* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
Sözün tezliyi - sözün mətnlərdə hansı tezliklə rast gəlinmə göstəricisidir. Bu rəgəm 1 000 000 söz arasında sözün neçə dəfə meydana gəlməsini göstərir.
2002 | •••• | 6.85 |
2003 | •••• | 7.87 |
2004 | ••••• | 9.10 |
2005 | ••• | 6.07 |
2006 | •••••• | 11.94 |
2007 | ••••• | 9.09 |
2008 | ••• | 6.09 |
2009 | ••••• | 9.44 |
2010 | ••••• | 10.17 |
2011 | •••• | 6.86 |
2012 | ••••• | 9.47 |
2013 | •••••••• | 16.78 |
2014 | ••••••• | 15.10 |
2015 | •••••••••• | 19.90 |
2016 | •••••••••• | 20.13 |
2017 | ••••• | 10.24 |
2018 | •••••••••• | 20.38 |
2019 | •••••••••••••••••••• | 44.23 |
2020 | ••••••••• | 19.89 |
1 is. 1. Hər hansı bir şeyi ölçmək üçün qəbul edilmiş vahid. Uzunluq ölçüsü. Həcm ölçüsü. 2. məc. Bir şəxsə, ya şeyə qiymət vermək, müqayisə etmək üçün əsas götürülən şey. …Bu dünyada hər hansı qiymətin ölçüsü zəhmətdir. S.Rəhimov. 3. Hər hansı bir şeyin müəyyən vahidlər əsasında təyin edilən böyüklüyü, kiçikliyi, biçimi, həcmi, dərəcəsi. Qızların hamısının libası bir qiymətdə, bir əndazədə və bir ölçüdə idi. M.S.Ordubadi. Buruqların dörd tərəfində müxtəlif ölçüdə neftli, mazutlu borular, dəmir və taxta parçaları gözə dəyirdi. M.İbrahimov. // Hüdud, hədd, sərhəd, çərçivə. Xüsusən gəncliyin arzuları göylərdəki ulduzlar qədər sayılmaz və ölçüyə yerləşməzdir. M.S.Ordubadi. Zaman və məkan yenidən öz həqiqi ölçüsünə qayıdırdı. Ə.Məmmədxanlı. 4. Ölçmə işi; ölçmə. Sahədə ölçü işləri aparılır. 5. bax vəzn 2-ci mənada. Şerin ölçüsü. 6. məc. dan. Əhatə dairəsi, görüş dairəsi. [Şirzad Rüstəmə:] Sən dar düşünürsən, ölçün balacadır. M.İbrahimov. ◊ Ölçü götürmək – tədbir görmək. Əvvəlcə Müqim bəy əla dərəcəli meyvəcatın Şuşa qalasına göndərilməsi üçün ölçü götürdü. S.Rəhimov. Tərlanov, Teymur Cahangirov haqqında ölçü götürəcəyinə söz verdi. H.Seyidbəyli. Ölçüyə gəlməmək – çox böyük, həddən artıq yekə, ölçülə bilməyən şey haqqında. Din ilə ucalır ruhumuz göyə; Göylər bir qiyasa, ölçüyə gəlməz. B.Vahabzadə.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / ölçü2 I сущ. 1. мера: 1) единица измерения. Uzunluq ölçüləri меры длины, həcm ölçüləri меры объёма, çəki ölçüləri меры веса, tutum ölçüsü мера ёмкости, fiziki kəmiyyətlərin ölçüləri меры физических величин, xətti ölçülər линейные меры, kvadrat ölçüləri квадратные меры, kub ölçüləri кубические меры, etalon ölçü эталонная мера 2) перен. то, что служит основанием для оценки чего-л. или для сравнения с чем-л.; мерило, мерка. Ümumi ölçüyə gəlməmək не подходить под общую мерку 3) величина, размер, степень чего-л. Zövq ölçüsü мера вкуса 4) последняя, крайняя степень чего-л.; предел, граница чего-л. Hər şeyin ölçüsü var всему есть мера 5) средство для осуществления чего-л. Ciddi ölçü строгие меры, lazımı ölçü götürmək принять нужные (необходимые) меры, cəza ölçüləri меры наказания 2. размер: 1) величина чего-л. в каком-л. измерении. İri ölçüdə большого размера, adi ölçüdə обычного размера, kiçik ölçüdə маленького размера, eyni ölçüdə одинакового размера, müxtəlif ölçüdə разных размеров, dəqiq ölçüsü nəyin точный размер чего, təqribi ölçüsü nəyin приблизительный размер чего, iyirmi kvadrat metr ölçüdə размером в двадцать квадратных метров, ayağının ölçüsü kimin размер ноги кого, başının ölçüsü размер головы, ölçüsünü müəyyən etmək nəyin установить размер чего, ölçüsünü dəyişmək изменить размер 2) мерка, номер, обозначающий величину какого-л. изделия, вещи (одежды, обуви и т.п.). Kostyumun ölçüsü размер костюма, ayaqqabının ölçüsü размер обуви, papağın ölçüsü размер шапки 3) лит. повторяющаяся в стихе комбинация тех или иных элементов, образующая стихотворный ритм. Şerin ölçüsü размер стиха 4) муз. определённое расположение ритмических единиц в музыкальном такте, создающее ритмический строй. ¾ ölçüdə yazılmaq быть написанным размером в три четверти, takt ölçüsü размер такта 3. физ., тех. размерность. Fiziki kəmiyyətin ölçüsü размерность физической величины 4. мерка (совокупность данных, определяющих размеры кого-л., чего-л.). Ölçüsünü götürmək kimin снять мерку кого, ölçü ilə tikmək шить по мерке 5. измерение (измеряемая величина, притяжение). Ölçü vahidi единица измерения, ölçü sırası тех. ряд измерения, ölçü səhvi ошибка измерения II прил. 1. измерительный: 1) предназначенный, служащий для измерения. Ölçü aparatları измерительные аппараты, ölçü qurğuları измерительные устройства, ölçü cihazları измерительные приборы, ölçü kolbası хим. измерительная колба, ölçü xətkeşi измерительная линейка 2) относящийся к измерению, связанный с измерением. Ölçü laboratoriyası измерительная лаборатория 2. тех. строит. мерный, обмерный (являющийся мерой, меркой чего-л.). Ölçü lenti мерная лента, ölçü qutusu мерный ящик (дозатор), ölçü ipi мерный шнур, ölçü qabı мерная тара, посуда, сосуд 3. размерный (служащий, предназначенный для того, чтобы размерять что-л.). Ölçü xətləri размерные линии, ölçü açarı размерный ключ, ölçü tavacıqları размерные плитки; ölçüdə aldatma обмер, ölçüdə aldatmaq обмеривать (обманывать, отмерив меньше, чем полагается), ölçüdə aldadılmaq обмериваться, быть обмеренным кем-л ◊ ölçüdən artıq сверх меры, ölçüsünü bilmək знать меру, ölçüsünü bilməmək не знать меры, ölçüyə yatmamaq: 1. не соответствовать какому-л. размеру; 2. не подходить под общую мерку; ölçüyə gəlməmək см. ölçüyə yatmamaq
Azərbaycanca-rusca lüğət / ölçü1 I. i. 1. measure; uzunluq ~sü linear measure; səth ~sü square measure; maye ~sü liquid measure; Saat vaxt ölcüsüdür An hour is a measure of time; 2. (tədbir) measure; qəti ~ drastic measure; ~ götürmək to take* measures, to make* arrangements; hər cür ~ götürmək to take* every measure; ~sünü götürmək (dərzi və s.) to take* smb.’s measurements; ~dən kənar beyond measure; ~nü bilməmək not to know* the right measure, not to know* where to stop; ~ daxilində to the extent (of), within reasonable limit; 3. (sərhəd, hüdud) limit; ~nü gözləmək to keep* within limits; Hər şeyin öz ölçüsü var Everything has a limit II. s. measuring; ~ aləti measuring instrument; ~ vahidi unit (of measure), unit of measurement
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / ölçü1 is. 1) mesure f ; limite f ; 2) de mesure ; ~ cihazı appareil m de mesure, instrument m de mesure ; ~ götürmək prendre des mesures ; ~sünü müəyyənləşdirmək fixer sa mesure ; uzunluq ~ləri mesures de longueur ; səth ~ləri mesures de surface ; çəki ~ləri mesure de poids ; maye ölçüsü mesure de capacité ; vaxt ~sü mesure du temps ; ~sünü bilməmək combler la mesure ; ~sünü gözləmək connaître ses limites ; ~ vahidi unité f de mesure
Azərbaycanca-fransızca lüğət / ölçü1 сущ. 1. алцумаг; uzunluq ölçüsü яргъивилин алцумаг; 2. пер. са касдиз (затӀуниз) къимет гун, ам гекъигун патал асас яз кьунвай затӀ; 3. уьлчме, са затӀунин чӀехивал, гъвечӀивал, къенен чӀехивал, дережа; // сергьят, часпар; 4. алцумун; алцумунин (мес. крар); 5. кил. vəzn 2); şerin ölçüsü шиирдин алцумаг; 6. пер. рах. фагьумунин, дуьньякьатӀунрин дережа; ** ölçü götürmək тедбир акун; ölçüyə gəlməmək гзаф чӀехи, акьалтӀай еке, алцумиз тежер затӀунин гьакъинда.
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / ölçüpredmetin və hadisənin keyfiyyət və kəmiyyət müəyyənliyinin üzvi vəhdətini ifadə edən fəlsəfi kateqoriya.
Fəlsəfə terminlərinin izahlı lüğəti