İfigeniya
İfigeniya (q.yun. Ἰφιγένεια) — qədim yunan mifologiyasında Mikena (və ya Arqos) padşahı Aqamemnonun qızı.
Aqamemnon İfigeniyanı Troyaya göndərilən qoşunların dənizdən rahat üzüb keçməsi naminə Artemidaya qurban vermişdi. Lakin Artemida qurbangahda İfigeniyanı xallı maralla əvəz etmiş və onu öz yanında kahin kimi saxlamışdı. İfigeniya haqqında əsatir Evripid, Rasin, Göte, Hauptmanın faciələri, Qlyukun operası və s. əsərlər üçün süjet olmuşdur.
== İfigeniya incəsənətdə ==
1617: Samuil Koster, "İfigeniya" dramı
1639-1640: Jan Rotru, "İfigeniya Avliddə" faciəsi
1661: İohann Yakob Löve, "İfigeniya" operası (librettosu Anton Ulrix Braunşveyq-Volfenbüttelskinindir)
1674: Jan Rasin, "İfigeniya" faciəsi
1699: Raynhard Kayzer, "İfigeniya" operası
1704: Andre Kampra, "İfigeniya Tavriddə" operası
1713: Domeniko Skarlatti, "İfigeniya Avliddə" operası
1718: Antonio Kaldara, "İfigeniya Avliddə" operası
1725: Leonardo Vinçi, "İfigeniya Tavriddə" operası
1728: Karl Henrix Qraun, "İfigeniya Avliddə" operası
1751: Nikollo Yomelli, "İfigeniya Avliddə" operası
1757: Covanni Battista Tyepolo, "İfigeniyanın qurban kəsilməsi" freskası
1763: Tommazo Traetta, "İfigeniya Tavriddə" operası
1768: Baldassare Qaluppi, "İfigeniya Tavriddə" operası
1771: Nikkolo Yommelli, "İfigeniya Tavriddə" operası
1774: Kristof Villibald Qlyuk, "İfigeniya Avliddə" operası
1779: Qlyuk, "İfigeniya Tavriddə" operası
1779: Visente Martin-i-Soler, "İfigeniya Avliddə" operası
1779-1786: Yohann Volfqanq Göte, "İfigeniya Tavriddə" faciəsi
1781: Nikkolo Piççini, "İfigeniya Tavriddə" musiqili faciəsi
1788: Luici Kerubini, "İfigeniya Avliddə" operası
1806: Simon Mayr, "İfigeniya Avliddə" (librettosu Apostolo Dzenonundur)
1924: Alfondo Reyes, "Amansız İfigeniya" dramatik poeması
1924: Teresa de la Parra, "İfigeniya" romanı
1938: Mirça Eliade, "İfigeniya" dramı
1941: Gerhart Hauptman, "İfigeniya Delflərdə" dramı
1943: Gerhart Hauptman, "İfigeniya Avliddə" dramı
1949: Andre Jolive, Rasinin "İfigeniya Avliddə" faciəsinin musiqi tərtibatı
1950: İldebrando Pissetti, "İfigeniya" operası
1968: Rayner Verner Fassbinder, Götenin əsəri əsasında "İfigeniya Tavriddə" tamaşası
1976: Roberto Tellez Oropeza, "Amansız İfigeniya" operası
1977: Mixalis Kakoyannis, "İfigeniya" filmi (musiqisi Mikis Teodorakisin)
1989: Leandro Espinoza, "Amansız İfigeniya"
1992: Folker Braun, "İfigeniya azadlıqda" dramı
== Astronomiyada ==
(112) İfigeniya — 1870-ci ildə kəşf edilmiş asteroid.
== İstinadlar ==
== Mənbə ==
Ифиҝенија // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә ]. V ҹилд: Италија—Куба. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы.
İfikrat
İfikrat (Iphikrates; e.ə V-ci əsrin sonu - e.ə IV-cü əsrin əvvəli) — qədim yunan(Afina) sərkərdəsi. İfikratın adı, orduda islahatların keçirilməsi və özündə həm ağır, həm yüngül piyadaların cəhətlərini birləşdirən piyadalar növünün - peltastların - yaradılması ilə bağlıdır. Onlar yüngül qalxanlarla, uzadılmış nizə və qılınclarla silahlanmışdılar, uzun məsafəli yürüşlər etməyi, həm sıx səfli, həm də səpələnmiş qaydada uğurla hərəkət etməyi və döyüş meydanında manevr etməyi bacarırdılar. E.ə 395-387 Korinf mühairbəsində İfikrat Afina ordusuna başçılıq edirdi. İlk dəfə müstəqil hərəkət edən İfikratın muzdlu peltastları Sparta hoplitləri üzərində qələbəyə nail oldular. Sonra İfikrat frakiyalı hakim Kotisin qoşunlarına başçılıq edirdi. E.ə 374-373-cü illərdə farsların Misirə yürüşündə, e.ə 357-355-ci illərdə Yunanıstanda Müttəfiq müharibəsində Afina strateqi kimi iştirak etmişdi. Xəyanətdə suçlanmış, lakin Afina məhkəməsi tərəfindən bəraət almışdı.
