xama sözü azərbaycan dilində

xama

* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur

Yazılış

  • xama • 78.5068%
  • Xama • 19.6833%
  • XAMA • 1.8100%

* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.

Mündəricat

OBASTAN VİKİ
Xama
Xama (ciyə) – qaymağın süd turşusu bakteriyaları ilə emalından alınan süd və yeyinti məhsulu. == Hazırlanması == Yağlılığı 10, 20, 25, 30, 36, 40% olan xamalar hazırlanır. Maya vurulmuş qaymaq soyuducu kamerada 5-8oC-yə qədər soyudulur, sonra isə 12-48 saat yetişdirilir. Separatorda (ayırıcıda) xama birbaşa süddən alınır, bu zaman südün yağlı hissəsi olan xama ayrılır. Xama süd turşusunu qıcqırdan streptokokklar, qaymaq və ətir əmələ gətirici bakteriyaların qarışığından hazırlanan maya ilə yetişdirməklə hazırlanır. Xamanın rəngi ağ, yaxud açıq sarı çalarlı olmalıdır. == Tərkibi == Xamanın tərkibində vitaminlər (xüsusilə, A vitamini), zülallar, üzvi turşular, mineral duzlar, süd şəkəri və s. vardır. == İstifadə == Xama bir çox xörəklərlə yeyilir, xəmirə qatılır. Xamanın pəhriz, kəndli, aşxana, ev, yağlı, həvəskar kimi çeşidləri vardır.
Xamaq Monqol
Xamaq-Monqol xanlığı, Xamaq-Monqol Ulusu (monq. Хамаг Монголын ханлиг, Хамаг Монгол улс; 1080-1206) — tarixi monqol dövləti. Xamaq-monqol deyə tanınan monqol tayfa birliyinin dövləti idi. İlk xaqanı Xaydu xan, son xaqanı isə Çingiz xan idi. 1206-ci ildə böyüyərək Böyük Monqol İmperiyasına çevrilmişdir. Xaqanlığın başında Börçigin sülaləsi dururdu. Paytaxtının Kerulen çayının yaxınlığında olduğu ehtimalı vardır. == Etimologiya == Xamaq Monqol sözü monqolca "Bütün monqollar" deməkdir. Bunun səbəbi Xamaqmonqol Ulusunda bütün monqol qəbilələrinin və xalqlarının yaşaması idi. == Hökmdarları (Xanlar, Xaqanlar, Kağanlar) == Bunula belə, görkəmli Azərbaycan alimi Fəzlullah Rəşidəddinə görə, Çingiz Xaqanın atası Yesugey Bahatur da Xamaqmonqol Ulusunun xaqanı idi və Fəzlullah onu öz "Cami ət-Təvarix"-ində Yesugey xan, Yesugey xaqan adlandırır.
Xamaqmonqol
Xamaq-Monqol xanlığı, Xamaq-Monqol Ulusu (monq. Хамаг Монголын ханлиг, Хамаг Монгол улс; 1080-1206) — tarixi monqol dövləti. Xamaq-monqol deyə tanınan monqol tayfa birliyinin dövləti idi. İlk xaqanı Xaydu xan, son xaqanı isə Çingiz xan idi. 1206-ci ildə böyüyərək Böyük Monqol İmperiyasına çevrilmişdir. Xaqanlığın başında Börçigin sülaləsi dururdu. Paytaxtının Kerulen çayının yaxınlığında olduğu ehtimalı vardır. == Etimologiya == Xamaq Monqol sözü monqolca "Bütün monqollar" deməkdir. Bunun səbəbi Xamaqmonqol Ulusunda bütün monqol qəbilələrinin və xalqlarının yaşaması idi. == Hökmdarları (Xanlar, Xaqanlar, Kağanlar) == Bunula belə, görkəmli Azərbaycan alimi Fəzlullah Rəşidəddinə görə, Çingiz Xaqanın atası Yesugey Bahatur da Xamaqmonqol Ulusunun xaqanı idi və Fəzlullah onu öz "Cami ət-Təvarix"-ində Yesugey xan, Yesugey xaqan adlandırır.
Xamar
Moqadişo (somali Muqdisho, ərəb. مقديش‎) — Somalinin paytaxtı, ən iri şəhəri və əsas limanı, onun maliyyə, mədəni və sənaye mərkəzi. Şəhər yerli dildə Xamar adlanır. 2015-ci ilin qeydlərinə görə, Moqadişoda 2,120,000 sakin yaşayır. Moqadişonun X əsrdə yaradılması hesab olunsa da, şəhərin daha qədim olduğu güman edilir. Orta əsrlərdə şəhər Ajuran dövlətinin vassalı olan Müzəffər sülaləsi tərəfindən idarə olunmuşdur. Sonradan Moqadişo Geledi Sultanlığı və Omanın Zanzibar Sultanlığının birgə nəzarəti altında olmuşdur. 1905-ci ildə İtaliya Moqadişonu İtalyan Somalisinin paytaxtı etdi. 1960-cı ildə Somali müstəqil olanda, şəhər "Hind okeanının ağ mirvarisi" adlandırılırdı. Siad Barre rejiminin devrilməsindən sonra Moqadişoda vətəndaş müharibəsi başlamış, 2006-cı ildə İslam Məhkəmələr Birliyi tərəfindən idarə olunmuşdur.

Tezlik illər üzrə

Sözün tezliyi - sözün mətnlərdə hansı tezliklə rast gəlinmə göstəricisidir. Bu rəgəm 1 000 000 söz arasında sözün neçə dəfə meydana gəlməsini göstərir.

Ümumi • 1.63 dəfə / 1 mln.
2002 ••••••••••••••••••• 3.43
2003 ••• 0.39
2004 •••• 0.67
2006 ••••• 0.90
2008 ••••••• 1.22
2009 •••••••••••••••••••• 3.68
2010 ••••••••••••••••• 3.09
2011 ••••••••••••••••• 3.09
2012 •••••••• 1.29
2013 •••••••• 1.46
2014 ••••••••••••••••••• 3.43
2015 •••••• 1.02
2016 0.17
2017 •• 0.33
2018 •• 0.30
2019 •••••••••• 1.67
2020 •••••••• 1.33

xama sözünün leksik mənası və izahı

  • 1 is. Çiy südün üzü, qaymağı, smetan. Həmayıl durub camışın xamasını, beçənin balını, buğdanın çörəyini gətirib qoydu Ələsgərin qabağına. “Aşıq Ələsgər”.

    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / xama

xama sözünün etimologiyası

  • 1 Çiy südün üzünə çiyə və xama deyirik. Mənbələrdə xama yerinə, südbaşı kəl­məsi verilib, “südün üzü” deməkdir. Görünür, xama alınma sözdür. Xam sözünün “qanmaz” (kobud) mənası da var və Nuhun oğlanlarından birinin adı ilə bağlıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti / xama

xama sözünün sinonimləri (yaxın mənalı sözlər)

  • 1 XAMA ..qeyri çay ilə və çaysız yeməli şeylər, yağlat, xamalar, qaymaqlar, quru yemişlər düzülmüşdü (C.Məmmədquluzadə); SMETAN (rus.) Vera smetanı təzəcə soyumuş isti kartofun üstünə töküb qaşıqla əzir və yeyirdi (M.S.Ordubadi).

    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti / xama

xama sözünün omonimləri (çox mənalı sözlər)

  • 1 XAMA I is. Bişirilməmiş südün üzü. Qoca, südün xamasını hamıdan əvvəl nəvəsinə verərdi. XAMA II is. geol. Mədən yatağı. Kəlbəcərdə belə xamaların olduğu son zamanlar kəşf edilib.

    Azərbaycan dilinin omonimlər lüğəti / xama

xama sözünün rus dilinə tərcüməsi

xama sözünün inglis dilinə tərcüməsi

xama sözünün fransız dilinə tərcüməsi

xama sözünün ləzgi dilinə tərcüməsi

xama sözü azərbaycan dilinin lüğətlərində

Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.

I (Astara, Bərdə, Borçalı, Cəbrayıl, Cəlilabad, Daşkəsən, Füzuli, Qazax, Lənkəran, Ordubad, Şərur, Tovuz, Yevlax) çiy südün üzü. – Savax-savax bir istikən xama yi, gör nejə kökəlersəη (Qazax); – Xameyi nəhrədə çalxadıx, yaxşı yağımız oldu (Daşkəsən); – Dağa gesseydim, çoxlu xama yə:rdim (Cəbrayıl) II (Qazax) xəmir mayası III (Cəlilabad, İmişli, Zəngilan) xalça toxumaq üçün ip. – Gəbə toxumağ üçün iki put xama hazırramışam (Zəngilan); – Xamadan ilmə vırallar (İmişli); – Xalça toxıyəndə xamam çatmadı, borc aldım (Cəlilabad) IV (Astara, Lənkəran) mitillik parça V (Xaçmaz) qoca

Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.

"xama" sözü ilə başlayan sözlər

Oxşar sözlər

#xama nədir? #xama sözünün mənası #xama nə deməkdir? #xama sözünün izahı #xama sözünün yazılışı #xama necə yazılır? #xama sözünün düzgün yazılışı #xama leksik mənası #xama sözünün sinonimi #xama sözünün yaxın mənalı sözlər #xama sözünün əks mənası #xama sözünün etimologiyası #xama sözünün orfoqrafiyası #xama rusca #xama inglisça #xama fransızca #xama sözünün istifadəsi #sözlük