Koka sözü azərbaycan dilində

Koka-Kola (ing. Coca-Cola) — The Coca-Cola Company tərəfindən istehsal olunan kofeinli qazlı sərinləşdirici içki. Koka-Kola 1800-cü illərin sonlarında Corciya ştatının Atlanta şəhərində Con Stit Pemberton adlı əczaçı tərəfindən dərman preparatı olaraq yaradılmışdır. Əvvəlcə bu içki morfin asılılığı, həzmsizlik və baş ağrıları kimi bir çox xəstəliklərin müalicəsi üçün nəzərdə tutulmuşdu. 1888-ci ildə Pemberton Koka-Kola içkisinin reseptini iş adamı Eyza Qriqqs Kendlerə satır. Kendlerin marketinq strategiyaları sayəsində Koka-Kola XX və XXI əsrlərdə dünyada ən çox satılan sərinləşdirici içki olmağa müvəffəq olur. Koka-Kola adı içkinin orijinal reseptində istifadə edilən iki əsas inqrediyentdən gəlir: "koka" yarpaqları və "kola" qozları, hansılar ki, onlardan kofein əldə olunur. Hazırda Koka-Kolanın dəqiq resepti yalnız seçilmiş bir neçə adama məlumdur və bu kommersiya sirri kimi məxfi saxlanılır. Digər şirkətlər Koka-Kolanın reseptini yenidən yaratmağa cəhd etmiş və bəziləri içkinin oxşar variantlarını bazara çıxarmışdırlar.

Erythroxylum coca (lat. Erythroxylum coca) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinin eritroksilumkimilər fəsiləsinin eritroksilum cinsinə aid bitki növü. Erythroxylum coca var. coca Erythroxylum coca var.

Dienov Andres Koka (2 avqust 1996) — Konqolu üzgüçü. Dienov Andres Koka Konqonu 2016-cı ildə XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil etdi. Dienov Andres Koka birinci dəfə Olimpiya Oyunlarına 2016-cı ildə qatıldı. O, Rio-de-Janeyroda baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında kişilər 50 m sərbəst stildə, təsnifat mərhələsində iştirak etdi. 28.00 saniyəlik nəticəsi ilə 82-ci yeri tutdu və yarımfinala vəsiqə qazana bilmədi.

Jurinea kokanica (lat. Jurinea kokanica) — mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin jurinea cinsinə aid bitki növü.

Kokain — geniş yayılmış narkotik, tropan sırası üzrə alkaloid, çətin Metil Benzoilekqonin. Yerli anesteziya effektinə və insanın mərkəzi sinir sisteminə güclü stimilasiya təsirinə malikdir,bununlada insanda güclü eyforiya hissi yaradır. Başqa alkaloid vasitələri ilə eyni sırada Cənubi Amerikanın tropik zonalarında yayılmış Eritroksilum bitkisinin (Erythroxylum), ən əsası isə kokain kollarının (Erythroxylum coca) tərkibində var. Bu bitkilər yarpaqların yeyilməsinin qarşısını alaraq insektisid funksiyasnı yerinə yetirir. Kokainin istifadəsi beş min ildən çox tarixi əhatə edir. "Koka" sözünün özü "boliviya tayfalarının" dillərinin birindən yaranıb. Qədim əfsanəyə əsasən, yerli qadınlardan biri əxlaqsız həyat yaşayırdı, elə buna görə də onu öldürdülər, bədənini isə iki hissəyə böldülər. Bu bədəndən isə kol bitməyə başladı. Bu kolu da "Koka Ana" adlandırdılar. Psixosimulyator kimi koka yarpaqları ispanlıların gəlişindən əvvəl cənubi amerikalı hindlilər, Şimali Andın yerli sakinləri tərəfindən tibbi və dini məqsədlər üçün, həm də yorğunluğu aradan qaldırıcı kimi, aclığı, susuzluğu yatırtmaq üçün istifadə olunub, bəzən isə əhval-ruhiyyəni qaldırmaq üçün.

Erythroxylum coca (lat. Erythroxylum coca) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinin eritroksilumkimilər fəsiləsinin eritroksilum cinsinə aid bitki növü. Erythroxylum coca var. coca Erythroxylum coca var.

Kokal (q.yun. Κώκαλος) — yunan mifologiyasında personaj. Mikena kitabələrində ko-ka-ro (Kokal) adına rast gəlinir. Kokal Siciliyada Kamik və ya İnikanın hakimi olmuşdur. O, siklopların məhv edilməsindən sonra Siciliyanı idarə etmişdir. O,sikanların padşahı olmuşdur. Kokal padşah Minos səbəbilə Kritdən qaçan Dedalı qəbul etmişdir. Aristofanın "Kokal" komediyasının baş qəhrəmanıdır. «Мифы Древней Греции. Словарь-справочник.» EdwART, 2009 год.

Kokal do Sul (port. Cocal do Sul) — Braziliyanın Cənub regionunun Santa Katarina ştatında yerləşən bələdiyyədir. 2006-cı il məlumatlarına əsasən bələdiyyənin əhalisi 15074 nəfərdir. Ərazisi 71,210 кm²-dir. Əhalinin sıxlığı 211,7 nəfər/кm²-dir. Bələdiyyə 26 sentyabr 1991-ci ildə yaradılmışdır.

Kokal do Sul (port. Cocal do Sul) — Braziliyanın Cənub regionunun Santa Katarina ştatında yerləşən bələdiyyədir. 2006-cı il məlumatlarına əsasən bələdiyyənin əhalisi 15074 nəfərdir. Ərazisi 71,210 кm²-dir. Əhalinin sıxlığı 211,7 nəfər/кm²-dir. Bələdiyyə 26 sentyabr 1991-ci ildə yaradılmışdır.

Kokalyane burnu (bolq. нос Кокаляне, ‘Nos Kokalyane’ \'nos ko-'ka-lya-ne\) — Antarktidanın Cənubi Şetland adalarının Raggid adası sahillərindən qərbdə yerləşən buzlaqlardan azad olan burundur. Boqomil buxtasından cənubda yerləşmişdir. Burun qərbi Bolqarıstanda yerləşən Kokalyane şəhərinin adını daşıyır. Benson burnundan 810 m şimal-qərbdə, Uqain burnundan 970 m cənubda, Şeffild burnundan 2.51 km cənubda yerləşmişdir. Britaniya xəritəsinə 1968-ci ildə, Bolqarıstan xəritəsinə 2005 və 2009-cu ildə daxil edilmişdir. L.L. Ivanov et al. Antarctica: Livingston Island and Greenwich Island, South Shetland Islands. Scale 1:100000 topographic map. Sofia: Antarctic Place-names Commission of Bulgaria, 2005.

Kokand (özb. Qo‘qon / Қўқон;fars. خوقند‎; Chagatai: خوقند; rus. Коканд) — Özbəkistanın Fərqanə vilayətində iqtisadi və mədəni mərkəzi olan şəhər. Şəhər, paytaxt Daşkəndin 228 km. cənubi-şərqində yerləşir. Fərqanə vilayətində olan şəhərin 2001-ci ildə rəsmi əhalisi 197.450-dir. Burada Özbəklər üstünlük təşkil edirlər.

Kokand 1912 FK (özb. Қўқон 1912 футбол клуби) — Özbəkistanın Kokand şəhərini təmsil edən Özbəkistanın peşəkar futbol klubudur. Klub hal-hazırda Özbəkistan Liqasında mübarizə aparır. Kokand 1912 FK klubu Özbəkistanın qədim futbol klublarından biri hesab olunur. Klub 1912-ci ildə təsis edilmişdir. Qo'qon 1912 klubu ilk mövsümünə 1992-ci ildə Özbəkistan Liqasında başlamışdır. Həmin ildə klub liqada 6-cı yeri tutmuşdur. Həmin ildə klub adını Temiryol,i Qo'qon olaraq dəyişdirmişdir. İlk dəfə iştirak etdikləri Özbəkistan Kubokunda 1992-ci ildə finala vəsiqə qazanmışdılar. 25 oktyabr 1992-ci ildə Səmərqənddə baş tutan final görüşündə Navbahor Namanqan FK klubu ilə üz-üzə gələn klub əsas vaxtda heç-heçə etdilər.

Kokand xanlığı (özb. Qo'qon xonligi) — 1709–1876-cı illərdə mövcud olmuş və indiki Özbəkistanın əsasən Şərq hissəsində yaranmışdır. Orta Asiya xanlıqlarından ən böyüyü Kokand xanlıgı idi. Xanlıgın ərazisi Fərqanə vadisi idi ki, burada özbək, tacik və qırğızlar yaşayırdılar. Daşkənd bu xanlıgın tərkibinə daxil idi və əlverişli cografi mövqed yerləşirdi. Əkinçilik və köçəri rayonları birləşdirən nöqtdə yerləşən Daşkəndin cografi mövqeyi qədimdən onun inkişafına əlverişli təşir göştərirdi. Orta Aşiya ilə Rusiyanın iqtişadi əlaqlərinin inkişafı Daşkəndin ticarət əhəmiyyətini artırdı. Daşkənd və bir çox şərhədə məntəqələri ugrunda xanlıqlar araşında uzun şürən müharibələr gedirdi. Kokand xanlıgında Kokand və Daşkənddən başqa əhalişi ticarət və şəntkarlıqla məşgul olan Əndican, Nəməngan, Mərğilan, Xücənd, Çimkənd kimi şəhərlər var idi. 1709-cu ildə Şeybani əmirlərindən olan Şahrux xan Minglər Buxara xanlığından ayrılaraq Fərqanə vadisinin qərb hissəsində yerləşən ərazidə öz müstəqilliyini elan etmiş və kiçik Kokand şəhərində öz qəsirini tikdirmişdir.

Kokaral və ya Kuqaral (Yaşıl ada) — Qazaxıstanın Qızılorda vilayəti Aralsk rayonu ərazisində yerləşən keçmiş ada. 1973-ci ilə qədər Aral dənizinin şimalında mövcud olan ada. Ada 273 km² (1960) sahəyə malik olmuşdur. Hündürlüyü 163 metrdir (Daut dağı). Gilli-qumlu suxurlardan təşkil olunmuşdur. Üzəri yarımsəhra bitkiləri ilə örtülmüşdür. Şimaldan Şevçenko körfəzi, qərbdən Auzı-Kokaral boğazı, şərqdən Berqa boğazı ilə yuyulur. Şimal sahillərində Kokaral, Avan və Akbastı kəndləri vardır. 1973-1987-ci illər ərzində yarımadada olmuşdur. 1987-ci ildən Kiçik Aral ilə Böyük Aral arasında bərzəxə çevrilmişdir.

Kokaral bəndi — Kiçik Aral ilə Böyük Aral gölləri arasında yerəşən Berqa boğazında, Kokaral və aral rayonları ərazisində yerləşən bənd. Bənd Kişik Aral gölündə suyun səviyəsinin qorunub saxlanılması məqsədi ilə inşa edilmişdir. Bəndin uazunluğu 13 034 m, eni 100–150 m, hündürlüyü isə— 6 м metr təşkil edir. Bənddə 9 su ötürücü qurğular inşa edilmişdir. Onların hər biri 600 m³/s su ötürmə qabiliyyəti vardır. XX əsrin 80-ci illərində Aral gölünün su səviyyəsinin azalması ilə şimalı cənubundan aralanmışdır. Su dar boğazla Kiçik və Böyük aral gölləri arasında axırdı. Burada suyun axınınln qarşısını alan dambanın inşasına iki dəfə cəhd göstərilmişdir. İlk qumlu bənd 1992-ci ildə inşa edilmişdir. Ancaq 1993-cü ilin yazında suyun səviyyəsinin xalxması ilə bənd dağılır.

Musine Kokalari (alb. Musine Kokalari; 10 fevral 1917, Adana, Osmanlı imperiyası – 24 avqust 1983) — Alban yazıçı. Albaniyada kitabı çap edilən ilk qadın yazardır. Gənclik illərində üç əhvalat kitabı çap olunan Kokalari, İkinci Dünya müharibəsindən sonra "xalq düşməni" kimi günahlandırılaraq həbs olunmuşdur. 18 ilini həbsxanada, 19 ilini isə konslagerdə keçirmişdir. Ömrü boyu bir daha yazı yazmasına icazə verilməmişdir. 10 fevral 1917-ci ildə Adanada dünyaya gəlmişdir. Əslən Ergirili olan ailəsi ilə birlikdə 1920-ci ildə Albaniyaya köçmüşdür. Ədəbiyyat təhsili almaq üçün 1938-ci ildə Roma Sapienza Universitetinə daxil olmuş və 1941-ci ildə Osmanlı dövründə yaradıb-yaratmış alban şairi və yazıçısı olan Naim Fraşeri barəsində doktorluq dissertasiyası yazaraq təhsilini tamamlamış və ölkəsinə geri dönmüşdür. Albaniyaya döndükdən sonra xalq mədəniyyətindən ilhamlanan hekayələrini kitab halında çap etdirmişdir.

Məhəmmədəli xan (1808-1842) — 1822-1842-ci illərdə Kokand xanlığını idarə etmiş hakim. Atası Ömər xan 1822-ci ildə xəstələnib vəfat etdiyi zaman, taxtına o zamanlar 15 yaşlarında olan Məhəmmədəli xan (Madali) oturmuşdur. Atası kimi adil və dindar bir hökmdar olan Məhəmmədəli xana, Kokand xalqı muadil vəya Məhəmmədəlinin qısaltması olarak “Madali” deyə xitab etmişdir. Məhəmmədəli xan, atasının bıraxdığı qanun-qaidə üzərində ayaqda qalmış, Kokandlılar asudə bir dövr və könül xoşnutluğu içində olmuşdular. Dövlət iqtisadiyyatının inkişaf etdiyi, xəzinənin zənginləştiyi, Kokandda böyük bir mədrəsənin tikildiyi, Fərqanə vadisində sulama sistəmi gəliştirilərək “Xan Arik” dənilən büyük kanalların açıldığı bu dönəmdə, Məhəmmədəli xanın ilk icraatı kardəşi Mahmut Xanı və akrabalarını sürgünə göndərmək olmuştur. Kokand taxtı üzərindəki hakimiyətini sağlamlaştıran Madali, Kokand daxilindəki Qırğız, Qıpçaq və digər köçərilər arasında ekonomik və siyasi istiqrarı sağlamış, onları oturaq həyata keçirəbilmək için yeni yərləşim alanları və xəstəxanalar qurmuşdur. Kokand xanlığının ən güclü olduğu və ən geniş sınırlara çatdığı Məhəmmədəli xan dönəmində öncəliklə Pamir, Bədaxşan, Xocənd, Daşkənd, Cənubi Qazaxıstan, Qaşqar ilə Qırğızistanın tamamı Kokand xanlığının hakimiyəti altına girmiştir. Ardından Çin üzərinə yönələn Madali, 1826-cı ildə Qaşqar əski hökmdarlarının soyundan olan Cahangir Xocanın dəvəti üzərinə Şərqi Türksitana qüvvə göndərmiş və Gülbağ deyilən mövqedə Çinlilər (Hıtay) ilə savaşarak qazi ləqəbini almışdır. İbrətinin vərmiş olduğu bilgilərə görə, o zamana qədər Kokand xanlarından heç kimsə küffar ilə muharibə qılmamış və qazilik lakabına nail olmamıştır. Çindəki Hocalar və Qırğızların isyanına dəstək verən Məhəmmədəli xan, Minyol, Qaşqar, Yarkənt, Xotan və Aksu kimi şəhərləri də ələ keçirməyi başarmıştır.

Aşağı Kokan (az-əbcəd. آشاغێ کوْکان‎, fars. کوهکن سفلی‎) - İranın Zəncan ostanının Tarım şəhristanının Mərkəzi bəxşinin Abbər qəsəbəsinin ərazisinə daxil olan kənd. 2016-cı ilin məlumatına görə kənddə 137 nəfər yaşayır (37 ailə).

Yuxarı Kokan (az-əbcəd. یوخارێ کوْکان‎, fars. کوهکن علیا‎) - İranın Zəncan ostanının Tarım şəhristanının Mərkəzi bəxşinin Abbər qəsəbəsinin ərazisinə daxil olan kənd. 2016-cı ilin məlumatına görə kənddə 379 nəfər yaşayır (123 ailə).

Uşanqi Kokauri (10 yanvar 1992, Qori) — Azərbaycanı təmsil edən cüdoçu. Uşanqi Kokauri 2009, 2010 və 2011-illərdə U-20 Gürcüstan Çempionatının qalibi oldu. 2009-cu ilin sentyabrında İrəvan şəhərində (Ermənistan) baş tutan U-20 Dünya Çempionatını beşinci pillədə başa vuran Uşanqi Kokauri 2011-ci ildə Çexiyada və Yunanıstanda baş tutan gənclər arasında beynəlxalq turnirlərdə bürünc medallara sahib olmaqla beynəlxalq turnirlərdə birinci uğurlarına imza atdı. 2013-cü ildə Azərbaycan Cüdo Federasiyası (ACF) tərəfindən Uşanqi Kokaurini cüdo üzrə Azərbaycan yığmasının heyətinə cəlb edildi. Həmin ilin noyabrında Uşanqi Kokauri Əbu-Dabi şəhərində IJF Qran-Prisisini beşinci pillədə başa vurdu. 2014-cü ildə Uşanqi Kokauri Polşanın Vrotslav şəhərində baş tutan U-23 Avropa Çempionatının gümüş medalına sahib oldu. 2015-ci il ərzində isə Uşanqi Kokauri African Open və Oceania Open beynəlxalq turnirlərini müvafiq olaraq bürünc və gümüş medalla başa vurdu. Uşanqi Kokauri 2016-cı ilin fevral-mart aylarında European Open və African Open beynəlxalq turnirlərinin qalibi oldu. Uşanqi Kokauri həm də həmin ilin aprelində Rusiyanın Kazan şəhərində baş tutan Komandalararası Avropa Çempionatını bürünc medalla başa vurdu, mayda isə Almatı şəhərində IJF Qran-Prisinin finalçısı oldu. Mövsüm ərzində beynəlxalq turnirlərdə uğurlu nəticələrə imza atan Uşanqi Kokauri IJF olimpiya reytinq cədvəlində mövqeyini yaxşılaşdırdı və olimpiya lisenziyasına sahib oldu.

Tomas Osvald Kokayn (1807 – 1873) — Köhnə İngilis dilində olan tibb mətnlərinin monumental nəşri ilə tanınan din xadimi və filoloq.

Kirpikli acılıqotu (lat. Ephedra ciliata) — bitkilər aləminin qnetokimilər şöbəsinin gnetopsida sinfinin acılıqotukimilər dəstəsinin acılıqotukimilər fəsiləsinin acılıqotu cinsinə aid bitki növü. İranda, Orta Asiyada təbii halda bitir. Hündürlüyü 5 m-ə qədər olan, saemaşan gövdəli və lifli, boz qabıqlı, qol-budaqlı kol bitkisidir. Budaqcıqları dəstəli, sarımtıl, göyümtül-yaşıl olub, uzundur. Yarpaqlarının 2-4-ü bir yerdədir, xətvarı, ucu sivriləşmişdir, uzunluğu 30 mm-ə, eni isə 1 mm-ə qədərdir, qaidəsində zər pərdəcikli qın əmələ gəlmişdir. Tozcuq sünbüllərinin bir neçəsi bir yerdə olub, yumurtavarıdır. Çiçəkləri ikicinsli və bəzən bircinslidir. Erkək çiçəkləri təkdir və ya 2-4 ədəd olmaqla qısa dəstələrdə yığılmışdır. Dişi çiçəkləri tək və ya təbəqə şəklində 2-3 ədədi bir yerdə yerləşir.