Smart sözü azərbaycan dilində

Smart 1994-cü ildə Mercedes-Benz və Swatch tərəfindən qurulan Alman avtomobil markasıdır. Hələ Mercedes qrupu bünyəsindədir. Bu an çıxarılan modeli yalnız Fortwo-dur.

D-Smart — 2006-cı ildə fəaliyyətə başlamış və 10 Fevral 2007-ci ildə istifadəyə verilən, Doğan Yayın Holdinq tərəfindən qurulan və 24 Mart 2018-ci ildə Demirören Holdinqə satılan rəqəmsal yayım platformasıdır. Türksat 3A və Türksat 4A peyklərində yayımlanır. 1 yanvar 2016-cı il tarixinə 85-i HD olmaqla, 270-dən çox yerli və xarici kanala sahib olan, D-Smart Türkiyədə ən çox kanala sahib olan rəqəmsal platformadır. D-Smart özəl kanallarda, VideoGuard şifrələmə sistemindən istifadə edir. D-Smart platformasında, "Hoş Geldin Paketi", "Aile Spor Paketi", "Sinema Dizi Paketi", "Mega Paket" olmaqla 4 əsas paketindən əlavə "Belgeselsever", "Eğlencesever", "Belgeselsever +" "Eğlencesever" və "Sporsever" adında 4 əlavə paket də vardır. == Tarixçəsi == UEFA Çempionlar Liqasının oyunları 2008-2009-cu il mövsümündən etibarən bu platformada yayımlanır və 2014-2015-ci il mövsümünə qədər yayım hüququnu saxlayır. Növbəti mövsüm UEFA Avropa Liqasının yayım hüquqlarını satın aldı. 2014-2015 mövsümünə qədər matçlar da D-Smart-da canlı yayımlanırdı. MTV və Nickelodeon kanalından sonra Türkiyədəki 2011 nəşrlərinin sona çatan müqaviləsi dayandırıldığı üçün D-Smartın hər iki kanalı da Avropada yayımlanır MTV Avropa və Nickelodeon da Avropa kanallarının siyahısına əlavə edildi. Daha sonra Digitürkün Viacom ilə razılaşması səbəbindən platformadakı yayımlara xitam verildi.

Smart-kartlar (ing. smart card,смарт-карта, интеллектуальная карта) —daxili mikroprosessoru olan plastik kart. Orada kart sahibinin şəxsi məlumatları, fotoqrafiyası, biometrik verilənləri, parolları, erişim açarları və s. saxlanıla bilər. Smart-kartı oxumaq üçün xüsusi oxuma qurğusundan (CARD READER) istifadə olunur. Smart-kartlar alman mühəndisləri Yurgen Detloff (J. Dethloff) və Helmut Gettrup (H. Gröuttrupp) tərəfindən 1967-1968 illərində ixtira olunub. Termini fransız publisisti Roy Brayt (R. Bright) daxil edib. == Ədəbiyyat == İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 788 s.

Smart kontrakt və ya ağıllı müqavilə (ing. Smart contract) — bir sövdələşmə və ya anlaşmanın şərtlərinə uyğun olaraq hüquqi cəhətdən müvafiq hadisələri və hərəkətləri avtomatik icra etmək, nəzarət etmək və ya sənədləşdirmək məqsədi daşıyan kompüter proqramı və ya əməliyyat protokoludur. Ağıllı müqavilələrin məqsədləri etibarlı vasitəçilərə olan ehtiyacı, arbitraj və icra xərclərini, fırıldaqçılıq itkilərini, həmçinin zərərli və təsadüfi istisnaları azaltmaqdır.Satış maşınları ağıllı müqavilənin tətbiqinə bərabər olan ən qədim texnologiya parçası kimi istinad edilir. 2014-cü ildə Ethereum adlı kriptovalyuta əlaqədar olaraq nəşr olunan ağ kağızda Bitcoin protokolu kompüter alimi, hüquqşünas və kriptoqraf Nik Şabo tərəfindən müəyyən edilmiş ağıllı müqavilə konsepsiyasının zəif versiyası kimi təsvir edilir. Bitcoin etibarsız tərəflər arasında daha təkmil ağıllı müqavilələr bağlamağa imkan verən skript dillərini dəstəklədiyindən bəri müxtəlif kriptovalyutalar. Bitcoindən bu yana müxtəlif kriptovalyutalar etibar edilməyən tərəflər arasında daha təkmil ağıllı müqavilələrə imkan verən skript dillərini dəstəkləyir.

Smart soyuducu – soyuducu növü. == Smart soyuducu == Ağıllı soyuducu və ya İnternet soyuducu internetə qoşulmuş sensor ekranı olan və bəzən elementləri olan daxili virtual səs köməkçisi olan daxili kompüterin olduğu bir soyuducudur. İlk İnternet soyuducuları dot-com bumun zirvəsində meydana çıxdı, ilk modellər arasında LG Electronics-dən Digital Dios və Electrolux-dan Screen Fridge dir. == Hekayə == İlk internet soyuducuları baha idi(məsələn, LG-nin soyuducusu 8000$ qiymətindədir). Alış-verişə haqq qazandırmaq üçün İnternet soyuducuları müxtəlif proqramlarla, o cümlədən kabel televiziyasına çıxış, video telefon, media pleyer və s. Bəzi istehsalçılar ağıllı evə nəzarət etmək üçün soyuducuda mərkəzi server yerləşdirməyi, digərləri isə alış qiymətini azaltmaq üçün soyuducunun ekranında reklam yerləşdirməyi planlaşdırırdılar. Bununla belə, satışın ilk bir neçə ili son dərəcə uğursuz oldu və 2003-2005-ci illərdə əksər məişət texnikası istehsalçıları internet soyuducularının istehsalını dayandırdılar və ya artıq hazırlanmış və elan edilmiş modelləri bazara çıxarmağa başlamadılar. Uğursuzluqlara baxmayaraq, bir çox istehsalçı kommersiya baxımından uğurlu İnternet soyuducu modelini buraxmağa davam edir. Əsas problem odur ki, istehsalçıların İnternet soyuducularını təchiz etdiyi xüsusiyyətlərin əksəriyyəti, bir qayda olaraq, potensial alıcıların artıq malik olduğu digər cihazlardan - smartfonlar, planşetlərdən və noutbuklardan istifadə etməklə daha yaxşı yerinə yetirilir. Belə bir soyuducunun alınmasını əsaslandıra biləcək əsas funksiya - məhsulların mövcudluğuna və təzəliyinə nəzarət - mövcud texnologiya inkişafı səviyyəsi ilə onlar tərəfindən tam yerinə yetirilə bilməz.

Smart TV (ing. "ağıllı televizor") — istifadəçilərə musiqi və videoları yayımlamağa, internetə nəzər yetirmək və şəkillərə baxmağa imkan verən inteqrasiya edilmiş internet və interaktiv Veb 2.0 xüsusiyyətləri olan ənənəvi televizor. Smart TV-lər kompüterlərin, televizorların və rəqəmsal media pleyerlərinin texnoloji konvergensiyasıdır. Ənənəvi yayım mediası vasitəsilə təmin edilən televizorların ənənəvi funksiyalarından başqa, bu cihazlar ev şəbəkəsinə çıxışla yanaşı, striminq televiziyası və internet radiosu kimi yüksək səviyyəli media xidmətlərinə çıxışı təmin edə bilər.Smart TV İnternet TV, IPTV və ya striminq televiziyasından fərqlidir. İnternet televiziyasında internetin necə çatdırılmasından asılı olmayaraq yerüstü, kabel və peyk kimi ənənəvi sistemlər əvəzinə televiziya məzmununun internet üzərindən qəbul edilməsi nəzərdə tutulur. IPTV televiziya yayımçıları tərəfindən istifadə olunan internet televiziya texnologiyası standartlarından biridir. Striminq televiziyası internet TV-də nümayiş etdirmək üçün bir çox istehsalçı tərəfindən yaradılan proqramlar üçün istifadə edilən bir termindir. Smart TV-lərdə əməliyyat sistemi applikasiyalara və digər rəqəmsal məzmuna çıxışı təmin edən televizorun quraşdırılmış proqram təminatına əvvəlcədən yüklənir. Bunun əksinə olaraq, ənənəvi televizorlar ilk növbədə displey rolunu oynayır və satıcıya məxsus fərdiləşdirmə ilə məhdudlaşır. Proqram təminatı proqramları cihaza əvvəlcədən yüklənə, həmçinin proqramların müasir smartfonlara inteqrasiyasına bənzər şəkildə applikasiya mağazası vasitəsilə tələb əsasında yenilənə və ya quraşdırıla bilər.Smart TV-ləri işə salan texnologiya həmçinin, rəqəmsal televizor qəbuledicisi kimi xarici cihazlar və bəzi Blu-ray pleyerləri, videooyun konsolları, rəqəmsal media pleyerləri, otel televiziya sistemləri, smartfonlar və şəbəkəyə qoşulmuş digər interaktiv cihazlarda da tətbiq olunur.

NTV Spor Smart HD - 1 iyul 2013-cü il tarixində D-Smart platformasında və 1 Avqust 2013 tarixində müntəzəm olaraq sınaq yayımına başlayan Doğuş Yayım Qrupu şirkətinin sahibləndiyi idman kanalıdır. Həftədə oynanan 10 La Liqa matçının hamısını yayımladı. Voleybol Avropa kuboku oyunları, atletika və tennis oyunları da bu kanalda yayımlanır. 2013-2014 Euroleague mövsümündə bir oyun bu kanalda, bir oyun NTV Sporda yayımlandı. Digitürkün 2015-ci ildən etibarən La Liqa yayım hüquqlarını əldə etməsi səbəbiylə, artıq La Liqanı yayımlamadı. Kanal D-Smart, "Family paketi" və "Cinema Series paketi" xaricində bütün paket istifadəçiləri üçün açıqdır. Kanal hazırda yalnız yüksək dəqiqlikdə (HD) yayımlanır. Yayım 1 Avqust 2015 tarixindən etibarən dayandırıldı.

SmartMedia-Toshiba şirkəti tərəfindən MiniCard, CompactFlash və PC Card formatlarına rəqib kimi yaradılmış və 1995-ci ildə bazara buraxılmış ilk fləş-kart yaddaşlarından birinin ticarət markası. Birinci adı Solid State Floppy Disk Card (SSFDC) olub və disketlərin "davamçısı" kimi elan olunub. SmartMedia kartlarının iki versiyası var: 5 V və 3.3 V (versiyalar işçi gərginliyə uyğun olaraq adlandırılıb). Korpusları, demək olar ki, eynidir, yeganə fərq "kəsilmiş" küncün yerindədir. Çəkisi – 2 q, ölçüləri – 45,0×37.0×0.76 mm, tutumu – 2, 4, 8, 16, 32, 64, 128 MB, verilənlərin ötürülmə sürəti – 2 MB/s, enerji təminatı olmadan informasiyanın saxlanma müddəti 10 ildir. == Ədəbiyyat == İsmayıl Calallı (Sadıqov), "İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti", 2017, "Bakı" nəşriyyatı,788 s.

Smartfon (ing. smartphone — ağıllı telefon) — mobil telefon funksiyalarını və hesablama funksiyalarını bir vahiddə birləşdirən portativ kompüter cihazı. Onlar köhnə dizayn fiçerfonlardan daha təkmil aparat imkanları, daha geniş proqram təminatı, internetə çıxış, multimedia funksionallığı, səsli zənglər və mətnli mesajlar kimi əsas telefon funksiyalarına malikdir. Smartfonlarda adətən bir sıra metal oksid yarımkeçirici (MOS) inteqral sxem (IC) çipləri olur. Bunlara əvvəlcədən quraşdırılmış və üçüncü tərəf proqram təminatı (məsələn, maqnitometr, yaxınlıq sensoru, barometr, giroskop, akselerometr və s.) həmçinin simsiz rabitə protokollarını (məsələn, Bluetooth, Wi-Fi və ya peyk naviqasiyası) dəstəkləyir. Bu yaxınlarda smartfon istehsalçıları etibarlı mobil şəbəkənin olmadığı ucqar bölgələrdə istifadə üçün peyklə mesajlaşma əlaqəsini və peyk təcili xidmətlərini cihazlara inteqrasiya etməyə başlamışdılar. 2000-ci illərin sonlarında "iPhone"un populyarlığının artmasından sonra smartfonların əksəriyyəti fiziki klaviaturalar deyil, multitaç jestlərini dəstəkləyən böyük, həcmi sensor ekranları olan nazik, şiferə bənzər forma faktorlarını təqdim etmiş və istifadəçilərə online mağazadan əlavə proqramlar endirmək və ya onları satın almaq, bulud anbar və sinxronizasiya, virtual köməkçilər, həmçinin mobil ödəniş xidmətlərindən istifadə etmək imkanı təklif etmişdir. Smartfonlar əsasən fərdi cib kompüteri (PDA) cihazlarını, əl kompüterlərini, portativ media pleyerləri (PMP) və daha az dərəcədə əl videooyun konsollarını və xüsusi elektron oxucu cihazlarını əvəz etmişdir. Təkmilləşdirilmiş avadanlıq və daha sürətli simsiz rabitə (LTE kimi standartlara görə) smartfon sənayesinin böyüməsini gücləndirmişdir. 2022-ci ildə dünya üzrə 1,43 milyard smartfon tədarük edilmişdir.

Smartfon asılılığı, həmçinin smartfon aludəçiliyi — Smartfonun həddən artıq istifadəsi kimi tanınan smartfonların gündəlik həyatın gedişatına mane olan, fərdin rifahı və funksionallığı üçün mənfi nəticələrə səbəb olan həddindən artıq və məcburi istifadəsi. Rəqəmsal əsrdə bu asılılıq artan narahatlığa çevrildi, çünki smartfonlar hər yerdə tapılır və müasir həyatın müxtəlif sahələrinə dərindən inteqrasiya olunur. Bunun böyük təsirlərinə gəldikdə isə smartfon istifadəsi myopiaya (yaxıngörmə) səbəb olur. == Yayılma və Təsir == Smartfonların geniş yayılması və əlçatan olması səbəbindən bu, qlobal miqyasda artmaqdadır. Tədqiqatlar göstərir ki, smartfon istifadəçilərinin əhəmiyyətli bir faizi asılılıq əlamətlərini nümayiş etdirir. Aparılan araşdırmaya görə, smartfon istifadəçilərinin təxminən 30%-i smartfon asılılığına sahibdir. Smartfon aludəçiliyinin təsiri çox geniş ola bilir, fərdin həyatının müxtəlif sahələrinə təsir göstərir. Həddindən artıq smartfon istifadəsi diqqətin və məhsuldarlığın azalmasına səbəb ola biləcəyi üçün akademik performans pisləşə bilər. Üstəlik, Conson və Li tərəfindən "İnsan Davranışında Kompüterlər (2018)" jurnalında dərc edilən bir araşdırma, xüsusilə yatmazdan əvvəl həddindən artıq smartfon istifadəsinin yuxu pozğunluğuna , yorğunluğa və digər sağlamlıq problemlərinə səbəb olduğunu göstərdi. == Problemli Smartfon İstifadəsinin Simptomları == === Kompulsiv Yoxlama === PSİ olan şəxslər yemək, görüşlər və ya ictimai toplaşmalar kimi qeyri-münasib və ya əlverişsiz vəziyyətlərdə belə smartfonlarını yoxlamaq üçün daimi istək nümayiş etdirə bilər.

Smartbuk (ing. Smartbook) — 2009 – 2010-cu illər arasında istehsal edilmiş həm smartfonun, həm də netbuk kompüterinin müəyyən xüsusiyyətlərini özündə birləşdirən mobil cihaz sinfi. Smartbuklar noutbuk və ya planşet tipli korpusda daim aktiv, bütün gün davam edən batareya ömrü, 3G, ya da Wi-Fi bağlantısı və GPS (adətən smartfonlarda olur) kimi xüsusiyyətlərlə reklam olunurdu. Onların 5– 10 düym ekran ölçüsü, fiziki və ya yumşaq toxunma ekranlı klaviaturası var idi.Bir Almaniya şirkəti "Smartbook" brendi altında notbuklar satırdı və bir çox ölkələrdə (ABŞ, Çin, Yaponiya və ya Hindistan kimi bəzi böyük bazarlar daxil olmamaq şərtilə) sözün ticarət nişanına sahib idi. Bu, başqalarının məhsullarını təsvir etmək üçün smartbuk terminindən istifadə etməsinə mane olmaq üçün hərəkət etmişdir.Smartbuklar məhsuldarlıqdan daha çox əyləncə məqsədləri üçün nəzərdə tutulmuşdur və adətən onlayn proqramlarla işləmək üçün nəzərdə tutulmuşdur. Onların simsiz məlumat planı ilə birlikdə mobil telefonlar kimi mobil şəbəkə operatorları vasitəsilə subsidiya ilə satılacağı proqnozlaşdırılırdı.Android və iPad kimi daha populyar planşetlərin meydana gəlməsi, adi masaüstü kompüterlərin və notbukların populyarlığı səbəbilə smartbuk gündəmdən düşmüşdür. == Tarixi == Smartbu konsepsiyası "Qualcomm" tərəfindən 2009-cu ilin may ayında "Snapdragon" texnologiyasının marketinqi zamanı xatırlanmışdır və məhsulların həmin ilin sonunda satışa çıxarılması gözlənilirdi. Əsas proqram təminatının (xüsusən "Adobe"nin xüsusi "Flash Player"inin) ARM arxitekturasına uyğunlaşdırılmasında çətinliklərin yaşanması buraxılışları 2010-cu ilin birinci rübünə qədər təxirə salmışdı.Smartbuklar adətən masaüstü kompüterlərdə olan ənənəvi prosessorlardan daha çox enerjiyə qənaət edən prosessorlarla təchiz edilmişdilər. İlk smartbukların Linux əməliyyat sisteminin variantlarından, məsələn, "Google"un Android və ya "ChromeOS" əməliyyat sistemlərindən istifadə edəcəyi gözlənilirdi. ARM prosessoru onlara x86 prosessorlarından istifadə edən daha böyük cihazlarla müqayisədə daha uzun batareya ömrü əldə etməyə imkan vermişdi.