apul sözü azərbaycan dilində

Apuleyus, rusca Apuley (lat. Apuleius Lucius, təxminən m. 125–170) — Qədim Roma yazıçısı, şairi, orta platonçu filosof. Roma imperiyasının Afrika əyalətinin Madavr şəhərində doğulub. Məşhur "Metamorfozalar" ("Qızıl eşşək") romanının müəllifi. Yazıçının latınca əsərləri qalmışdır. == Həyatı == === Mənşəyi === Apuley özünü yarınumidiyalı-yarıqetuleyalı hesab edirdi. Ehtimal ki onun doğma dili hansısa yerli semit şivələrində biri olmuşdur. Şəhər özünüidarəsində yüksək vəzifə sahibi olan atası karlı adam olduğundan, Apuley, ibtidai təshsilini öz doğma şəhərində başlayıb, Karfagendə davam etdirmişdir. Yuli Sezarın əmri ilə yenidən tikilən Karfagen, tamamilə dirçəlir və çiçəklənərək II əsrdə Afrika əyalətinin mərkəzi, valinin iqamətgahı və əyalət senatının iclas yeri olur.

Apuleyus, rusca Apuley (lat. Apuleius Lucius, təxminən m. 125–170) — Qədim Roma yazıçısı, şairi, orta platonçu filosof. Roma imperiyasının Afrika əyalətinin Madavr şəhərində doğulub. Məşhur "Metamorfozalar" ("Qızıl eşşək") romanının müəllifi. Yazıçının latınca əsərləri qalmışdır. == Həyatı == === Mənşəyi === Apuley özünü yarınumidiyalı-yarıqetuleyalı hesab edirdi. Ehtimal ki onun doğma dili hansısa yerli semit şivələrində biri olmuşdur. Şəhər özünüidarəsində yüksək vəzifə sahibi olan atası karlı adam olduğundan, Apuley, ibtidai təshsilini öz doğma şəhərində başlayıb, Karfagendə davam etdirmişdir. Yuli Sezarın əmri ilə yenidən tikilən Karfagen, tamamilə dirçəlir və çiçəklənərək II əsrdə Afrika əyalətinin mərkəzi, valinin iqamətgahı və əyalət senatının iclas yeri olur.

Apuliya — İtaliyanın 1948-ci il Konstitusiyası ilə qismən regional muxtariyyət verilmiş 20 regionundan biridir. Mərkəzi Bari şəhəridir. Apennin yarımadasının cənub-şərqində, Adriatik və İoni (Taranto körfəzi) dənizləri sahillərindədir. Bari, Brindizi, Leççe, Taranto, Foca əyalətlərindən ibarətdir. Sahəsi 19.358 km². Əhalisi 4,1 mln (1994). Səthi təpəli düzənlikdir. Maksimal hündürlük 1151 m-dir (Dauniya d.) Kontinental Aralıq dənizi iqlimi hakimdir. İllik yağıntı 400–500 mm-dir. Ərazisinin 5%-i meşəlikdir.

Apuliya hersoqluğu — 1059-cu ildə Tankred Hoytvillin oğlu Robert Hoytvill tərəfindən əsası qoyulan hersoqluq. Əvvəllər qraflıq statusunu daşıyırdı. 1193-cü ildə V Rocerin ölümü ilə birbaşa Siciliya krallığına birləşdirildi. Hoytvill sülaləsi tərəfindən idarə olunurdu. == Hersoqlar == Robert Hoytvill I Rocer Borsa II Vilyam II Rocer III Rocer Ranulf- hersoqluğu ələ keçirmişdi.

Apuliya qraflığı — İtaliyada vaxtilə mövcud olmuş feodal qurumu. Normanların İtaliyanı işğalı nəticəsində Tankred Hoytvillin oğlu Vilyam Hoytvill tərəfindən yaradılmışdı.

Adi itotu (lat. Marrubium vulgare) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinin i̇totu cinsinə aid bitki növü.

Adi itotu (lat. Marrubium vulgare) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinin i̇totu cinsinə aid bitki növü.

Adi itotu (lat. Marrubium vulgare) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinin i̇totu cinsinə aid bitki növü.

"Metamorfozlar" (lat. Metamorphoseon) və ya "Qızıl eşşək" (Asinus aureus) - II əsrin qədim Roma yazıçısı Apuleyus tərəfindən yazılmış 11 kitabdan ibarət bir romandır. Latın dilində ən məşhur antik romanlardan biridir, dəfələrlə başqa dillərə tərcümə edilmiş və nəşr edilmişdir. Bir neçə ifadənin içindəki korlanmış fraqmentlər istisna olmaqla "Metamorfoz" bizə qırxa ayxın siyahıda və demək olar ki, itkisiz gəlib çatıb. Ən qədim və ən yaxşı siyahı 11-ci əsrdə yaradılmış, hazırda Florensiyada, Laurensiana kitabxanasında olan Laurentianus hesab edilir. Buraya sadalanan ardıcıllıqda Apuleyusun ({{dil-la|Apologia), Metamorfozlar və (lat. Florida), həmçinin Tasitin (lat. Annales və (lat. Historiae) əsərlərindən bir neçə fəsil daxildir. Bu gün də çap olunan ingilis dilinə klassik tərcümə 1566-cı ildə Vilyam Adlinqton tərəfindən nəşr edilən tərcümə hesab olunur.

Pinus apulcensis (lat. Pinus apulcensis) — şamkimilər fəsiləsinin şam ağacı cinsinə aid bitki növü.

Apuliya səfəri (türk. Pulya Seferi) — 1515–1577-ci illər Osmanlı-İspaniya müharibəsi mərhələlərdən biri, Piyalə Paşanın komandanlığı altında Osmanlı donanmasının İspaniya krallığı tabeliyindəki Neapol krallığının Apuliya sahillərinə səfəri. == Səfər == 5 mart 1573-cü ildə Osmanlı imperiyasının Venesiya Respublikası ilə imzaladığı İstanbul müqaviləsi ilə 1570–1573-cü illər Osmanlı-Venesiya müharibəsi sona çatdı və Müqəddəs İttifaq faktiki olaraq dağıldı. Bundan sonra Osmanlı donanması 1573-cü il səfəri dövründə sülh bağlandığı Venesiya Respublikasını deyil, İspaniya Krallığına bağlı olan Neapol krallığı torpaqlarını hədəf aldı. Donanma hazırlıqlarını admiral Qılınc Əli Paşa ilə birlikdə həyata keçirən və yenidən donanma sərdarı təyin edilən Piyalə Paşa 3 iyun 1573-cü ildə Aralıq dənizindən səfərə yollandı. 220 hissəli (208 qalera və 12 barja) Osmanlı donanması Vlyoraya çatdıqdan sonra Otranto boğazını keçərək Neapol krallığının Apuliya sahillərinə enərək, Kastro qalasını ələ keçirdi (eyni qala Lütfi Paşanın 1537-ci ildə Apuliya səfərində də tutulmuşdu). Bölgənin yağmalanması nəticəsində ələ keçirilən çoxlu sayda əsir və qənimət gəmilərə yükləndikdən sonra Osmanlı donanması Messina boğazına doğru irəliləsə də, əlverişsiz hava şəraiti səbəbindən Neapol və Siciliya sahillərinə doğru getməkdən vaz keçdi. Vlyoraya qayıdan Piyalə Paşa, Lepanto və Navarin yanında dayanaraq Navarin qalasını möhkəmləndirdi. Buranın mühafizəsini bir neçə qalera ilə Qılınc Əli Paşaya tapşırdı. Donanma İstanbula 1 noyabr 1573-cü ildə qayıtdı.