Epit sözü azərbaycan dilində

Epitafiya (yun. ἐπιτάφιος «qəbirüstü», lat. Epitaphium) — adətən, mənzum şəkildə olan qəbirüstü yazı. == Mənşəyi == Yunan-latın mənşəli söz olub, epi - haqqında, taphos - qəbir deməkdir. Antik dövrdə döyüş meydanında qəhrəmanlıqla həlak olan Afinalılar üçün dualar oxunurdu. Dualar əsasən anım mərasimlərində də oxunurdu. Sonralar bu dualar qısa şəkildə qəbir daşlarına yazılmağa başlandı. == Məzmunu == Qədim dövrlərdə ölülərə aid ayinlə və öləndən sonrakı şöhrət və xatirə qayğısı ilə bağlı olmuşdur. Ölən şəxsin qəbir daşına həkk olunmaq üçün yazılan kiçik şeirlərdir. Məzmunca məhrumun qəbirstandan keçənlərə müraciətini-vəsiyyətini ifadə edir.

Epitaksiya — prosesində nazik təbəqələr kristal altlıq üzərində elə alınır ki, onun strukturu altlığın kristal oriyentasiyasını tamamilə təkrar edir. Epitaksiya texnologiyasının üstünlüyü ondan ibarətdir ki, bu üsulla təmiz təbəqə almaqla yanaşı, həm də aşqarlama dərəcəsini tənzimləmək mümkün olur. Nazik təbəqənin alınmasında üç tip epitaksiya‐ qaz, maye və molekulyar üsullar tətbiq edilirdi. Qazla epitaksiya halında müəyyən konsentrasiyalı hidrogenlə silisium 4‐xlor qarışığı (SiCl4+H2), içərisində qrafit altlıq üzərində silisium təbəqəsi yerləşdirilmiş reaktordan buraxılır. Sonra induksiya qızdırıcısının köməyi ilə qrafit 1000°C‐dən yüksək temperaturlarda qızdırılır. Seçilən temperatur, kristal qəfəsində atomların düzgün oriyentasiyasını və monokristal təbəqənin alınmasını təmin edir. Proses aşağıdakı dönən reaksiya əsasında baş verir: SiCl4(g) + 2H2(g) ↔ Si(s) + 4HCl(g) Düzünə reaksiya epitaksiya təbəqəsinin alınmasına, əksinə reaksiya isə altlığın aşınmasına uyğundur. Epitaksiya təbəqəsinin aşqarlanması üçün qaz axınına aşqar atomları əlavə edilir. Bu halda fosforitdən (PH3) donor, dibordan (B2H3) isə akseptor kimi istifadə olunur. Mayeli epitaksiya halında müxtəlif materiallardan təşkil olunmuş çoxlu sayda struktur alınır.

Epitalamus — talamik beynin ən dorsal (arxa) hissəsi və ya talamus bölgəsi — epitalamusdan əlavə, talamus, subtalamus və metatalamusu da əhatə edən, lakin hipotalamus bölgəsi kimi təsnif edilən hipotalamus və hipofiz vəzi olmayan ara beyinin hissəsi. == Epitalamusun anatomik quruluşu == Epitalamus talamusdan yüksəkdir. Epitalamusa liflər (habenula), arxa spayka (commissura posterior) və epifiz vəzi daxildir. Limbik sistem və bazal qanqliya ilə sinir əlaqələri ilə sıx bağlıdır. == Funksiyası == Epitalamus dorsal diensefalik keçirici sistem üçün bir əlaqə rolunu oynayır və ön beynin limbik strukturlarından ara beynin limbik strukturlarına məlumat ötürülməsinə xidmət edir. Onun tərkib hissələrinin bəzi funksiyalarına hipofiz vəzi tərəfindən melatonin ifrazı və hormonların ifrazı (epifiz vəzinin sirkadiyalı ritmlərinə uyğun olaraq), hərəkət yollarının və emosiyaların tənzimlənməsi, bədəndə enerjinin saxlanması daxildir. Eyni tədqiqat həm də lateral frenulum və hipokampusda teta dalğalarının artmasının siçovullarda təkmilləşdirilmiş yaddaşla əlaqəli olduğunu müəyyən etdi. Bu, yanal habenulanın hipokampusdan asılı məkan məlumatlarının işlənməsi ilə məşğul olan hipokampusla qarşılıqlı əlaqədə olduğunu göstərir. == Komponenti == Epitalamus, habenular üçbucağı, pineal vəzi və habenular komissuru özündə birləşdirən kiçik bir quruluşdur. Limbik sistem və bazal qanqliya ilə bağlıdır.

Epitel toxuması və ya epitel (q.yun. ἐπί, epi — üstündə, üstündən; q.yun. theleos — örtən, uc) — insan orqanizmindəki 4 əsas toxuma növündən biri == Növləri == Epitel toxuması təsnifatına görə 4 yerə ayrılır: Örtük epiteli — orqanizmin xarici səthini, seroz qişaların və boşluqlu orqanların daxili səthini örtür. Vəzi epiteli — bir çox vəzinin quruluşunun əsasını təşkil edir. Əzələvi epitel Hissi epitel == Örtük epiteli == Örtük epiteli toxuması orqanizmin daxili mühiti ilə xarici mühit arasında sərhəd rolu oynadığı üçün hüdudi toxuma da adlandırılır. Bundan əlavə, örtük epitelin, həm də mübadilə, müdafiə, sorulma, sekresiya, boşluqdaxili orqanların hərəkətliliyini təmin etmə kimi funksiyaları var. Bunlara misal olaraq müdafiə vəzifəsini yerinə yetirənlərə dəri epitelini, sorulma funksiyasını yerinə yetirən örtük epitelinə bağırsaqların epitelini, ifrazata böyrək epitelini nümunə göstərmək olar. Sonuncusu isə seroz qişaların azad səthini örtür. Bu cür epitel bədən boşluqlarında yerləşən daxili orqanların hərəkətliliyini tənzimləyərək onların kənar törəmələrlə birləşməsinin qarşısını alır. === Təsnifatı === Örtük epiteli toxuması bir neçə cür təsnif olunur: morfo-funksional xüsusiyyətlərinə, mənşəyinə görə, quruluşuna görə.

Epitet (yun. ἐπίθετος epithetos-qoşma, əlavə deməkdir) — məcazi məna bildirir məsələn:qızıl əllər,acı dil == Epitet bədii ədəbiyyatda == Epitet termini Azərbaycan dilinə bədii təyin kimi də tərcümə olunur və işlədilir. Epitet qabartma ilə bənzətmənin qarışığıdır. Epitet şeir dilində işlənən söz birləşmələrinin tərkibində olur, təyin etdiyi sözün ifadə etmək istədiyi əlamət və xüsusiyyətlərini, çalarlarını bildirir. Məsələn, ay üzlü söz birləşməsində ay sözü epitetdir, gözəl insanın üzünü aya bənzədir. Epitet həmişə digər ad sözə aiddir və onu konkretləşdirir və bu yolla dünyanın və insanın obrazını, ədəbi mənzərəsini yaratmağa xidmət edir. Əgər ay üzlü ifadəsi kifayət etmədikdə təhkiyəçi epitetə ikinci, üçüncü və s. epitet qoşur: ay üzü alma. Burada alma epiteti işıqlı üzdə qızartı əlamətləri olduğunu bildirir.Epitetləri ən çox izah etdiyi sözləri özünün hansı çalarları ilə aydınlaşdırmasına görə təsnif edirlər. Sözün işarə təbiəti onun digər sözləri aydınlaşdırma rolunda unikal xüsusiyyətlərini üzə çıxarır.

Qanqal (lat. Cirsium) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. Çoxillik, az hallarda ikiillik otlardır. Çiçəkləri boruşəkilli olub, səbətcik formalı çiçək qrupunda yerləşir. Çiçək sarığı və yarpağının kənarı tikancıqlı, toxumları uçağanlıdır. Şimal yarımkürəsində 200, Qafqazda 60, Azərbaycanda isə 32 növü yayılmışdır. Şotlandiyanın milli gülüdür. Gövdəsinin hündürlüyü 50—130 sm, yarpaqları oturaqdır. Şaquli kökləri 3–5 m dərinliyə gedir, yan köklər yaruslarla yerləşir. Toxumla və vegetativ yolla çoxalır.

Epitriche (lat. Epitriche) — astraçiçəklilər sırasının mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. == Növləri == Epitriche demissus (A.Gray) P.S.Short === Sinonim === Pteropogon sect. Pteropogonopsis A.Gray Epitriche cuspidatus Turcz. Skirrhophorus demissus A.Gray Angianthus demissus (A.Gray) Benth.

Epitriche (lat. Epitriche) — astraçiçəklilər sırasının mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. == Növləri == Epitriche demissus (A.Gray) P.S.Short === Sinonim === Pteropogon sect. Pteropogonopsis A.Gray Epitriche cuspidatus Turcz. Skirrhophorus demissus A.Gray Angianthus demissus (A.Gray) Benth.

Epitriche (lat. Epitriche) — astraçiçəklilər sırasının mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. == Növləri == Epitriche demissus (A.Gray) P.S.Short === Sinonim === Pteropogon sect. Pteropogonopsis A.Gray Epitriche cuspidatus Turcz. Skirrhophorus demissus A.Gray Angianthus demissus (A.Gray) Benth.

Euphorbia epithymoides (lat. Euphorbia epithymoides) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinin südləyənkimilər fəsiləsinin südləyən cinsinə aid bitki növü. == Yayılması == Mərkəzi və cənub-şərqi Avropadan Türkiyənin şimal-qərbinə kimi və Liviyada yayılmışdır.

Epitalama — (Yunanca ἐπιθαλάμιον epithalamion - ἐπί epi "haqqında", "aid" və θάλαμος thalamos toy sözlərindən götürülmüş "toya aid" deməkdir.) Antik poeziyada toy nəğmələri. Toyda oxunan nəğmələr. == Mənşəyi == Yunan sözü olan epitalama toy nəğmələrinə deyilirdi. Əsas məzmunu təzə ailə quran gənclərin gözəlliyinin təsvirindən və onlara xoşbəxtlik, səadət arzulamaqdan ibarət olurdu. Bu nəğmələrin bir qismi zifaf gecəsi, bir qismi isə səhər-səhər gəlinlə bəyi yuxudan oyandırmaq üçün oxunurdu. Hər iki halda nəğmədə gəlinlə-bəyin tərifi verilir, xoş arzular dilə gətirilirdi. Adətən evlilik tanrısı Hymen üçün söylənən nəğmələrdən ibarət olurdu. Oxşar motiv antik Romada da vardı. Sadəcə Romada bu nəğmələr bütün qonaqlar getdikdən sonra gənc qızlar tərəfindən oxunurdu. == Ədəbi janr olaraq inkişafı == Epitalama lirikanın xüsusi janrı olaraq e.ə.