atlan sözü azərbaycan dilində

A-330 təyyarəsinin Atlantikada qəzası — 1 iyun 2009-cu ildə Air France şirkətinə məxsus A-330 təyyarəsinin Atlantika üzərində qəzası. Qəza nəticəsində 228 nəfər həlak olmuşdur.

Aegilops geniculata (lat. Aegilops geniculata) — qırtıckimilər fəsiləsinin buğdayıot cinsinə aid bitki növü. == Sinonim == == Arealı == Aegilops geniculata növü Kanar adaları, eləcə də Aralıq dənizi sahilləri-dan Əfqanıstana qədər yayılmışdır.

Heliocauta (lat. Heliocauta) — astraçiçəklilər sırasının mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid biki cinsi. == Növləri == Heliocauta atlantica (Litard. & Maire) HumphriesSinonimAnacyclus atlanticus Litard. & Maire Heliocauta atlantica var. dasyphylla Humphries Anacyclus atlanticus var. vestitus Humbert Anacyclus atlanticus subsp. vestitus (Humbert) Emb.

Heliocauta (lat. Heliocauta) — astraçiçəklilər sırasının mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid biki cinsi. == Növləri == Heliocauta atlantica (Litard. & Maire) HumphriesSinonimAnacyclus atlanticus Litard. & Maire Heliocauta atlantica var. dasyphylla Humphries Anacyclus atlanticus var. vestitus Humbert Anacyclus atlanticus subsp. vestitus (Humbert) Emb.

Heliocauta (lat. Heliocauta) — astraçiçəklilər sırasının mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid biki cinsi. == Növləri == Heliocauta atlantica (Litard. & Maire) HumphriesSinonimAnacyclus atlanticus Litard. & Maire Heliocauta atlantica var. dasyphylla Humphries Anacyclus atlanticus var. vestitus Humbert Anacyclus atlanticus subsp. vestitus (Humbert) Emb.

Artemisia atlantica (lat. Artemisia atlantica) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin yovşan cinsinə aid bitki növü.

Atlantik nərəsi (lat. Acipenser sturio) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin nərəkimilər dəstəsinin nərələr fəsiləsinin nərə cinsinə aid heyvan növü.

Atlantik okean — sahəsinə görə Sakit okeandan sonra ikinci böyük okean. Sahəsi ona bitişik dənizlərlə birgə 93 mln km², həcmi 329,7 mln km², ən dərin yeri – 8742 metrdir (Puerto-Riko çökəkliyi). " S " hərfi şəklində olan okean Şimal Buzlu okeanından Antarktida qitəsinə qədər uzanır. Ekvatordan cənub və şimala olmaq etibarı ilə iki hissəyə bölünür — Cənubi Atlantik və Şimali Atlantik. Adı yunan mifologiyasının qəhrəmanı titan Atlasdan (Atlant) götürülüb. Bəziləri isə adının yaranmasını əfsanəvi Atlantida adası ilə bağlayırlar. Atlantik adı ilk dəfə yazılı mənbələrdə e.ə. 450-ci ildə Herodotun yazdığı Tarix əsərində rast gəlinmişdir. Həmçinin Atlantik okeanın suyu duzludur. Bu okean sahəsinə görə II böyük okeandır.

Atlantik qızılbalığı (lat. Salmo salar) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin qızılbalıqkimilər dəstəsinin qızılbalıqlar fəsiləsinin qızılbalıq cinsinə aid heyvan növü. Nəsli kəsilmək üzrədir, pərakəndə yayılmış yarımnövdür. Ömürünün çoxunu Atlantik okeanında keçirər. Yalnız çoxalma zamanı Avropanın və Şimali Amerikanın çaylarına girər və dağların ətəklərində olan qaynaqlarına qədər köç edər. Bu səfərin sonunda cütləşib yumurtlayar və təkrar geri dönər. Amma bu köç və cütləşmə işi çox yorucudur, və köç əsnasında yemək yeməzlər. Buna görə çoxu dənizə dönə bilmədən ölər. Ayrıca şirin su da daha tez xəstəliklərə qapıla bilərlər. Dənizə dönməyə bacaranların qapdığı mikrobları dəniz suyunun duzu öldürər.

Atlantik səddi və ya Atlantik divarı (alm. Atlantikwall‎) — Nasist Almaniyasının 1942–1944-cü illərdə Qərbi Avropanın Atlantik sahilləri boyunca, Danimarkadan İspaniyaya qədər yaratdığı daimi istehkamlar sistemi. Sistemin tikinti tamamlanmamışdır. 1944-cü ilin iyununda Normandiya əməliyyatı bu istehkamlar sistemi ABŞ, Birləşmiş Krallıq və onların müttəfiqlərinin qoşunları tərəfindən yarılmışdır. == Zəmin == İkinci Dünya müharibəsi Avropada 1 sentyabr 1939-cu ildə Nasist Almaniyasının Polşaya hücumu ilə başlamışdır. İki gün sonra Birləşmiş Krallıq və Fransa Almaniyaya müharibə elan etmişdir. Polşanın coğrafi mövqeyi Antihitler koalisiyasının birbaşa müdaxiləsinə mane olmuşdur. Hücumdan dörd həftə sonra Almaniya qüvvələri Polşanı işğal etmişdir. Bu qələbədən bir ay keçməmiş Adolf Hitler Almaniyanın Fransa və Benilüks ölkələri üzərindən hücuma hazır olması barədə göstəriş vermişdir. Bununla belə, Almaniya Ali Komandanlığı hazırlıqların ən azı növbəti ilə qədər davam edəcəyinə əmin idi.

Atlantik tipli sahil- 1) sahil xəttinin istiqaməti materikin sahil zonasında yerləşmiş sıra dağlardan asılı olmayıb, tektonik qırılmalara-faylara uyğun gələn, dəniz sahili.Bunlar üçün qədim sahil xətlərinin və terrasların olmnası səciyyəvidir; 2) müəyyən dərəcədə dağ qurumları ilə pozulmuş dəniz sahilləri.

Atlantik treskası (lat. Gadus morhua) — Treskalar fəsiləsinə daxil olan balıq növü. Bədəninin uzunluğu 1,8 m təşkil edir. Sənayedə isə 40–80 sm, yaşı 3–10 il olan balıqlardan istifadə edilir. Bel üzgəclərinin sayı 3-dür. Belinin rəngi zeytuni-yaşıldan qonura qədər çalır. Qarqı ağdır. Burnu ətlidir. Arealı Atlantik okeanın mülayim enliklərində üzürlər. Arktika, Ağ dəniz və Baltik dənizi hövzəsində müxtəlif yarımnövlər əmələ gətirir.

Atlantik okean — sahəsinə görə Sakit okeandan sonra ikinci böyük okean. Sahəsi ona bitişik dənizlərlə birgə 93 mln km², həcmi 329,7 mln km², ən dərin yeri – 8742 metrdir (Puerto-Riko çökəkliyi). " S " hərfi şəklində olan okean Şimal Buzlu okeanından Antarktida qitəsinə qədər uzanır. Ekvatordan cənub və şimala olmaq etibarı ilə iki hissəyə bölünür — Cənubi Atlantik və Şimali Atlantik. Adı yunan mifologiyasının qəhrəmanı titan Atlasdan (Atlant) götürülüb. Bəziləri isə adının yaranmasını əfsanəvi Atlantida adası ilə bağlayırlar. Atlantik adı ilk dəfə yazılı mənbələrdə e.ə. 450-ci ildə Herodotun yazdığı Tarix əsərində rast gəlinmişdir. Həmçinin Atlantik okeanın suyu duzludur. Bu okean sahəsinə görə II böyük okeandır.

Atlantik Müttəfiq Ali Komandanlığı (ing: Supreme Allied Commander Atlantic (SACLANT)) - Avropa Müttəfiq Qüvvələri Ali Qərargah Komandanlığı ilə birlikdə NATO-nun iki yüksək komandanlığından biridir. Komandanlığın missiya sahəsi Arktikadan Xərçəng Tropikinə qədər ərazini əhatə etmişdir.

Atlantika astanası, – Atlantika okeanında sualtı qalxım. Qrenlandiya, İslandiya, Farer və Şetland adaları arasındadır. Atlantika astanası üzərində dərinlik təqribən 600 m-dir. Atlantika astanası Atlantika və Şimal Buzlu okeanlarının su mübadiləsinə mane olur. 700–800 m dərinlikdə astananın şimal yamacında suyun temperaturu 0°C-dən aşağı, cənub yamacında 3–5°C-dir. Şimali Atlantika axınının ilıq və duzlu suları Atlantika astanasından (əsasən, Şetland adaları və İslandiya arasındakı boğazdan) keçərək Norveç dənizinə gəlir. Danimarka boğazında Şimal Buzlu okeanının soyuq və nisbətən az duzlu sularının əks axını üstündür. == Mənbə == Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 2-ci cild: Argentina – Babilik (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi.

Kütyarpaq püstə yaxud Atlantika püstəsi - (lat. Pistacia mutica Fisch.et C.A. Mey.) — Sumaqkimilər (Anacardiaceae Lindl.) fəsiləsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu “Təhlükəli həddə yaxın olanlar”– NT. Azərbaycanın nadir növüdür. == Ümumi yayılması: == Rusiya, Türkiyə, İraq və Iranda təbii arealı vardır. == Azərbaycanda yayılması: == Abşeron, Quba, Qobustan, Göyçay, Ağdaş rayonları və Naxçıvan MR-in (Sədərək, Şərur) ərazilərində təbii halda rast gəlinir. Statusu: Azərbaycanın nadir bitkisidir. CR. B1ab(i, ii,iv). Bitdiyi yer İşıqlı quru yamaclarda yayılmışdır. == Təbii ehtiyatı: == Azərbaycanda təbii ehtiyatı çox deyildir. == Bioloji xüsusiyyətləri: == Kütyarpaq püstə təbiətdə 5–12 m hündürlüyü olan bir ağac növüdür.

Tornabenia atlantica (lat. Tornabenia atlantica) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin bağayarpağıkimilər fəsiləsinin tornabenia cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir – VU D2. Nadir növdür. == Qısa morfoloji təsviri == Tallomu kollvaridir, tünd-boz rəngdə, KOH təsirindən rəngini dəyişmir. Lövhəcikləri ensizdir, enliliyi 0,6-1,5 mm-ə qədərdir, yuxarı hissəsi xovlu-kirpikcikli, şaxələnmiş, qıraqları fibrilsizdir. Apotesilərin diamteri 1–3 mm, diski çılpaq, yastı, qara rənglidir, qırağı qalın, boz rənglidir. Ağaclarda, daş üzərində olan torpaqda və qayalarda bitir. == Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri == Kolavri həyati formaya malik, mezofit, işıqsevən növdür, sporla çoxalır. == Yayılması == Ağdaş rayonu (Türyançay qəsəbəsi yaxınlığında), Qəbələ rayonu (Svalan kəndi yaxınlığında), Quba rayonu (Qonaqkənd yaxınlığında), Abşeron yarımadası (şüvələn qəsəbəsi, Bakı buxtası, Biləcəri stansiyası yaxınlığında), Lənkəranın dağlıq hissəsi (Lerik, Şonaçola kəndi yaxınlığında), Xaçmaz rayonu (Yalama meşəsi).

Atlantika uğrunda müharibə (ing. Battle of the Atlantic) — İkinci dünya müharibəsi dövründə dəniz yollarına nəzarət uğrunda Antihitler koalisiyası ilə Üçüncü Reyx qüvvələri arasında aparılmış müharibə. 1939-cu ilin 3 sentyabr tarixində başlayan və 1945-ci ilin 8 may tarixinə qədər davam etmiş hərbi əməliyyatlar Üçüncü Reyxin məğlubiyyəti ilə nəticələnmişdir. 6 ilə yaxın müddət ərzində davam etmiş döyüşlər müharibənin ən uzun müdddətli hərbi toqquşmalarından hesab olunur.

Atlantika xartiyası — antihitler koalisiyasının əsas proqram sənədlərindən biri. 1941-ci il 14 avqustda İngiltərənin baş naziri U.Çörçill və ABŞ prezidenti F.D. Ruzvelt arasında müzakirə edildi və Nyufaundlenddəki Arcentiya hərbi dəniz bazasında qəbul edildi. Daha sonra, 24 sentyabr 1941-ci ildə SSRİ və digər ölkələr də xartiyaya qoşuldu. == Tarixi == Almaniyanın hücumunun ilk günlərindən Böyük Britaniya və ABŞ SSRİ ilə həmrəy olduqlarını elan etdilər. ABŞ SSRİ-ni müdafiə etdiyini bəyan etdi. 1941-ci ilin yayında ABŞ-la Böyük Britaniya "Atlantika xartiyası" adlanan sənəd imzaladı. Sənəddə qeyd olundu ki, onların başqa əraziləri tutmaq niyyətləri yoxdur, zorakılığa qarşı çıxır, ədalətli dünya yaradılmasını istəyirlər. SSRİ Çexoslovakiya və Polşa mühacir hökumətlərini tanıyaraq sentyabrın 24-də "Atlantika xartiyası"na qoşuldu. 1942-ci il yanvarın 1-də 26 dövlət "Atlantika xartiyası"na qoşulmaq haqqında "Birləşmiş Millətlər Bəyannaməsi"ni imzaladı. Beləliklə, tədricən antihitler koalisiyası yarandı.

Atlantiko (isp. Atlántico) — Kolumbiyanın departamentlərindən biri, ölkənin şimalında yerləşən Karib dənizi ilə sərhəddir. İnzibati mərkəzi-Barrankilya şəhəridir. == Tarixi == Departamentin kəpənək məskunlaşdıranları iki böyük ailənin nəslindən idi: Karib və Araşak. Ən görkəmli qəbilə Mokana idi və regionlara bölündükləri ərazilərdə, onların bir çoxu, məsələn, Tubara, Usiakuri, Pioja, Qalapa, Malambo və Baranoa kimi adları hələ də saxlanıldı. Departamentdə yerli qəsəbələr yuxarıda qeyd olunan bələdiyyələrdə və Xuanda, həddindən artıq cənubda, qədim bir qəsəbədə episentr ilə şimal yarısında yerləşiblər. == Bələdiyyələr == == İqtisadiyyatı == Sənaye və ticarət, dəniz limanı kimi imtiyazlı mövqeyinə görə departamentin paytaxtı Barrankilyada birinci sırada iştirak edir. Əsas sahələr kimya, əczaçılıq, qida, metal emalı, içkilər və kağızlardır. Atlantik iqtisadiyyatı olduqca şaxələndirilmişdir, xidmətlər (66%), sənaye (25%) və fəaliyyətlər kənd təsərrüfatı (8%). Bəzi hallarda qeyri-qanuni istifadəyə məruz qalan kömür, əhəngdaşı, gips və digər faydalı qazıntı yataqları olsa da, mədəncilik (1%) çox az əhəmiyyət daşıyır.

Atlantiq departamenti — Beninin 12 departamentindən biri. == Ərazisi == Atlantiq departamentinin ərazisi 3 233 km2-dır. Atlantiq departamentinə 8 şəhər daxilidir. == Əhalisi == 2013-cü ilə olan məlumatlara əsasən Atlantiq departamentinin əhalisi 1 396 548 nəfərdir.

Atlantis (ukr. Атлантида) 2019-cu ildə rejissor Valentin Vasyanoviçin çəkdiyi Ukrayna filmidir. Film 2019 Toronto Beynəlxalq Film Festivalında Modern Dünya Filmi bölümündə göstərildi. 76-cı Venesiya Beynəlxalq Film Festivalında Ən Yaxşı Film üzrə "Horizon" mükafatını qazandı. == Məzmun == Filmdəki rolların hamısı da qazilər, könüllülər və əsgərlər tərəfindən oynanılıb. Heç bir professional aktyora yer verilməyib. Baş rollardan birini Donbass müharibəsində iştirak edən keçmiş bir əsgər olan Andrey Rimarik oynayıb.Ukrayna-Rusiya arasındakı müharibədən sonrakı vəziyyəti əks etdirən filmdə müharibə sonrası travma yaşayan Sergey ilə könüllü olaraq xidmət edən Katya arasındakı münasibətlər üzərindən hadisələr göstərilir.

Atlantis Is Calling (S.O.S. for Love) (azərb. Atlantis zəng vurur (S.O.S. məhəbbət üçün‎) – Modern Talking qrupu tərəfindən ifa edilən sinqldır.

Atlantis Is Calling (S.O.S. for Love) (azərb. Atlantis zəng vurur (S.O.S. məhəbbət üçün‎) – Modern Talking qrupu tərəfindən ifa edilən sinqldır.

Atlantium və ya Atlantium İmperiyası — Avstraliyada, Sidney şəhərində Corc Krukşenk adlı radio aparıcısının evinin ərazisində qurduğu dövlət Kral II Corc ləqəbi götürən radio aparıcısı yeni "dövləti" "Atlantium" adlandırmışdır. Artıq öz "dövlətinin" valyutasını da çap etdirən Kral II Corc bu fikrə hələ 1981-ci ildə düşdüyünü deyir. "Lakin bu ideyanı indi gerçəkləşdirdim"- deyə o, bildirir. Anası ona 15 yaşında deyib ki, dünyanın gedişatını bəyənməsən, öz dövlətini qur: "Öncə siyasi partiya yaratmağı düşündüm. Ancaq sonra bu fikrimdən vaz keçərək, iki bacım oğlu ilə dövlətimi qurdum". "Atlantium"u heç bir dövlət tanımasa da, onun 110 ölkədə 1300 vətəndaşı var. "Atlantium"un mavi, sarı və narıncı rənglərdən ibarət öz bayrağı da var. Sərhədsiz ölkələrin bəşəriyyətin gələcəyində önəmli rol oynayacağına inandığını bildirən Kral II Corc 2011-ci ildə tac qoyma mərasimi keçirəcəyini bildirir.