ögey sözü azərbaycan dilində

1 sif. Doğma olmayan. Ögey ana. Ögey ata. Ögey bacı. - Uşaq anasına doğma olsa da; Qondarma ataya ögeydir, axı. B.Vahabzadə.

1 1. Mənbələrdə ög (oy) “doğma”, öksüz isə “yetim” kimi verilib. Dilimizdə ögey “doğma olmayan” deməkdir (əsli: ög döy; ög deyil kimi olub). Qədim dövrlərdə ata sözünün sinonimi qan (sağır n ilə yazılır) kəlməsi olub. Anaya ög demişik. Ög-qan kəlməsi “ana-ata” kimi açıqlanıb. Ögey ata birləşməsinin yerinə, qansıq ata işlətmişik. -sıq və -sıra şəkilçiləri əksmənalı sözlər düzəldib. Qansıq “doğma olmayan”, qağansıra “xaqansız qalmaq” mənalarını əks etdirib. Bəs niyə ögey sö­zü məhz ög (ana) kəlməsi ilə bağlıdır? Yetimlik də, ögeylik də ana ilə əlaqələn­di­rilib. Atasıza yetim deyilməyib, atası doğma olmayana ögey deyilməyib, yalnız anası doğma olmayan ögey adlandırılıb. Görünür, bu ya matriarx dövrünün qadınlara verdiyi üstünlüyün qalığıdır, ya da ananın daha əziz tutulması ilə bağ­lıdır. Bir deyim də olub: ögdaşlar (bir anadan olanlar) öpüşərlər, qandaşlar (bir atadan olanlar) döyüşərlər”. Sözün küvey variantı da mövcud olub. 2. Bəzi dillərdə “мачеха” mənasında öqə işlədilir (deməli, ögə “doğma olmayan” deməkdir). Söz ögə kimi qeydə alınıb. (-ə şəkilçisi analıq sözündəki -lıq şəkilçi­si­nin sinonimi olub). Fars dilində gilə sözü var və bizdə onun sonuna “y” artırılıb: giley. Ögə və gilə sözlərinin sonundakı ə saitinin e saitinə keçməsi y samitinin günahıdır. Bu samit həmişə açıq saiti qapalıya çevirir (ə-yə nisbətən e qapalı hesab olunur): tərcümə sözünü tərcümeyi-hal, anaya sözünü ədəbi tələffüzdə anıya şəklinə salır. Görünür, ögey sözü də bu qəlib üzrə əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

1 yad — özgə

1 ÖGEY – DOĞMA Dedim ögey atadan ata olmaz bunlara (M.Eynullayeva); – Sən mənim doğma atamsan! (Ə.Vəliyev).

1 неродной

2 прил. 1. неродной (не состоящий в кровном родстве). Ögey bacı неродная сестра, ögey qardaş неродной брат, ögey ana неродная мать (мачеха), ögey ata неродной отец (отчим), ögey qız неродная дочь (падчерица), ögey oğul неродной сын (пасынок) 2. сводный (приходящийся кому-л. братом или сестрой по отчиму или мачехе). Ata tərəfdən ögey qardaş сводный брат со стороны отца 3. перен. холодный (лишённый душевной теплоты); прохладный. Ögey nəzərlə baxmaq смотреть холодным взглядом, doğma işə ögey münəsibət прохладное отношение к своему делу; ögey münəsibət bəsləmək nəyə относиться с холодком к чему

1 s. step; ~ ana stepmother; ~ ata stepfather; ~ qız stepdaughter; ~ oğul stepson; ~ bacı stepsister; ~ qardaş stepbrother; ~ uşaq stepchild; ~ valideyn stepparent

1 sif. ~ münasibət bəsləmək prendre qn en grippe ; ~ ana belle-mère f (pl bellesmères) ; belle-maman (pl belles-mamans) fam ; marâtre f ; ~ ata beau-père m (pl beaux-pères) ; ~ qız belle-fille f (pl bellesfilles) ; ~ oğul beau-fils m (pl beaux-fils) ; ~ bacı demi-soeur f ; ~ qardaş demi-frère m ; ~ uşaq enfant m adoptif ; ~ valideyn parents m pl adoptés

1 прил. тахай, хайиди тушир; ögey ana тахай диде.

1 üvey