* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
Sözün tezliyi - sözün mətnlərdə hansı tezliklə rast gəlinmə göstəricisidir. Bu rəgəm 1 000 000 söz arasında sözün neçə dəfə meydana gəlməsini göstərir.
2003 | ••• | 0.79 |
2004 | ••• | 1.01 |
2005 | •••• | 1.35 |
2006 | •••• | 1.13 |
2007 | ••••• | 1.48 |
2008 | •• | 0.49 |
2009 | ••••••••• | 2.88 |
2010 | ••••••••• | 3.09 |
2011 | •••••••••••• | 4.20 |
2012 | •••••••••••• | 4.30 |
2013 | ••••••••••••• | 4.38 |
2014 | ••••••••••• | 3.78 |
2015 | •••••••• | 2.55 |
2016 | •••••••••• | 3.30 |
2017 | •••••••• | 2.76 |
2018 | •••••••••••••••••••• | 7.19 |
2019 | •••••••••••• | 4.17 |
2020 | •••••••• | 2.65 |
1 sif. 1. Az soyuq, ilıq ilə soyuq arası. Sərin hava. Sərin su. Sərin çeşmə. Sərin meh. – İtlər, çobanlar meşələrə, sərin kölgələrə çəkilmişdilər. A.Şaiq. Sərin çeşmələrin qaynayır gözü; Yenə dinləyirəm aram-aram mən. N.Xəzri. // is. Sərin hava, sərin yer. Sərində oturmaq. Sərində yola düşərik. Sərinə çəkilmək. – …Ətəyindən tutmuş və axşam sərinində titrəşən körpələr bir az da [Səriyyə xalaya] qısıldılar. M.İbrahimov. □ Sərin düşmək – hava bir qədər soyumaq, sərinləşmək. Axşamlar sərin düşəndə əhali küçələrə tökülür. M.İbrahimov. 2. məc. Arası soyuq, incik, incimiş. Əzizim, nə dərindi; Dəryalar nə dərindi; Mən yara nə dedim ki; O mənimlə sərindi? (Bayatı). Yarpız isə çox sərin (z.) və etinasız cavab verirdi. Mir Cəlal. ◊ Sərin baxmaq – laqeyd olmaq, ürəyi yanmamaq, vecinə gəlməmək. Yad yığılıb sərin baxar, ağlamaz; Qərib öldüm, bikəs öldüm, ad öldüm. M.V.Vidadi. Ürəyini sərin saxlamaq – bax ürəyinə sərin su səpmək.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / sərin1 Saymaq feili zəminində sayın (hörmətli) sifəti əmələ gəldiyi kimi, sər (терпеть) feilindən də sərin sifəti yaranıb. Dilimizdə -ın4 şəkilçisinin feilə artırılması ilə düzələn adlar (ən çox da sifətlər) az deyildir: “дымиться” mənasında tut feili olub, sonra ondan tütün, sonuncudan isə tüstü kəlmələri törəmişdir; iyləmək mənalı bur feili olub, onun da əsasında burun ismi yaranıb və s. Lakin bunların əksəriyyəti kökə elə yapışmışdır ki, artıq müstəqil işlədilə bilmir. Sərin də belə kəlmələrdəndir, müasir dil baxımından o, sadə söz kimi qəbul olunur (düzəltməlik əlaməti itib). Belə zənn edirəm ki, soyuq kəlməsinin sinonimi olan sərin sözü bu sözlə bağlı deyil. Sonuncu sərin sözü sınmaq (“hava sındı” deyirik), səngimək kəlmələri ilə qohum ola bilər. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti / sərin1 SƏRİN – İSTİ Sahil istidir, Qafur, sularsa çox sərindir (S.Rüstəm). SƏRİN – MÜLAYİM Yayı həmişə sərin, qışı mülayim keçir.
Azərbaycan dilinin antonimlər lüğəti / sərin2 I прил. прохладный: 1. умеренно холодный, освежающий. Sərin yay прохладное лето, sərin külək прохладный ветер, sərin su прохладная вода, sərin hava прохладная погода 2. перен. равнодушный, холодно-безразличный. Sərin münəsibət прохладные отношения II сущ. прохлада (умеренный холод, свежесть воздуха, вызывающие приятное ощущение). Axşam sərini вечерняя прохлада, səhər sərini утренняя прохлада, sərində oturmaq сидеть на прохладе, pəncərəni açdıq – sərin gəldi открыли окно – потянуло прохладой, sərin düşdü наступила прохлада III нареч. 1. прохладно. Sərin qarşılamaq прохладно встретить 2. равнодушно. Sərin baxmaq равнодушно посмотреть IV предик. прохладно. Bura sərindir здесь прохладно, otaqda (otaq) sərindir в комнате прохладно, sərin ikən пока прохладно ◊ ürəyini sərin saxla не волнуйся, не беспокойся
Azərbaycanca-rusca lüğət / sərin1 I. i. the cool, coolness; axşamın ~i evening cool, the cool of the evening; axşamın ~ində in the cool of the evening II. s. cool; fresh; chilly; ~ səhər cool morning; ~ gün a cool day; ~ paltar cool dress; ~ külək cool wind; Dənizdən sərin külək əsir A cool wind is blowing off the sea; Bu gün hava bir az sərindir It is a bit fresh today, It is a bit cool today III. z. məc. cool, chilly; coolly; bir kəsi ~ qarşılaşmaq to give* smb. a cool / chilly welcome
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / sərin1 прил. 1. серин, тӀимил къайи (мес. гьава, яд); // сущ. серин гьава; серин чка; хъен квай чка; sərində oturmaq сериник ацукьун; sərin düşmək серин хьун, гьава тӀимил къайи хьун; 2. пер. араяр къайи, бейкеф, къайи; ** sərin baxmaq къайиз килигун (эгечӀун), яб тагун, рикӀ ккун тавун; ürəyini sərin saxlamaq кил. ürək (ürəyinə sərin su səpmək).
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / sərin