Göyümtül böyürtkən
Göyümtül böyürtkən (lat. Rubus caesius) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin moruq cinsinə aid bitki növü.
== Təbii yayılması ==
Vətəni Şərqi Avrasi, Kiçik Asiya və İran hesab olunur.
== Botaniki təsviri ==
Sildindirvari əksərən qövsvarı əyilmiş budaqlı, çox hündür olmayan koldur. Əksər budaqlar tüksüz ağımtıl, boz ləçəkli müxtəlif formalı kiçik tikanlı çox zaman tikansızdır. Yarpaqları enli lansetvaridir. Yarpaqları daim üç yarpaqcıqdan ibarətdir. Yarpaqcıqlar bir növ oturan hər iki tərəfdən yaşıl seyrək tüklü kənarı qeyri bərabər kəsik dişli ucdakı rombvari yumurtaşəkilli yandaılar bir qədər enli çəp yumurtavçari qaidədən dilimlidir. Çiçək saplağı bir qədər uzun çiçək qrupu s eyrək azçiçəkli süpürgədir. Kasa yarpaqları xırda keçətuklu çox zaman vəzili və meyvəyə yapışıq kimidir.
Göyümtül damotu
Göyümtül damotu (lat. Leonurus glaucescens) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinin damotu cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
=== Heterotipik sinonimləri ===
Leonurus campestris Andrz.
Leonurus glaucescens var. latifolius Bunge
Leonurus glaucescens f. latifolius (Bunge) Krestovsk.
Göyümtül mahmızlalə
Göyümtül mahmızlalə (lat. Corydalis glaucescens) — bitkilər aləminin qaymaqçiçəklilər dəstəsinin xaşxaşkimilər fəsiləsinin mahmızlalə cinsinə aid bitki növü.
Göyümtül yukka
Göyümtül yukka (lat. Yucca glauca) — qulançarkimilər fəsiləsinin yukka cinsinə aid bitki növü.
== Təbii yayılması ==
Şimali Amerikanın şərq rayonlarında yayılmışdır.
== Botaniki təsviri ==
Bitki gövdəsizdir. Yarpaqların uzunluğu 70 sm-dək, göyümtül-yaşıl, ağ haşiyəli və kənarlarında seyrək, nazik buruq saplıdır. Çiçək süpürgəsi ensiz, az budaqlıdır. Çiçəkləri yaşılımtıl-ağ və ya sarımtıl rəngli, uzunluğu 7 sm-dək, sallaq, müxtəlif formalı, çox vaxt zəngvaridir. Çiçək saplağının uzunluğu 300 sm-dir. Toxum və kök pöhrələri ilə çoxaldılır.
== Ekologiyası ==
Günəşli, isti yerlərdə bitir.
Göyümtül zirinc
Göyümtül zirinc (lat. Berberis candidula) — bitkilər aləminin qaymaqçiçəklilər dəstəsinin zirinckimilər fəsiləsinin zirinc cinsinə aid bitki növü.
== Təbii yayılması ==
Qərbi Çində yayılmışdır.
== Botaniki təsviri ==
Hündürlüyü 0,8-1,2 m-dir, çətri yarımyumrudur, eni 2 dəfə çoxdur, tez böyüyən, həmişəyaşıl koldur. Çoxsaylı zoğları vardır. Qabığı sarı-ağ, biraz yarıqlıdır, iynələrinin uzunluğu 2 sm-ə qədərdir. Yarpaqları növbəli, ellipsvaridir, uzunluğu 2-3 sm-dir, kənarları burulmuş, tərs-yumurtavarı, xırda dişlidir, üstdən parlaq tünd-yaşıl, alt tərəfdən ağ rənglidir. Zəngvari çiçəkləri çoxsaylı, xoş qoxulu,salxımvarı çiçək qruplarına yığılmışdır. Yazda və yayda parlaq yaşıl, payızda qızılı-qırmızı, sarı rəngli çiçəkləri olur. Qırmızı, parlaq, uzunsov meyvələri, payızın əvvəlində yetişir, uzun müddət tökülmür.
Yaşıl
Yaşıl – rənglərdən biri. Sakitləşdirici, təravətli, incə, canlı, dolğun rəngdir. O sülhü, sakitliyi, sevgini bildirir. Venera planetinin rəngidir. Yaşılı Meksika, Avstraliya, İrlandiya və Misirdə daha çox sevirlər. Çində bu rəng gözəl həyatı və cavanlığı tərənnüm edir.
Yaşıl bölüşməyin, əməkdaşlığın, cömərtliyin rəngidir. Ümidverici təsirə malikdir. Diqqəti açıq saxlayır, özünü ifadə etməyə kömək edir. Məkanları daha geniş göstərməyə yardım edir.
Yaşıl (Talin)
Yaşıl — İrəvan quberniyasının Eçmiədzin qəzasında, indiki Talın rayonunda kənd.
Rayon mərkəzindən 22 km məsafədə, Alagöz dağının qərbində yerləşir. Kəndin digər adı Yeşil olmuşdur. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində qeyd edilmişdir.
Toponim «göy rəng» mənasında işlənən yaşıl sözü əsasında əmələ gəlmişdir. Relyef əsasında
yaranan sadə toponimdir.
Erm. SSR AS RH-nin 12.XI.1946-cı ü fərmanı ilə adı dəyişdirilib Kakavadzor qoyulmuşdur.
Kənddə 1831-ci ildə 18 nəfər, 1873 - cü ildə 235 nəfər, 1886-cı ildə 227 nəfər, 1897-ci ildə 410
nəfər, 1908-ci ildə 255 nəfər, 1914 - cü ildə 273 nəfər, 1916-cı ildə 377 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır.
1919 - cu ildə kənd ermənilərin təcavüzünə məruz qalaraq sakinləri azərbaycanlılar tarixi-etnik torpaqlarından deportasiya olunmuş və Türkiyədən köçürülən ermənilər və kürdlər kənddə yerləşdirilmişdir.
Yaşıl (Talın)
Yaşıl — İrəvan quberniyasının Eçmiədzin qəzasında, indiki Talın rayonunda kənd.
Rayon mərkəzindən 22 km məsafədə, Alagöz dağının qərbində yerləşir. Kəndin digər adı Yeşil olmuşdur. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində qeyd edilmişdir.
Toponim «göy rəng» mənasında işlənən yaşıl sözü əsasında əmələ gəlmişdir. Relyef əsasında
yaranan sadə toponimdir.
Erm. SSR AS RH-nin 12.XI.1946-cı ü fərmanı ilə adı dəyişdirilib Kakavadzor qoyulmuşdur.
Kənddə 1831-ci ildə 18 nəfər, 1873 - cü ildə 235 nəfər, 1886-cı ildə 227 nəfər, 1897-ci ildə 410
nəfər, 1908-ci ildə 255 nəfər, 1914 - cü ildə 273 nəfər, 1916-cı ildə 377 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır.
1919 - cu ildə kənd ermənilərin təcavüzünə məruz qalaraq sakinləri azərbaycanlılar tarixi-etnik torpaqlarından deportasiya olunmuş və Türkiyədən köçürülən ermənilər və kürdlər kənddə yerləşdirilmişdir.
Yaşıl (Vərziqan)
Yaşıl (fars. ياشيل) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Vərziqan şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
2006-cı il məlumatına görə kənddə 218 nəfər yaşayır (53 ailə).
Yaşıl Beretlər
ABŞ Ordusunun Xüsusi təyinatlı qüvvələri (Yaşıl Beretlər) ABŞ ordusunun tərkibində olan xüsusi təyinatlı dəstələr. 1952-ci ildən fəaliyyət göstərir. Vəzifələri: qeyri-konvensional müharibə, antiterrorizm, narkotiklərlə mübarizə. Şüarı — "De oppresso liber" (latınca "Zülmdən azad etməli").
Yaşıl Dərə
Yaşıl Dərə və ya Yaşıldərə — Sumqayıt şəhəri periferiyasında yerləşən gecəqondu və bağlardan ibarət yaşayış massivi.
Yaşayış massivi cənubdan Ceyranbatan, şərqdən Saray qəsəbəsinə doğru uzanır. Şimaldan Sumqayıt şəhərinin məhəllə və mikrorayonları əhatələnən massivdə ilk məskunlaşmalar 90-cı illərdən başlasa da, tikinti bumu əsasən 2000-ci illərin ortalarından etibarən intensivləşib. Hal-hazırda massiv Sumqayıt şəhər əhalisinin mənzil tələbatını qarşılayan əsas ərazilərdən biridir.
2013-cü ildə hazırlanmış Sumqayıt şəhərinin Baş Planında Yaşıldərə ərazisi Sumqayıtın əsas genişlənmə istiqamətlərindən biri kimi nəzərdə tutulub.
Yaşıl Elm
Yaşıl Elm — Bakıda 12 mart 2014-cü ildə universitet tələbələri tərəfindən elmi bloq olaraq fəaliyyətə başlayan, hazırda elmi-kütləvi mövzuda kitablar nəşr edən, elektron materiallar hazırlayan bir qeyri-kommersiya təşkilatıdır. Sosial media və internet ziyarətçiləri baxımından Azərbaycanda ən böyük kütləyə sahib elmi təşkilatdır. Baş redaktoru Taryel Abdullayevdir.
Portalın elektron qəzeti hər kəsə açıq elmi-kütləvi qəzetdir. Burada hər kəs məqalə yaza bilər, məqalələr redaktorlar tərəfindən redaktə edilərək yayımlanır. Hazırlanan elmi materiallar dünyanın böyük universitetlərində tədris edilən kitablara istinad edilərək hazırlanır. Heç bir şəxsi, siyasi görüş, inanc və inancsızlığı dəstəklənməsinı, reklamına və propoqandasına icazə verilmir.[mənbə göstərin]
Portal Azərbaycanda ilk dəfə olaraq təkamül nəzəriyyəsinə aid "Təkamülə Giriş" adlı kitab çıxarmışdır. Bununla yanaşı Nil Deqrass Taysonun "Tələsən insanlar üçün astrofizika", Ali Demirsoyun "Məktəblilər üçün təkamül" kitabları tərcümə edilərək çap edilmiş, plaforma üzvləri tərəfindən uşaqlar üçün "Kosmos" kitabı yazılmışdır.[mənbə göstərin]
Portalın üzvləri və Azərbaycanlı alimlər tərəfindən tez-tez elmi-kütləvi mövzuda görüşlər keçirilir. Görüşlərin əsas məqsədi oxuyucuların suallarını cavablandırmaqdır. Bununla yanaşı elmi seminarlar və elm adamlarının insanlarla görüşünü təşkil edir.[mənbə göstərin]
Portalın elmi seminarlar üçün fəaliyyət göstərən speaker.az saytı fəaliyyətə başlayıb.
Yaşıl Kitab
Yaşıl Kitab—Yaşıl Kitab Liviya lideri Müəmmər Qəddafinin siyasi fəlsəfəsini izah edən qısa bir kitabdır. Kitab ilk dəfə 1975-ci ildə işıq üzü gördü. "Bütün insanlar tərəfindən oxunması nəzərdə tutulurdu." Bunun qismən Kiçik Qırmızı Kitabdan ilham aldığı deyilir (Sədr Mao Tse-tungdan sitatlar) .Onlar həm ölkələrində, həm də xaricində geniş yayılmışdır və "bir çox yaddaqalan şüarları ilə sadə, başa düşülən bir tərzdə yazılmışdır. ". İngilis dilində tərcüməsi Liviya Xalq Komitəsi tərəfindən verildi və 1976-cı ildə Martin, Brian & O'Keeffe tərəfindən Londonda İngilis / Ərəb dilində bir nəşr nəşr edildi. Liviya Vətəndaş Müharibəsi zamanı kitabın nüsxələri anti- Qəddafi nümayişçiləri tərəfindən yandırıldı.
İngilis müəllifi və Böyük London Şurasının keçmiş üzvü Corc Tremlettin dediyinə görə, liviyalı uşaqlar həftədə iki saat dərs proqramı çərçivəsində kitabı oxuyurdular. Liviyada çıxışlar zamanı hər gün televiziya və radiolarda yayımlanırdı.
1993-cü ilə qədər Fransa, Şərqi Avropa, Kolumbiya və Venesueladakı universitet və kolleclərdə Yaşıl Kitab mövzusunda mühazirələr və seminarlar keçirildi.
Yaşıl Kitab üç hissədən və 110 səhifədən ibarətdir.
Yaşıl Ox
Yaşıl Ox (ing. Green Arrow) — DC Comics tərəfindən nəşr edilən komik kitablarında görünən uydurma personajdır. Mort Veyzinger və Corc Papp tərəfindən yaraılmış personaj ilk dəfə 1941-ci ilin noyabrında “More Fun Comics #73” nəşrində təqdim edilmişdir. Əsl adı Oliver Cona Kuin olan personaj zəngin iş adamı və “Queen Industries” adlı şirkətin rəhbəri, Star-sitinin tanınmış şəxslərindəndir. Bəzən Robin Hud kimi geyinən və mahir oxçu olan Yaşıl Ox, bacarıqlarını doğma şəhərləri Star-siti və Sietlda cinayətkarlığa qarşı mübarizə aparmaq üçün istifadə edir, bu məqsədlə tez-tez Ədalət Liqası üzvü olan digər qəhrəmanlarla iş birliyində olur. Müasir hekayələrdə daha az istifadə olunmasına baxmayaraq, Yaşıl Ox adi oxlarla yanaşı yapışqanlı, partlayıcılı, qarmaqlı, gözyaşardıcı qazlı və hətta xüsusi hallar üçün kriptonit başlıqlı oxlardan da istifadə edir. Debüt etdiyi erkən dövrlərdə Betmenin ox mövzulu analoqu olan Yaşıl Ox, sonradan yazıçılar tərəfindən Betmen xarakterindən tamamilə fərqlənən sol qanad personajı kimi inkişaf etdirilmişdir.
İlk illərində məşhurluq qazanmış Yaşıl Ox dəfələrlə “More Fun” seriyasının üz qabığında yer almış, həmçinin digər seriyalarda da görünmüşdür. Buna baxmayaraq, nəşrinin ilk iyirmi beş ilində personaj heç vaxt böyük satış uğuru və məşhurluq qazanmamışdır. 1960-cı illərin sonlarında rəssam Nil Adamsın personajı yeni dramatik üslubda təsvir etməsindən ilhamlanan yazıçı Dennis O’Nil onun üçün yeni istiqamət müəyyənləşdirərək, gücsüzlər və kasıbları incidənlərə qarşı səlibçi kimi təqdim etməyə başlamışdır.
Yaşıl qübbə
Yaşıl qübbə və ya Peyğəmbər qübbəsi (ərəb. القبة الخضراء) — Məhəmməd peyğəmbərin və ilk iki raşidi xəlifəsi Əbu Bəkr və Ömər ibn Xəttabın qəbri. Səudiyyə Ərəbistanının Mədinə şəhərində Məscidül-Nəbi məscidinin içərisində yerləşir.
Günbəzin tikildiyi dəqiq tarix məlum deyil, lakin onun təsvirinə 12-ci əsrin əvvəllərinə aid əlyazmalarda rast gəlmək olar. 1279-cu ilə qədər qəbrin üzərində boyasız taxta günbəz tikilmişdir. Daha sonra 15-ci əsrin sonunda və 1817-ci ildə günbəz yenidən qurulur. 1837-ci ildə günbəz ilk dəfə yaşıl rəngə boyanır və bundan sonra Yaşıl qübbə kimi tanınır.
Yaşıl parıltılar
Yaşıl parıltılar — Uralda çıxarılan qiymətli daşlar içərisində demantoid-"almazın oxşarı" (almanca "diamant- almaz sözündən götürülmüşdür) xüsusi yer tutur. Bu almandin, qrossulyar, pirop, spessartin, andradit, uvarovit və başqa mineralların daxil olduğu qranat qrupunun çoxsaylı minerallarından biridir. Demantoi kristala ot rəngli parlaq yaşıl və bəzən sarımtıl-yaşıl rənglər verən dəmir və xrom saxlayırlar. Təknədə yuyularkən demantoidlər tünd-boz dlərşlixin fonunda yaşıl parıltı ilə işıldayır. Günəşli gündə onların parıltısı artır. Demantoidi başqa qranatlardan fərqləndirən əsas əlamət onun almaz parıltısına malik olmasıdır. Yaşıl daşın sərtliyi nisbətən azdır. Moos şkalasına görə, 7-dən çox deyil, sıxlığı isə 3,9 q/sm³-dir. Zərgərlik işlərində cilalamaq üçün 3mm-dən böyük kristallardan istifadə olunur. Onlar şəffafdır, mikroçatlar yoxdur və buna görə də əla növ qiymətli daşlar sayılır.
Yaşıl strongilosentrotus
Yaşıl strongilosentrotus (lat. Strongylocentrotus droebachiensis) — heyvanlar aləminin dərisitikanlılar tipinin dəniz kirpiləri sinfinin dəniz kirpiləri dəstəsinin strongilosentrotuslar fəsiləsinin strongilosentrotus cinsinə aid heyvan növü.
Yaşıl liberalizm
Yaşıl liberalizm, yaxud liberal mühitçilik — özündə yaşıl siyasət ünsürləri ehtiva edən liberalizm. Yaşıl liberallar, adətən, sosial mövzularda liberal, iqtisadi mövzularda “yaşıl” davranırlar. ”Yaşıl liberalizm” terminini ilk dəfə Marsel Vissenburq özünün 1998-ci il tarixli Yaşıl Liberalizm: Azad və Yaşıl Cəmiyyət kitabında işlətmişdir. Onun fikrincə, liberalizm mülkiyyət hüquqlarının mütləqiyyətindən əl çəkməli və təbiətin və təbii ehtiyatların qorunması uğrunda azadlıqlardan güzəştə getməlidir.Vəhalonki Vissenburq əhali artışına və resursların paylanmasına hər hansı formada nəzarət edilməsinə fərdi azadlığa uyğun olmadığı üçün qarşı çıxır.
Yaşıl paradoks
Yaşıl paradoks (alm. Das grüne Paradoxon) — alman iqtisadçısı Hans-Verner Zinnin mübahisəli kitabı, zaman keçdikcə yaşıllaşan, lakin qalıq yanacaq sahibləri üçün milliləşdirmə rolunu oynayan, onları resurs hasilatını sürətləndirməyə və buna görə də qlobal istiləşməni sürətləndirməyə təşviq edən ekoloji siyasətlər haqqında müşahidəni təsvir edir.
Yaşıl Paradoks arqumenti fundamental, qaçılmaz faktın tanınması ilə başlayır: yanan qaz, kömür və ya neftdəki hər bir karbon atomu atmosferə buraxılır (əgər yanma his əmələ gətirməyəcək qədər səmərəli olarsa). Atılan karbonun təxminən dörddə biri atmosferdə demək olar ki, əbədi olaraq qalacaq və qlobal istiləşməyə səbəb olan istixana effektinə töhfə verəcək.
Meşələrin salınmasından başqa, yalnız iki şey atmosferdə karbonun yığılmasını azalda bilər: ya yerdən daha az karbon çıxarmaq, ya da enerjini yığdıqdan sonra onu yeraltına qaytarmaq.
Ekoloji siyasət səyləri, xüsusən də Avropada, alternativ, CO2-siz enerji mənbələrini və daha səmərəli enerji istifadəsini təşviq etmək məqsədi daşıyan birinci istiqamətdə irəliləyir. Hər iki yanaşma karbohidrogenlərə tələbatı azaltmalıdır. Müəllif, xüsusən də Hans-Verner Zinn, bərpa olunan enerjiyə dəstək sxemlərinin az təsir göstərdiyini iddia etsə də, o, yanacaq istehlakı və istehsalı üçün hökumət dəstəyini nəzərdən qaçırır. OECD hesabatına görə, bu cür dəstək OECD ölkələrində və əsas inkişaf etməkdə olan iqtisadiyyatlarda yüksəkdir və ildə 160-200 milyard ABŞ dolları təşkil edir. Bu dəstəyin emissiyaların azaldılması və iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə üzrə qlobal səylərə mane olduğu bildirilir.
Yaşıl yuyulma
Greenwashing (" ağartmaq " üzərində modelləşdirilmiş mürəkkəb söz), həmçinin yaşıl parıltı adlanır, ictimaiyyəti təşkilatın məhsullarının, məqsədlərinin, məqsədləri və məqsədləri barədə inandırmaq üçün yaşıl PR və yaşıl marketinqdən aldadıcı şəkildə istifadə edən reklam və ya marketinqin bir formasıdır. və ya siyasətlər ətraf mühitə uyğundur . Qəsdən yaşıl yuyulma kommunikasiya strategiyalarını qəbul edən şirkətlər, çox vaxt özlərini ətraf mühitə və ya tədarükçülərinə qarşı olan itkilərdən uzaqlaşdırmaq üçün bunu edirlər.
Təşkilat ekoloji cəhətdən təmiz təcrübələrdən daha çox "yaşıl" olan reklamlara əhəmiyyətli dərəcədə daha çox resurs xərclədikdə yaşıl yuyulma nümunəsi baş verir. Yaşıl yuyulma təbii mühiti oyatmaq üçün məhsulun adının və ya etiketinin dəyişdirilməsindən tutmuş, məsələn, tərkibində zərərli kimyəvi maddələr olan məhsulda, yüksək dərəcədə çirkləndirən enerji şirkətlərini ekoloji cəhətdən təmiz kimi göstərən milyonlarla dollarlıq kampaniyalara qədər dəyişə bilər. Greenwashing davamlı olmayan korporativ gündəmləri və siyasətləri ört-basdır edir. Yaşıl yuyulma ilə bağlı yüksək ictimai ittihamlar bu terminin artan istifadəsinə kömək etdi.
Bir çox korporasiyalar, markalarının ictimai rəyini müsbət yöndə dəyişdirmək üçün yaşıl yuyulma taktikalarından istifadə edir. Bu yanaşma, istehlakçıların diqqətini məhsulun ətraf mühitə müsbət təsirlərinə yönəldərək, korporasiyanın daha geniş və bəlkə də mənfi fəaliyyətlərini gizlətməyə imkan tanıyır. Mürəkkəb korporativ strukturlar, bu cür aldatıcı yanaşmaların daha geniş mənzərədən yayındırılmasında mühüm rol oynaya bilər.
