Sana
Səna (ərəb. صنعاء) — Yəmənin paytaxtıdır.
== Haqqında ==
Bütün göstəricilərə görə Səna Yəmənin ən böyük şəhəridir.
Əhalisinin sayı 1,0 mln. nəfərə çatmış Səna dəniz səviyyəsindən 2150 metr hündürlükdə, qərbdən və şərqdən dağlarla əhatə olunan geniş və məhsuldar torpaqları olan düzənliyin ortasında yerləşir.
Səna ölkənin əsas siyasi-inzibati, mədəni-maarif və sənaye mərkəzidir.
Burada dövləti idarə edən idarələr, mühüm tədris müəssisələri, əsas sənaye sahələri cəmlənmişdir.
Paytaxtın iqtisadi həyatında metal emalı, tikinti, yüngül və yeyinti sənaye sahələri üstünlük təşkil edir.
Səna müasir tələblərə cavab verən şose yolları vasitəsilə Taiz, Hodeyda, Ədən şəhərləri ilə sıx əlaqə saxlayır. Şəhərin yaxınlığında beynəlxalq dərəcəli təyyarə meydanı var.
Lorik Sana
Lorik Sana (27 iyul 1983, Priştina) — Kosovoda anadan olan Albaniya futbolçusu. Fransa Liqa 1 komandalarından olan Nant FK-da çıxış edir.
== Klub karyerası ==
Lorik Sana həvəskar karyerasına İsveçrə komandalarından olan Lozanna-Sport klubunda başlamışdır. 2000–2002-ci illər ərzində Pari Sen-Jermen FK-ın gənclər klubunda forma geymişdir. Paris klubunda ilk oyununa 19 aprel 2003-cü il tarixində Nant FK Atlantik klubuna qarşı çıxmışdır. 2003–2004 mövsümündə PSJ-ə Vahid Halilodziç baş məşqçi kimi gətirildi. Onun gəlişi ilə Sana klubda forma geymə şansına malik oldu. Eyni sezonda klub ilə Fransa Kubokunun sahibi oldu. Liqada 32 oyuna çıxıb 1 qol vurmağı bacardı. Ölkəsində isə İlin futbolçusu mükafatına layiq görüldü.
Fatima Sana Şaix
Fatimə Səna Şeyx - hind kino aktrisasıdır.
== Erkən həyat ==
Fatima Sana Şeyx 11 yanvar 1992-ci ildə Mumbayda anadan olub və böyüyüb . Anası Rac Tabassum Şrinaqardan , atası Vipin Şarma isə Cammudandır . Atası hindu, anası isə müsəlman olaraq böyüdüyü halda, Şeyx özünü ateist kimi tanıyır . O, aktrisa olmamışdan əvvəl fotoqrafiya sahəsində təcrübə qazanmışdı.
Hiroyuki Sanada
Hiroyuki Sanada (真田 広之, d. 12 oktyabr 1960, Tokio, Yaponiya) — yaponiyalı aktyor.
Əsl adı Hiroyuki Şimosavadır (下 澤 廣 之). Sonny Çibanın Yapon Ekşn Klubunda (Japan Action Club) təhsil alıb. Ekşn filmləri ulduzu olmaq istədiyindən döyüş mövzusunda bacarıölarını inkişaf etdirirdi.
Sanada ilk ciddi rolunu Makoto Vadanın Mahjong Hourouki filmində aldı. Bir çox Yapon filmlərində rol aldıqdan sonra 2003-cü ilin ABŞ istehsalı olan Sonuncu Samuray və 2007-ci ilin ABŞ istehsalı olan Pik saatı 3 filmləriylə tanındı. Sanada 2010-cu ildə Lostun final mövsümü olan altıncı mövsümündə Doqen rolunu aldı.
Naftalan sanatoriyası
== İqlimi və coğrafi mövqeyi ==
Naftalan kurortu Bakıdan 338 kilometr qərbdə yerləşir. Naftalan kurortu Qafqaz sıra dağlarının ətəyində, dəniz səviyyəsindən 220 – 250 metr yüksəklikdə qərar tutmuşdur. Kurortun iqlimi mülayim – tropikdir. Orta illik temperatur müsbət +14 dərəcə Selsidir. Yağıntılar az miqdarda olub, ildə 100 – 250 millimetr təşkil edir. Az küləklidir. Küləklər əsasən musson xarakterli şimal – qərb küləkləridir. Kurort insan əli ilə salınmış, əsasən şam ağaclarından ibarət meşə parkda yerləşmişdir. Bunun nəticəsində kurortun havası təmizdir. "Naftalan Sanatoriyası" – nın tərkibində 3050 yerlik sanatoriya kompleksi tikilsə də , bunun 2000 – dən çox yerində məcburi köçkünlər yerləşmişdir
Şəfa mənbəyi kimi Naftalan nefti
Naftalan nefti respublikamızın ən qiymətli təbii sərvətlərindən biridir.
Ruben Sanamyan
Ruben Sənəmyan (erm. Ռուբեն Սանամյան; 22 sentyabr 1976, Dilican) — Ermənistan hərbçisi, Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin kapitanı, Ermənistanın Milli Qəhrəmanı.
Ermənistan Prezidenti Armen Sarkisyanın 21 avqust 2020-ci il tarixli fərmanı ilə kapitan Sənəmyana milli qəhrəman adı verilmişdir.
14 oktyabr 2020-ci il tarixində Sənəmyanın Qarabağ döyüşləri zamanı Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən məhv edildiyi məlumatı yayılmışdır. Lakin bu, daha sonra yalanlanmışdır.
== Həyatı ==
Ruben Sənəmyan 22 sentyabr 1976-cı il tarixində SSRİ respublikalarından olan Ermənistan SSR-in Tavuş mərzinin Dilican şəhərində anadan olmuşdur.
== Hərbi fəaliyyəti ==
Ruben Sənəmyan 1995–1997-ci illərdə Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin ön cəbhəsinin hərbi hissələrindən birində müddətli hərbi xidmət aparmışdır. O, 2006-cı ildən bəri Ermənistan Silahlı Qüvvələrində müqaviləli hərbi qulluqçudur.
Ruben Sənəmyan 2012-ci ildə də Azərbaycan-Ermənistan sərhədində döyüşüb.
=== Tovuz döyüşləri ===
Ruben Sənəmyan Tovuz döyüşlərində aktiv iştirak etmişdir.
Sanada Nobuşiqe
Sanada Yukimura (真田 幸村, 1567, Yaponiya – 3 iyun 1615, Yasui Şrine[d], Osaka) və ya Sanada Nobuşiqe (真田 信繁) – Senqoku dövründə yaşamış Yaponiya samurayı.
== Həyatı ==
O, Ueda hakimi Sanada Masayukinin ikinci oğlu olmuşdur. 1585-ci ildə atasının Tokuqava İeyasu ilə münaqişəsindən sonra o, Eçiqo daymyosu Uesuqi Kaqekatsu ilə müttəfiq olmuş, ondan torpaq almışdır. Lakin 1587-ci ildə sədaqətini dəyişdirərək Toyotomi Hideyoşinin tərəfinə keçmiş, onun üçün 1590-cı ildə Odavara hərəkatına qatılmış, 1592-ci ildə Koreyanın işğalı hərəkatı zamanı Kyuşu qərargahında xidmət göstərmişdir.
1600-cü ildə baş verən Sekiqahara döyüşünə gətirib çıxaran böyük konflik zamanı əvvəlcə İeyasunun Uesuqi Kaqekatsuya qarşı olan ekspedisiyasına qoşulmuş, lakin daha sonra İşida Mitsunarinin Qərb ordusuna keçmişdir. Qardaşı Nobuyuki Sanada ailəsinin mənafeyini hər vəziyyətdə qorumaq üçün Tokuqavanın tərəfində qalmışdır. Masayuki və Yukimuranın Şinanoda başlatdıqları döyüş İeyasunun oğlu olan Tokuqava Hidetadanın döyüşdə iştirakını gecikdirmişdir. Tokuqava döyüşdə qalib gəlmiş, lakin Yukimuranın həyatını bağışlayaraq Koya dağında yaşamasına icazə vermişdir.
1614-cü ildə Toyotomi Hideyorinin xahişi ilə Osakaya gəlmiş və müdafiə qurğusu tikdirmişdir. 1614–1615-ci illərdə baş verən Osaka hərəkatında iştirak etməyə çağırılmış, Sumiyoşidə Tokuqava ordusuna qarşı döyüşmüşdür.
Sanada Yukimura
Sanada Yukimura (真田 幸村, 1567, Yaponiya – 3 iyun 1615, Yasui Şrine[d], Osaka) və ya Sanada Nobuşiqe (真田 信繁) – Senqoku dövründə yaşamış Yaponiya samurayı.
== Həyatı ==
O, Ueda hakimi Sanada Masayukinin ikinci oğlu olmuşdur. 1585-ci ildə atasının Tokuqava İeyasu ilə münaqişəsindən sonra o, Eçiqo daymyosu Uesuqi Kaqekatsu ilə müttəfiq olmuş, ondan torpaq almışdır. Lakin 1587-ci ildə sədaqətini dəyişdirərək Toyotomi Hideyoşinin tərəfinə keçmiş, onun üçün 1590-cı ildə Odavara hərəkatına qatılmış, 1592-ci ildə Koreyanın işğalı hərəkatı zamanı Kyuşu qərargahında xidmət göstərmişdir.
1600-cü ildə baş verən Sekiqahara döyüşünə gətirib çıxaran böyük konflik zamanı əvvəlcə İeyasunun Uesuqi Kaqekatsuya qarşı olan ekspedisiyasına qoşulmuş, lakin daha sonra İşida Mitsunarinin Qərb ordusuna keçmişdir. Qardaşı Nobuyuki Sanada ailəsinin mənafeyini hər vəziyyətdə qorumaq üçün Tokuqavanın tərəfində qalmışdır. Masayuki və Yukimuranın Şinanoda başlatdıqları döyüş İeyasunun oğlu olan Tokuqava Hidetadanın döyüşdə iştirakını gecikdirmişdir. Tokuqava döyüşdə qalib gəlmiş, lakin Yukimuranın həyatını bağışlayaraq Koya dağında yaşamasına icazə vermişdir.
1614-cü ildə Toyotomi Hideyorinin xahişi ilə Osakaya gəlmiş və müdafiə qurğusu tikdirmişdir. 1614–1615-ci illərdə baş verən Osaka hərəkatında iştirak etməyə çağırılmış, Sumiyoşidə Tokuqava ordusuna qarşı döyüşmüşdür.
Sanae Mişima
Sanae Mişima (d. 3 may 1957) — keçmiş Yaponiya qadın futbolçusu.
== Milli komanda karyerası ==
Yaponiya milli komandasının heyətində 2 oyun keçirib.
Sanafir adası
Sanafir adası və ya Sinafir (ərəb. جزيرة صنافير Ğazīrat Ṣanāfīr) — Tiran boğazında, Qırmızı dəniz suları ilə yuyulan ada. Ada Tiran adasından şərqdə yerləşir. İnzibati baxımdan Səudiyyə Ərəbistanına aiddir. sahəsi 33 km²-dir. İqlimi olduqca istidir. Tropik qurşaqda yerləşir. Adada yaşayış yoxdur. Bitki və heyvalar aləmindən demək olar ki məhrumdur. Quraq tropik iqlim hakimdir.
Sanahin
Sanahin (erm. Սանահին) — Ermənistan Respublikasının Loru mərzində kənd. Rusiya imperiyası zamanına aid rəsmi sənədlərdə kəndin adı Sanain kimi qeyd edilir.
Sanak adaları
Sanak adaları (ing. Sanak Islands) — Alyaska körfəzindəki yaşayış olmayan adalar qrupudur və Şərqi Aleut adalarının bir hissəsidir. İnzibati cəhətdən onlar Alyaska ştatının bir hissəsidir.
Qrupun ən böyük adası Sanakdır. Ən kiçik adası isə Katon adasıdır. Qrupa həmçinin kiçik Long adaları (Sanakın qərbində), Elma (Sanak və Katon arasında) və bir sıra çox kiçik adalar və riflər daxildir.
Sanak adası
Sanak adası (ing. Sanak Island, aleut. Sanaĝax) — Aleut adaları qrupuna, Tülkü adalarına daxil olan ada. İnzibati baxımından Amerika Birləşmiş Ştatlarının Alyasaka ştatına daxildir.
== Tarixi ==
1778-ci ildə Potap Kuzmiç Zaykov «Müqəddəs Vladimir» botunda Sanak adası sahilinə yan alır və adanın iqlimini, təbiətini və coğrafi yerləşməsini qeydə alır.
Ada ətrafında iki gəmi qəzası qeydə alınmışdır: birinci 1906, ikinci 1943. Adanın Aleutca adınını ilk dəfə 1826-cı ildə Qavril Sarıçev xəritəyə qeyd etmişdir.
Sanama (oyun)
Sanama - Azərbaycanda uşaqlar və gənclər arasında yazqabağı günlərdə, şənlik və bayramlarda dəstələrə bölünmədən oynanılan oyunlarda "başçı" ("aparıcı" və ya "işçi") seçmək üçün sadalanan şeir.
== Ümumi məlumat ==
Dəstələrə bölünməklə oynanılan bütün oyunlar Halay qurmaqla başlanır. Lakin bir çox oyunlarımız dəstələrə bölünmədən oynanılır. Ənzəli, Eşşək beli sındırdı, Yeddi ağac buna misal ola bilər. Bu oyunları başlayarkən, "başçı", "aparıcı" və ya "işçi" seçmək üçün sanamadan istifadə edirlər.
== Oyunun qaydaları ==
Püşk yolu ilə yaxud oyunçuların ümumi razılığı ilə (oyunda və ya uşaqlar arasında müəyyən keyfiyyətləri ilə fərqlənən) bir nəfər seçilir. O bütün oyunçuları sıraya düzür. Sanama yolu ilə oyunçuları bir-bir sıradan azad edir. Axıra qalan oyunçu "başçı" ("aparıcı" və ya "işçi") seçilmiş olur. Sanamanı aparmaq üçün müxtəlif sanamalardan istifadə edirlər.
Sanana adası
Sanana adası (ind. Pulau Sanana) — İndoneziya ərazisinə daxil olan ada. Sula adaları qrupunun ən böyük adasıdır. Qrupda öz növbəsində Molukk adalarına daxildir. Adada eyni adlı iri yaşayış məntəqəsi vardır.
Manqole adasından cənubda yerləşir. Sahəsi 558 km²-dir.
Sanana hava limanından Ambon və Ternate şəhərləri arasında Trigana Air Service şirkəti reyslər təşkil edir
1999-cu ildə, o dövrdə Maluku bölgəsində olduğu kimi, Sananada müsəlmanlar və xristianlar arasında ciddi dini və etnik gərginliklər yaşanmışdır.
Sanasiya
Sanasiya (pl. Sanacja, lat. Sanatio) Polşada ictimai həyatın "əxlaqın yenidən təşkil edilməsi" ilə əlaqədar ortaya çıxan siyasi hərəkatın gündəlik adı, hazırlıq əsnasında və 1926-cı il mayın 19-da dövlət çevrilişi dövründə, Yozef Pilsudski tərəfindən irəli sürüldü. Hərəkat 1935-ci ildə Pilsudski’nin ölümünə qədər birbaşa fəaliyyət göstərmişdir.
== Tarixi ==
Parlament ölkədə kiçik bir rol oynayırdı. Siyasi müxalifətə təzyiq olunurdu. Hərəkatın əsasını Polşa siyasətində korrupsiyaya mane olmağa çalışan keçmiş ordu məmurları meydana gətirdi. Sanasiya korrupsiyanın aradan qaldırılması və inflyasiyanın azaldılması ilə bağlı müxtəlif siyasi qüvvələrin koalisiyası idi. 1928-ci ildə siyasi fəallar hökumətlə əməkdaşlıq üçün Qeyripartisan Bloku (BBWR ) yaratdılar.
1926-cı ilin avqust ayında 1921 il Konstitusiyasına əhəmiyyətli düzəlişlər edildi.
Sanatoriya
Sanatoriya (lat. sano "sağaldıram, şəfa verirəm") — sağalma və ya xəstəliklərin profilaktikası üçün iqlim, mineral su, şəfaverici palçıq, dəniz vannası, idman, fizioterapiya və dietik yeməklərdən istifadə edilən sağlamlıq-profilaktik müəssisələri.
Sanatoriyalar təşkil olunacaq necə kurortlarda, həm də onlardan kənar, əlverişli iqlimlə, landşaftla yerlərdə (şəhərətrafı zonalar) və sanitardır – gigiyenik şərait (şərtlər) (yerli sanatoriyalar). İşləyənlər üçün sənaye müəssisələrinə yaxın sanatoriyalar təşkil olunacaq – profilaktorilər.
Sanatruk
Sanatruk (v. 338, Ermənistan) — 298–338-ci illərdə Paytakaran hökmdarı, bəlkə də Qafqaz Albaniyasının çarı.
== Xristianlığa qarşı mübarizəsi ==
Sanatruk Albaniyaya xristianlığı yaymaq üçün göndərilmiş əslən parfiyalı erməni din xadimi Müqəddəs Qriqorisi və onun yerli sakinlərdən xristian dininə cəlb edə bildiyi şəxsləri edam etdirdikdən sonra, alban feodalları ilə birgə 337-ci ildə Erməni çarlığına hücum etmiş və ölkənin paytaxtı Valarşapatı bir il əlində saxlamışdır. Romalıların köməyinə arxalanan ermənilər bir il sonra əks hücuma keçmiş və Sanatruku Erməni çarlığından çıxara bilmişlər. Döyüşlərin birində Sanatruk həlak olmuşdur.
== Tarixşünaşlıqda yeri ==
Baxmayaraq ki Musa Kalankatlının təqdim etdiyi Alban Arşakilərinə aid siyahıda Sanatrukun adı yoxdur, bir çox tədqiqatçılara görə Alban Arşakilərinin əsasını məhz o qoymuşdur. F. C. Məmmədova və Z. M. Bünyadova görə Sanatruk Şimal xalqlarının Ermənistana basqını ilə bağlı olan tarixi şəxsiyyətdir. Mənbələrdə onu Sanesan və Sanatruk adlandırırlar. Sanatrukun adı ilk dəfə Maarifçi Qriqorinin nəvəsi Müqəddəs Qriqorisin adı ilə, onun Albaniyada, İberiyada və Maskutlar ölkəsində missioner fəaliyyəti ilə əlaqədar olaraq çəkilir.
Sanaxuitta
Sinaxuttum və ya sonradan Sanaxuitta — tunc dövründə mövcud olmuş Assuriya şəhəri. Onun Het dövlətinin son tunc dövrü paytaxtı Xattusanın şimal-şərqində, indiki Türkiyənin Boğazqala yaxınlığında yerləşdiyi güman edilir. Şəhərin adı Assuriya mənbələrində 14 dəfə çəkilmişdir, burada şəhərin eşşək bazarı və yun mübadiləsi ilə məşhur olduğu məlum olmuşdur.
== Yeri ==
Tarixçilər Kaneşdə tapılan tacirlərin qeydlərini öyrənmək üçün statistik üsullardan istifadə edərək Sinaxuttumun ehtimal olunan yerinin indiki Türkiyənin Kayseri şəhəri yaxınlığında olduğu müəyyən edilmişdir.
== İstinadlar ==
== Xarici keçidlər ==
Vikianbarda Sinaxuttum ilə əlaqəli mediafayllar var.
Senecio sanagastae
Senecio sanagastae (lat. Senecio sanagastae) — mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin xaçgülü cinsinə aid bitki növü.
Vaso Sanakoyev
Vaso Sanakoyev (oset. Санахъоты Уасо; 15 yanvar 1901, Tiflis – 1978, Sxinval) — Cənubi Osetiya, Sovet yazıçısı, şairi və dramaturqu.
== Bioqrafiyası ==
15 yanvar 1901-ci ildə Tiflisdə anadan olmuşdur. 8 yaşında ikən atasını itirir. Anası tərəfindən böyüdülür. Ailənin çətin maddi vəziyyəti səbəbindən əmək fəaliyyətinə erkən, yetkinlik illərində başlamışdır. Dülgərlik emalatxanasında və daha sonra Tiflisdəki Vaxnyanski mexaniki zavodunun alət sexində şagird kimi işə düzəlir. 1916-cı ildə tətildə iştirak edir və bu səbəbdən fabrikdən qovulur. 1918-ci ildə kənd təsərrüfatı işləri ilə məşğul olduğu Siqnaxski rayonunun Kexviani kəndinə köçür. 1921-ci ildə XI Qızıl Ordunun 179-cu Piyada Alayına könüllü olaraq qəbul olunur.
İstisu sanatoriyası
İstisu kurortu və ya İstisu sanatoriyası — 1927-ci ildə yaradılmış Kəlbəcər rayonunun İstisu qəsəbəsində 2225 metr yüksəklikdə yerləşən müalicə-istirahət mərkəzi. 1970-ci ildə SSRİ hökumətinin qərarı ilə İstisu kurortu ümumittifaq əhəmiyyətli kurortlar siyahısına daxil edilmişdir. Burada hər il 50 min nəfər müalicə olunur və istirahət edirdi. 1980-ci illərdə sanatoriyanın tərkibində sudoldurma zavodu tikilib. Burada Yuxarı İstisu, Aşagı İstisu, Qoturlu və Tutqun mineral su yataqlarından gündə 800 min litrdən artıq mineral su istehsal edilirdi. 1993-cü ildə Kəlbəcər Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edildikdən sonra kurort tamamilə dağıdılıb, burada çıxan mineral müalicəvi sular isə qanunsuz olaraq başqa ad altında xarici ölkələrə satılıb. İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra Azərbaycan Respublikası, Rusiya Federasiyası Prezidentləri və Ermənistan Respublikası baş nazirinin imzaladığı üçtərəfli Bəyanata əsasən 2020-ci il noyabrın ayının 25-də Kəlbəcər işğaldan azad edilib.
== Haqqında ==
İstisu kurortu Kəlbəcər rayonunun İstisu qəsəbəsində 2225 metr hündürlükdə yerləşir. Burada yerləşən bulaqlar 1138-ci ildə güclü zəlzələ zamanı yer qabığının qabarması və çatlaması nəticəsində əmələ gəlib. Bulaqların müalicəvi xüsusiyyətlərinin olması yerli əhaliyə XII əsrdən məlum olub.
Sanamunda
Timeleya (lat. Thymelaea) — bitkilər aləminin əməköməciçiçəklilər dəstəsinin timeleyakimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Takada Sanae
Takata Sanae (高田 早苗, 4 aprel 1860, Tokio – 3 dekabr 1938) – Yaponiya pedaqoqu və siyasətçisi. Vaseda Universitetinin qurucularından biridir.
== Həyatı ==
Takata Sanae 4 aprel 1860-cı ildə Yaponiyanın Edo şəhərində doğulmuşdur. Gəmi evi sahibi olan Takata Koheyin üçüncü oğlu idi. 1881-ci ildə Azusa Ono ilə birlikdə "Otokay"ı yaratmışdır. 1882-ci ildə Tokio Universitetini bitirmiş, universitetdə Ernest Fenollosanın tələbəsi olmuşdur. 1882-ci ildə Ono vasitəsilə Okuma Şiqenobu ilə tanış olmuş və 1882-ci ildə Konstitusional İslahat Partiyasının yaradılmasında iştirak etmişdir.
Okuma Şiqenobu ilə birlikdə Vaseda Universitetinin əsasını qoyan şəxslərdən biri olmuş, burada konstitusiya haqqında mühazirələr vermişdir. 1887-ci ildə "Yomiuri Shimbun" qəzetinin baş redaktoru olmuş, Ozaki Koyo və Koda Rohan kimi yazıçılarla əməkdaşlıq etmişdir. 1889-cu ildə nəşr olunmuş "Belletristikanın tədqiqi" (Biciqaku) əsəri Yaponiyada belletristika haqqında ilk işlərdən biridir.
