Zəncan
Zəncan — İranın və Azərbaycanın ən böyük mahallarından biri olan Xəmsə mahalının mərkəz şəhəridir. Şəhər dəniz səviyyəsindən 1600 m hündürlükdə yerləşir.
Zəncanın ətrafında mis, qızıl, civə və sairə qiymətli yataqların olması digər tərəfdən Yaxın, habelə Orta Şərqlə mühüm ticarət yollarının üstündə yerləşməsi onun tarixən ictimai-iqtisadi yüksəlişinə şərait yaratmışdır. Mənbəyini Sultaniyyə dağlarından alan Qızılüzən çayı ilə birləşən Zəncan çayı Xəmsə mahalını bol su ilə təmin edir. Zəncanda olan əkin yerləri, bağ və bostan sahələri bu çaydan başqa bir neçə kiçik çay vasitəsiylə də suvarılır.
Zəncan ərazisi qədim dövrlərdən özünün geniş çəmən əraziləri və otlaqları ilə məşhurdur. Olduqca böyük yeraltı və yerüstü sərvətlərə malik olan bu yerdə, yaşayış üçün lazım olan bütün nemətlər kifayət qədər mövcuddur. Zəncan ətrafında buğda, arpa, düyü və digər dənli bitkilərlə birlikdə müxtəlif növlü, habelə olduqca keyfiyyətli meyvələr də yetişdirilir.
== Tarixi ==
Zəncan şəhərinin bina edilməsi tarixi hələlik dəqiq müəyyənləşdirilməmişdir. İran alimləri buna cəhd etməmişlər.
Zəncan bazarı
Zəncan bazarı (az.-əski. زنگان بازارێ) — Qacarlar dönəminə aid, indiki Zəncan şəhərinin güneyində yerləşən tarixi abidə və Zəncanın ən böyük və önəmli alış-satış mərkəzi.
== Haqqında ==
1791-ci ildə Ağaməhəmməd şah Qacar dönəmindən bəri tikintisi başlayan Zəncan bazarı, səkkiz ildən sonra 1799-cu ildə inşası sona çatmışdır. Bura keçmişki Qoltuq qapısının yanında yerləşərək, Zəncandan başqa Qəzvin və Təbriz arasında olan ticari əlaqələrdə önəmli rol oynamışdır. Bazar habelə İndiki İranın ən uzun qapalı bazarı kimi tanınmaqda. Zəncan bazarı öz içərisində müxtəlif saraylar, məscidlər, hamamlar, karvansaraylar və başqa tikililəri yerləşdirir ki bunların bir sırası sonrakı dönəmlərdə bazara əlavə olunmuşdur. Hazırda Zəncan bazarı Aşağı baş və Yuxarı baş adlı iki hissəyə bölünür.
Zəncan mədrəsəsi
Zəncan mədrəsəsi — XI əsrə aid mədrəsə.
== Haqqında ==
Orta əsr ərəbdilli müəlliflərdən Əbu Tahir əs-Siləfi özünün “Mucəm əs-Səfər” əsərində Zəncan mədrəsəsi haqqında məlumat verir. Müəllif bu mədrəsədə dərs demiş Əbülvəfadan onun doğum tarixi, müəllimləri və səfərləri haqqında suallar vermiş və onun cavabından Əbulvəfanın h. 430 (1038)-cu ildə anadan olduğunu, Mərvəruz, Mərv, Şaş, Buxara və Nişapurda görkəmli müəllimlərdən fiqhi öyrəndiyini qeyd edirdi. O, əsli Azərbaycanın Təbriz yaxınlığındakı Əbyaverd kəndindən olan Əbu Səhl əl-Əbyaverdidən yararlanmaq üçün bir sıra məsələləri mülahizə etmişdir. Əbu Səhl əl-Əbyaverdi kim idi və onunla hansı məsələlər barədə danışmışdı. Fəzilətli ustad olan Əbülvəfa əl Buxari Zəncan mədrəsəsində dərs deməklə yanaşı uzun müddət Zəncanda qazılıq da etmişdi.
== Həmçinin bax ==
Şamaxı mədrəsəsi
Nizamiyyə mədrəsəsi
Gəncə mədrəsəsi
Ordubad mədrəsəsi
Zaviyə mədrəsəsi
Nizamiyyə mədrəsəsi (Gəncə)
Beyləqan mədrəsəsi
Marağa mədrəsələri
== İstinadlar ==
== Xarici keçidlər ==
Nərgiz Əliyeva. Orta əsrlərdə Azərbaycan alimlərinin elmi əlaqələri və tədris fəaliyyəti. Bakı: «Turxan» NPB, 2015.
Zəncan ostanı
Zəncan ostanı (fars. استان زنجان) — İranın ostanlarından biri. İnzibati mərkəzi Zəncan şəhəridir.
== Coğrafiya ==
1938-ci ildə yaradılan ostanın ərazisi 21.841 km²-dir . Zəncan ostanı iki regiondan ibarətdir: dağlıq və düzənlik. Uca zirvələri olan dağlıq zonalar Zəncan şəhərinin şimal hissəsi ilə kəsişir, qalan hissəsi isə düzənlikdir.
Zəncan ostanında yazda və yayda yağışların miqdarı başqa fəsillərdəkindən da çox olur. Yay və yaz vaxtı istirahət, asudə vaxt keçirmək üçün ən münasib vaxtdır. Təbiət, çaylar, mineral su bulaqları və iqlim bütövlükdə hamısının öz təravəti və gözəlliyi var.
== Əhali ==
Zəncan ostanı və ya Zəncan düzənliyi İranın şimal-qərbinin mərkəzi hissəsində yerləşir.
Zəncan vilayəti
Zəncan vilayəti — Səfəvilər dövlətinə bağlı bölgələrdən biri.
== Ümumi məlumat ==
Zəncan vilayəti İranın mərkəz və şimal-qərb hissəsində yerləşirdi.12 şəhəri və 15 qəsəbəsi var. Zəncan mülayim iqlimə malikdir. Dağlıq ərazi oluğuna görə ab-havası çox yaxşıdır. Bu vilayətdə təbii su mənbələri olduqca çoxdur.
Vilayətin mühüm çaylarından biri də Ağ çaydır. Zəncanlılar onu "Qızılüzən çay" adlandırırlar. Bu ərazinin torpaqları əkinçilik üçün çox əlveişlidir. Zəncanda daha çox taxıl və taxıl məhsulları istehsalı üçün münbit torpaqlar vardır. Zəncanın "tarım" düyüsü təkcə İranda deyil, bütün dünyada məşhurdur.
Zəncan xalçaları
Zəncan xalçaçılıq məktəbi — Qədim Azərbaycan ərazisi olan Zəncanda xalçaçılıq da qədim və zəngin tarixə malikdir.
== Tarixi ==
Təbriz xalçaçılıq məktəbi Azərbaycanın ən qədim və məşhur xalçaçılıq məktəbidir, Təbriz, Ərdəbil, Marağa, Mərənd, Maku, Xoy, Urmiya, Zəncan, Qərəcə, Heris, Sərab, Əhmədabad, Miriş, Əhər, Salmas, Görəvan, Sennə, Qaradağ və başqa xalça məntəqələrini əhatə edir. Bu ərazidə yaşamış türk dilli tayfalar hələ qədimdən xalçaçılığın yaranması və inkişafında mühüm rol oynamış, müxtəlif dövrlərdə İran xalça sənətinin təşəkkülünə ciddi təsir göstərmişlər. Orta əsrlərdə Şərqin ən mühüm ticarət mərkəzlərindən və zəngin şəhərlərindən olan, eləcə də Avropa ilə ticarət əlaqələri xalçaçılıq sənətinin sürətli inkişafına səbəb olmuşdur.
== İstehsalı ==
Digər peşələrlə yanaşı Zəncanda xalçaçılıq da çox inkişaf etmişdir. XVI əsrdə Türkiyəyə köçürülən minlərlə azərbaycanlı sənətkar arasında zəncanlı xalça ustaları da var idi. Türkiyənin "Anadolu" və xüsusilə "Uşaq" adlı xalça kompozisiyalarında Zəncan xalçalarına xas bədii və texniki xüsusiyyətlər aydın nəzərə çarpır.
== Bədii xüsusiyyətləri ==
"Zəncan" adı ilə tanınan xalçalar Qarabağın "Dəryanur" xalçasını çox xatırladır. Həm ara sahənin, həm də köbə zolağının bədii quruluşu əyrixətli nəbati naxışları olan müəyyən xalça nümunəsindən götürülmüşdür. Qarabağın "Dəryanur" xalçaları "Zəncan" xalçaları ilə müqyisədə daha zəngin rəng qammasına malikdirlər.
Zəncan xalçası
Zəncan xalçaçılıq məktəbi — Qədim Azərbaycan ərazisi olan Zəncanda xalçaçılıq da qədim və zəngin tarixə malikdir.
== Tarixi ==
Təbriz xalçaçılıq məktəbi Azərbaycanın ən qədim və məşhur xalçaçılıq məktəbidir, Təbriz, Ərdəbil, Marağa, Mərənd, Maku, Xoy, Urmiya, Zəncan, Qərəcə, Heris, Sərab, Əhmədabad, Miriş, Əhər, Salmas, Görəvan, Sennə, Qaradağ və başqa xalça məntəqələrini əhatə edir. Bu ərazidə yaşamış türk dilli tayfalar hələ qədimdən xalçaçılığın yaranması və inkişafında mühüm rol oynamış, müxtəlif dövrlərdə İran xalça sənətinin təşəkkülünə ciddi təsir göstərmişlər. Orta əsrlərdə Şərqin ən mühüm ticarət mərkəzlərindən və zəngin şəhərlərindən olan, eləcə də Avropa ilə ticarət əlaqələri xalçaçılıq sənətinin sürətli inkişafına səbəb olmuşdur.
== İstehsalı ==
Digər peşələrlə yanaşı Zəncanda xalçaçılıq da çox inkişaf etmişdir. XVI əsrdə Türkiyəyə köçürülən minlərlə azərbaycanlı sənətkar arasında zəncanlı xalça ustaları da var idi. Türkiyənin "Anadolu" və xüsusilə "Uşaq" adlı xalça kompozisiyalarında Zəncan xalçalarına xas bədii və texniki xüsusiyyətlər aydın nəzərə çarpır.
== Bədii xüsusiyyətləri ==
"Zəncan" adı ilə tanınan xalçalar Qarabağın "Dəryanur" xalçasını çox xatırladır. Həm ara sahənin, həm də köbə zolağının bədii quruluşu əyrixətli nəbati naxışları olan müəyyən xalça nümunəsindən götürülmüşdür. Qarabağın "Dəryanur" xalçaları "Zəncan" xalçaları ilə müqyisədə daha zəngin rəng qammasına malikdirlər.
Zəncan xanlığı
Zəncan xanlığı — tarixi Azərbaycan torpaqlarında mövcud olmuş Azərbaycan dövlətlərindən biri.
== Xanlığın tarixi ==
Zəncan xanlığın banisi Zülfüqar xan Əmirli-Avşar idi. Avşar elinin Əmirli oymağının Zəncan ətrafında çəkisi ağır idi. "Kitabi-məcməül-sultaniyyə"nin 370-ci səhifəsində yazılır: "Əmirli-Avşar elindən bir tayfa adıdır ki, Xəmsənin (Zəncanın) ətrafında sakindirlər.
Zülfüqar xan Əmirli-Avşar (Zəndiyyə dönəmində) Zəncanın valisi və Kərim xan Zəndin siyasi rəqibi idi. Bugünkü Zülfüqarilərin ulu babası olub və Zəncanın Səbzə meydanında yerləşən imarət onunkudur". "Gülşəni-murad", "Rüstəmüttəvarix" və başqa kitablarda da onun haqqında məlumatlar verilib. Kitabların bir neçə yerində onun iqtidarı və qüdrətinə görə, "Alicah Zülfüqar xan", "Sultan Zülfüqar xan Əmirli-Avşar", "Xaqan" ünvanları ilə xatırlanıb. Zülfüqarilərin daxil olduğu əmirlilərin olduqları yer, Qoltuq qalası Zəncanın cənub yörəsində yerləşirdi.
Zülfüqar xan Kərim xan Zəndin ölümündən sonra qoşun çəkib Qəzvini tutdu.
Zəncan üsyanı
Zəncan üsyanı — 1850-ci il dekabrın sonunda yatırılan üsyan.
== Məzmun ==
1850-ci ildə Zəncanda babilər üsyana qalxdılar. Şəhərdə babilərin sayı 15 min nəfərə çatırdı. Bundan əlavə, yaxınlıqdakı kəndlərin əhalisi də onlara qoşulmuşdu. Babilər şəhər qalasını tutdular. Şəhər iki hissəyə bölündü və babilər onun yarıdan çox hissəsini ələ keçirdilər. Vuruşlarda babilərin ailə üzvləri də iştirak edirdilər. Əsas etibarilə kəndli və sənətkarlardan ibarət olan babilərin içərisində çoxlu tacir və xırda ruhanilər də var idi. Ətraf kəndlərdən olan əhali üsyançıları gizli şəkildə ərzaqla təmin edirdilər.
Şah hökuməti tərəfindən üsyanı yatırmaq üçün göndərilən qoşun dəstələri iyunun əvvəlində Zəncanı mühasirəyə aldılar, lakin üsyançılar tərəfindən ciddi müqavimətə rast gələrək geri çəkilməli oldular.
Zəncan şəhristanı
Zəncan və ya Zəngan şəhristanı - Zəncan ostanının (vilayətinin) şəhristanlarından biri. Şəhristanın inzibati mərkəzi Zəncan şəhəridir.
2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhristanın əhalisi 442,728 nəfər və 113,883 ailədən ibarət idi. Əhalisinin əksəriyyəti azərbaycanlılardan ibarətdir və azərbaycan dilində danışırlar.
Çal (Zəncan)
Çal (fars. چال) - İranın Zəncan ostanının Xudabəndə şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə yaşayış yoxdur.
== Coğrafi yerləşməsi ==
Xudabəndə şəhristanının Yuxarı Tarım kəndistanında, Sırdan qəsəbəsindən 54 km şimal-qərbdədir.
Çapar (Zəncan)
Çapar (fars. چپر) - İranın Zəncan ostanının Zəncan şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 91 nəfər. yaşayır (18 ailə).
Çarlanquş (Zəncan)
Çarlanquş — İranın Zəncan Azərbaycan ostanında kənd.
== Coğrafi yerləşməsi ==
Mərkəzi şəhristanının Ətraf bölgəsində, Çaypara kəndistanında, Zəncan şəhərindən 102 km qərbdədir.
Çaykənd (Zəncan)
Çaykənd — İranın Zəncan ostanında kənd.
== Coğrafi yerləşməsi ==
Mərkəzi şəhristanının Mahnişan bölgəsində, Ənquran kəndistanında, Mahnişan qəsəbəsindən 27 km cənubdadır.
Çayırlı (Zəncan)
Çayırlı (fars. چايرلو) — İranın Zəncan ostanının Zəncan şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 742 nəfər yaşayır (152 ailə).
== Coğrafi yerləşməsi ==
Zəncan şəhristanının İcərud kəndistanında, Zəncan şəhərindən 50 km cənub-qərbdədir.
Çilaxor (Zəncan)
Çilaxor (fars. چیلاخور) - İranın Zəncan ostanının Xudabəndə şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Coğrafi yerləşməsi ==
Mərkəzi şəhristanının Qiydar bölgəsinin Socasrud kəndistanında, Qiydar qəsəbəsindən 30 km şimal-qərbdədir.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 288 nəfər yaşayır (66 ailə).
Çilə (Zəncan)
Çilə — İranın Zəncan ostanında kənd..
== Coğrafi yerləşməsi ==
Mərkəzi şəhristanının Sirdan bölgəsinin Yuxarı Tarım kəndistanında, Sirdan qəsəbəsindən 120 km şimal-qərbdədir.
Çığlı (Zəncan)
Çığlı — İranın Zəncan ostanında kənd..
== Coğrafi yerləşməsi ==
Mərkəzi şəhristanının Qiydar bölgəsinin Qışlaqat Əfşar kəndistanında, Qiydar qəsəbəsindən 47 km cənub-qərbdədir.
Çəmə (Zəncan)
Çəmə — İranın Zəncan ostanında kənd..
== Coğrafi yerləşməsi ==
Mərkəzi şəhristanının Sirdan bölgəsinin Yuxarı Tarım kəndistanında, Sirdan qəsəbəsindən 29 km qərbdədir.
Çəngmaş (Zəncan)
Çəngmaş — İranın Zəncan ostanında kənd..
== Coğrafi yerləşməsi ==
Mərkəzi şəhristanının Əbhər bölgəsinin Əbhərrud kəndistanında, Əbhər qəsəbəsindən 27 km cənubdadır.
Çəpçəp (Zəncan)
Çəpçəp (fars. چپ چپ) — İranın Zəncan ostanının Zəncan şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 677 nəfər yaşayır (143 ailə).
== Coğrafi yerləşməsi ==
Zəncan şəhristanının Zəncanrud kəndistanında, Zəncan şəhərindən 66 km şimal-qərbdədir.
Çəpər (Zəncan)
Çəpər — İranın Zəncan ostanında kənd..
== Coğrafi yerləşməsi ==
Mərkəzi şəhristanının Ətraf bölgəsinin Çaypara kəndistanında, Zəncan şəhərindən 30 km şimal-qərbdədir.
Mahmud Zəncani
Mahmud Zəncani -mənşəcə Azərbaycan türklərindən olan dilçi və ilahiyyat alimi.
Gorkəmli alim Əz-Zəncani Mahmud bin Əhməd bin Mahmud Əbu əl-Mənaqib Şihabəddin 1177 (8)-ci ildə orta əsrlər Azərbaycanının elm mərkəzlərindən birində-Zəncan şəhərində anadan olmuşdur. Yaxşı təhsil almış və uzun müddət Bağdadda yaşamışdır. Burada o zaman bütün Şərqdə tanınan "Nizamiyyə" və "Müstənsiriyyə" mədrəsələrində dərs demişdir. Bir müddət hətta Bağdadın qazisi də olmuşudr. Mahmud Zəncani 81 yaşında 1258-ci ildə vəfat etmişdir.
Mahmud Zəncani Bağdadın və bütün ölkənin alimləri arasında böyük nüfuz sahibi idi. Məşhur ərəb tarixçisi Məhəmməd Zəhəbi onun haqqında yazırdı:
"Mahmud bilik dəryası idi."
O, şafii məzhəbi üzrə görkəmli ilahiyyatcı kimi "Quran"a şərh yazsa da tarixə ərəb dilinin qısa izahlı lüğətini tərtib etməsi ilə düşmüşdür."Tərvih əl-ərvah fi Təhzib əs Sihah" ("Ruhların təmizlənməsi və Sihahın düzəlməsi") adlanan bu əsər İsmayıl əl-Covhəri Farabinin məşhur lüğətinə şərh kimi yaranmışdı.
Orta əsrlərdə Şərqdə məşhur alimlərin geniş yayılmış əsərlərinə şərhlər yazmaq ənənə halını almışdı. Adətən, bu cür şərhlər müxtəlif məqsədlər daşıyırdı.
Mirzə İsmayıl xan Zəncani
Mirzə İsmayıl xan Mirzə Ələkbər xan oğlu Zəncani (1849-1909)—İran ordusunun generalı.
== Həyatı ==
Adyutantbası Mirzə İsmayıl xan (1849-1909) Zəncan əhalisindən olub, Mirzə Ələkbər xan adyutantbasının oğludur. O, 1883-cu ildə general rutbəsi alaraq, Nasirəddin şah tərəfindən topxanaya adyutantbası təyin edilir. O, uzun illər bu vəzifədə calısmısdır.
1889-cu ildə Zəncan və Kirmansah əhalisindən ibarət təskil edilmis alay bir muddət onun nəzarəti altında olmusdur. Bu alayda artilleriya rəisi vəzifəsini
dasıyırdı. Cox cəsur və qorxmaz insan olan general İsmayıl xan həm də savadlı və xos xəttə malik, sair təbiətli idi. 1897-ci ildə bas vermis hadisədən sonar İsmayıl xan oz məğrurluğu və cəsarəti ilə bu gun də xatirələrdə yasayır. O hadisə ilə əlaqədar məlumatlara bir cox muəlliflərin yazılarında rast gəlmək olar. Mehdi
Bamdad yazır ki, həmin il hərbi nazir, sahzadə Vəcihulla mirzə ilə Mirzə İsmayıl arasında xosagəlməz əhvalat bas verdi.
Mirzə Əbutalib Zəncani
Mirzə Əbutalib Zəncani (fars. میرزا ابوطالب زنجانی) — hüquqşünas və şiə alimi.
== Həyatı ==
Mirzə Əbutalib Zəncani 10 dekabr 1843-cü ildə Zəncanda dünyaya gəlmişdir. Səfəvilər dövründən onun ata tərəfindən olan əcdadları Zəncan şəhərinin münsif və mərcə alimlərindən idilər. O, Zəncanda təhsilə başlamış, sonra Qəzvin və Nəcəfdə təhsilini Şeyx Mürtəza Ənsari, Şeyx Razi və Seyid Hüseyn Kuhkəməri Təbrizinin yanında davam etdirimişdir. 40 yaşında İrana qayıtmış və Tehranda məskunlaşmışdır. Seyid Hüseyn Kuhkəməri Təbrizinin tanınmış şagirdi olaraq, kargüzarlıq dairələrinin mərkəzində olmuşdur. Vaxtının çoxunu dərs deməyə və dini kitablar yazmağa həsr etmişdir. Əvvəlcə Məşrutə hərəkatının tərəfdarı olsa da, sonra kralpərəstlərə qoşulmuşdur.16 mart 1911-ci ildə Tehranda vəfat etmiş, Məşhəddə dəfn olunmuşdur.
Azərbaycan və fars dilləri ilə yanaşı, fransız, ərəb və osmanlı dillərini də bilmişdir.
Mirzə Əbülqasim Zəncani
Mirzə Əbülqasim Musa Mirzə Kazım oğlu Zəncani (1805-1876) — İslam alimi, müctəhid.
== Həyatı ==
Mirzə Əbulqasim Musa Zəncani miladi XIX (hicri 13-cü) əsrdə şiə məzhəbinin böyük alimlərindən olan Mirzə Kazımın oğlu idi. Həmçinin o, Seyid Məhəmməd Baqir, Rəşti və Hacı Məhəmməd İbrahim Qolabbasinin tələbələrindən olub. Bu dəyərli alimlərin yanında öz biliklərini təkmilləşdirən alim Zəncana qayıdaraq, burada dini idarəçiliyi öz öhdəsinə götürür və insanlar arasında böyük nüfuz və etimad qazanır. Mirzə Əbulqasim Zəncani özündən sonra onlarla dəyərli kitabları elmi irs olaraq qoymuşdur. Bu kitablara misal olaraq, "İzahud-Dəlail fi Hisabi- Aqdul-Ənamil", "Təxribil-Əsbab", "Məqalibil-Əbvab" və s. kimi əsərləri göstərmək olar. Bu böyük alim hicri 1293-cü ilin cəmadiul-əvvəl ayının 3-də Zəncan şəhərində vəfat etmişdir.
== Şəcərəsi ==
Seyid Əbülqasim bin Seyid Məhəmmədkazim bin Seyid Əmir Həsən bin Seyid Əmir Möhsün bin Seyid Əmir Səlim Musəvi.
== İstinadlar ==
== Qaynaqlar ==
تاريخ زنجان: علما و دانشمندان موسوی زنجانی، ابراهیم.ناشر:کتابفروشی مصطفوی.شهر:تهران.سال:۱۳52
اعیان الشیعه .سید محسن امین.ناشر :دارالتعارف للمطبوعات ،شهر:بیروت،سال:1406 (قمری)
(الذریعة الی تصانیف الشیعة.
Molla Qurbanəli Zəncani
Molla Qurbanəli Zəncani (fars. آخوند ملا قربانعلی ارقینی; 1824, Zəncan – 1911, İraq) — Məşrutə hərəkatının nümayəndəsi, ruhani.
== Həyatı ==
Molla Qurbanəli 1824-cü ildə Zəncan vilayətinin Xudabəndəli mahalının Ərqənin kəndində anadan olmuşdu. Molla Məhəmmədhəsən Nəcəfi və Mürtəza Ənsaridən dərs almışdı.
1899-cu ildə bir cinayətkar onun evinə sığınmış və hakim həmin şəxsin yaxalanmasına əmr etmiş, dövlət adamları Axundun evinə girib və onun tərəfdaları ilə üzbəüz olub döyüşmüşlər. Zəncanlılar bu işə etiraz edib, hakimiyyətə qarşı üsyan edib bəzi dövlət binalarına ziyanlar vurmuşlar. Nəhayət, hakim Axundun evinə gedib bu üsyanı yatırtmışdır.
1907-ci ildə Məhəmmədbağır xan Səidüssəltənənin hakimliyi zamanı Zəncan vilayəti İranın bir çox yerləri kimi qıtlıq vəziyyətində idi. Bu durumda Axund Molla Qurbanəli Zəncani tərəfdarları bir gün şəhərdən eşiyə taxıl aparmağ istəyirlər. Lakin dövlət məmurları bu işə mane olurlar.
Osman Zəncani
Osman Zəncani,(7-ci əsr Hicri qəməri, 15-ci miladi əsr) çilingər və qələmdan ustası
== Həyatı ==
Osman Zəncani, Zəncan şəhərində dünyaya gəlib.Onun dəyərli işlərindən bürüncdən istehsal olunmuş qələmdandır ki, müxtəlif arabesk tərzində olan dizayn və xəttlər ilə zinətlənib.
