Soma sözü azərbaycan dilində

Soma (türk. Soma) — Türkiyənin qərbində, Egey regionunun Manisa ilində yerləşən şəhər və rayon. 2009-cu il əhali siyahıya alınmasına əsasən, ərazidə 101 011 nəfər yaşayır. Bunlardan 74 158 nəfəri Soma şəhərinin kənarında yaşayır.. Bütün rayonun ərazisi 839 kv. kilometrdir (324 kvadrat mil). Şəhər mərkəzi dəniz səviyyəsindən 161 metr hündürlükdədir. Şəhər Egey dənizinin sahilindən (Dikili limanı) 62 km uzaqlıqda, Bakırçayın sol qolunda yerləşmişdir. Şəhərin mikrorayonları: Turqutalp və ya Zəfər (qərb), Onüç Eylül (şimal), Hüriyyet (şərq), Samsaci (cənub). 13 mayda 2014-cü ildə bölgədə yerləşən kömür mədənlərində böyük insan tələfatına səbəb olan partlayış baş vermişdir.

Naoki Soma (d. 19 iyul 1971) — keçmiş Yaponiya futbolçusu. Yaponiya milli komandasının heyətində 58 oyun keçirib, 4 qol vurub.

Emilia somalensis (lat. Emilia somalensis) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin emilia cinsinə aid bitki növü. Euryops somalensis S.Moore Senecio megamontanus Cufod.

Inula somalensis (lat. Inula somalensis) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin andız cinsinə aid bitki növü.

Salvia somalensis (lat. Salvia somalensis) — dalamazkimilər fəsiləsinin adaçayı cinsinə aid bitki növü.

Somali (somali: Soomaaliya; ərəb. الصومال‎), rəsmi adı Somali Federativ Respublikası — Şərqi Afrikada Afrika buynuzu deyilən coğrafi bölgədə olan bir ölkədir, faktiki olaraq vətəndaş müharibəsi və separatistlərin fəaliyyəti nəticəsində bir neçə hissəyə parçalanmışdır. Qərbində Cibuti, Efiopiya və Keniya, şərqində Hind okeanı vardır. Paytaxtı Mogadişu'dur. Sahə 637.657 km ², əhalisi 8.6 mln. nəfərdir. 20 sentyabr 1960-cı ildən BMT-nin üzvüdür. E.ə. III minilliyin ortalarında müasir Somalinin şimal sahillərinə dəniz vasitəsilə misirlilər gəldilər. Onlar bu ərazidən (Misirlilər bu ərazini Punt ölkəsi adlandırırdılar) öz ölkələrinə qızıl, qullar daşıyırdılar.

Somali — 2016-cı ildə Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında. 5-21 avqust tarixləri arasında Braziliyanın ev sahibliyində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında Somali yığması, 2 yüngül atlet ilə təmsil olundu. Somali yığmasının bayraqdarı olan Məhəmməd Daud Məhəmməd, 5 000 metr məsafəyə qaçış yarışlarında çıxış etdi və təsnifat mərhələsindəcə mübarizəni dayandırdı. 400 metr məsafəyə qaçış yarışlarında qüvvəsini sınayan Məryən Nuh Musa da, təsnifat mərhələsindəcə mübarizəni dayandırdı.

Somali (somali: Soomaaliya; ərəb. الصومال‎), rəsmi adı Somali Federativ Respublikası — Şərqi Afrikada Afrika buynuzu deyilən coğrafi bölgədə olan bir ölkədir, faktiki olaraq vətəndaş müharibəsi və separatistlərin fəaliyyəti nəticəsində bir neçə hissəyə parçalanmışdır. Qərbində Cibuti, Efiopiya və Keniya, şərqində Hind okeanı vardır. Paytaxtı Mogadişu'dur. Sahə 637.657 km ², əhalisi 8.6 mln. nəfərdir. 20 sentyabr 1960-cı ildən BMT-nin üzvüdür. E.ə. III minilliyin ortalarında müasir Somalinin şimal sahillərinə dəniz vasitəsilə misirlilər gəldilər. Onlar bu ərazidən (Misirlilər bu ərazini Punt ölkəsi adlandırırdılar) öz ölkələrinə qızıl, qullar daşıyırdılar.

Somali bayrağı — Somalinin Dövlət bayrağı

Somali cərəyanı — Hind Okeanın qərbində Somali və Oman sahillərində hərəkət edən və Atlantik okeanındakı Qolfstrim cərəyanına bənzəyən soyuq okean cərəyanıdır. Somali cərəyanına mussonlar tərəfindən çox təsir göstərilir və okeanın qərb sərhəddində baş verən yeganə böyük yüksəliş sistemidir. Axım tərəfindən yüksəldilən su başqa bir yüksəlmə sistemi ilə birləşir və okeanda ən məhsuldar ekosistemlərdən birini yaradır. Somali cərəyanı cənub-qərb musson və şimal-şərq mussonları təsirlənən mövsümi dəyişikliklər ilə xarakterizə olunur. İyun-sentyabr aylarında isti cənub-qərb mussonları sahil sularını şimal-şərqə doğru hərəkət etdirərək, sahil sularını yüksəldir. Yüksəlmiş su Ekman nəqliyyatı ilə dənizdən keçirilir və açıq dənizdəki yuxarıya doğru səthə gətirilən su ilə birləşir. Dar aşağı səviyyəli olan Findlater atmosfer hava axını, həmçinin, cənub-qərbi musson dövründə inkişaf edir və Somali ve Oman sahillərinə paralel olaraq Hind okeanı boyunca diaqonal zərbələrə səbəb olur. Nəticədə, küləyin sağında Ekman nəqliyyatı yaradılır. Hava axınının mərkəzində su nəqli maksimaldır, sağa və sola doğru azalır. Hava axınının solunda mərkəzə doğru axına nəzərən daha az su hərəkəti var, üst qatda divergensiya yaranır və yüksəliş hadisəsinə baş verir.

Somali dili (somali. Afsoomaali; ərəb. الصومالية‎) Afro-Asiya dillərinin şərqi kuş qrupuna aid olan dildir.Onun yaxın qohumları Afar və Oromo dilləridir.Somali dili,1900 tarixindən əvvəl başlayan akademik tədqiqatları ilə,Kuşit dillərinin ən yaxşı sənədləşdirilmişidir. Somalini idarə olunma forması RESPUBLİKA,inzibati ərazi quruluşu FEDERATİVDİR. Somali dili Somali, Cibuti, Efiopiya, Yəmən və Keniya da etnik Somalilər və Somali diasporu tərəfindən danışılır.

Somali dəniz quldurları — Somalidə müasir silah və gəmilərə sahib quldurlar. Somali dəniz quldurlarına qarşı uzun müddət mübarizə ya aparılmadı, ya da onlara qarşı aparılan mübarizə bu piratların qanunsuz hərəkətlərini sona çatdırmaq üçün kifayət etmədi. Onların gəmiləri ələ keçirmək qaydası isə olduqca bəsit formada təşkil olunurdu. Belə ki, kiçik qayıqlara minən 10–15 nəfərdən ibarət quldur dəstələr Somali sahillərinə yaxın üzən bir gəmiyə (daha çox yük gəmilərinə üstünlük verirdilər) yaxınlaşır, əvvəlcə bir neçə əl havaya atəş açırdılar. Gəmi onların bu atəşinə cavab olaraq dayanmalı idi, əgər dayanmırdısa, bu zaman quldurlar daha ağır silahlarla birabaşa gəmiyə atəş açırdılar və kiçik qayıqlarını gəmiyə yaxınlaşdıraraq filmlərdə də gördüyümüz kimi ona ip ataraq bu yolla gəmiyə doluşurdular. Bundan sonrakı mərhələdə gəmi kapitanı və gəminin digər bütün şəxsi heyəti sərnişinlərlə birlikdə əsir götürülürdü və gəmi Somalinin sahillərində gizli yerlərdən birinə sürülüb aparılır və orada həftələrlə bəzən aylarla saxlanılırdı. Daha sonra isə gəminin aid olduğu şirkətdən, habelə gəmidə yaxın qohumları olan zəngin insanlardan yüksək miqdarda pul tələb olunurdu. Əslində baş verənlərdən Somali hakimiyyət orqanlarının da sözsüz ki, xəbəri var idi, lakin onlar belə bu dəniz quldurlarına qarşı lazımı şəkildə mübarizə aparmaq üçün ölkədəki anarxiyanı bəhanə edərək qeyri-dəqiqlik nümayiş etdirirdilər, çünki böyük ehtimalla dəniz quldurları gəmilərin və sərnişinlərin geri qaytarılması zamanı əldə etdikləri yüksək məbləğdə pulların bir hissəsini rüşvət qismində hakimiyyət orqanlarına verirdilər və bununla da rahat qanunsuz fəaliyyətlərini həyata keçirmək şans əldə etmiş olurdular. Bəzi versiyalara görə isə, Somali dəniz quldurları mədəni cəhətdən olduqca geri qalmış insanlar idi və onların çox böyük hissəsi nəinki ingiliscə bilir, heç bu barədə anlayışları da yox idi. Meydana çıxan sual isə, bəs onların təhvil-təslim zamanı milyon dollarlarla pul əldə etməsi üçün tələb olunan xarici dil tələbatını kim təmin edirdi?

Somali plitəsi — tektonik plitə. Sahəsi — 0,01585 steradian. adədən Afrika plitəsinin tərkib hissəsi olaraq göstərilir. Somali plitəsi afrika plitəsinin şərqində, Böyük Rift Dərəsi boyunca yerləşir. Böyük Rift Dərəsi qarşı tərəfində yerləşən sahəsi isə bəzən Nubiya plitəsi adlandırılır. Bu iki plitə hər zaman Afrioka plitəsinin bir parçası hesab edilir. Somali plitəsi qərbdə Böyük Rift dərəsi, araf novu, şimalda Ədən silsiləsi, şərqdə Mərkəzi Hind silsiləsi, cənubda isə Qərbi-Hind silsiləsi ilə əhatələnir. İl ərzində şərqə 45 mm hərəkət edir. Sərhəd olduğu plitələr: Afrika, Antarktika, Hind-Avstraliya, Ərəbistan.

Somalinin dövlət başçılarının siyahısı

Somali qaratoyuğu (lat. Turdus ludoviciae) — qaratoyuqlar fəsiləsinin qaratoyuq cinsinə aid heyvan növü. BirdLife Species Factsheet.

Somalidə vətəndaş müharibəsi (1988-ci ildən) — Məhəmməd Siad Barre rejiminə qarşı bir mübarizə ilə başlayan və dövlətin çökməsinə və klanlararası müharibəyə səbəb olan çoxtərəfli silahlı qarşıdurma. Eyni zamanda, ABŞ ordusu və BMT sülhməramlıları da münaqişəyə qarışdı. 2006-cı ildən bəri, mərkəzi Somali hökuməti ilə İslam Məhkəmələri Birliyindən olan islamçılar arasında vətəndaş müharibəsi başladı. İslam məhkəmələrinin güclənməsi və hökumət qüvvələrinin məğlubiyyəti Efiopiyanı qonşu ölkəyə qoşun yeritməyə məcbur etdi. Efiopiya ordusunun Somaliyə hücumundan sonra islamçılar devrildi və bundan sonra münaqişə partizan müharibəsinə çevrildi. 2011–2012-ci illərdə Keniyanın təşəbbüsü ilə AMISOM sülhməramlı kontingentinin qüvvələri (Efiopiya ordusunun dəstəyi ilə) İslamçılara qarşı kifayət qədər uğurlu əməliyyat həyata keçirdi.

Somali dili (somali. Afsoomaali; ərəb. الصومالية‎) Afro-Asiya dillərinin şərqi kuş qrupuna aid olan dildir.Onun yaxın qohumları Afar və Oromo dilləridir.Somali dili,1900 tarixindən əvvəl başlayan akademik tədqiqatları ilə,Kuşit dillərinin ən yaxşı sənədləşdirilmişidir. Somalini idarə olunma forması RESPUBLİKA,inzibati ərazi quruluşu FEDERATİVDİR. Somali dili Somali, Cibuti, Efiopiya, Yəmən və Keniya da etnik Somalilər və Somali diasporu tərəfindən danışılır.

Somalilend — Afrika qitəsində Afrika Buynuzunda yerləşən, de yure Somalinin daxilində muxtar bölgə, de-fakto müstəqil dövlətdir. Paytaxtı Hargeisa şəhəridir.

Somalilend bayrağı (somali. Calanka Soomaaliland, ərəb. علم صوماليلاند او علم أرض الصومال‎) — Afrika qitəsində yerləşən, de-fakto müstəqil dövlət Somalilendin 14 oktyabr 1996-cı ildə qəbul edilmiş bayrağı. Yaşıl, ağ və qırmızı üç üfüqi zolaqdan ibarətdir. Ağ zolağın ortasında qara ulduz təsviri yerləşir. Yaşıl zolağın üzərində ağ rəngdə Lə İlahə İlləllah, Məhəmmədən Rəsulallah (ərəb. لا إله إلاَّ الله محمد رسول الله‎, Allahdan başqa ilah yoxdur və Məhəmməd Allahın elçisidir) yazılmışdır.

Somalilenddə ilk iki koronavirus xəstəsi 31 mart 2020-ci ildə aşkarlanıb. Somalilenddə ilk iki koronavirus xəstəsi 31 mart 2020-ci ildə aşkarlanıb. Bundan sonra 3 şübhəli şəxs test edildi və onlarda virus aşkarlanmadı. 1 apreldə məktəblər bağlandı, ictimai tədbirlər və yığıncaqlar təxirə salındı və ya keçirilmədi, uçuş və səyahət məhdudlaşdırıldı. Məscidlər üçün xüsusi təlimat verildi.

Somalilenddə ilk iki koronavirus xəstəsi 31 mart 2020-ci ildə aşkarlanıb. Somalilenddə ilk iki koronavirus xəstəsi 31 mart 2020-ci ildə aşkarlanıb. Bundan sonra 3 şübhəli şəxs test edildi və onlarda virus aşkarlanmadı. 1 apreldə məktəblər bağlandı, ictimai tədbirlər və yığıncaqlar təxirə salındı və ya keçirilmədi, uçuş və səyahət məhdudlaşdırıldı. Məscidlər üçün xüsusi təlimat verildi.

Somalilend — Afrika qitəsində Afrika Buynuzunda yerləşən, de yure Somalinin daxilində muxtar bölgə, de-fakto müstəqil dövlətdir. Paytaxtı Hargeisa şəhəridir.

Türkiyə—Somali münasibətləri — Türkiyə ilə Somali arasındakı ikitərəfli əlaqələr. XX əsrdə rəsmi olaraq qurulmuşdur. Osmanlı İmperiyasının müasir Somali ərazisindəki və Afrika buynuzunun digər ölkələrindəki diplomatik fəaliyyəti orta əsrlərə və Adal Sultanlığı ilə əlaqələrə təsadüf edir. 1991-ci ildə Somali vətəndaş müharibəsi başlayana qədər Türkiyənin Moqadişoda səfirliyi var idi. Daha sonra təhlükəsizlik səbəbi ilə bağlanıldı. 2011-ci ildə quraqlıq dövründə Türkiyə Somaliyə humanitar yardım göstərmək üçün 201 milyon dollardan çox vəsait ayırmışdı. 2011-ci ilin ortalarında Moqadişoda təhlükəsizlik vəziyyətində nəzərəçarpacaq bir yaxşılaşmadan sonra Türkiyə, ölkədə vətəndaş sülhünü təmin etmək məqsədi ilə diplomatik nümayəndəliyini yenidən açdı. Türkiyə səfirliyi, vətəndaş müharibəsindən sonra Somalidə fəaliyyətini bərpa edən ilk xarici missiyalardan biri idi. Bundan əlavə, Türk Hava Yolları, XXI əsrdə Moqadişoya planlı uçuşlar quran ilk beynəlxalq ticarət hava yolu şirkəti oldu. 2012-ci ilin mart ayından etibarən Moqadişo ilə İstanbul arasında həftəlik iki uçuş var.

Somali–Türkmənistan münasibətləri — Somali-Türkmən münasibətləri, Somali ilə Türkmənistan arasında ikitərəfli diplomatik münasibətlər. Somali, Ankaradakı səfirliyi vasitəsilə Türkmənistandakı maraqlarını təmsil edir. Somali Federal Respublikası ilə Türkmənistan arasında diplomatik əlaqələr 4 noyabr 2019-cu il tarixində bir protokol imzalayaraq qurulmuşdur. Xarici İşlər Nazirliyi və Türkmənistan Məclisi 18 fevral 2020-ci il tarixində Somali Federal Respublikasının Türkmənistandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri (iqamətgahı Ankarada) Jama Abdullahi Məhəmməd ilə görüşlər keçirdi. Elə həmin gün yeni səfir etimadnaməsini Mezhdlisin sədri Gülşat Məmmədovaya təqdim etdi. Görüşün əvvəlində diplomatı təyin olunması münasibətilə təbrik etdi və ona Türkmənistan ilə Somali arasında əməkdaşlığın möhkəmləndirilməsində uğurlar arzuladı. Etimadnaməsinin surətlərini təqdim edən səfir, yüksək diplomatik vəzifəyə təyin olunması münasibətilə təbriklərinə və Somali xalqına ən xoş arzularına görə Türkmənistan tərəfinə təşəkkür etdi. Səmimi qarşılamadan sonra tərəflər Türkmənistan və Somali arasında qarşılıqlı maraq doğuran müxtəlif sahələrdə uzunmüddətli əməkdaşlıq qurmaqda maraqlı olduqlarını bildirdilər. Yüksək səviyyəli səfərlərin, eləcə də iki ölkənin xarici işlər nazirlikləri arasında əməkdaşlığın ikitərəfli əlaqələrin inkişafında mühüm rol oynadığı qeyd edilib. Diplomatlar, xüsusilə BMT kimi beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində əməkdaşlığın müsbət təcrübəsini vurğuladılar.

Soman (fr. Saumane, oks. Saumana) — Fransada kommuna, Provans-Alp-Kot-d'Azur regionunda yerləşir. Departament — Yuxarı Provans Alpları. Banon kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Forkalkye. INSEE kodu — 04201. 2008-ci ildə əhalinin sayı 106 nəfər təşkil edirdi. 2007-ci ildə 54 yaşda (15-64 yaş arasında) 35 nəfər iqtisadi cəhətdən fəal, 19 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstərici 64,8%, 1999-cu ildə 63.0%). Fəal olan 35 nəfərdən 31 nəfər (17 kişi və 14 qadın), 4 nəfər işsiz (1 kişi və 3 qadın) idi.