* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
1 1. bax döş 1-ci mənada. Köks qəfəsi. – Zahirən heyrətamiz dərəcədə sadə və sakit olan bu balacaboylu insanın köksündə bu qədər zəngin və güclü bir ürək yaratmış təbiətin ecazına heyran qalmamaq olmazdı. M.İbrahimov. [Vahid:] Bu sözləri eşidəndə az qaldı ürəyim köksümü yarıb çıxsın. B.Bayramov. 2. məc. Ürək mənasında. Çəkilib köksümə dağlar, düyünlər. Q.Zakir. Anaxanım … köksünü sıxmaqda olan kədərlərini bölüşmək üçün Atabalanın yolunu gözləməyə başladı. A.Şaiq. Mən bir dövürdəyəm ki, tunc qanadlanır; Qara daşın, mərmərin köksü atlanır. M.Müşfiq. ◊ Köks dolusu – dərindən, sinəsi tutduqca. Köks dolusu nəfəs almaq. Köks keçirmək – bax köksünü ötürmək. Mütərəddid vəziyyətlər, baxışlar, köks keçirmələr bır-birini təqib edirdi. M.S.Ordubadi. Köks(ünü) gərmək – özünü qorxmadan qabağa vermək, döşünü qabağa vermək, sinə gərmək, müqavimət göstərmək. Qanlı süngülərə gərmiş köksünü; Qanilə yazmışdır hər qalib günü. S.Vurğun. Yollarındakı bütün bəla və müsibətlərə köks gərən haqq aşıqları, nağılların dediyinə görə, yuxularında gördükləri sevgililərinə qovuşmaq üçün yola düşürdülər… Ə.Məmmədxanlı. Köksünü ötürmək – dərindən nəfəs almaq (fikirdən, qüssədən, qəmdən və s. hisslərin təsirindən). Camaat harada idi ki, səs-səmir də çıxa idi, – deyə, qoca köksünü ötürdü. Ə.Məmmədxanlı. Məzlum dərindən köksünü ötürdü. S.Vəliyev.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / köks2 I сущ. грудь: 1. передняя часть туловища от шеи до живота. Köksünə basmaq прижать к груди, köksünü qabağa vermək выпятить грудь; köksünə sığınmaq kimin прижаться к груди чьей 2. эта часть туловища как вместилище легких 3. перен. вместилище сердца и средоточие сердечных волнений. Kədər köksünü sıxırdı печаль теснила грудь II прил. грудной. Köks boşluğu грудная полость, köks (döş) qəfəsi грудная клетка, köks (döş) anginası грудная жаба (стенокардия); köks (döş) divarı грудная стенка ◊ köksünü ötürmək вздыхать, тосковать по кому-л.; köksünü gərmək стоять грудью (мужественно биться, сражаться, защищая кого-л., что-л.)
Azərbaycanca-rusca lüğət / köks1 i. breast, chest; bosom; ~ qəfəsi chest; anat. thorax; ~ü dolusu nəfəs almaq to breathe deeply; ~ünə basmaq / sıxmaq to cuddle smb. (smth. ) to one’s breast; ~ (ünü) gərmək to stand* up staunchly (for), to defend / to champion with might and main (d.); ~ (ünü) ötürmək to sigh
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / köks1 is. poitrine f ; poitrail m ; sein m ; ~ qəfəsi poitrine f ; anat. thorax m ; ~ü dolusu nəfəs almaq respirer à pleine poitrine (ou à pleines poumons) ; ~ünə basmaq serrer contre son cœur ; ~ünü ötürmək soupirer vi, pousser un soupir
Azərbaycanca-fransızca lüğət / köks1 1. кил. döş 1); 2. пер. рикӀ; ** köks dolusu хур ацӀана, дериндай (мес. нефес къачун); köks keçirmək кил. köksünü ötürmək; köks(ünü) gərmək хур вилик гун, кичӀе тахьана вичи-вич вилик гун, хур гун, хура акъвазун; köksünü ötürmək дериндай нефес чӀугун, угь аладарун (дердинай, руьгьдин азабдикай ва мс.).
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / köks