* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
1 f. 1. Yaşlığı, islaqlığı, rütubəti, nəmliyi yox olmaq, quru hala düşmək. Sərilmiş paltarlar qurudu. İstidən dodaqlarım quruyur. – Qurban bildi ki, ləyəndəki kəc quruyub zay olub… C.Məmmədquluzadə. [Səriyyə xala] bağırmaq və ağlamaq istəyir, bacarmırdı. Sanki gözlərinin yaşı qurumuşdu. M.İbrahimov. 2. Günəşin istisindən, quraqlıqdan solmaq və ya torpaqdan qida almamaq nəticəsində tələf olmaq (bitkilər haqqında). Həyətdəki güllərin hamısı qurudu. Tut ağacı qurumuşdur. 3. məc. dan. Arıqlamaq, zəifləmək, üzülmək. Yeməməkdən qurumaq. Dərddən qurumaq. 4. dan. İflic olmaq, hərəkətdən qalmaq. Onun bir tərəfi qurumuşdur. // Bu mənada əmr şəklində qarğış kimi işlənir . Əlin (ayağın, dilin) qurusun! 5. Donmaq, hissiz bir hala gəlmək. Şaxtadan bütün bədənim qurumuşdur. Küləkdən ayaqlarım qurudu. 6. məc. Son dərəcə təəccüblənmək, mat qalmaq. Elə bunu bilcək lap qurudum. C.Məmmədquluzadə. ◊ Quruyub daşa dönmək – bax quruyub qalmaq. Təəccübdən [Nadirin] gözləri dörd oldu. Dimdik durub qapının ağzında dayandı. Sanki quruyub daşa döndü. B.Talıblı. Quruyub qalmaq – 1) mat qalmaq, heyrətdə qalmaq, son dərəcə təəccüblənmək. Bu işə lap quruyub qalmışam. – Hər kəs olduğu yerində quruyub qalmışdı. M.S.Ordubadi; 2) hərəkətsiz durmaq, donub qalmaq. Qısa adam, qarşısında quruyub qalmış bu səmimi vücudu başdan-ayağa süzdü. H.Nəzərli. Quruyub mat qalmaq – bax quruyub qalmaq. …O biri tərəfdən də mənim barəmdə hər xüsusda onun sədaqəti gözümün qabağında durub, məni bu halətə gətirdi ki, öz-özümə quruyub mat qaldım. C.Məmmədquluzadə. Yerindəcə qurumaq – bax quruyub qalmaq.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / qurumaq1 Kepimək (təpimək) sözü ilə qohumdur. Türkmən dilində ku sözü ruscaya “сухой” kimi tərcümə olunur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti / qurumaq1 QURUMAQ – GÖYƏRMƏK Hər yay arxdan su daşıyıb, bu ağacı qurumağa qoymamışdı (M.İbrahimov); Qar əriyir, sellər axır, ot göyərir səhrada (C.Cabbarlı). QURUMAQ – İSLANMAQ Hava o qədər istidir ki, adamın dil-dodağı quruyur (A.Şaiq); Qorxuram göz yaşımdan; Qoynunda gül islana (Bayatı). QURUMAQ – KÖKƏLMƏK Dərd onu üzür, elə bil ki, heç nə yemir, quruyur. Heç bir iş görmür, yeyib-içib yatır, günbəgün kökəlir. QURUMAQ – YAŞLANMAQ A...a... boğazım nə üçün qurudu (C.Əmirov); Su içəndən sonra özünə gəldi, boğazı yaşlandı (M.Süleymanlı).
Azərbaycan dilinin antonimlər lüğəti / qurumaq1 QURUMAQ I f. Yaşlığı, nəmliyi yox olmaq, quru vəziyyətə düşmək. QURUMAQ II f. Arıqlamaq, zəifləmək, üzülmək. Köhnə dost, yaxşı hafizən var, amma zaman səni yaman qurudub (M.İbrahimov).
Azərbaycan dilinin omonimlər lüğəti / qurumaq1 1. сушиться, становиться сухим, сохнуть, высыхать; 2. иссякать, засохнуть, иссохнуть; 3. исхудать, стать тощим;
Azərbaycanca-rusca lüğət / qurumaq2 глаг. 1. сохнуть, высыхать, высохнуть: 1) стать сухим, потерять влажность, просушиваться, просушиться, просыхать, просохнуть. Torpaq qurudu земля высохла, paltar qurudu одежда высохла 2) испаряться, испариться, иссыхать, иссохнуть. Gölməçələr qurudu лужи высохли, göz yaşları qurudu слёзы высохли 3) завядать, завянуть, засыхать, засохнуть (о растениях). Ağac qurudu дерево высохло 4) засыхать, засохнуть, затвердеть, затвердевать, становиться, стать твёрдым. Çörək qurudu хлеб засох, torpaq qurudu почва засохла 5) перен. исхудать, зачахнуть. Qayğı çəkməkdən qurumaq высохнуть от забот 2. отсыхать, отсохнуть: 1) погибнуть от недостатка влаги (о частях растений). Budaq qurudu ветка отсохла 2) перестать действовать вследствие болезни (о частях тела, о конечностях) 3. обомлеть. Təəccübdən qurumaq обомлеть от удивления 4. деревенеть, одеревенеть, костенеть, окостенеть (потерять способность двигаться); quruyub qalmaq обмирать, обмереть, замирать, замереть, застыть в изумлении; yerindəcə qurumaq застыть на месте; quruyub daşa dönmək застыть от удивления ◊ dilim qurusun, əgər… отсохни язык, если …; quruyub qaxaca dönmək высохнуть, похудеть, превратиться в щепку
Azərbaycanca-rusca lüğət / qurumaq1 f. 1. to get* / to grow* / to become* dry, to run* dry, to dry; 2. (adam) to grow* / to become* emaciated, to get* thin; to waste away, to fade away; 3. (dil, dodaq) to be* parched; 4. (buxarlanmaq) to evaporate; Paltarlar tezliklə quruyacaq The clothes will soon dry
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / qurumaq1 f. sécher vi, devenir vi (ê) sec (sèche) ; maigrir vi ; évaporer (s’)
Azərbaycanca-fransızca lüğət / qurumaq1 гл. 1. кьуру хьун, кьурун; кьур акъатун, кьуру гьалдиз атун; кьеж (ламувал) хкатун; 2. пер. рах. яхун хьун, зайиф хьун, элчуьхун; 3. рах. фалуж хьун, шулу хьун, шанкӀал хьун, кӀвалах тавун (мес. гъили, кӀвачи); əlin qurusun! къаргъ. ви гьа гъил шанкӀал хьуй!; 4. дав хьун, мур хьун, гацум хьун (мекьивиляй беден ва мс.); 5. пер. къах хьун, мат хьун, пантӀ хьун; ** quruyub qalmaq кьурана амукьун а) пантӀ хьун, мат хьун, гзаф тажублу хьун; б) къах хьун, алай чкадал къах хьана амукьун, чкадилай юза тахьун; yerindəcə qurumaq кил. quruyub qalmaq.
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / qurumaq