canlı sözü azərbaycan dilində

canlı

* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur

Yazılış

  • canlı • 93.1845%
  • Canlı • 6.4876%
  • CANLI • 0.3280%

* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.

Mündəricat

OBASTAN VİKİ
Canlı orqanizm
Orqanizm (lat. organismus – qururam, q.yun. ὄργανον − alət) — diri orqanizm, diri varlıq, canlı orqanizm, canlı varlıq — biologiya sahəsində heyvan, bitki, kif, mikrob kimi tək bir vücud əmələ gətirən yekdil sistemdir. Hüceyrədən ibarət olub, qeyri-canlı materiyadan onu fərqləndirən amillərə malik olan bioloji vücuddur. Bilinən bütün orqanizmlər bu xarakterlərin bir çoxuna sahibdir: nizamlılıq, böyümə və bölünmə, inkişaf, çoxalma, maddələr mübadiləsi, qıcıqlanma, uyğunlaşma (adaptasiya) və xarici mühitlə daxili mühitin fiziki və kimyəvi tarazlığını saxlama (hemostaz). Biologiyanın əsas predmetidir. == Orqan == Mənşəyinə, quruluşuna və yerinə yetirdiyi funksiyalara görə bir-birinə oxşar hüceyrələr və hüceyrəarası maddələr birləşib toxumanı əmələ gətirir. Orqan (üzv) bədənin müəyyən forması, quruluşu, yeri olan, bir və ya bir neçə funksiyanı yerinə yetirən hissəsinə deyilir. Orqanların bir qismi bədən boşluğunda yerləşir ki, bunlara daxili orqanlar deyilir. Hər bir orqan bir neçə toxumadan əmələ gəlmişdir, lakin bunlardan biri həmişə çoxluq təşkil edir və orqanın əsas funksiyasını müəyyən edir.
Canlı sədd
Canlı sədd (ing. Human shield) — düşməninin döyüş hədəflərinə hücumun qarşısını almaq üçün, döyüş hədəfləri daxilində və ya ətrafında qeyri-döyüşçülərin qəsdən yerləşdirilməsini izah edən hərbi və siyasi termin.
Canlı Naxışlar (1987)
Canlı konsert (albom)
Canlı konsert – Azərbaycan Respublikasının əmədar artisti, müğənni Abbas Bağırovun Gəl adlı konsertində səslənən ifalardan ibarət canlı albomu. == Albom haqqında == 20 musiqi nömrəsi daxil olan albomda instrumental ifalarla yanaşı, Abbas Bağırov, Rauf Hacıyev, Vaqif Gərayzadə, Tofiq Quliyev, Fikrət Əmirov, Nailə Mirməmmədli, Niyazinin bəstələri yer alır.
Canlı Tereza (film, 1939)
Canlı Tereza (it. La Vispa Tereza) — 1939-ci ildə Roberto Rossellini tərəfindən çəkilmiş qısametrajlı dramatik filmdir. == Xarici keçidlər == Canlı Tereza — Internet Movie Database saytında.
Canlı naxışlar (film, 1987)
Canlılarda qidalanma
Canlılarda qidalanma — orqanizmlərdə gedən bioloji proseslərin hər biri üçün müəyyən enerji lazımdır. Enerji isə qidalanma ilə ödənilir. Bütün canlılar yaşamaq üçün qidalanmalıdırlar. Qida maddələri orqanizmin qurulmasına sərf olunur, onu böyümə və inkişaf üçün gərəkli enerji ehtiyatı ilə təchiz edir və bütövlükdə orqanizmin həyat fəaliyyətini davam etdirməsinə təminat yaradır. Qidalanma formalarına görə canlıları, əsasən, 2 qrupa ayırırlar. Bu qruplar da hər biri özlüyündə iki qrupa bölünür. == Bitkilərdə qidalanma == Bütün canlılar kimi bitkilər də qidalanırlar. Qidalanma bitkilər üçün onların yaşamasını təmin etməklə bərabər, bitkilərin bizim həyatımız üçün vacib olan funksiyaları həyata keçirməsini də təmin edir. Yabanı bitkilər insanların iştirakı olmadan qidalanmasını təmin edir. Bəzi bitkilər, xüsusilə kənd təsərrüfatı bitkilərinin qidalanmalarını insan idarə edə bilir.
Canlılarda qıcıqlanma
Canlılarda qıcıqlanma — xarici və ya daxili baş verən dəyişikliklərə verilən cavab reaksiyasıdır. Bir orqanizmin ətrafında baş verən dəyişikliklərə cavab vermək qabiliyyəti elmi termin kimi əsəbilik olaraq bilinsə də, ancaq bu xüsusiyyəti həssaslıq olaraq da düşünə bilərik. Canlı orqanizm sağ qalmaq üçün ətraf mühitdəki dəyişikliklərə cavab verməli və uyğunlaşmağı bacarmalıdır. Küsdüm bitkisində şiddətli külək, zədələnmə, yüksək temperatur, işıq intensivliyinin dəyişməsi, yarpaqlara edilən mexaniki təsir yarpaqların ani olaraq bükülməsinə səbəb olur. Bitkinin gövdəsinə təsir etdikdə isə bu proses əksinə gedir. Yem axtaran heyvan düşməninin yaxınlaşdığını görəndə bir anlıq dayanır və sonra sürətlə qaçmağa başlayır. == Qıcıqlanmanın mexanizmi == Küsdüm bitkisinin yarpaqlarının xarici qıcıqlara cavab verməsi, antilopun düşmənindən uzaqlaşması mexanizm qıcıqlanma adlanır. Canlıların quruluşu mürəkkəbləşdikcə qıcıqlanmalarda mürəkkəb mexanizim üzrə baş verir. Canlılar yaşamaq üçün mühit amillərinə müəyyən reaksiyalar verir və qarşılarına çıxan maneələri dəf etməyə çalışırlar. Maneələri dəf etmək qabiliyyətləri olmadıqda onlar məhv olurlar.

Tezlik illər üzrə

Sözün tezliyi - sözün mətnlərdə hansı tezliklə rast gəlinmə göstəricisidir. Bu rəgəm 1 000 000 söz arasında sözün neçə dəfə meydana gəlməsini göstərir.

Ümumi • 78.61 dəfə / 1 mln.
2000 •••••••••••••••••••• 6, 134.97
2002 41.11
2003 42.52
2004 29.31
2005 38.46
2006 31.98
2007 37.63
2008 42.39
2009 53.91
2010 81.15
2011 82.62
2012 86.31
2013 127.79
2014 107.77
2015 79.79
2016 80.18
2017 79.51
2018 71.62
2019 72.74
2020 132.61

canlı sözünün leksik mənası və izahı

  • 1 sif. 1. Diri, sağ, yaşayan (ölü ziddi). Canlı orqanizm. Canlı hüceyrə. – Ucalan heykəl canlı bir insan kimi görünürdü. S.Rəhimov. // is. mənasında. Diri adam (heyvan), sağ adam (heyvan). Bu kəndə getsən, ancaq arvad, uşaq və qoca kişilərdən başqa bir canlı görməzsən. Ə.Haqverdiyev. Mən də bir insanam, mən də canlıyam; Mənim də qəlbimin arzuları var! S.Vurğun. // məc. Əbədi, daimi, ölməz. Canlı obraz. // Qurumamış, solmamış, tər. Canlı çiçəklər. Canlı ağac. 2. Canlılar və bitkilər aləminə mənsub olan; orqanik, üzvi. Canlı təbiət. Canlı materiya. Canlı aləm. – Uşaq canlı həyatı daha yaxşı görməlidir. S.Rəhimov. // İnsanlardan, heyvanlardan ibarət olan. Canlı qüvvələr. Düşmənin canlı qüvvələri tükənmişdir. 3. İri, yekə, zorba, möhkəm, qüvvətli. Kabab qanlı, igid canlı. (Ata. sözü). Dəmirçioğlu atasından gizlin bir canlı kotan zəncirini də götürüb toqqa əvəzinə belinə bağladı, Çənlibelə tərəf yola düşdü. “Koroğlu”. Novruz 30 yaşında, gödəkboy, canlı bir oğlan idi. N.Nərimanov. Yaşıl, düz və canlı qələmə ağacları baş-başa verib elə ucalır ki, deyərsən, bunlar havadan, günəşdən doymur. Mir Cəlal. 4. məc. Fəal, qızğın, coşqun, işgüzar. Canlı söhbət başlandı. Məşğələ çox canlı keçdi. – Azərbaycan … ədəbiyyatı canlı bir yaradıcılıq həyatı keçirir… M.İbrahimov. İclas çox canlı keçdi. H.Seyidbəyli. // Canlılıq, həyat, maraq ifadə edən; ifadəli. Canlı gözlər. Canlı baxış. Canlı sifət. 5. məc. Güclü, parlaq. Canlı üslub. Canlı boyalar. Canlı təxəyyül. – [Cəmaləddin:] Ailəsi xüsusunda söyləyəcəyim sözlər [Mirzə Rzanın] mətanət və sədaqətinə bir canlı sübut olacaqdır. C.Cabbarlı. Kənd həyatında, təbiətin o zəngin və geniş qucağında nə qədər canlı lövhələr, unudulmaz xatirələr vardır! A.Şaiq. Usta bu fikri bir çox canlı misallarla uşaqların beyninə yeridirdi. Ə.Sadıq. 6. Diribaş, hərəkətli, çevik, qıvraq. Canlı uşaq. ◊ Canlı çiçək – təzə dərilmiş təbii çiçək. [Sevda:] Ah, harda o dilbər kələbəklər; Burdan süzülən canlı çiçəklər. H.Cavid. Canlı dil – 1) kitab dilindən fərqli olaraq xalqın danışdığı dil. Səmədin … ədəbi dili təşbehlər, idiomlarla dolu canlı xalq dilidir. O.Sarıvəlli; 2) bir xalqın ünsiyyət vasitəsi olan dil. Canlı Şərq dilləri. Canlı əlaqə – 1) insanların özləri tərəfindən həyata keçirilən əlaqə. Telefon vasitəsilə əlaqədən başqa, canlı əlaqə də lazımdır; 2) sıx, daimi, bilavasitə. Canlı əlaqəni davam etdirmək. Məktəblə canlı əlaqə yaratmaq. Canlı inventar – işlək və südlük mal-qara. Canlı qüvvə – adamlar və heyvanlar (mexaniki qüvvə, texnika qarşılığı olaraq). Canlı söz – yeni, maraqlı fikir ifadə edən və dinləyiciyə nüfuz edən danışıq haqqında. Adamlara canlı söz demək lazımdır. Canlı tarix – tarixi, keçmişi hadisələri, real varlığı əyani surətdə əks etdirən şey haqqında.

    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / canlı

canlı sözünün sinonimləri (yaxın mənalı sözlər)

canlı sözünün antonimləri (əks mənalı sözlər)

canlı sözünün omonimləri (çox mənalı sözlər)

canlı sözünün rus dilinə tərcüməsi

  • 1 1. живой; 2. одушевленный; 3. сильный, крепкий, здоровенный;

    Azərbaycanca-rusca lüğət / canlı
  • 2 вторая составная часть некоторых сложных прилагательных: … любивый. Uşaqcanlı чадолюбивый, детолюбивый; ailəcanlı семейственный (проявляющий особую заботу о семье) и т.п.

    Azərbaycanca-rusca lüğət / canlı
  • 3 1 I прил. живой: 1. такой, который живёт, обладает жизнью. Canlı məxluq (xilqət) живое существо, canlı orqanizm живой организм, canlı toxumalar живые ткани, canlı cisimlər живые тела; canlı materiya живая (органическая) материя; canlı (üzvi) maddə живое (органическое) вещество 2. принадлежащий, относящийся к животному или растительному миру; органический. Canlı təbiət живая (органическая) природа, canlı aləm живой мир 3. настоящий, подлинный, действительный. Canlı nümunə живой пример, canlı şahid живой свидетель, canlı klassik живой классик (о том, кто еще при жизни признан классиком) 4. подлинный, производящий впечатление существующего в жизни. Canlı abidə живая статуя, canlı heykəl живой памятник 5. отвечающий насущным потребностям жизни, ею вызванный, обусловленный. Canlı təşəbbüs живое начинание (живая инициатива), canlı iş живое дело 6. бессмертный, вечный. Səməd Vurğunun canlı obrazı живой образ Самеда Вургуна, canlı təlim живое учение 7. состоящий из множества, массы людей. Canlı axın живой поток, canlı divar (hasar) живая стена, canlı qüvvələr живые силы 8. деятельный, интенсивно проявляющийся. Canlı iştirakı kimin nədə живое участие кого в чем, canlı diskussiya (müzakirə) живая дискуссия, canlı ədəbi proses живой литературный процесс, canlı əks-səda живой отклик, canlı maraq kimdən nədə живой интерес в ком к чему 9. бойкий, оживлённый. Canlı danışıq живой разговор, canlı söhbət живая беседа, canlı dialoq живой диалог 10. яркий, выразительный, образный. Canlı veriliş живая передача, canlı nitq живая речь, canlı ifadə живое изложение, canlı təsvir живое описание, canlı hekayət живой рассказ (живое повествование) 11. сильный, яркий. Canlı boyalarla təsvir etmək описывать живыми красками, canlı lövhələr живые картины, canlı təxəyyül живое воображение, canlı sübut живое доказательство 12. выразительный, подвижный (о чертах лица, глазах, взгляде и т.п.). Canlı baxış(lar) живой взгляд, canlı gözlər живые глаза, canlı sifət живое лицо II в знач. сущ. canlı живое, canlılar живые (живые существа, живые организмы) III нареч. живо (оживленно, бодро). Dərs çox canlı keçdi урок прошел очень живо (оживленно) ◊ canlı qüvvə живая сила (люди, животные в отличие от механизмов, техники); canlı dil живой язык: 1) о разговорном языке в противоположность книжному 2) существующий, употребляющийся, в противоположность мертвому, исчезнувшему; canlı ensiklopediya живая (ходячая) энциклопедия (о человеке, обладающем разносторонними знаниями, у которого всегда можно навести справку по самым различным вопросам); canlı əlaqə (rabitə) живая связь: 1) связь, осуществляемая людьми 2) связь тесная, постоянная, непосредственная; связь. canlı yayım прямая трансляция; canlı inventar живой инвентарь (рабочий, молочный скот и т.п.); canlı guşə живой уголок (помещение, место, отведенное для зверей, птиц); canlı meyit: 1. живой труп; 2. кожа да кости (об очень худом человеке); canlı növbə живая очередь (очередь, требующая личного присутствия всех ожидающих); canlı portret живой портрет (о ком-л. очень похожем на кого-л.); canlı salnamə живая летопись (человек, который хорошо помнит все современные ему события); canlı söz живое слово: 1) устная речь в отличие от письменной 2) речь, содержащая свежие и интересные мысли, волнующие и трогающие слушателя; canlı tarix живая история (обычно о долгожителе, о человеке, который является свидетелем важнейших исторических событий); canlı çəpər живая изгородь (ряд часто посаженных кустов, образующих ограду); canlı (tər) çiçək живые цветы (сорванные цветы) 2 прил. 1. толстый: 1) большой, значительный по объёму в поперечном сечении. Canlı tir (шалбан) толстое бревно, canlı kəndir толстая веревка, canlı sap толстая нитка 2) полный, имеющий тучную фигуру, тело. Canlı adam толстый человек 3) крупный, мясистый (о некоторых частях тела). Canlı baldırlar толстые бёдра, canlı qollar толстые руки 2. сильный, крепкий, здоровенный

    Azərbaycanca-rusca lüğət / canlı

canlı sözünün inglis dilinə tərcüməsi

  • 1 s. 1. alive; lively; spirited; living; brisk, very active; vivacious; ~ dil a living language; ~ nitq lively speech; 2. animated; qram. ~ əşya (cisim) animated object; ~ təbiət animate nature; 3. strong; bigbodied, d.d. very strong, big, heavy, robust, muscular; ~ adam a strong man* / person, a man* of strong build; 4. (televiziya verilişi) ~ veriliş / yayım live (broadcast)

    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / canlı

canlı sözünün fransız dilinə tərcüməsi

  • 1 I sif. 1) vivant, -e ; animé, -e ; acti//f, -ve ; vivace ; ~ dil langue f vivante ; ~ nitq discours m vivant ; 2) animé, -e ; qram. II cisim objet m animé ; ~ təbiət nature f animale ; 3) fort, -e ; costaud, -e, robuste, vigoureu//x, -se ; musclé, -e ; ~ adam homme m fort ; 4) ~ yayım (televiziya, radio ilə) émission f en directe

    Azərbaycanca-fransızca lüğət / canlı

canlı sözünün ləzgi dilinə tərcüməsi

  • 1 прил. 1. ччан алай; дири, сагъ; canlı orqanizm ччан алай организм; canlı ağac ччан алай ттар; // пер. рекьин тийир, эбеди (мес. образ); // сущ. ччан алайди, дириди (сагъ инсан, гьайван); 2. ччан алайбурун ва набататрин алемдиз талукь тир; организмрикай ибарат тир; canlı təbiət ччан алай тӀебиат; canlı aləm ччан алай алем; // инсанрикай ва гьайванрикай ибарат тир; canlı qüvvələr ччан алай къуватар; 3. ччан квай; зурба, еке, ири (мес. къван); мягькем, къуватлу (мес. кьегьал); 4. пер. активный, къизгъин, кар кьиле тухудай (мес. ихтилат, ижлас); // яшайишдин лишанар авай, мана авай, маналу (мес. вилер, ччин, килигунар); 5. пер. гьакъикъи, халис; гужлу (мес. рангар); 6. дири, зиринг, цицӀи, викӀегь, къеврагь; canlı uşaq дири (зиринг) аял; ** canlı çiçək таза цуьк, халис цуьк; canlı dil а) ктабдин чӀалалай фаркьлу яз халкь рахазвай чӀал; б) са халкьдин чпин арада рахадай (алакъа хуьдай) чӀал; canlı əlaqə а) инсанри чеб-чпихъ галаз чин-чинал акъвазна хуьдай алакъа, авсият; б) сигъ, даими; canlı inventar ччан алай инвентарь (кӀвалахдай ва ацадай мал-къара; мес. яц, ккал, гамиш); canlı qüvvə ччан алай къуватар (инсанар ва гьайванар); canlı söz ччан квай гаф (цӀийи, са марагълу фикир арадал гъидай ва яб гузвайбуруз эсер ийидай рахунрин гьакъинда); canlı tarix ччан алай тарих (тарих, алатай девирдин вакъиаяр, гьакъикъат аянидаказ къалурдай шейинин гьакъинда).

    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / canlı

canlı sözünün türk dilinə tərcüməsi

"canlı" sözü ilə başlayan sözlər

Oxşar sözlər

#canlı nədir? #canlı sözünün mənası #canlı nə deməkdir? #canlı sözünün izahı #canlı sözünün yazılışı #canlı necə yazılır? #canlı sözünün düzgün yazılışı #canlı leksik mənası #canlı sözünün sinonimi #canlı sözünün yaxın mənalı sözlər #canlı sözünün əks mənası #canlı sözünün etimologiyası #canlı sözünün orfoqrafiyası #canlı rusca #canlı inglisça #canlı fransızca #canlı sözünün istifadəsi #sözlük