hörmət sözü azərbaycan dilində

1 is. [ər.] 1. Böyüklərə, yaşlılara və ya ləyaqətinə, xidmətinə görə birinə göstərilən ehtiram; sayğı. Böyüyə hörmət. Ata-ana hörməti. – Bizdə şeir də var, sənət də vardır! Şairə, sənətə hörmət də vardır… S.Vurğun. Ataya hörmət etməyən çocuğun; Anaya xidmət etməyən çocuğun; Nə olur kəndi nəfsinə xeyri; Nə də ondan vəfa görər qeyri! M.Ə.Sabir. □ Hörmət bəsləmək – ehtiram göstərmək, hörmətini saxlamaq, hörmətli münasibət göstərmək. …[Student] təzə ailənin gənc üzvlərinə qarşı qəlbində bir hörmət bəsləməyə başladı. Çəmənzəminli. Hörmət etmək (göstərmək, qoymaq) – 1) ehtiram etmək (göstərmək), saymaq, sayğı göstərmək, hörmətini saxlamaq. Arvad almanı dərvişin əlindən alıb, ona çox hörmət göstərib, sonra əlini döşünə qoyub, ondan razılıq elədi. (Nağıl). Qonumaqonşuya göndərib xəbər; Bağban hörmət etdi əziz mehmana. M.Rahim. [Qətibə xatunun Toğrula yazdığı məktubunda:] Xəlifə həzrətləri mənə bir hökmdara layiq hörmət göstərdi… M.S.Ordubadi; 2) məc. dan. Yaxşılığının əvəzini çıxmaq. Əgər xəbər düz çıxdı, [Koroğlu] o adama xələt verib, hörmət elərdi. “Koroğlu”. Hörmət qazanmaq – ehtiram edilmək, sayılmaq, hörməti, etibarı, nüfuzu artmaq, hörmətə çatmaq. İnsanlar biliklə hörmət qazanar; Bunu heç bir zaman unutma, zinhar! Şəhriyar. Hörmətdən düşmək – hörmətini, nüfuzunu, etibarını itirmək. Hörmətdən salmaq – hörmətdən düşməsinə səbəb olmaq, nüfuzdan, etibardan salmaq, gözdən salmaq. [Şamxal düşünürdü:] Bu nə idi? Kişiyə sataşan kim idi? Yoxsa onu tək görüb üstünə ayaq alırdılar? Camaat arasında hörmətdən salmaq istəyirdilər? İ.Şıxlı. Hörmətə çatmaq – bax hörmət qazanmaq. İstərdim o da mən kimi bir hörmətə çatsın; Azadə dolansın. M.Ə.Sabir. Hörmətə minmək – hörməti artmaq, hörmət qazanmaq, hörmətli olmaq. Yenə də Kərbəlayı Hətəm xanla Hacı Səfiqulu bərk hörmətə minir. S.Rəhimov. Hörmətini gözləmək (saxlamaq, tutmaq) – bax hörmət etmək. Bir-iki gün ki sənə, ey nigar, mehmanəm; Nolur əgər tutasan hörmətin bu mehmanın? S.Ə.Şirvani. Dəftərxanada Mirzənin hörmətini gözlərdilər. Çünki sair mirzələr bir abbası, altı şahı hər işə gələndən rüşvət alardı, amma Mirzə öz maaşına kifayət edib bir qəpik də olsun rüşvət almazdı. Ə.Haqverdiyev. Lakin o olmuşdur ilk köməyimiz; Ellər hörmətini saxlamış onun. N.Xəzri. Hörmətini yerə vurmaq – 1) bax hörmətdən salmaq; 2) edilən yaxşılığı yerə vurmaq, nankorluq etmək. 2. Şərəf, şan, heysiyyət. Abır, həya, hörmət bilməyən gözəl; Çəksə də üzünə pərdə, yaraşmaz! Aşıq Şəmşir. Çıxdın ağ günlərə, arzuna çatdın; Bu hörməti sənə bu dövran verdi. Aşıq Hüseyn. 3. məc. Güzəşt, mərhəmət, iltifat, xətir. Ona hörmət etdikcə başa çıxır. 4. Hörmətlə şəklində zərf – hörmət edərək, ehtiramla, sayğı ilə. Onun arxasınca şair də baxdı; Vüqarla, izzətlə, hörmətlə dedi… M.Rahim. Sona [Ümidi] görəndə hörmətlə salam verir … yanaqlarına qızartı çökürdü. B.Bayramov.

2 ehtiram, sayğı; şərəf, şan, heysiyyət.

3 ə. sayğı, ehtiram.

4 \ – bir insana, bir fikirə, bir hadisəyə, nəyəsə olan ehtiram, yaxud xüsusi bir hiss.

1 Ərəbcədir, bizdə san (say) sözü işlədilib. Ondan da saymaq, sayın sözləri əmələ gəlib. “Hörmət etmək” mənasında aya feilini hörmətin sinonimi kimi ayadan əmələ gəlmiş ayaq kəlməsini işlətmişik. Hörmətsiz əvəzinə, ayaqsız sözünü işlətdiyimiz dövrlər olub. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

1 ehtiram — şərəf — sayğı

2 HÖRMƏT, EHTİRAM (müxtəlif mənalarda) Bu ani, keçici hörmət, ehtiram hissidir, yoxsa başqa bir duyğudur? (Ə.Qasımov); İKRAM (köhn.) Xəlqin işi bizlərə ikram idi; Ax!.. necə kef çəkməli əyyam idi! (M.Ə.Sabir); İZZƏT, ŞÖVKƏT, ŞAN Nəbati istəməz sənsiz dünyanı; İzzəti, hörməti, şövkəti, şanı (Nəbati); NÜFUZ [Vəzir;] Gəncədə onun İlyasın böyük nüfuzu vardır (M.S.Ordubadi); SAYĞI Çəkil ordan, nə sayğı bilməz adam (H.Cavid); URVAT (dan.) Qəhrəman oxuyandan qabaq Rüstəmin bu evdə heç olmasa urvatı vardı (S.Rəhimov); İLTİFAT.

1 почет, почтение, уважение, престиж

2 сущ. 1. уважение: 1) чувство, основанное на признании чьих-л. достоинств, заслуг, качеств; почёт, почтение. Böyüyə hörmət уважение к старшим, ata-anaya hörmət уважение к родителям, dərin hörmət ələməti olaraq в знак глубокого уважения 2) уважительное отношение к законам, порядкам, интересам и чувствам других. Qanuna hörmət уважение к закону, Konstitusiyaya hörmət уважение к Конституции 3) снисхождение, уступка, поблажка. Ona hörmət etdikcə başa çıxır делаешь ему уважение – он садится на голову 2. престиж (авторитет, влияние, которым пользуется кто-л., что-л.), честь. Hörmətini qaldırmaq kimin поднять престиж чей, göstərilən hörmət üçün təşəkkür etmək поблагодарить за оказанную честь ◊ hörmət bəsləmək питать, иметь к кому-л., чему-л. уважение; hörmət qazanmaq заслужить уважение; hörmət etmək (göstərmək) kimə, nəyə 1. оказывать, оказать уважение, почёт кому, чему 2. перен. разг. благодарить, отблагодарить кого-л. за что-л. (вознаградить чём-л. за какую-л. услугу). Hədiyyə ilə hörmət etmək отблагодарить подарком; hörmətdən düşmək терять, потерять уважение; hörmətdən salmaq kimi, nəyi лишать, лишить авторитета, дискредитировать кого, что; hörmətə minmək становиться, стать уважаемым где-л.; hörmətini yerə vurmaq kimin 1. дискредитировать кого 2. ответить неблагодарностью кому; öz hörmətini yerə vurmaq упасть в чьих-л. глазах; hörmətini gözləmək (saxlamaq, tutmaq) kimin питать уважение к кому, с уважением относиться к кому; öz hörmətini saxlamaq (gözləmək) не забывать уважения к себе, думать о своём достоинстве; hörməti olmaq пользоваться уважением (почетом); hörmətin artıq olsun: 1) почёт и уважение тебе, чтобы ты был уважаем всеми (пожелание кому-л. ещё большего, всеобщего уважения, внимания в ответ на проявленное внимание, уважение) 2) перен. ирон. спасибо за оказанную честь (выражение, употребляемое в ответ на бестактное, грубое отношение кого-л. к кому-л.)

1 i. honour, respect, esteem; consideration; ~ bəsləmək to feel* / to cherish respect; ~i olmaq to be* held in respect; ~ qoymaq / etmək / göstərmək to respect (d.), to esteem (d.), to honour (d.), ~dən düşmək to lose* respect / authority; ~dən salmaq to defame (d.), to disgrace (d.); kiminsə yanında ~ə malik olmaq to stand* high in smb.’s esteem; ~lə yanaşmaq to treat with respect / distinction; (məktubun axırında) ~lə respectfully yours, yours’ faithfully; Hörmət və ehtiram My compliments

1 is. respect m, estime f ; honneurs m pl ; ~ bəsləmək porter respect ; ~i olmaq jouir d’une grande considération ~dən salmaq diffamer vt ; décrier vt ; ~lə yanaşmaq traiter avec respect ; ~lə avec tous mes respects (məktubun axırında) ; ~ və ehtiram! Mes compliments!

1 [ər.] сущ. 1. гьуьрмет; // hörmət bəsləmək гьуьрмет авун, гьуьрмет хуьн; hörmət etmək (göstərmək, qoymaq) гьуьрмет авун а) гьуьрмет эцигун, гьисаба кьун, кваз кьун, гьуьрмет хуьн; б) пер. рах. авур хъсанвилин эвез хкечӀун (вахгун); hörmət qazanmaq гьуьрмет къазанмишун, гьуьрмет (нуфуз, ихтибарвал) артух хьун, гьуьрметлу хьун; hörmətdən düşmək гьуьрметдай аватун, гьуьрмет (нуфуз, ихтибарвал) амукь тавун, виляй аватун; hörmətdən salmaq гьуьрметдай авудун, гьуьрметдай аватуниз себеб хьун, виляй авудун (вегьин); hörmətə çatmaq кил. hörmət qazanmaq; hörmətə minmək гьуьрмет артух хьун, гьуьрмет къазанмишун, гьуьрметлу хьун; hörmətini gözləmək (saxlamaq, tutmaq) кил. hörmət etmək; hörmətini yerə vurmaq а) кил. hörmətdən salmaq; б) гьуьрметдиз тӀуш гун, авур хъсанвилер квадарун, хатур ччир тахьун; 2. шереф, иззет, къимет; 3. пер. хатур, мергьямет, хъсанвал; 4. hörmətlə нареч. гьуьрметдивди.

1 hürmet, saygı