Çınqıl
Çınqıl, çaydaşı və ya qənbər — dənizin, çayların və göllərin dalğalarının təsiri altında aşılanaraq yumru, hamar forma almış müxtəlif dağ süxurlarının qırıntıları, xırda daş. Çay daşları adətən daha iri olur. 10–20 sm qədər. Dəniz daşları daha yastı və kiçik. Əsasən yol tikintisində və beton istehsalında istifadə olunur.
Ordubad çınqıl-qum qarışığı yatağı
Ordubad çınqıl-qum qarışığı yatağı- Ordubad şəhərindən cənubda,dəmir yolu stansiyasından 400 metr şimal-şərqdədir.
== Ümumi məlumat ==
Geoloji quruluşunda qayma,çınqıl,çaqıl və qum qarışığından ibarət Üst dördüncü dövr yaşlı allüvial-prolüvial çöküntülər iştirak edir.Sahəsi 0.64 kvadrat kilometr,faydalı qatın qalınlığı 5.25-5.95 metrdir.Texnoloji tədqiqatlara görə,çaqıl-çınqıl-qayma qarışığı "200" beton istehsalında dəmir yolu tikintisində ballast örtük kimi istifadəyə yararlıdır.Yatağın sənaye ehtiyatı 6974 min kubmetr təşkil edir.Yataq istismar olunur.
Naxçıvan Çınqıl-Qum Qarışığı Yatağı-II
Naxçıvan Çınqıl-Qum Qarışığı Yatağı-II — Naxçıvan şəhərindən 10 km şimal-şərqdədir.
== Haqqında ==
Geoloji quruluşunda Müasir dövrün çaqıl , çınqıl və qum qarışığından ibarət allüvial-prolüvial çöküntüləri iştirak edir. Sahəsi. 2 km2, faydalı qatın qalınlığı 4,5-6,2 metrdir. Texnoloji tədqiqatlara görə, çınqıl-qum qarışığı “250” markalı adi və hidrotexniki beton istehsalına yararlıdır Yatağın V+S1 kateqoriyaları üzrə ehtiyatı 11047 min m3-dir. Yataq 1979-cu ildən istismar olunur.
== Mənbə ==
Naxçıvan Ensiklopediyası. Bakı. 2002. səh.
Naxçıvan Çınqıl Qum Qarışığı Yatağı-I
Naxçıvan Çınqıl Qum Qarışığı Yatağı- I — Naxçıvan şəhərinin cənub hissəsindədir.
== Haqqında ==
Geoloji quruluşunda müasir dövrün çaqıl, çınqıl, qayma və qum qarıçığından ibarət allüvial çöküntüləri iştirak edir. Çaqıl-çınqıl qarışığı yuvarlaqlaşmış əhəngdaşı, qumdaşı, andezit -dasit və diorit süxurlarından ibarətdir. Yatağın sahəsi 1,33 km2, faydalı qatın qalınlığı 9,7-9,8 metrdir. Texnoloji tədqiqatların nəticələrinə görə, çaqıl-çınqıl qarışığı “200-250” markalı beton, asfalt-beton istehsalına və hidrotexniki qurğuların tikintisinə yararlıdır. Yatağın V+S1 kateqoriyaları üzrə ehtiyatı 27957 min m3 -dir.
== Mənbə ==
Naxçıvan Ensiklopediyası. Bakı. 2002. səh.
Hələb çınqılotu
Hələb çınqılotu (lat. Geum aleppicum) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin çınqılotu cinsinə aid bitki növü.
== Yayılması ==
Orta Asiyada, Şimali Amerikada Rusiyanın Avropa hissəsində, Sibirdə, Uzaq Şərqdə yayılmışdır.
== Sinonimləri ==
Geum aleppicum var. bipinnatum (Batalin) Hand.-Mazz.
Geum aleppicum var. glabricaule (Juz.) Vorosch.
Geum aleppicum subsp. strictum (Sol.) R.T.Clausen
Geum aleppicum var. strictum (Sol.) Fernald
Geum besserianum Fisch.
Yaz çınqıllıqotu
Yaz çınqıllıqotu (lat. Rhinanthus vernalis) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin orobanşkimilər fəsiləsinin çınqıllıqotu cinsinə aid bitki növü.
Hündürlüyü (8) 15-50 sm, gövdəsi düz, zəif tüklü və ya çılpaqdır, tünd rəngli uzununa cizgili və düyünaraları uzanmış olan birillik ot bitkisidir.
== Yarpaq ==
Yarpaqları qarşı-qarşıya düzülmüş, oturaqdır, uzunsov-neştərvari, neştərvari və ya ensiz neştərvaridir, sivri, küt və ya demək olar ki, yastı dişcikləri olan mişarvari-dişlidir, təpə hissədə qısa daralmışdır, qısa tüklü və kələkötürdür.
== Çiçək ==
Tac açıq-sarı rəngdədir, uzunluğu 15-20 mm-dir, tacın borucuğu azacıq bükülmüşdür və kasacıqla eyni uzunluqdadır.
== Meyvə ==
Qutucuq ovalşəkillidir, kasacıqdan qısadır, uzunluğu 10-12 mm-dir. Toxumlarının uzunluğu 5 mm-ə qədər, oval, eni 1 mm-ə yaxın olan qanadı vardır.
== Çiçəkləməsi ==
İyul
== Meyvə verməsi ==
İyul-avqust Azərbaycanda yayılması: BQ (Quba) BQ şərq, BQ qərb, KQ şimal, KQ mərkəzi, Nax. dağ. Orta və ya subalp qurşaqlarında.
Çay çınqılotu
Çay çınqılotu (lat. Geum rivale) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin çınqılotu cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
Anemone dodecaphylla Krock.
Bernoullia hybrida Raf.
Bernoullia rivalis (L.) Raf.
Caryophyllata aquatica Lam.
Caryophyllata nutans Moench
Caryophyllata rivalis (L.) Scop.
Geum hybridum Wulfen ex Jacq.
Geum nutans Crantz
Geum nutans Raf.
Geum pallidum Fisch.
Çınqıllıtəpə dağı
Çınqıllıtəpə dağı – Babək rayonu ərazisində dağ (hünd. 826,3 m). Naxçıvan dağarası çökəkliyinin tərkib hissəsi olan Naxçıvan düzünün cənub-şərqində, Naxçıvançayın mənsəbində, Nehrəm kəndindən 4 km-ədək şimal-qərbdə, Araz su qovşağı su anbarının şərq sahilindədir. Orta Miosenin Konka regiomərtəbəsinə aid Tumbul lay dəstəsinin çökmə süxurlarından təşkil olunmuş erozion-denudasion mənşəli günbəzvari yüksəklikdir. Tektonik cəhətdən Naxçıvan qoyulma çökəkliyinin cənub-qərb cinahında yerləşir.
Çınqılotu
Çınqılotu (lat. Geum) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
== Sinonimləri ==
Acomastylis Greene
Coluria R.Br.
Erythrocoma Greene
Neosieversia Bolle
Novosieversia F.Bolle
Oncostylus (Schltdl.) F.Bolle
Oreogeum (Ser.) E.I.Golubk.
Orthurus Juz.
Parageum Nakai & H.Hara
Sieversia Willd.
Stylypus Raf.
Taihangia T.T.Yu & C.L.Li
Waldsteinia Willd.
== Növləri ==
Hələb çınqılotu (Geum aleppicum Jacq.)
Bolqar çınqılotu (Geum bulgaricum)
Kanada çınqılotu (Geum canadense Jacq.)
Yapon çınqılotu (Geum japonicum)
Geum laciniatum Murr.
Geum macrophyllum Willd.
Şəhər çınqılotu
Şəhər çınqılotu (lat. Geum urbanum) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin çınqılotu cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
Caryophyllata officinalis Moench
Caryophyllata urbana (L.) Scop.
Caryophyllata vulgaris Lam.
Geum caryophyllata Gilib.
Geum hederifolium C.C.Gmel.
Geum hirtum Wahlb.
Geum hyrcanum C.A.Mey.
Geum ibericum Besser ex Boiss.
Geum klettianum Peterm.
Bolqar çınqılotu
Bolqar çınqılotu (lat. Geum bulgaricum) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin çınqılotu cinsinə aid bitki növü.
Kanada çınqılotu
Kanada çınqılotu (lat. Geum canadense) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin çınqılotu cinsinə aid bitki növü.
