Təhtəlşüur
Şüuraltı və ya təhtəlşüur (ing. subconscious) — şüurda birbaşa əks olunmadan və birbaşa şüurlu idarəetmə ilə yanaşı baş verən psixi prosesləri ifadə edən termin.
Termin elmə 1889-cu ildə Pyer Jane tərəfindən fəlsəfi dissertasiyada daxil edilmişdir.
"Şüuraltı" termini avstriyalı psixiatr Ziqmund Freydin psixoanalizin yaradılması ilə bağlı ilk işində istifadə edilmişdir, lakin sonda "şüursuzluq" (ing. the unconscious) termini ilə əvəz edilmiş, onun tərəfindən əsasən basdırılmış, sıxışdırılmış məzmun sahəsini təyin etmək üçün nəzərdə tutulmuşdur. Freydin davamçıları, məsələn Jak Lakan, zehni həyatı təsvir edərkən “yuxarıda/aşağıda” olan təsvirləri tamamilə tərk etdilər.
O, ayrıca “şüursuz” anlayışı kimi meydana çıxmışdır (ing. nonconscious ), şüursuzluğun şərti sinonimini ifadə edir, lakin şüur tərəfindən idarə olunmayan avtomatik (o cümlədən refleks ) hərəkətləri xarakterizə edir ( I.Pavlov, D.Uznadze ).
Karl Qustav Yunqun “İnsan və onun simvolları” kitabının birinci fəsli yanlış olaraq rus dilinə “Şüuraltı məsələsinə dair” kimi tərcümə olunub, buna görə də rusdilli mühitdə belə bir fikir formalaşıb ki, “Karl Qustav Yunq” yenidən şüuraltı termininə müraciət etdi” .
"Şüuraltı" termini əvvəllər koqnitiv psixologiyada beynin avtomatik düşüncələri qeyd etdiyi "sürətli yaddaş" sahəsinə istinad etmək üçün istifadə edilmişdir.
