Koreya sözü azərbaycan dilində

Koreya Respublikası (kor. 대한민국) və ya Cənubi Koreya, Şərqi Asiyada ölkədir. Koreya yarımadasının cənubunu təşkil edir və Koreya silahsızlaşdırılmış zonası ilə Şimali Koreyadan ayrılır. Ölkənin qərb sərhədi Sarı dəniz, şərq sərhədi isə Yapon dənizi ilə əhatə olunmuşdur. Cənubi Koreya bütün yarımadanın və ona bitişik adaların yeganə qanuni hökuməti olduğunu iddia edir. Ölkənin təxminən 51.96 milyon əhalisi var və onun təxminən yarısı Seul Paytaxt Bölgəsində yaşayır. Koreya yarımadasında Aşağı Paleolitik dövrdən bəri yaşayırlar. İlk krallığı eramızdan əvvəl 7-ci əsrin əvvəllərində Çin qeydlərində qeyd edilmişdir. 7-ci əsrin sonlarında Koreyanın Üç Krallığının Şila və Balhe-yə birləşdirilməsindən sonra, Koreya Qoryo sülaləsi (918-1392) və Çoson sülaləsi (1392-1897) tərəfindən idarə edildi. Növbəti Koreya İmperiyası 1910-cu ildə Yaponiya İmperiyasına birləşdirildi.

Koreya yarımadası

Koreya yarımadası

Koreya Fondu (Korean: 한국국제교류재단, Hanja: 韓國國際交流財團) — 1991-ci ildə Koreyanın daha yaxşı anlaşılmasına kömək etmək və beynəlxalq ictimaiyyətdə dostluğu gücləndirmək üçün yaradılmış qeyri-kommersiya ictimai diplomatiya təşkilatıdır. Fond qarşılıqlı anlayışın inkişafı üçün Cənubi Koreya ilə xarici ölkələr arasında mübadilə üzrə müxtəlif layihələr həyata keçirir. == Tarix == Koreya Respublikasının 70-ci illərin sonlarından 80-ci illərə qədər sürətli iqtisadi inkişafı, həmçinin ölkənin demokratikləşməsi və soyuq müharibədən sonra beynəlxalq ictimaiyyətdə sarsıntılar şəraitində Koreyanın xarici siyasət strategiyasına yenidən baxılması qaçılmazdır. 1986-cı ildə 10-cu Asiya Oyunlarını və 1988-ci ildə Seulda 24-cü Yay Olimpiya Oyunlarını müvəffəqiyyətlə keçirərək genişləndirilmiş imkanlarını nümayiş etdirərək dünyanın Koreyaya baxışına uzunmüddətli təsir göstərmişdir. Sonralar vahid əlaqə nöqtəsi kimi xidmət edəcək və müxtəlif sahələrdə mübadilə layihələrini dəstəkləyəcək beynəlxalq mübadilə təşkilatının yaradılması ideyası doğuldu. 1989-cu ilin sentyabrında Koreya parlamenti Koreya fondunun təsis edilməsi ilə bağlı rəsmi debatlara başladı. == Təşkilat == Koreya fondu Koreya Xarici Işlər Nazirliyi ilə bağlıdır, bu təşkilata Koreya fondu, Xarici Koreya fondu (OKF), və Koreya Beynəlxalq Əməkdaşlıq Agentliyi (KOICA) rəhbərlik edir. Üçü də Koreyanın dünyanın qalan hissəsi ilə diplomatik münasibətlərinin irəliləməsinə həsr olunmuşdur. Hazırda Koreya Fondunun 13 departamentdə 130 əməkdaşı olan 4 bürosu var. Onun qərargahları və KF Qlobal Mərkəzi Seulda yerləşir.

Koreyada nəqliyyat - Koreya, böyüklüyü və qarışıqlığı ilə hər nə qədər xaricdən gələn turistlərin gözünü qorxutsa da, daxili nəqliyyat sistemi çox rahat və əlverişli olan bir ölkədir. Cənubi Koreya, hər mənada sənaye sıçrayışını etmiş və fərdə verilən dəyər baxımından, sivil olaraq çox inkişaf etmişdir. Koreyada günlük həyatın sferasında olduğu kimi, nəqliyyat sistemində də bu vəziyyət özünü büruzə verir. Koreya müharibəsindən sonra, müharibədən çıxmış, ən çətin günləri görmüş Asiyanın çalışqan əhalisi, infrastruktur və ölkənin yenidən qurulması baxımından demək olar ki, çox çalışdılar. Hər keçən gün inkişaf səviyyəsinin yüksəldilməsi istiqamətində addım atan Koreya, nəqliyyat məsələsində də əllərindən gələnin ən yaxşısını etməyə çalışdılar və bu inkişaf prosesini hələ də davam etdirirlər. Nəqliyyatın çox inkişaf etdiyi Cənubi Koreyada altı müxtəlif nəqliyyat növü mövcuddur. Bunlar: avtobus, metro, taksi, avtomobil, qatar və təyyarədir. === Avtobus === Koreyada iki növ avtobus mövcuddur: Şəhərdaxili avtobuslar və şəhərlərarası avtobuslar. Şəhərlərarası avtobuslar da özlüyündə 2 yerə bölünür. Birincisi, 100 km-ə qədər olan şəhərlərarası avtobus, ikincisi isə 100 km-dən çox olan ekspress avtobuslardır.

Koreya Respublikası (kor. 대한민국) və ya Cənubi Koreya, Şərqi Asiyada ölkədir. Koreya yarımadasının cənubunu təşkil edir və Koreya silahsızlaşdırılmış zonası ilə Şimali Koreyadan ayrılır. Ölkənin qərb sərhədi Sarı dəniz, şərq sərhədi isə Yapon dənizi ilə əhatə olunmuşdur. Cənubi Koreya bütün yarımadanın və ona bitişik adaların yeganə qanuni hökuməti olduğunu iddia edir. Ölkənin təxminən 51.96 milyon əhalisi var və onun təxminən yarısı Seul Paytaxt Bölgəsində yaşayır. Koreya yarımadasında Aşağı Paleolitik dövrdən bəri yaşayırlar. İlk krallığı eramızdan əvvəl 7-ci əsrin əvvəllərində Çin qeydlərində qeyd edilmişdir. 7-ci əsrin sonlarında Koreyanın Üç Krallığının Şila və Balhe-yə birləşdirilməsindən sonra, Koreya Qoryo sülaləsi (918-1392) və Çoson sülaləsi (1392-1897) tərəfindən idarə edildi. Növbəti Koreya İmperiyası 1910-cu ildə Yaponiya İmperiyasına birləşdirildi.

Koreya Universiteti (KU, Koreyaca: 고려 대학교; Hanca: 高麗 大 學校; RR: Qoryo Dehakkyo), Cənubi Koreyanın Seul şəhərində yerləşən özəl bir tədqiqat universitetidir. 1905-ci ildə qurulan Koreya Universiteti, ölkənin ən qədim və ən nüfuzlu ali təhsil müəssisələrindən biri olaraq qəbul edilir və SKY (universitetlər) dan biridir. Tələbə heyəti 20.000 -dən çox lisenziya və 10.000 -dən çox aspirant tələbəsindən ibarətdir. Universitetin akademik genişliyi 19 kollecdəki 81 fakültə və bölmə və 18 məzun məktəbindən ibarətdir. 1,500-dən çox tam zamanlı müəllimə malikdir və 95% -dən çoxu elmlər namizədi elmi dərəcəsinə və ya öz sahələrində ekvivalent ixtisasa malikdir. Koreya Universiteti Məzunları Dərnəyi 280.000-dən çox universitet məzunundan ibarətdir. Korea Universiteti, Cənubi Koreya tarixində hüquq, iqtisadiyyat və jurnalistika kimi müxtəlif sahələrdə akademik proqramlar təqdim edən ilk təhsil müəssisəsi olması ilə seçilən böyük bir tədqiqat müəssisəsidir. Xüsusilə Cənubi Koreyanın ən tanınmış lisenziya hüquq proqramlarından biri sayılan Hüquq Kolleci ilə məşhurdur. Koreya Universitetinin Xarici Dil Araşdırmaları İnstitutu, Davamlı Təhsil İnstitutu, Beynəlxalq Təhsil İnstitutu və Tədris və Öyrənmə Mərkəzi kimi köməkçi təhsil imkanları da vardır. Battelle@KU Laboratoriyası, İlmin Beynəlxalq Əlaqələr İnstitutu və İnformasiya Təhlükəsizliyi Texnologiyaları Mərkəzi də daxil olmaqla 115 tədqiqat institutu var.

Koreya arxipelaqı (kor. 연평도) — Sarı dənizdə, Koreya boğazı və Çecu boğazı sularında yerləşən 3,5 min ada və qayalıqdan ibarət olan Cənubi Koreyaya məsub olan arxipelaq. Arxipelaqın ən iri adaları: Kocedo, Namhedo, Çindo. Arxipelaqa daxil olan adaların sahilləri girintili-çıxıntılıdır. Adalar əsasən təpəlik və alçaq dağlıq ərazilərdən ibarətdir. Üzəri subtropik meşə və kolluqlarla örtülüdür. Sahil suları bioresurslarla zəngindir. Balıqçılıq və molyusk ovlama tədərufatı inkişaf etmişdir.

Koreya boğazı Yapon dənizi ilə Şərqi Çin dənizini birləşirdirir. Boğaz Koreya yarımadasını Yapon arxipelaqına daxil olan iki - Kyusyu və cənub-qərb sonuncunda isə Honşu adalarından ayırır. Uzunluğu 324 km, ən dar hissədə eni isə 180 km təşkil edir. Ən dayaz yeri 73 m-dir. Boğazda yerləşən Tsuşima adası boğazı iki yerə şərqi və qərbi boğazlara bölür. Şərqdə yerləşən keçid Tsuşima boğazı adlanır.

Koreya bərzəxi (ing. Isthmus of Korea) — Koreya yarımadasının şimalında, Qərbi Koreya körfəzi ilə Şərqi-Koreya körfəzi arasında 160 km məsafədə yerləşir. KXDR ərazisində Nampxo və Vonsan şəhərləri arasından keçir. Regionun relyefi rəngbərəngdir: Sahil düzənlikləri, dağətəyi ərazilər, meşəli dağ çığırları, hündürlüyü 1833 metrə çatan Puktebon zirvəsi və sıldırımlı qayalar. Sıldırımlı hündür massivlərdə demək olar ki, tikililərin böyük əksəriyyəti qədim zamanlara təsadüf edir. Ərazidə Vonsan düzənliyi yerləşir.

Koreya dalğası (ing. Korean Wave) və ya Koreya axını (kor. 한류; 韓流; Hallyu) — 1990-cı illərdən başlayan Cənubi Koreya mədəniyyətinin dünyada məşhurluğunun artması. == Tarix == Koreya mədəniyyətini yumuşaq güc kimi istifadə etməkdən Koreya müstəqillik hərəkətinin başı və Koreya Respubkilasının Müvəqqəti Hökumətinin prezidenti, Kim Qu yazırdı: <...> İstəyirəm ki, millətimiz, dünyanın ən gözəl milləti olsun. Bunnan ən güclü millət demək istəmirəm. Mən başqa millətin tərəfindən istila olunmağınən ağrısını hiss etdiyimə görə, istəmirəm ki, öz millətim başqaları istila etsin. Yətər ki, varlığımız həyatlarımızı bərəkətli etsin; yətər ki, gücümüz xarici istilalara mane ola bilsin. Sonsuz miqdarda arzu etdiyim tək şey, mərd mədəniyyətinin gücüdür. Ona görə ki, mədəniyyət gücü bizi də xoşbəxt edir, başqalara da xoşbəxt verir <...> === 1950-1995: Yeni yaranmış film bazarı üçün mübarizə === Koreya müharibəsindən (1950-1953) sonra Cənubi Koreyada Han çay möcüzəsi adlanan iqtisadi artım müdəti başlayıb. Pak Çon Hi prezidentliyin zamanı əcnəbi filmlərə kvota qoyulmuşdu.

Koreya dili (Cənubi koreyaca: 한국어/韓國語 hangugeo, Şimali koreyaca: 조선말/朝鮮말 chosŏnmal ) — koreyalıların dili və Koreya yarımadasında yerləşən hər iki dövlətin, yəni Koreya Xalq Demokratik Respublikasının və Koreya Respublikasının rəsmi dövlət dilidir. Tarixən yazısı 1446-cı ildən bu yana məlumdur. Çin yazı sisteminə əsaslanan Hanqıl yazısıdır. Koreya dili tərkibcə altı dialektə bölünür: şimal-şərqi, şimal-qərbi, mərkəzi, cənub-şərqi, şərq-qərbi və Çejudo dialekti. Koreya dilinin fonoloji sistemi 40 fonemdən ibarətdir. Bunlardan 19-u samit, 21-i isə sait fonemlərdir. Koreya dili nominativ quruluşlu aqqlütinativ dillərdən hesab olunur. == Dilin adı == 1945-ci ilinə gədər bütün koreyalılar öz dilinə əsasən "çosonmal" kor. 조선말, 朝鮮語 və ya "çosono" (kor. 조선어, 朝鮮語) deyirdilər; bu ad hələ də Şimali Koreyada istifadə edilir.

Koreya epimediumu (lat. Epimedium koreanum) — bitkilər aləminin qaymaqçiçəklilər dəstəsinin zirinckimilər fəsiləsinin epimedium cinsinə aid bitki növü.

Koreya folklorunun hissələri sayılan tarix və praktikaların neçə min illərə yaxın ömrü var. Koreya folklorunun nümunələri şamanizm, konfutsiçilik, buddizm və son zamanlar xristianlıqdan əmələ gəlmişdir. Milli ənənələrin əksəriyyəti kəndlərdə inkişaf etməkdə idi. Onların bir çoxu məişət və kənd təsərrüfatı ilə əlaqəli olaraq ailə və cəmiyyət əlaqələrinin möhkəmlənməsinə gətirib çıxarmışdır. Bu milli nağılların ifasında əks olunur: İfaçılar həmin nağıllar sayəsində tamaşaçıların diqqətini cəlb edirdilər. Ənənə və hekayələr dildən-dilə keçirdi, yazılı nümunələr isə 5-ci əsrdən yaranmağa başlamışdır. Ənənələrin çoxu az praktik və ya müasirləşmiş hala düşsə də, folklor Koreya cəmiyyətində dərin kökə malik olub və hələ də din, incəsənət, hekayələr və adətlərə təsir etməkdədir. == Folklorun növləri == Koreya mədəniyyətində folklorun bir çox növləri var, həmçinin, İmuldam (kor. 이물담) hansı ki, bədheybət, qoblin və ruhlar kimi fövqəl-təbii varlıqlara həsr olunmuşdur. Ən geniş yayılmış varlıq Koreyanın qoblini olan Dokkebi(또깨비)-dir.

Koreya İmperiyası (kor. 대한 제국 Dehan Jequk)— 1897-ci ildə Kvanqmu Bərpasından 1910-cu ildə Koreyanın Yaponiya ilhaqına qədər Koreyanın adı. Yeni ad suverenliyini vurğulamaq və qədim Koreyanı Samxan dövlətləri ilə bənzətmək üçün Çoson krallığının 500 il boyu idarə etdiyi dövlətə verildi. == Tarixi == === Ümumi məlumat === Çoson sülaləsinin idarə etdiyi Koreya(1392-1897) diplomatik səbəbdən Çosonun Kral tərəfindən Çindən asılı olmayaraq idarə olunduğuna görə, Tzin sülaləsindəki Çinin (1636-1912) bir müştəri səltənəti idi. XIX əsrin sonlarında Koreyanı təsir dairəsinə almaq uğrunda Koreya Tzin və Yaponiya arasındakı münaqişə zonasına çevrildi. Birinci Çin-Yapon müharibəsi Çoson dövlətinin münaqişə döyüşlərinin özünün Koreya torpağında və ətraf dənizlərdə aparıldığı üçün xarici müdaxilələrə qarşı saxladığı hər hansı bir gücün sürətlə azalmasına gətirdi. Silinən və zəif Tzin sülaləsi üzərində yeni bir üstünlük qazanması ilə Yaponiya nümayəndələri Şimonoseki müqaviləsini Tzin ilə müzakirə etdi. Müqaviləni imzalamaqla, Rusiyanın cənub genişlənməsinin qarşısını almaq üçün hazırlanmış bir addım, Yaponiya Lyaodun yarımadasını Tzindən almaq və daha da önəmlisi Koreya üzərində nəzarət etmək üçün yarışdı. Ancaq Rusiya bu razılaşmanı Çinin şimal-şərqindəki maraqlarına qarşı bir hərəkət kimi tanıdı və nəticədə Fransa və Almaniyanı Lyaoudun yarımadasının Tzinə qaytarılması lazım olduğunu söylədi. Bu zaman Yaponiya, xüsusilə daha inkişaf etmiş hesab etdiyi və təqlid etmək istədiyi millətlər tərəfindən bu cür xarici təzyiqlərə qarşı çıxa bilmədi və Lyaodun yarımadasına iddiasından imtina etdi.

Koreya kilqarını (lat. Hemiculter leucisculus) — Çəkikimilər fəsiləsinə daxil olan balıq növü. Tropiklərin istər duzlu istərsə şirin sularına uyğunlaşa bilir. Çin, Yaponiya, Honq Konq, Koreya və Amur çayı hövzələrində rastlanılır. İran, Əfqanıstan və keçmiş Sovet İttifaqı da daxil olmaqla bir çox başqa ölkələrə gətirilərək çoxaldılıb. İlk olaraq 1855-ci ildə S. Basilevski tərəfindən Culter leucisculus olaraq təsvir edilmişdir. Elmi ədəbiyyatda da Chanodichthys leucisculus və ya Hemiculter leucisculus warpachowskii olaraq adlandırılır. Balıqların uzunluğu 23.0 sm-ə çatır. Suyunun temperaturu 18–22 °C (64–72 °F) olan ərazilərdə yaşayır. Bel nahiyəsi yaşıl-boz, qarı isə ağ olur.

Koreya mifologiyası (kor: 한국 신화) dedikdə Koreya mifləri nəzərdə tutulur. Şimal-şərqi Asiya mifləri ilə oxşar cəhətləri çoxdur. Xüsusilə Sibir də daxil olmaqla Mancuriyadakı şamanizm, yəni muizm (Koreya şamanizmi) ənənələrinin olduğu ərazilərlə oxşar mifoloji struktura malikdir. Sonrakı Koreya miflərlərində daosizm və buddizmin təsiri ilə muizm-buddizm-daosizmin bir-biri ilə vəhdəti mövcuddur. Cənubi Koreya miflərini əsasən yaradılış əfsanələri və muizm əfsanələri olaraq bölürlər. Koreyanın yaradılış mifi Danqun əfsanəsi, Üç Koreya Krallığının kralı Dongmyeonqun ölkənin əsasını qoyması nağılı, mənşə mif və turp (巫) mif bölünür, Koreya, qurucu mif Tangün mif və Üç Krallığı dövrün bir Acala ölkələr povest və Biryu Onjo Mifologiya kimi bir mifik xarakter qəhrəman mif, cheonson bukbanggye və tinged bakhyeokgeose alyoung mifologiya, seoktalhae, Gim Al-ji çox mif kimi nambanggye belə iki növ bölünür. Qurulan miflərdən fərqli olaraq Mu mifi şamanlar arasında təhvil verilmiş və ümumiyyətlə folklor və buddizm elementləri ilə qarışdırılmışdır. Qurucu miflə müqayisədə, fövqəltəbii varlıq passiv rol oynamır, aktiv rol oynayır və yalnız qəhrəmanlıq mifləri deyil, müxtəlif mifik motivlər də yayılıb. == Ədəbi miflər == Dangun mifi, Koreya Xalqının Üç Krallığa çatdırılan mifoloji irsi arasında təmsil olunan bir ədəbiyyat mifidir . Koreyalıların mifləri etnik miqrasiya dövründən sonra meydana gəlmiş kimi görünür və göy və yer haqqında miflər azdır, milli miflər və qurucu miflər çoxdur.

Koreya müharibəsi — Şimali və Cənubi Koreya dövlətləri arasında 1950-ci il iyunun 25-dən 1953-cü il iyulun 27-ə qədər davam etmiş hərbi münaqişə (əslində müharibənin bitməsi hələ də rəsmən elan olunmayıb). Bəzən bu konfliktə Soyuq müharibə dövründə ABŞ və onun müttəfiqləri ilə ÇXR və SSRİ qüvvələri arasında baş vermiş gizli müharibə kimi baxılır. Şimal koalisiyasının tərkibinə Şimali Koreya və onun hərbi qüvvələri, Çin ordusu (amma rəsmən hesab edilir ki, ÇXR konfliktdə iştirak etməmişdir, Çinin nizami ordusu formal olaraq «Çin Xalq Könüllüləri» adlanan birləşmə hesab olunmuşdur) daxil idi. SSRİ rəsmən müharibədə iştirak etməsə də Şimal koalisiyasının maliyələşdirilməsinin və Çin ordusunun təchizatının böyük hissəsini öz üzərinə götürmüşdür. Çoxsaylı sovet hərbi məsləhətçi və mütəxəssisləri müharibənin başlanmasına qədər Şimali Koreyadan çıxarılmış, amma müharibə dövründə SİTA-nın müxbiri adı ilə geri göndərilmişdilər. Cənub koalisiyasınında isə Cənubi Koreya, ABŞ, Böyük Britaniya, həmçinin BMT Sülhməramlı Qüvvələri tərkibində bir sıra başqa ölkələr iştirak etmişdilər. == Adlanması == İngilis dilində Koreya konflikti daha çox «Koreya müharibəsi» (ing. Korean War) adlandırılır, buna qədər ABŞ-də bu formal olaraq müharibə yox, «polis əməliyyatı» (ing. Police action) hesab edilirdi. ABŞ-nin hərbi vəziyyəti də elan olunmamışdı, halbuki prezident Trumen mülki təyinatlı istehsalın məhdudlaşdırılması hesabına, ölkə iqtisadiyyatının «hərbi yola» keçməsini asanlaşdırmaq üçün planlar hazırlamışdı.

Koreya mədəniyyəti — Müasir zamanda Koreyanın iki yerə Şimal və Cənuba bölünməsi mədəniyyətdə də parçalanmaya səbəb oldu. Lakin buna baxmayaraq, Koreyanın ənənəvi mədəniyyəti 5000 ildən çox tarixi olan hər iki dövləti birləşdirir və ən qədimlərdən biri hesab olunur. == Tarixi == Koreya qədim mədəniyyətə malik ölkədir. Koreya tarixini başlanğıcı b.e.ə. 2333-cü ilə – əfsanəvi hökmdar Tanqunun dövrünə təsadüf edir. O, Allahın oğlu kimi qəbul edilib Çoson dövlətinin, yəni «Səhər təravəti ölkəsi»nin banisi hesab edilir. Tarixi faktlar sübut edir ki, b.e.ə I əsrdə bu ölkədə Koqurye, Pekçe və Silla dövlətləri də mövcud olmuşdur. VII əsrin ortalarından Silla bütün Koreya yarımadalarını birləşdirdi. Bu dövlətlərdə mədəniyyətə xüsusi yer verilirdi. Yüksək vəzifəli koreyalıların məzarları üzərində abidələr - masa şəklində dolmenlər qurulurdu..

Koreya mətbuatı — Koreyada informasiya. === Tarixi === Koreya mətbuatı artıq 100 ilini tamamlamışdır. Koreyanın ilk müasir qəzeti Dongnip Şinmun ( 독립신문 ) 1986-cı ildə Se Ce Pil (서재필 ) tərəfində yaradılmışdır. Bu qəzet 4 kiçik səhifədən ibarət olan ikidilli qəzet idi. Birinci 3 səhifə Koreya dilində, son səhifəsi isə İngilis dilində dərc olunurdu. 독립신문 1897.04.07 금요일자.gif The Chosun Ilbo ( 조선일보 ) və The Dong-A Ilbo (동아일보) Koreyanın ən qədim qəzetləri olmuşdur. The Chosun Ilbo ( 조선일보 ) Park Doo-Sik tərəfindən 5 mart 1920-ci ildə, The Dong-A Ilbo (동아일보) isə Kim Jae-Ho tərəfindən 1 aprel 1920-ci ildə yaradılmışdır. Hər ikisi 1920-ci il 1 Mart Müstəqillik Hərəkatından sonra qurulmuşdur və müstəqil siyasət ilə ictimaiyyət üzərində böyük təsirə malik olmuşdur. 1946-01-17 조선일보 박헌영 발언 논란.jpg 동아일보 창간호.jpg === Məqsəd === Koreya qəzetlərinin başlıca məqsədi Koreya xalqının milli mübarizəsini dəstəkləyərək xalqın gözünü daim dəyişməkdə olan dünyaya yönəltmək idi. Qəzetlər Yapon əsarəti illərində (1920-1945) azadlıq hərəkatları üçün də çox əhəmiyyətli mövqe daşıyırdılar.

Koreya mətbəxi, Koreya yarımadası və cənub Mancuriyadakı qədim Əkinçilik və köçəri həyat tərzi ənənələri, təbii mühit və fərqli mədəni meyllərin qarşılıqlı təsir yolu ilə inkişaf etmişdir. == İnqridiyentlər == Koreya mətbəxində Düyü, Tərəvəz, Ət və dəniz məhsulları böyük ölçüdə rola malikdir. Kimçi demək olar ki, hər zaman bütün yeməklərin yanında yeyilir. Ən çox istifadə olunan inqridiyentlər arasında Küncüt yağı (참기름), dvencanq(된장-mayalanmış Soya lobyası püresi), soya sosu(간장), Duz, Sarımsaq, Zəncəfil, qırmızı toz bibər, qoçucanq(고추장-mayalanmış qırmızı bibər püresi) və Kələm yer almaqdadır. == Tarixi == Koreyada eramızdan əvvəl əhali Buğda, Arpa (bitki) və düyü kimi dənli bitkilər əkir, ovçuluq və balıqçılıq ilə məşğul olurdu. Arxeoloji qalıqlar bu dövrdə fermentləşdirilmiş lobyanın kəşf edildiyini və şimalda heyvanların əhilləşdirildiyini göstərir. Üç Koreya Krallığı dövründə Koreya mədəniyyətinin yüksəlişi baş vermişdir. Bu dövrdə hər bölgənin özünün ayrı-ayrı mədəni təcrübələri və yeməkləri var idi. Məsələn, Bekçe krallığı soyuq qidalar və kimçi kimi fermentləşdirilmiş yeməklər ilə tanınırdı. 4-cü əsrdə Çin ilə mədəniyyət mübadiləsi zamanı Buddizm və Konfutsiçilik`in yayılması ilə Koreya fərqli mədəniyyətlərin təsirinə məruz qalmışdır.Qoryo hakimiyyətinin son dövründə monqollar 13-cü əsrdə Qoryonu işğal etdi.

Koreya nərəsi (lat. Acipenser dabryanus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin nərəkimilər dəstəsinin nərələr fəsiləsinin nərə cinsinə aid heyvan növü.

Koreya tarixi — Koreya yarımadası və Mancuriya bölgəsində yaşayan Koreya xalqı ilə bağlı baş verən hadisələri əhatə edir. == Qədim dövr == Əfsanəyə görə, hələ ilk Koreya dövləti eramızdan əvvəl 1300-cü ildə Tanqun tərəfindən qurulmuşdur. Tarixçilər Koreya tarixinin ən erkən mərhələsini Qədim Çoson dövləti (Ko Çoson) dövrü adlandırırlar. Qədim Çoson ərazisi Koreya yarımadasının və Lyaodun yarımadasının şimalında yerləşirdi. Müasir tarixçilərin bir çoxu onun tarixinin miladdan əvvəl 2333-cü ilə aid olduğunu qəbul edirlər. Lakin bu, çox mübahisəlidir, çünki ayrı-ayrı orta əsr Koreya salnamələri (Samquk Yusa və bənzəri) istisna olmaqla bu faxt, heç bir tarixi sənədlə təsdiqlənmir. Qədim Çoson haqqında ilk məlumatlar eramızdan əvvəl 4–3 əsrlərə aiddir. İnkişafının başlanğıcında Qədim Çoson ayrıca nəzarətdə olan şəhər dövlətlərindən ibarət qəbilə birliyi olduğu və e.ə. IV əsrdə mərkəzləşmiş bir dövlət halına gəldiyi güman edilir. Eyni zamanda, yarımadanın cənubunda Çin proto-dövləti, həmçinin Tri-Xan (Samxan) proto-dövlətləri meydana gəldi.

Koreya televiziyası == Tarixi == Koreya Respublikasında televiziya yayımı 1956-cı ildə yaranmışdır. Bu Seulda şəxsi mülkiyyətə aid və ticarət üçün yayım edən bir stansiyanın qurulması ilə başlamışdır. Lakin,bu ilk televiziya stansiyası 1959-cu ildə yanğın nəticəsində məhv olmuşdur. 1961-ci ilin dekabr ayında Seul şəhəri hökümətinin təşəbbüsü ilə KSB TV, Koreyadakı ilk yayım televiziyası fəaliyyətinə başlamışdır. Digər şirkət TBC TV isə 1964-cü il yanvar ayında yayıma başlamışdır. Munhva (문화) yayım şirkəti isə 1969-cu il avqust ayında Koreyanın 3-cü televiziya stansiyası kimi MBC TV-nin təməli qoyulmuşdur. SBS (Seul Yayım Sistemi), 1990-cı ildə xüsusi bir üsulla yayıma başlamışdır.KBS, MBC, SBS və EBS yayım stansiyaları 2001-ci ildən etibarən Seul metropol ərazilərində digital yayıma başlamışdır. Bu xidmət, 2002-ci ildə Seulda daha böyük bir əraziyə yayılmışdır. == Televiziyanın cəmiyyətdə rolu == 1990-cı illərdə kabel televiziyası sınaq yayımları başlamışdır. Cəmiyyətdə elm və müxtəlif əyləncə növlərinə qarşı marağın artdığı vaxtlarda kabel televiziya sahəsinə maraq da sürətlə artmağa başlamışdır.

Yığma və klub səviyyəsində keçirilən oyunlar Azərbaycan və Cənubi Koreyanı heç vaxt üz-üzə qoymayıb. Düzdür, Antalya toplanışında olan klublarımız dəfələrlə asiyalılarla yoldaşlıq oyunları keçiriblər. Bu qış "Neftçi", "Olimpik-Şüvəlan" və "Qəbələ" bu ölkədən olan klublarla sınaq matçlarında qüvvələrini sınayıblar. İki ölkə futbolunun təmas nöqtəsi isə Sumqayıt olub. Artıq tarixin yaddaşına köçən "Gənclərbirliyi" hələ birinci dəstədə oynadığı vaxt bu ölkədən iki futbolçu transfer etmişdi. Yun Sare Min və Keun Tae Park 2004-cü ilin qışında ekzotik futbolçular kimi Azərbaycana qədəm basıb qısa müddət Azərbaycanda çıxış etdilər.

Yığma və klub səviyyəsində keçirilən oyunlar Azərbaycan və Cənubi Koreyanı heç vaxt üz-üzə qoymayıb. Düzdür, Antalya toplanışında olan klublarımız dəfələrlə asiyalılarla yoldaşlıq oyunları keçiriblər. Bu qış "Neftçi", "Olimpik-Şüvəlan" və "Qəbələ" bu ölkədən olan klublarla sınaq matçlarında qüvvələrini sınayıblar. İki ölkə futbolunun təmas nöqtəsi isə Sumqayıt olub. Artıq tarixin yaddaşına köçən "Gənclərbirliyi" hələ birinci dəstədə oynadığı vaxt bu ölkədən iki futbolçu transfer etmişdi. Yun Sare Min və Keun Tae Park 2004-cü ilin qışında ekzotik futbolçular kimi Azərbaycana qədəm basıb qısa müddət Azərbaycanda çıxış etdilər.

Azərbaycan–Cənubi Koreya münasibətləri — Azərbaycan Respublikası ilə Koreya Respublikası arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr. == Diplomatik əlaqələr == İki ölkə arasında diplomatik əlaqələr 1992-ci ilin mart ayının 23-də qurulmuşdur. == Parlamentlərarası əlaqələr == Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisində Azərbaycan-Koreya parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qrupu fəaliyyət göstərir. Bu işçi qrupu 13 dekabr 2005-ci il tarixində yaradılmış və ilk rəhbəri Eldar Quliyev olmuşdur. 4 mart 2016-cı il tarixindən Malik Həsənov işçi qrupunun rəhbəridir.

Azərbaycan–Şimali Koreya münasibətləri — Azərbaycan Respublikası ilə Koreya Xalq Demokratik Respublikası arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr. == Diplomatik əlaqələr == İki ölkə arasında diplomatik əlaqələr 1992-ci ilin yanvar ayının 30-da qurulmuşdur. == Parlamentlərarası əlaqələr == Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisində Azərbaycan-Koreya parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qrupu fəaliyyət göstərir. Bu işçi qrupu 13 dekabr 2005-ci il tarixində yaradılmış və ilk rəhbəri Eldar Quliyev olmuşdur. 4 mart 2016-cı il tarixindən Malik Həsənov işçi qrupunun rəhbəridir.

Cənubi Koreya Boinqi ilə hadisə — 1983-cü il sentyabrın 1-də Koreyanın 007 Aviareysi (Boeing 747), kommersiya təyyarəsi Sovet hava məkanına daxil olanda, Sovet İttifaqı reaktiv qırıcısı (SU-15) tərəfindən vurulan hadisə. Təyyarədə ABŞ Konqresmeni Lorens MakDonald da daxil olmaqla 269 nəfər həlak olmuşdur. Öz uçuş xəttindən çıxmış Koreya Hava Yollarının 007 reysi ilə uçan mülki xidmət təyyarəsinin Sovet reaktiv təyyarəsi tərəfindən vurulması hadisəsi Birləşmiş Ştatlar-Sovet münasibətlərindəki gərginliyi gücləndirmişdir. == Təfərrüatlar == 1983-cü il avqustun 31-dən sentyabrın 1-nə keçən gecə SSRİ-nin Kamçatka yarımadasına, az sonra isə Saxalinin hava ərazisinə icazəsiz daxil olan naməlum təyyarə aşkarlanmışdır. Onu yerə endirmək üçün havaya sovet qırıcıları qaldırılmış və yad təyyarəyə ən yaxın hava limanında enmə əmri verilmişdir. Radar ekranlarında ABŞ-nin "RC-135" kəşfiyyat təyyarəsi kimi görünən bu obyekt, əslində "Boinq-747" markalı adi sərnişin təyyarəsi olub. Qırıcılardan verilən təkidli enmək əmrinə baxmayaraq "Boinq" SSRİ ərazisi üzərində qanunsuz uçuşunu davam etdirmişdir. Ekipajı yerə endirmək üçün bütün səylər nəticəsiz qaldıqda yad təyyarə havada saat 18:22:20-də vurulur. Cənubi Koreyaya məxsus olan Nyu-York–Seul reysi ilə uçan bu sərnişin təyyarəsində 269 nəfər günahsız insan həlak oldu. Səhərisi gün dünya ictimayiəti ayağa qalxmış, etiraz dalğaları yer üzünü bürüdü.

Bu məqalə Koreya Respublikası klublarının FİFA Klublararası Dünya Çempionatındakı iştirakı haqqındadır.

Koreya Respublikası (kor. 대한민국) və ya Cənubi Koreya, Şərqi Asiyada ölkədir. Koreya yarımadasının cənubunu təşkil edir və Koreya silahsızlaşdırılmış zonası ilə Şimali Koreyadan ayrılır. Ölkənin qərb sərhədi Sarı dəniz, şərq sərhədi isə Yapon dənizi ilə əhatə olunmuşdur. Cənubi Koreya bütün yarımadanın və ona bitişik adaların yeganə qanuni hökuməti olduğunu iddia edir. Ölkənin təxminən 51.96 milyon əhalisi var və onun təxminən yarısı Seul Paytaxt Bölgəsində yaşayır. Koreya yarımadasında Aşağı Paleolitik dövrdən bəri yaşayırlar. İlk krallığı eramızdan əvvəl 7-ci əsrin əvvəllərində Çin qeydlərində qeyd edilmişdir. 7-ci əsrin sonlarında Koreyanın Üç Krallığının Şila və Balhe-yə birləşdirilməsindən sonra, Koreya Qoryo sülaləsi (918-1392) və Çoson sülaləsi (1392-1897) tərəfindən idarə edildi. Növbəti Koreya İmperiyası 1910-cu ildə Yaponiya İmperiyasına birləşdirildi.

Cənubi Koreya Xarici İşlər Nazirliyi — Cənubi Koreyanın diplomatik münasibətlərindən məsul olan icra orqanı. Nazirlik 17 iyul 1948-də yaradılmışdır. 1998-ci ilədək Nazirlik Xarici İşlər Nazirliyi adlandırılmışdır, sonra ticarət sahəsindəki yurisdiksiyasını genişləndirərək Xarici İşlər və Ticarət Nazirliyi olaraq tanınırdı. Lakin 2013-ci ildə köhnə adını yenidən götürdü. Nazirlik Seulun Çonnoqu şəhərində yerləşir. Koreya Respublikası Xarici İşlər və Ticarət Nazirliyi, 19 fevral 2018-ci il tarixində Koreya Respublikası və İsveçrənin xarici işlər nazirləri arasında danışıqlar aparmağı açıqladı və bu çərçivədə ikitərəfli əməkdaşlığın gücləndirilməsi və Koreya yarımadasının müzakirəsi planlaşdırılırdı.

Cənubi Koreya bayrağı — Koreya Respublikasının Dövlət bayrağı Cənubi Koreyanın bayrağındakı ağ rəng Koreya xalqının milli rəngi hesab edilir. Bayrağın mərkəzində yerləşən emblem bütöv qəbul edilən kainata olan baxışları əks etdirir (daosizm). Bu emblemdə 2 əks enerji, "in" və "yan" bir-biri ilə həm birləşir, həm də qarşılıqlı əlaqə yaradır. "İn-yan" Böyük Başlanğıcın sintezi olub, Koreya dilində "theqık" adlanır. Buna görə də Koreya bayrağı "theqıkki" adlandırılır. Bayrağın künclərində triqrammalar yerləşir. Triqrammalar da, öz növbəsində, "in" (qırıq-qırıq zolaqlar) və "yan"dan (bütöv zolaqlar) təşkil olunub. Triqrammalar yuxarı sol küncdən saat əqrəbi istiqamətində aşağıdakı mənaları daşıyır: səma, cənub və yay; ay, qərb, payız və su; torpaq, şimal, qış; günəş, şərq, bahar, od. Qara rəng sayıqlığın, möhkəmliyin, ədalətin və bəkarətin rəmzidir. Ölçüsü 2:3 nisbətindədir.

Cənubi Koreya gerbi — Cənubi Koreyanın rəsmi gerbi.

Təbiət koreyalıların əsas xəzinəsi hesab olunur.Buna görə də Cənubi Koreyada zəngin təbiətə, abidələrə, tarixi məbədlərə malik çoxlu sayda milli parklar mövcuddur. == Seoraksan Milli Parkı == Seoraksan milli parkında 3500 KRW (3$) olaraq giriş pulu yığılır.Yığılan məbləğ ətraf mühitin qorunmasına xərclənir.Seoraksana yazda və ya payızda getmək tövsiyə olunur, halbuki, yayda da getsəniz özünüzlə isti paltar götürməli olacaqsınız.Parkın ərazisində avtomobil dayanacağı, düşərgə qurmaq istəyənlər üçün yer, otellər,yeməkxanalar,sport mağazaları mövcuddur. Cənubi Koreyanın ən böyük parkı olan Seoraksanın ərazisi 398 kvadrat kilometrdir.Həmçinin onun ərazisində 30 zirvə və müəyyən çətinlik dərəcəsinə və müddətinə( bir neçə saatdan 3 günə qədər) görə fərqlənən dağ yürüyüşü üçün marşrutlar vardır.Ən maraqlısı Ulsanbavi dağına olan yürüşdür.Son 888 pilləkən sildırım qayadan yuxarı doğru gedir.Yalnız hündürlükdən deyil, həmçinin, meşə ilə örtülmüş qonşu dağların mənzərəsindən baş gicəllənir.Hazırlıq səviyyənizdən asılı olaraq yolun müddəti 4-6 saat çəkəcək. === Piren şəlaləsi === Piren(“Uçan əjdaha”) şəlaləsi milli parkın girişində yerləşir.Suyun axınının forması səmaya uçan əjdahaya bənzəyir.Adı da buradan əmələ gəlmişdir.Şəlaləyə bambuk meşəsindən keçən cığırla getmək mümkündür.Seoraksanın ən asan marşrutu 50 dəqiqə vaxt tutur. === Buddist məbədi Sinxınqsa === Buddist məbədi Sinxınqsa 652-ci ildə rahiblər tərəfindən inşa edilərək Asiyanın ən qədim məbədi hesab olunur.Məbədin yanında Buddanın 19 metrlik tuncdan hazırlanaraq qızıl suyuna verilmiş heykəli yerləşir.Heykəlin salınması üçün pul koreya xalqı tərəfindən 3 Koreya dövlətinin birləşməsi şərəfinə qurban verilmişdir. Tolsan dağında 10-cu yüzillikdə inşa edilən qədim Qvonqımson qalasının qalıqları yerləşir.1200 metr hündürlükdə yerləşən Qvonqımson dağının zirvəsinə qalxan funklyor vasitəsilə zirvədə yerləşən meydançadan radiusu 10 kilometrlik gözəl mənzərəli landşaftı seyr etmək mümkündür. == Bukhansan Milli Parkı == Giriş biletinin qiyməti 5000 KRW (təxminən 5$). Park bütün il boyu açıqdır. Parka səyahət etmənin ən gözəl vaxtı payız və yazda çiçəklər açan vaxtdadır. Park Guiness Rekordlar Kitabına « vahid sahə əraziyə ən çox ziyarət edilən milli park» kimi daxil edilmişdir.

Cənubi Koreya musiqisi — Koreya müharibəsinin sonundan günümüzə qədər onilliklər ərzində daima inkişaf etməkdədir. Onun əsasını minilliklər ərzində bu yarımadada yaşayan Koreya əhalisinin musiqisi təşkil edir. Müasir Cənubi Koreya musiqisi əsas 3 kateqoriyaya bölünür: Ənənəvi milli Koreya musiqisi, məşhur musiqi yaxud k-pop, qərbdən gəlmiş musiqi. == Ənənəvi Koreya musiqisi == Koreya musiqisinə aid ilk qeydlər çox qədimdir. Tarixin gedişi ərzində Koreya musiqisinə Çin, Mərkəzi Asiya təsir göstərmiş və müxtəlif musiqi alətləri gətirilmişdir: Simli alətlər, nağara və tütəklər. Orta əsrlərdə Koreya yarımadasında Çin saray musiqisiylə yanaşı milli musiqi də inkişaf etməkdə idi. Coson dövründə Çinin saray musiqisinə təsiri azaldı, monqollar və yaponlara qarşı qarşıdurmalar nəticəsində isə tamamilə yoxa çıxdı. Milli musiqi öz çiçəklənmə dövrünü yaşadı və pansori, sandco, pxunmul və digər janrlar meydana çıxmağa başladı. Yapon işğalından sonra Koreyaya Avropa musiqisi daxil oldu. Bəzi milli janrlar (pansori, sandco) təsdiqləndi və inkişaf etdirildi, digərləri isə xüsusilə ritual mahnıları yoxa çıxdı.

Cənubi Koreya (Koreya Respublikası) iqtisadiyyatının vacib faktoru informasiya infrastrukturunun inkişafına görə aparıcı dövlətlər siyahısına daxil olmasıdır. Belə ki, 1987-ci ildə Cənubi Koreyanın Elm və Texnologiya Nazirliyi ölkənin elmi-texniki siyasətinin əsas istiqamətlərini əks etdirən 15 illik plan işləyib hazırlamışdır. Planda kimya və mikroelektronika, istehsalatın informatikası və avtomatlaşdırılması sahəsi üzrə işlərin həyata keçirilməsi nəzərdə tutulmuşdur. Ötən əsrin 80-cı illərində ölkədə elmi-istehsalat parkları, yüksək texnologiya sahəsi üzrə firmalar yaradılmağa başladı. Məlumdur ki, Cənubi Koreya yarımnaqil, mobil telefon, monitor, LCD, kompüter, yayım peyklər və s. istehsal edən ölkədir. Ölkə İKT sektorunun liberallaşdırılması istiqamətində böyük yol keçmişdir. 1995-ci ildə informatizasiyanın inkişafı ilə bağlı qanun qəbul edilmiş, 1996-cı ildə isə "informatizasiyanın inkişaf fondu" yaradılmışdır. Yüksək texnologiyanın ölkə əhalisinin həyatında daha səmərəli rol oynaması üçün 1997-ci ildə ölkə prezidentinin sədrlik etdiyi "informatizasiya strategiyası şurası" yaradıldı. Sahə üzrə dövlət tərəfindən həyata keçirilən proqramlardan biri də inkişaf etmiş ölkə mütəxəssislərinin ixtisaslaşması və təkmilləşdirilməsi olmuşdur.

Cənubi Koreya siyasi skandalı (kor. 최순실 게이트) - 2013-cü ildə seçilmiş Koreya Respublikasının Prezidenti Pak Kın He və yaxın rəfiqəsi ilə bağlı baş vermiş siyasi skandal. Skandal qısa müddət ərzində ölkənin bütün bölgələrinə yayılmış və xalq kütlələrinin kütləvi mitinqlərinə səbəb olmuşdur. Ölkə prokurorluğu Pak Kın Henın işi üzrə araşdırmaya başlayıb. O, ölkəni rəfiqəsi Choi Soon-sil-in təsiri altında idarə etməkdə ittiham olunur. Rəfiqəsiylə bağlı da araşdırmalar aparılmaqdadır. Skandalın mərkəzində dayanan prezidentin rəfiqəsi əlaqələrindən istifadə edərək varlanmaqda və qızına ali təhsil almağa yardım göstərməkdə günahlandırılır.

Cənubi Koreya vonu (Koreya dilində: 대한민국 원; işarəsi: ₩; ISO 4217: KRW) - Cənubi Koreyada istifadə edilən rəsmi pul vahididir. Koreya Bankı tərəfindən dövriyyəyə buraxılır. 1 Koreya vonu 100 jeona bərabər olsa da, jeon artıq gündəlik həyatda deyil, yalnız mühasibatda istifadə edilir. 1902–1910-cu illər arasında valyuta “von” adı altında dövriyyəyə buraxılmışdı. Koreya Respublikasının rəsmi pul vahidi kimi istifadə edilməyə başlanması isə 1945~1953 illərə təsadüf edir. Hazırkı valyuta ictimaiyyətə 1962-ci ildə təqdim olunmuşdur. 1953-cü il valyuta islahatından əvvəl pulların üzərindəki von yazısı hanca (çin loqoqramları) ilə qeyd edilsə də, islahatlardan sonra əvvəlkilərdən fərqləndirmək üçün yalnız Koreya əlifbası ilə qeyd edilməyə başlanmışdır. Koreyada sikkə olaraq 10, 50, 100, 500 vondan, əskinaz olaraq isə 1000, 5000, 10000, 50000 vondan istifadə olunur.

Cənubi Koreya çimərlikləri — Koreya Respublikasının qumlu çimərlikləri Cənub-Şərqi Asiyanın ən yaxşılarından biri kimi tanınır. Çimərlik mövsümünün yeganə çatışmazlığı çox uzun olmamasıdır: Əksər çimərliklər iyun ayının sonlarında – iyulun əvvəllərində açılır və avqustun sonlarında – sentyabrın əvvəllərində bağlanır. Bununla birlikdə, heç kim sizə günəş vannası və üzməyi qadağan etmir, sadəcə tətil mövsümü bağlandıqdan sonra çimərliklərdə çalışmırlar. Xilasetmə xidmətləri, duş, tualet, çətir və şezlong kirayə etməyin bir yolu yoxdur. Koreyanın qərb, şərq və cənub sahillərinin sahil şeridi və dəniz sahilləri müxtəlifdir. Lakin, hər sahil şeridi özünəməxsus şəkildə gözəl və pərəstişkarlarına sahibdir. Məşhur kurort bölgələri də materik sahilinin yaxınlığında yerləşən bir neçə adada yerləşir. Qeyd etmək lazımdır ki, Cənubi Koreyada "bir otelin öz çimərliyi" anlayışı yoxdur. Bütün çimərlik əraziləri bələdiyyədir. Əlavə olaraq, davamlı dağlıq əraziyə görə, yalnız bir neçə onlarla otel birbaşa sahildə yerləşir.

Cənubi Koreya əhalisi — Koreya Respublikasının əhalisinin demoqrafik xüsusiyyətləri. 2017-ci ilə olan məlumata görə Cənubi Koreya əhalisinin sayı 51,446,201 nəfərdir. == Siyahıya alınma == 2016-cı ilin aprel ayındakı siyahıyaalma hesablamalarına görə Cənubi Koreya əhalisinin ümumi sayı 50.8 milyon nəfər olaraq hesablanmışdır. 2015-ci ildə ərazinin hər kvadrat kilometrinə 505 nəfər düşürdü ki, bu da dünya üzrə orta göstəricidən 10 dəfə çoxdur. == Əhalinin yerləşməsi == Ölkənin sürətli inkişaf keçirdiyi illərdə, yəni, 1970-1990-cı illərdə əhalinin əksəriyyəti kəndlərdən böyük şəhərlərə köçmüş və nəticədə, urbanizasiya səviyyəsi yüksəlmişdir. Ölkənin ən böyük şəhəri olan paytaxt Seul, həm də ölkənin əsas sənaye mərkəzi hesab olunur. 2005-ci ildə qeydə alınmış hesablamalarına əsasən Seulda 10 milyon nəfər əhali yaşayırdı. Seul metropolisi hal-hazırda 24.5 milyon nəfər əhalisi ilə (Cənubi Koreya əhalisinin yarısı) dünyanın ən çox məskunlaşmış 2-ci metropolisi hesab olunur. Digər böyük şəhərlər sıra ilə bunlardır: 3.5 milyon əhalisi olan Busan, 2.5 milyon əhalisi olan İnçeon və Daequ, 1.4 milyon əhalisi olan Daejeon. Əhalinin kəndlərdə yaşayan az bir hissəsi əsrlər əvvəlki kimi geyinir və yaşayırlar.

Cənubi Koreyada ali təhsil — Koreya Respublikasında mövcud olan ali təhsil sistemi. Orta təhsili başa vurmuş məzunlar həm ali məktəblərə, həm də yeniyetmə kolleclərinə müraciət edə bilərlər. Yeniyetmə kolleclərinə qəbul akademik nailiyyətlərə, elmi nailiyyət imtahanına və əsas qəbul imtahanı balına görə müəyyənləşir. Kolleclərdə təhsil əsasən istehsalat sahələri ilə əlaqəli qurulur və orta səviyyəli ixtisaslı mütəxəssislər hazırlanır. Tələbələrin istehsalat təcrübələrinə göndərilməsi, kollec və sənaye sahələri arasında müştərək tədqiqat, təcrübə və məlumat mübadiləsinin aparılması, müəssisələrin tələb etdiyi kurikulumlara əsasən təhsilin təşkili iqtisadiyyatın inkişafına misilsiz töhfələr verir. Kollec təhsili müvafiq ixtisas üzrə təhsilin heç də son pilləsi deyil. Belə ki, kollec məzunları təhsillərini universitetlərdə də davam etdirə bilərlər. Onlara 4 illik universitetlərdə, açıq universitetlərdə, media universitetlərində və qiyabi universitetlərdə oxumaq imkanı verilir. Cənubi Koreyanın ali təhsil müəssisələri sırasına kolleclər və universitetlər, sənaye universitetləri, təhsil universitetləri, yeniyetmə kollecləri, media və qiyabi universitetlər, texniki kolleclər daxildir. Ölkədə 400-dən artıq universitet və müxtəlif ali məktəb fəaliyyət göstərir.

Cənubi Koreyadakı feminizm — Cənubi Koreyadakı feminist və ya qadın hüquqları hərəkatının mənşəyi və tarixidir. Cənubi Koreyada qadınların seçki hüququ 1948-ci il milli konstitusiyasının 11-ci maddəsinə daxil edilmişdir. Konstitusiyada "bütün vətəndaşlar qanun qarşısında bərabərdir və siyasi, iqtisadi, sosial və ya mədəni həyatda cinsi, dini və sosial statusuna görə ayrı-seçkilik olmamalıdır" deyilir.

Cənubi Koreyada gəmiqayırma sənayesinin tarixi 1910-cu ildən başlayır. 1910-cu ildə Yapon müstəmləkə dövründə yaradıldı və Yapon gəmi istehsalçıları ölkənin əsas limanlarında, o cümlədən Busan, İncheon, Cheongjin, Mokpo, Jinnampo, Cheongmu və Wonsan da gəmiqayırma fəaliyyət göstərirdilər. Koreya müharibəsindən sonra Koreya gəmi istehsalçıları əsasən ABŞ hərbi gəmilərinin təmiri ilə məşğul olmağa başladılar. 1950-ci illərdə gəmilər əsasən xarici ölkələrdən gətirilirdi. 1951–1954-cü illərdə Yaponiya, ABŞ və Norveçdən 324 gəmi gətirilmişdir. 1960-cı illərdən etibarən 5 illik iqtisadi inkişaf planı çərçivəsində iqtisadiyyat inkişaf etdikcə gəmilərə tələbat artdı. Yerli gəmi istehsalçıları da gəmilər düzəldirdilər, lakin texnologiya və vəsait çatışmazlığı səbəbindən lazımi miqdarda inşa edə bilmirdilər. 1970-ci illərdə Koreya hökuməti gəmiqayırma sənayesini intensiv şəkildə inkişaf etdirməyə başladı və 1972-ci ildə dünyanın ən böyük gəmiqayırma zavodu olan Ulsan gəmiqayırma zavodunun açılışı Koreyanın gəmiqayırma texnologiyasının inkişafına təkan verdi. Cənubi Koreya dünyanın 18-ci ən böyük gəmiçilik sənayesinə malikdir. Ölkədə 7 milyon qross tona yaxın dəniz nəqliyyatı qeydə alınıb.

Cənubi Koreyada havanın çirklənməsi insanlar və ətraf mühit üçün artan təhlükə halına gəlib. Hava çirkliliyi həm yerli, həm də beynəlxalq bir çox mənbədən qaynaqlanır. Cənubi Koreyada, xüsusilə Seulda və digər şəhərlərdə sürətli sənayeləşmədən sonra bir çox çirklənmə forması artmışdır. Milli Havaçılıq və Kosmos İdarəsinin (NASA) məlumatına görə, Seul dünyanın ən pis hava çirkliliyi olan şəhərlərindən biridir. 2010-cu ildə Seul Metropolitan Bölgəsində ölümlərin yüzdə 16-sını hava keyfiyyətinin təşkil etdiyi də təxmin edilir. Bu, sağlamlıq və ekoloji problemlərlə nəticələnmişdir. Koreyalılar daha təmiz havadan nəfəs almaq üçün maskalar və hava təmizləyicilər alır və ölkədəki tullantıları azaltmaq üçün çalışırlar. == Cənubi Koreyada hava çirkliliyinin səbəbləri == Cənubi Koreyanın hava çirkliliyi dünyanın ən zəngin 35 ölkəsi arasında ən pis hava keyfiyyətinə sahibdir. Cənubi Koreyadakı çirklənmə II Dünya Müharibəsindən sonra artmağa başladı. 1960-cı ildə Koreya hələ inkişaf etməkdə olan bir ölkə idi və xarici yardımdan çox asılı idi.

Cənubi Koreyada hərbi xidmət — Cənubi Koreyada hərbi xidmət göstərmək məcburidir. Aktiv vəzifəli əsgərlər orduda 21 ay, Dəniz Donanmasında 23 ay, Hava qüvvələrində isə 24 ay xidmət edirlər. Cənubi Koreyada hərbi xidmətə çağırış 1957-ci ildən bəri mövcuddur və 19-30 yaş arasındakı kişilərin hərbi xidmətlərini yerinə yetirməsi məcburidir. Qadınlar isə hərbi xidmətə könüllü şəkildə qatıla bilərlər. Universitet oxuyanlar I və ya II kursda oxuyarkən təhsillərinə ara verərək 2 il müddətində hərbi xidmət göstərirlər. Qanuni olaraq əsgərliyə yararlı hesab edilən hər kəs 19-30 yaş arası müddətdə hərbi xidmətə başlaya bilər. Hərbi xidmətin 2 il olmasının səbəbi isə Şimali Koreya ilə mümkün ola biləcək müharibə şəraitidir. Məşhurlar da daxil olmaqla hər hansı bir koreyalı kişi hərbi xidmətdən yayınarsa həbs cəzası tətbiq olunur. Cənubi koreyalıların gözündə kişilərin ən vacib məsələsi hərbi kidməti başa vurmasıdır. Əsgər getməyənə qız verməzlər deyən millət, insanın hansı rütbədə və harada xidmət göstərdiyinə görə xaraqterini dəyərləndirə bilərlər.

== Cənubi Koreyada idman == Cənubi Koreya idman növləri ilə məşhurluğunu daha da artırmışdır. Cənubi Koreyanın məşhur idman növlərinə Futbol, Beyzbol, Basketbol, Voleybol, Buz Xokkeyi, Oxçuluq, Qolf, Hentbol, Stolüstü Tenis, Kriket və s. aiddir. Bunlardan əlavə koreyalıların özünəməxsus idman növləri də mövcuddur. Bunlara Tekvando, Cheongdo So Ssa-eum ( Boğa Güləşi), Chajon-nori, Chang-gi (Şahmat), Hapkido, Hwa-t'u (Get-dayan), Jul T'agi (İpdə Yerimə), Paduk kimi idman növləri aiddir. === Tekvando === Taekvondo Koreyada təxminən 2000 ildir istifadə olunan bir özünü qoruma sənətidir. Tekvando sözünün mənası “ayaq və ya yumruq yolu”dur. Digər özünü qoruma sənətləriylə (çinlilərin Kung-fu, yaponların Karate və koreyalıların hapkido və dangsudo) bənzərlikləri olan bu idman qollarla və ayaqlarla edilən güclü vuruşların üstünə quruludur. Taekwondo ustaları isə etdikləri akrobatik hərəkətlərlə qırdıqları qalın taxta ve kərpiclərlə havada iki hədəfə birdən vurmaqlarıyla insanları cəlb etməktədirlər. Taekwondo digər özünü qoruma sənətlərində olduğu kimi özəlliklə vücudun ve ağlın inkişafı ve kontrolu üstünə diqqət mərkəzində saxlamışdır ve bu onun digər ölkələrə də yayılmasını asanlaşdırmışdır.