinaz:] Necə qıydın, o cür gözəl atı şikəst elədin? İ.Əfəndiyev; 2) məc. Korlamaq, xarab etmək, pozmaq. O kəslər ki, müəllimlik kimi … xidməti tərk edib, qeyri peşə dalısınca gediblər, mənəviyyat cəhətincə öz əhdü peymanlarını şikəst ediblər. F.Köçərli; 3) məc. Müharibədə məğlub etmək. Düşmənin qoşununu şikəst etmək. Şikəst olmaq (tapmaq) – 1) xəstəlikdən və ya başqa bir səbəbdən bədən üzvlərindən birini itirmək və ya sıradan çıxarmaq; əlil olmaq. Müharibədə ayağından şikəst oldu. – [Gülbəniz:] Buruqda döşəmə və körpü həmişə palçığın içində olur. Fəhlə sürüşüb şikəst ola bilər. M.Süleymanov; 2) məc. Xarab olmaq, korlanmaq, pozulmaq, nöqsanlı olmaq. Əgər şerim şikəst olsa, mənə etmə məlamət, kim; Şikəstə söz bəyan etmək şikəst təbə mədyundur. Heyran xanım; 3) məc. Müharibədə məğlub olmaq, basılmaq, sınmaq, pozulmaq. Ona binaən Yusif şahın həvaxahları şikəst tapıb, hər kəs bir növ ilə başın mərəkədən qıraq çəkdi. M.F.Axundzadə. 2. məc. Sınıq, nöqsanlı. Stolun bir qıçı şikəstdir.

    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / şikəst

şikəst sözünün etimologiyası

şikəst sözünün sinonimləri (yaxın mənalı sözlər)

  • 3 əlil — çolaq — şil — topal

    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti / şikəst
  • 4 ŞİKƏST [Seyyid:] Bundan əvvəl, hamı dərdlər, mərizlər, şikəstlər, məyublar onun qəbrindən dərdlərinə dərman alardılar (Ə.Haqverdiyev); ƏLİL Nəriman belə söhbətləri çox eşitdiyindən, göz qabağında Hacı Bayram kimi qansoran, minlərlə desyatin yer sahibi olan mülkədarları, yersiz-yurdsuz füqəranı, özünün kor əlil atasını gördüyündən gözləri açılıb, dərindən yuxudan ayılmış bir adam olmuşdu (Ə.Haqverdiyev); MAYIF Hacı: Kor olsun, topal olsun, mayıf olsun, övlad olsun! (Mir Cəlal); ŞİL Şil istəyir qüvvət alsın; Tərpənməyən dizlərinə; Kor yalvarır işıq gəlsin; Zülmət çəkən gözlərinə (M.Rahim).

    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti / şikəst

şikəst sözünün rus dilinə tərcüməsi

  • 1 1. битый, поломанный; 2. увечный, инвалид, калека;

    Azərbaycanca-rusca lüğət / şikəst
  • 2 I прил. 1. битый, поломанный. Şikəst kürsü поломанное кресло 2. увечный. Şikəst uşaq увечный ребенок, şikəst qadın увечная женщина 3. искалеченный, изувеченный: 1) получивший увечья, сделавшийся калекой. Şikəst əl изувеченная рука 2) перен. нравственно изуродованный. Şikəst tale искалеченная судьба II сущ. разг. инвалид, калека: 1. человек, лишившийся какой-л. части тела или способности владеть ей. Müharibə şikəstləri (əlilləri) инвалиды войны, şikəstlərə kömək помощь калекам 2. перен. о ком-л. нравственно испорченном, изуродованном (дурным воспитанием, плохим, слабым обучением). Əqli (zehni) cəhətdən şikəst умственный (-ая) калека, şikəst doğulmaq родиться калекой; şikəst edilmək изувечиваться, быть изувеченным, калечиться, быть искалеченным; şikəst etmək калечить, искалечить: 1) причинить к ому-л. тяжёлые увечья, сделать калекой; изувечить, изуродовать. Uşağı şikəst etmək искалечить ребенка, belini şikəst etmək искалечить спину 2) перен. причинить повреждение, привести что-л. в негодность. Maşını şikəst etmək искалечить машину 3) перен. нравственно испортить, изуродовать (дурным воспитанием, плохим, слабым обучением). Həyatını şikəst etmək kimin искалечить жизнь чью, pis tərbiyə ilə uşaqları şikəst etmək калечить детей дурным воспитанием, tələbələri şikəst etmək калечить студентов

    Azərbaycanca-rusca lüğət / şikəst

şikəst sözünün inglis dilinə tərcüməsi

  • 1 I. i. cripple, invalid; müharibə ~i war cripple; ~lər üçün ev home for invalids II. s. invalid, disabled; ~ əsgər disabled soldier; ~ etmək to invalid (d.), to cripple (d.); to break*(d.); ~ olmaq to be* crippled / invalid; to become* crippled / invalid

    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / şikəst

şikəst sözünün fransız dilinə tərcüməsi

  • 1 is. handicapé m, - e f ; mutilé m, -e f ; invalide m, f ; estropié m, - e f ; müharibə ~ləri mutilés de guerre ; ~ etmək mutiler vt, estropier vt ; ~ olmaq être mutilé, -e ; être estropié, -e

    Azərbaycanca-fransızca lüğət / şikəst

şikəst sözünün ləzgi dilinə tərcüməsi

  • 1 [fars.] прил. 1. инвалид; набут (шулу, къецӀи, буьркьуь, члахъ ва я мс. бедендин паярикай садакай магьрум тир, нукьсан квай); şikəst etmək (eyləmək) а) набут авун, бедендин паярикай сад (гъил, кӀвач ва мс.) яна хун, набутрун, инвалид авун; б) пер. чӀурун; в) пер. дяведа магълуб авун, кӀаник кутун; şikəst olmaq (tapmaq) а) набут хьун, инвалид хьун; б) пер. чӀур хьун, нукьсанлу хьун; в) пер. дяведа магълуб хьун, кӀаник акатун; 2. пер. набут, ханвай, нукьсан квай.

    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / şikəst

şikəst sözünün türk dilinə tərcüməsi

şikəst sözü azərbaycan dilinin lüğətlərində

Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti

f. 1) qırma, sındırma; 2) qırıq, sınıq; 3) məğlub olma; basılma; 4) əlil.

Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti

"şikəst" sözü ilə başlayan sözlər

Oxşar sözlər

#şikəst nədir? #şikəst sözünün mənası #şikəst nə deməkdir? #şikəst sözünün izahı #şikəst sözünün yazılışı #şikəst necə yazılır? #şikəst sözünün düzgün yazılışı #şikəst leksik mənası #şikəst sözünün sinonimi #şikəst sözünün yaxın mənalı sözlər #şikəst sözünün əks mənası #şikəst sözünün etimologiyası #şikəst sözünün orfoqrafiyası #şikəst rusca #şikəst inglisça #şikəst fransızca #şikəst sözünün istifadəsi #sözlük