Rig
Rig və ya Bəndər Rig— İranın Buşehr ostanının Günavə şəhristanının Rig bəxşində şəhər və onun mərkəzi. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 5,257 nəfər və 1,169ailədən ibarət idi.
Bəndər Rig
Rig və ya Bəndər Rig— İranın Buşehr ostanının Günavə şəhristanının Rig bəxşində şəhər və onun mərkəzi. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 5,257 nəfər və 1,169ailədən ibarət idi.
Human Rights Watch
Human Rights Watch — (azərb. İnsan Hüquqları Müşahidəçisi) dünya səviyyəsində insan haqlarını müdafiə edən və bu mövzuda araşdırmalar edib, yayınlayan beynəlxalq qeyri-hökumət təşkilatı.
Təşkilat, qlobal çapda insan hüquqları pozuntularını müşahidə etməklə, bu sahədə öz təsiri və təhlili ilə tanınır. İcmalar, beynəlxalq təşkilatlar və hüquq-mühafizə orqanları ilə əməkdaşlıq edərək, dünya üzrə insan hüquqları pozuntularını açıqlayır və bu məsələlərdə dəyişikliklər tələb edir. İlk dəfə Human Rights Watch 1978-ci ildə Amerika Birləşmiş Ştatlarında təsis edilib.
== Tarixi ==
Human Rights Watch 1978-ci ildə hökumətin 1975-ci il Helsinki Sazişlərinə riayət etməsinə nəzarət etmək üçün Sovet blokunun hər yerində formalaşmış vətəndaş qruplarını dəstəkləmək üçün nəzərdə tutulmuş Helsinki Watch təşkilatının yaradılması ilə başlayıb. Sovet İttifaqı və Şərqi Avropada insan hüquqlarının pozulmasına beynəlxalq diqqəti cəlb etməklə Helsinki Watch 1980-ci illərin sonlarında baş verən demokratik dəyişikliklərə töhfə verib. Americas Watch 1981-ci ildə Mərkəzi Amerikanı qanlı vətəndaş müharibələri bürüyərkən yaradılıb. Geniş faktların araşdırılmasına əsaslanaraq, Americas Watch hökumət qüvvələri tərəfindən sui-istifadə hallarına, həm də üsyançı qrupların müharibə cinayətlərini araşdırmaq və ifşa etmək üçün beynəlxalq humanitar hüququ tətbiq etdib. 1980-ci illərdə sürətlə ardıcıl olaraq Asia Watch (1985), Africa Watch (1988) və Middle East Watch (1989) o zamanlar "The Watch Committees" kimi tanınan sistemə əlavə edildi.
Hymenocephalus rigidus
Hymenocephalus (lat. Hymenocephalus) — astraçiçəklilər sırasının mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
== Növləri ==
Hymenocephalus rigidus Jaub. & Spach — İran üçün endemik yeganə növ.
Juniperus rigida
Juniperus rigida (lat. Juniperus rigida) — bitkilər aləminin i̇ynəyarpaqlılar şöbəsinin i̇ynəyarpaqlılar sinfinin sərvlər dəstəsinin sərvkimilər fəsiləsinin ardıc cinsinə aid bitki növü.
Lathyrus rigidus
Lathyrus rigidus (lat. Lathyrus rigidus) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin güllücə cinsinə aid bitki növü.
Lolium rigidum var. compressum
Lolium perenne (lat. Lolium perenne) — bitkilər aləminin qırtıcçiçəklilər dəstəsinin qırtıckimilər fəsiləsinin quramit cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
Festuca perennis (L.) Columbus & J.P.Sm.
Hordeum compressum Boiss. & Orph. [Invalid]
Lolium aechicum Rouville [Spelling variant]
Lolium agreste Roem. & Schult. [Invalid]
Lolium brasilianum Nees
Lolium canadense Bernh. ex Rouville [Invalid]
Lolium cechicum Opiz
Lolium compressum Boiss. & Orph.
Lotus rigidus
Lotus rigidus (lat. Lotus rigidus) — paxlakimilər fəsiləsinin lotus cinsinə aid bitki növü.
Mentha procumbens var. rigida
Çəmən nanəsi (lat. Mentha arvensis) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinin nanə cinsinə aid bitki növü.
Nanə cinsinin Avrasiyada — Avropada, Qərbi və Orta Asiyada, Qafqazda, Hindistan və Nepalda yayılmış növüdür.
Əkin yerlərində, çəmənliklərdə, su hövzələri, çay, göl, arx və bataqlıq sahələri kənarında bitir.
== Sinonimləri ==
=== Homotipik sinonimləri ===
Calamintha arvensis (L.) Garsault
Mentha arvensis var.
Mentha rigida
Çəmən nanəsi (lat. Mentha arvensis) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinin nanə cinsinə aid bitki növü.
Nanə cinsinin Avrasiyada — Avropada, Qərbi və Orta Asiyada, Qafqazda, Hindistan və Nepalda yayılmış növüdür.
Əkin yerlərində, çəmənliklərdə, su hövzələri, çay, göl, arx və bataqlıq sahələri kənarında bitir.
== Sinonimləri ==
=== Homotipik sinonimləri ===
Calamintha arvensis (L.) Garsault
Mentha arvensis var.
Nepeta rigida
Sarmaşıqvari yersarmaşığı (lat. Glechoma hederacea) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinin yersarmaşığı cinsinə aid bitki növü.
== Botaniki xarakteristikası ==
Hündürlüyü 15-60 sm, gövdəsi zəif, çılpaq və ya səpələnmiş-tükcüklü, torpaq üzərində sərilmiş və yaxud biraz qalxan, budaqlanmış və torpağa kök salan cavan budaqları olan çoxillik ot bitkisidir. Yarpaqları kifayət qədər uzun saplaqda yerləşmiş, dəyirmi-böyrəkşəkilli, kənarları iri dairəvi-dişli, yuxarı yarpaqları isə böyrəkvari-ürəkşəkillidirlər. Çiçəkləri adi yarpaqların qoltuğunda 2-4 ədəd olmaqla yerləşmişlər, çiçək altlığı sapşəkilli və qısa saplaqlıdır. Tac mavitəhərbənövşəyi rəngli olub, uzunluğu 10-20 mm və kasacıqdan uzundur. Fındıqcalar 1,5-2 mm uzunluğundadır, qonurtəhərdir. Aprel-may aylarında çiçəkləyir, may-iyun ayalrında meyvə verir.
== Azərbaycanda yayılması ==
BQ (Quba), Kür düz. - orta dağ qurşağına qədər.
Onychium rigidum
Dendrobium mutabile (lat. Dendrobium mutabile) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin səhləbkimilər fəsiləsinin dendrobium cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
=== Homotipik sinonimləri ===
Anisopetala mutabilis (Blume) M.A.Clem.
Callista mutabilis (Blume) Kuntze
Onychium mutabile Blume
=== Heterotipik sinonimləri ===
Anisopetala rigida (Blume) M.A.Clem.
Dendrobium firmum Steud.
Dendrobium sclerophyllum Lindl.
Dendrobium triadenium Lindl.
Passiflora rigidula
İnkarnat qonaqotu (lat. Passiflora incarnata) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinin qonaqotukimilər fəsiləsinin qonaqotu cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
=== Homotipik sinonimləri ===
Granadilla incarnata (L.) Medik.
Pentacalia rigidifolia
Pentacalia rigidifolia (lat. Pentacalia rigidifolia) — mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin pentacalia cinsinə aid bitki növü.
Phytolacca americana var. rigida
Amerika çiçəbaharı (lat. Phytolacca americana) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin çiçəbaharkimilər fəsiləsinin çiçəbahar cinsinə aid bitki növü.
== Botaniki təsviri ==
Hündürlüyü 100-300 sm olan çoxillik ot bitkisidir. Kökü yoğun, gövdəsi düz, budaqlı, yaşıl, bəzən qırmızıdır. Yarpaqları ardıcıl, yumurtavari-lansetvaridir. Yuxarı yarpaqları aşağıdakılardan xırdadır, çox vaxt sonradan qızarır. Ağımtıl rəngli, inkişaf etdikcə qızaran çiçəkləri uzunsov salxımvari çiçəkqrupunda birləşmişlər. Meyvəsi qara, parıltılıdır. İyun-sentyabr aylarında çiçəkləyir və meyvə verir.
== Mənşəyi və yayılması ==
Adventiv coğrafi tipinin adventiv sinfi və qrupuna aiddir.
Pinus rigida
Pinus rigida (lat. Pinus rigida) — şamkimilər fəsiləsinin şam ağacı cinsinə aid bitki növü.
Poa pratensis subsp. rigens
Poa pratensis (lat. Poa pratensis) — qırtıckimilər fəsiləsinin qırtıc cinsinə aid bitki növü.
== Sinonim ==
Paneion pratense (L.) Lunell
Poa agassizensis B.Boivin & D.Löve
Poa alpigena subsp. sobolevskiana (Gudoschn.) Tzvelev
Poa anceps (Gaudin) Hegelm.
Poa anceps var. breviculmis Hook.f.
Poa angustifolia Elliott [Illegitimate]
Poa angustifolia subsp. anceps (Gaudich.) K.Richt.
Poa angustifolia var. anceps (Gaudin) K. Richt.
Poa pratensis var. rigens
Poa pratensis (lat. Poa pratensis) — qırtıckimilər fəsiləsinin qırtıc cinsinə aid bitki növü.
== Sinonim ==
Paneion pratense (L.) Lunell
Poa agassizensis B.Boivin & D.Löve
Poa alpigena subsp. sobolevskiana (Gudoschn.) Tzvelev
Poa anceps (Gaudin) Hegelm.
Poa anceps var. breviculmis Hook.f.
Poa angustifolia Elliott [Illegitimate]
Poa angustifolia subsp. anceps (Gaudich.) K.Richt.
Poa angustifolia var. anceps (Gaudin) K. Richt.
Poa rigens
Poa pratensis (lat. Poa pratensis) — qırtıckimilər fəsiləsinin qırtıc cinsinə aid bitki növü.
== Sinonim ==
Paneion pratense (L.) Lunell
Poa agassizensis B.Boivin & D.Löve
Poa alpigena subsp. sobolevskiana (Gudoschn.) Tzvelev
Poa anceps (Gaudin) Hegelm.
Poa anceps var. breviculmis Hook.f.
Poa angustifolia Elliott [Illegitimate]
Poa angustifolia subsp. anceps (Gaudich.) K.Richt.
Poa angustifolia var. anceps (Gaudin) K. Richt.
Polygonum coccineum var. rigidulum
Persicaria amphibia (lat. Persicaria amphibia) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin qırxbuğumkimilər fəsiləsinin persicaria cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
=== Homotipik sinonimləri ===
Chulusium amphibium (L.) Raf.
Polygonum rigidulum
Persicaria amphibia (lat. Persicaria amphibia) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin qırxbuğumkimilər fəsiləsinin persicaria cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
=== Homotipik sinonimləri ===
Chulusium amphibium (L.) Raf.
Racosperma rigens
Acacia rigens (lat. Acacia rigens) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin akasiya cinsinə aid bitki növü.
== Arealı ==
Avstraliya üçün endemik növdür.
== Sinonimləri ==
Acacia chordophylla Benth.
