Kars
Qars (türk. Kars) — Türkiyənin şərqində yer alan şəhər. Qars ilinin inzibati mərkəzidir.
Türkiyənin ən yüksəkdə yerləşən il mərkəzlərindən olan Qars kəndləri ilə birlikdə ümumi əhali sayı 100 mini keçən şəhərlərdəndir (şəhər mərkəzi: 102.001, ümumi 129.458). Mərkəz ilçəyə bağlı üç məhəllə və 70 kənd vardır. Müxtəlif etnosların birlikdə yaşadığı şəhərdır.
Qars Türkiyə Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin 2023-cü il üçün Türkiyə Turizm Strategiyası 2023 və Turizm Strategiyası Hərəkət Planı əsasında nəzərdə tutulan 15 il mərkəzindən biridir. Bu layihə ilə hədəflənən il mərkəzlərini " mədəniyyət turizmi inkişaf etdiriləcək brend şəhərlər" elan edib inkişaflarını təmin etməkdir.
== Tarixi hadisələr ==
18 noyabr 1877-ci ildə Erməni könüllü silahlı dəstələri və yerli ermənilərin fəal iştirakı ilə general Hovhannes Lazaryanın qoşunları gecə yarısı gizli yollarla xəlvətcə Qarsa daxil oldular.
Elqe Karsten
Elqe Karsten (d. 15 may 1995; Quilmes, Argentina) — Argentinanı təmsil edən həndbolçu.
== Karyerası ==
Elqe Karsten Argentina yığmasının heyətində 2016-cı ildə Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərinin ev sahibliyində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarına qatıldı. Qrup mərhələsində baş tutan beş oyunun hamısında məğlub olan Argentina yığması, Rio-de-Janeyro Olimpiadasını sonuncu, 12-ci yerdə başa vurdu.
H.Karst.
Hermann Karsten (ing. Gustav Karl Wilhelm Hermann Karsten (6 noyabr 1817, Stralsund – 10 iyul 1908, Zoppot) — Almaniya botaniki.
Hermann Karsten
Hermann Karsten (ing. Gustav Karl Wilhelm Hermann Karsten (6 noyabr 1817, Stralsund – 10 iyul 1908, Zoppot) — Almaniya botaniki.
Karschia
Karschia caucasia — Karschiidae fəsiləsinə aid hörümcək cinsi. Cinsə daxil olan növlər əsasən Şimali Afrika, Avropa və Mərkəzi Asiya regionunda yayılmışdır.
== Növləri ==
Cinsə daxil olan növlər:
Karschia (Karschia) Walter, 1889
Karschia badkhyzica Gromov, 1998
Karschia birulae Roewer 1934
Karschia caucasica (L. Koch, 1878) (!NOT "Karschia caucasia)
Karschia cornifera Walter, 1889
Karschia gurkoi Gromov,, 2004
Karschia kiritshenkoi Birula 1923
Karschia koenigi Birula, 1922
Karschia kononenkoi Gromov, 2004
Karschia kopetdaghica Gromov, 1998
Karschia kurdistanica Birula, 1935
Karschia mangistauensis Gromov, 1993
Karschia mastigofera Birula, 1890
Karschia mongolica Roewer, 1933
Karschia nubigena Lawrence, 1954
Karschia persica Kraepelin, 1899
Karschia tarimina Roewer, 1933
Karschia tibetana Hirst, 1907
Karschia tienschanica Roewer, 1933
Karschia (Rhinokarschia) Birula, 1935
Karschia borszcevskii Birula, 1935
Karschia gobiensis Gromov, 2004
Karschia kaznakovi Birula, 1922
Karschia nasuta Kraepelin, 1899
Karschia pedaschenkoi Birula, 1922
Karschia rhinoceros Birula, 1922
Karschia tadzhika Gromov, 2004
Karschia zarudnyi Birula, 1922
== Ədəbiyyat ==
Walter, 1889 : Transkaspische Galeodiden. Zoologische Jahrbèucher. Abteilung fèur Systematik, Geographie und Biologie der Tiere, vol. 4, n. 1, p. 1095–1109.
Karschia caucasia
Karschia caucasica — Karschia cinsinə aid hörümcək növü.
Azərbaycanın endemik canlısıdır.
The species name is Karschia caucasica, NOT "caucasica"
The misspelling "caucasica" is in old databases. This wiki needs moving to a modified filename
== Ədəbiyyat ==
L. Koch, 1878 : Kaukasische Arachniden. Naturwissenschaftliche Beitrèage zur Kenntniss der Kaukasuslèander : auf Grund seiner Sammelbeute / herausgegeben von Oscar Schneider.
Karsibur adası
Karsibur adası (həmcinin Karsibor, pol. Karsibór, alm. Kaseburg) — Baltik dənizinə daxil olan Şesin körfəzində yerləşən ada. Ada Polşanın Qərbi-Pomor voyeyodinasına daxildir. Körfəzin şimalında yerləşir. Cənubda isə Volin adasından Svina çayı ilə ayrılır. Bir zamanlar Uzedom adasının bir hissəsi olmuşdur. Ancaq XIX əsrin sonları Pyastov kanalı ilə ondan ayrılmışdır.
== Adı ==
Karsibur qədim pomor sözüdür. Pomor dialektində "karś" və ya "karśniawy" sözləri "sol" mənasını verir.
Karsidaridlər
Karsidaridlər fəsiləsi-(lat. Carsidaridae) Buğumayaqlılar tipinin Bərabərqanadlılar dəstəsinə aid olan fəsilə.
== Xarici quruluşu ==
Bir çox əlamətlərinə görə psillidlərə bənzəyir. Bığcıqları basıq, yanlardan enlidir, uzun qıllarla sıx örtülmüşdür. Qabaq qanadlar ucda küncvaridir, damarlarında iki sıra qıllar var.
== Həyat tərzi ==
Əsasən paleotropiklərdə yayılmışlar.
== Yayılması ==
Fəsilənin tərkibinə 2 yarımfəsilə və 30 cins daxil olur. Qafqazda, o sıradan Azərbaycanda 2 növü qeydə alınmışdır – əncir yarpaqbirəciyi (Homotoma ficus L.) və Homotoma viridis. Bu sonuncu da əncirə ziyan vurur.
== Təsnifatı ==
Homotoma viridis
Əncir yarpaqbirəciyi (Homotoma ficus L.)
== İstinadlar ==
== Ədəbiyyat ==
Azərbayvcanın heyvanlar aləmi, II cild.
Karsinoid sindromu
Karsinoid sindrom az-az rast gəlinən xərçəng növü olan karsinoid şişlərin (sarımtıl və dairəvi formalı) bəzi maddələri (serotonin, morilin, prostoqlandinlər və s.) qana ifraz etməsi nəticəsində formalaşır. Karsinoid şişlər ən çox mədə-bağırsaq traktında, ağciyərlərdə, bəzən isə yumurtalıqlarda rast gəlinir. Mədə-bağırsaq traktında karsinoid şişlər daha çox soxulcanabənzər (appendikulyar) çıxıntı, nazik bağırsaqlar və düz bağırsaqda rast gəlinir.
== Əlamətləri ==
Karsinoid şişlər yavaş-yavaş inkişaf etdikləri üçün ilk dövrlər əlamətsiz olurlar və bu üzdən aşkarlana zaman böyük həcmdə olurlar. Bəzən elə olur ki, başqa səbəbdən aparılan müayinə zamanı təsədüfən aşkarlanır. Karsinoid sindrom zamanı aşağıdakı əlamətlər yara bilir:
Dərinin qırmızı rəng alması. Dərinin qırmızı rəng alması (fərqli intensivlikdə) epizodik olur və 30 saniyədən 30 dəqiqəqə qədər çəkə bilir. Dərinin qizarması adətən heç bir təhrikedici faktor olmadan əmələ gələ bilir. Amma bəzən yemək və ya alkoqol qəbulundan sonra meydana çıxır.
Üz dərisində zədələnmələr.
Karsinologiya
Karsinologiya — xərçəngkimiləri öyrənən elm.
== Ədəbiyyat ==
R.Ə.Əliyeva, Q.T.Mustafayev. “Ekologiya” (Dərs vəsaiti). Bakı, “Bakı Universiteti” nəşriyyatı, 2004, s. 379 – 424.
Karson səhrası
Karson səhrası - Nevada ştatı ərazisində yerləşən kiçik səhra. Səhranın sahəsi 5, 568 km² təşkil edir. İl ərzində səhraya cəmi 130 mm yağıntı düşür.
Karst
Karst (alm. Karst, Yuqoslaviyanın şimal-qərbində yerləşən platonun adından) – suyun süxurları əritməsi, onlarda boşluqların və bunlarla əlaqədar olaraq yer səthində və dərinlikdə özünəməxsus relyef formalarının əmələ gəlməsi hadisəsi.
Karst suda asanlıqla əriyən süxur (əhəngdaşı, dolomit, təbaşir, gips, daşduz) qatlarında geniş inkişaf edir.
K. yer səthində qıf, boşqab şəklində mənfi relyef formaları əmələ gətirir. Karst nəticəsində yer səthi altında xeyli dərinlikdə boşluq yaranır ki, buna mağara deyilir.
== Dünyada ən böyük karst mağarası ==
Dünyada ən böyük karst mağarası ABŞ-də Kamberlend platosunda yerləşən Mamont mağarasıdır. Bu mağaranın bütün şaxə və qollarının uzunluğu 225 km-dir. Burada 200-dən çox keçid, 47 qübbə, 23 dərin xəndək vardır. Böyük bir zalın uzunluğu 5 km, eni 90 m, tavanının hündürlüyü isə 40 m-dir. Mağarada yeraltı sulardan üç göl əmələ gəlmiş və üç çay axır ki, bunlarda kor balıqlar və xərçənglər
yaşayır.
Karst landşaft
Karst landşaft (rus. карстовый ландшафт, ing. karst landscape) — karstın inkişaf etdiyi sahələrin landşaftı. Mülayim enliklərdə qapalı dərinlik və çökəkliklərin olması səthi axınların az olması, qrunt sularının dərində yatması, yeraltı boşluqların olması, mağaralar, itən çaylar, gur bulaqlar və b. əlamətlərlə fərqlənir. Subtropik və tropik qurşaqlarda qüllə, konus, günbəz, çılpaq daşlı sahələr, çökəklik karstı və b. formada qalıq relyef formalarının olması ilə səciyyələnir.
Karst quyusu
Karst quyusu (rus. карстовый колодец , ing. karst pit) — karst vilayətlərində qapalı çökək-liklərin bir tipi. Adətən dairəvi, düzgün olmayan silindr, yaxud çat formasında olur (dərinliyi 20–60 m, eni 5–10 m). Yeraltı suların həlletmə fəaliyyəti nəticəsində yeraltı karst boşluğunun tağının uçması sayəsində əmələ gəlir, yaxud hazırda inkişafda olmayan boşluq formasında olur.
Karst relyefi
Karst relyefi (rus. карстовый рельеф, ing. karst relief) — əhəngdaşı, dolomit, gips və digər həll olan süxurlarda suyun həll etməsi sayəsində əmələ gələn relyef tipi. Yerüstü və yeraltı qapalı mənfi relyef formaları (yerüstü-qıf, çökəklik, polye, ponor və yeraltı quyu, mağara) üstünlük təşkil edir. Tropik ərazilərdə müsbət relyef formalarına tez-tez təsadüf edilir. Ti-pik K. r. Yuqoslaviyada karst platosunda təsadüf edilir.
Karst yaylası
Karst yaylası (rus. карстoвое плато, ing. -karst plateau) — zəif dislokasiyaya uğramış, yaxud üfqi yatan qalın karstlaşan süxurlardan təşkil olunmuş plato tipi. K.y. səth sularının zəif axması ilə əlaqədar qrunt sularının güclü şaquli hərəkət etdiyi zonalarda bol karst formalarının olması ilə səciyyələnir (mis: Yuqoslaviyanın şimal-qərbində Karst yaylası).
Lee Karslake
Li Kersleyk (16 aprel 1947, Uinton[d], Dorset[d] – 19 sentyabr 2020, London) — İngiltərə müğənnisi, bəstəkarı və təbilçisi.
== Həyatı ==
Ən çox rok qrupu Uriya Hip üçün və 1980-ci illərin əvvəllərində Ozzi Osborn ilə çalışması üçün uzun müddət təbilçi və arxa vokalist kimi tanınırdı.
Kersleyk 19 sentyabr 2020-ci ildə 73 yaşında prostat xərçəngindən vəfat etmişdir.
Lev Karsavin
Lev Platonoviç Karsavin (d. 1882 - ö. 1952) — Rus filosofu, şair, tarixçi.
== Həyatı ==
Lev Platonoviç Karsavin 13 dekabr 1882-ci ildə Sankt-Peterburq şəhərində anadan olmuşdu.Sankt-Peterburq Dövlət Universitetində oxumuşdu.
Lev Karsavin 20 iyul 1952-ci ildə vəfat edib.
== İstinadlar ==
== Həmçinin bax ==
== Xarici keçidlər ==
Карсавин, Лев Платонович: Биография. Библиография. Высказывания Arxivləşdirilib 2008-03-21 at the Wayback Machine
Лев Карсавин (1882—1952): биография и тексты Arxivləşdirilib 2011-06-17 at the Wayback Machine
Лев Карсавин. Метафизика любви — Документальный фильм (Россия, 2007). Режиссёр Олег Бараев.
Rik Karsdorp
Rik Karsdorp (11 fevral 1995-ci ildə anadan olub) — İtaliya A Seriyası təmsilçilərindən olan Roma klubunda müdafiənin sağ cinahında çıxış edən peşəkar Niderland futbolçusudur.
Karsdorp futbolçu karyerasına VV Skoonhoven klubunda başlamışdır. Daha sonra Feyenoord klubuna transfer olmuşdur. Karsdorp Feyenoord Akademiyası proqramı vasitəsilə inkişaf etmişdir. O, əsas komanda ilə debütünü 6 avqust 2014-cü ildə UEFA Çempionlar Liqasının üçüncü təsnifat mərhələsində Beşiktaş klubuna qarşı oyunda etmişdir. O, 69-cu dəqiqəd Yordi Klasieni əvəz etmiş və komandası 3-1 hesabı ilə məğlub olmuşdur.
28 iyun 2017-ci ildə Karsdorp 14 milyon avro qarşılığında Roma klubu ilə beş illik müqavilə imzalamışdır. Roma klubu daha sonra əlavə 5 milyon avro ödəyəcək. Beləliklə, Karsdorp Feyenoord klubunun ən bahalı transferi kimi klubun tarixinə adını yazdırmışdır.
Karsdorp ilk dəfə Niderland millisinə 2015-ci ilin sentyabr ayında UEFA Avro 2016 təsnifat mərhələsində Qazaxıstan və Çexiya milliləri ilə oyun üçün çağırılmışdır.
Rubus karstianus
Yapışqanyarpaq böyürtkən (lat. Rubus ulmifolius) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin moruq cinsinə aid bitki növü.
Rubus abruptus Lindl.
Rubus aetneus Tornab.
Rubus albescens Boulay & Gillot
Rubus amoenus var. hispanicus (Willk.) Willk.
Rubus amoenus var. microphyllus Lange
Rubus appenninus Evers
Rubus bellidiflorus hort. ex K.Koch
Rubus bujedanus Sennen & T.S.Elias
Rubus castellanus Sennen & T.S.Elias
Rubus cocullotinus Evers
Rubus crispulus Gand.
Rubus discolor Syme
Rubus discolor Weihe & Nees
Rubus discolor subsp.
Senecio karstenii
Senecio karstenii (lat. Senecio karstenii) — mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin xaçgülü cinsinə aid bitki növü.
Astragalus karsianus
Dovşanquyruğu gəvən (lat. Astragalus lagopoides) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin gəvən cinsinə aid bitki növü.
== Təbii yayılması ==
Kiçik Qafqaz, Şimali və Qərbi Monqolustan, Kiçik Asiya, Türkiyə və Şimali İranda yayılmışdır. Buna bəzən "sarı akasiya" da deyilir. Gürcüstanda rast gəlinir.
== Botaniki təsviri ==
Hündürlüyü 30 sm-ə çatan kol və ya yarımkoldur. Qısa, hamar gövdəli, budaqları tikanlı, boz qabıqla örtülmüşdür. Yarpaqları cütlələkvari olub, 4-8 cüt yarpaqcıqlardan ibarətdir. Yarpaqcıqlar 10-35 mm uzunluqda, 5-13 mm enində, uzunsov-ellipsvari və ya tərs-yumurtavari, üstdən açıq yaşıldır. Yarpaqaltlıqları şişkin və ucu bizvari, odunlaşmışdır.
Hepatosellular karsinoma
Hepatosellular xərçəng (HSX) — hepatositlərdən inkişaf edən, qaraciyərin ən çox rast gələn birincili bəd xassəli şişi olub, birincili xərçəngin 80%-ni təşkil edir. Sənaye ölkələrində bütün şişlər arasında 0,2–0,8%, bitki qidaları çox istifadə edilən ölkələrdə isə, 5,5–20% hallarda rast gəlir. Ən çox 60–70 yaşlarında və kişilərdə (qadınlardan 2,5 dəfə çox) rast gəlir. Yüksək riskli ölkələrdə isə, daha çox 30–40 yaşlarında müşahidə edilir.
Tragacantha karsiana
Dovşanquyruğu gəvən (lat. Astragalus lagopoides) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin gəvən cinsinə aid bitki növü.
Kiçik Qafqaz, Şimali və Qərbi Monqolustan, Kiçik Asiya, Türkiyə və Şimali İranda yayılmışdır. Buna bəzən "sarı akasiya" da deyilir. Gürcüstanda rast gəlinir.
Hündürlüyü 30 sm-ə çatan kol və ya yarımkoldur. Qısa, hamar gövdəli, budaqları tikanlı, boz qabıqla örtülmüşdür. Yarpaqları cütlələkvari olub, 4-8 cüt yarpaqcıqlardan ibarətdir. Yarpaqcıqlar 10-35 mm uzunluqda, 5-13 mm enində, uzunsov-ellipsvari və ya tərs-yumurtavari, üstdən açıq yaşıldır. Yarpaqaltlıqları şişkin və ucu bizvari, odunlaşmışdır.
