Aktanış rayonu
Aktanış rayonu (tatar. Актаныш районы) — Rusiya Federasiyası, Tatarıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati rayon. Respublikanın şimal-şərqində yerləşir.
Respublikanın Minzələ, Muslin rayonları ilə, Başqırdıstan (İleş, Krasnokamski, Bakalı rayonları, Ağidel şəhər dairəsi) və Udmurtiya (Karakulino rayonu) ilə həmsərhəddir.
İnzibati mərkəzi Aktanış kəndidir.
== Coğrafiyası ==
Rayon ərazisindən çoxlu sayda çay axır. Bunlar arasında Avropadakı ən böyüklərindən olan Kama və Ağıdel çayları da varddır. Rayon ümumilikdə mütləq yüksəklikliyi 62-235 m olan düz yamaclı düzənlikdən ibarətdir. Ən ən aşağı nöqtələr Kama, Ağıdel və İk çaylarının yatağı boyunca Nijnekamsk hava limanının ərazisindədir. Ən yüksək yerləri rayonun cənub hissəsində yerləşir.
Aktau
Aqtau / Ağdağ (qaz. Aqtau) — Qazaxıstanın qərbində, Xəzər dənizi sahilində Manqışlaq yarımadasında yerləşən şəhər.
Şəhər 1964-1991-ci illər aralığında Şevçenko adlandırılıb, hal-hazırda Manqıstau əyalətinin əyalət mərkəzidir.
== Tarixi ==
Aqtaunun yerləşdiyi ərazi neft və uran ehtiyatları ilə zəngin olduğundan SSRİ dövründə 1961-ci ildə bu ərazidə yeni yaşayış məntəqəsinin tikintisinə başlanıldı. Salınan yeni yaşayış məntəqəsi isə 1963-cü ildə şəhər statusu aldı.
Şəhərin adı 1963-cü ildən 1991-ci ilə kimi Ukrayna şairi Taras Şevçenkonun xatirəsinə Şevçenko adlandırılsa da 1991-ci ildə şəhərin adı dəyişdirilərək Aqtau (aq [aқ] -ağ, tau [тау] -dağ; Ağdağ) edildi.
Aktau (Baymak)
Aktau (başq. Аҡтау, rus. Актау) — Başqırdıstan Respublikasının Baymak rayonunda yerləşən kənd. Kənd Akmoron kənd şurasının tərkibindədir.
== Coğrafi yerləşməsi ==
Məsafələr:
rayon mərkəzindən (Baymak): 11 km,
kənd sovetliyindən (Akmoron): 4 km.
ən yaxın dəmiryol stansiyasından (Sibay stansiyası): 42 km.
== Əhali ==
=== Milli tərkibi ===
2002-ci ildə keçirilən Ümumrusiya əhalinin siyahıya alınmasına əsasən kənddə baçqırdlar (100%) üstünlük təşkil edir.
Aktau Beynəlxalq Hava Limanı
Aktau Beynəlxalq Hava Limanı (qaz. Ақтау халықаралық әуежайы) (IATA: SCO, ICAO: UATE) — Qazaxıstanın Aktau şəhərində yerləşən hava limanı. 1993-cü ildə tikilib. Sovet dövründə Şevçenko-Mərkəz adlanırdı.
Aktau dəniz limanı
Aktau dəniz limanı — Qazaxıstana məxsus olan, Xəzər dənizi sahilində yerləşən dəniz limanı. Dəniz limanın rəsmi adı "Aktau Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanı" Milli Səhmdar Cəmiyyəti adlanır. Dəniz limanın səhmlərinin 100% Qazaxıstan Dəmir Yolları idarəsinin balansındadır.
Aktau dəniz limanı Xəzər dənizinin şimal-şərqində yerləşir. Dövlət müəssisəsi beynəlxalq əhəmiyyət kəsb edən limandır. Xüsusilə beynəlxalq yüklərin daşınmasında böyük əhəmiyyət kəsb edir. Aktau buxtasından İranın şimalındakı və Bakıdakı limanlara gəmilər hərəkət edir. Dənizlə limana gətirilən yüklər Qazaxıstana məxsus dəmir yolları və avtomagistrallarla Sibir və Şərqi Asiya ölkələrinə daşınır. Limandan Qazaxıstanda istehsal olunan kənd təsərrüfatı və avadanlıqlar, xam neft daşınır. Dəniz limanı il ərzində 3,2 mln ton quru yük və 12,5 mln ton xam neft daşıma imkanına malikdir.
Aktaş (Xaybulla)
Aktaş kəndi (başq. Аҡташ) - Rusiyanın Başqırdıstan Respublikası Xaybulla rayonu İvanov kənd sovetliyinə daxil olan kənd.
== Əhali ==
2002-ci il ümumrusiya siyahıya alınmasına görə Başqırdıstan Respublikası Aktaş kəndinin milli tərkibi: başqırdlar 100 %.
== Coğrafi yerləşməsi ==
Məsafələr:
rayon mərkəzindən (Akyar): 62 km.,
kənd sovetliyindən (İvanov): 11 km.
ən yaxın dəmiryol stansiyasından (Sara stansiyası): 99 km.
== İstinadlar ==
== Mənbə ==
Başqırdıstan Respublikası Bələdiyyələr Şurası.
Aktaş gölü
Xozapini gölü (gürc. ხოზაფინის ტბა) və ya Aktaş gölü (türk. Aktaş Gölü) — Kiçik Qafqazdakı Cavaxet yaylasında yerləşən tektonik mənşəli sərhəd gölüdür. Gürcüstan — Türkiyə sərhədində yerləşən göl təxminən ölkələri iki bərabər hissəyə bölərək şimal-qərbdən cənub-şərqə keçir. Şimal-şərq hissəsi Gürcüstanın, cənub-qərb hissəsi isə Türkiyənin payına düşür. Gölün 53%-i Gürcüstanın payına düşür.
== Adı ==
Gölün rast gəlinən digər adları bunlardır: Xozapini (gürc. ხოზაფინის ტბა), Karçaxistba, Karçaxi (gürc. კარწახის ტბა), Karçask, Аktaş (türk. Aktaş Gölü), Xozapin (türk.
Aktaş çayı
Aktaş (qum. Акъташ, çeç. Гӏурий, avar. Ахъташ, Казма) — Dağıstan Respublikasında çay. Çay Dağıstanın Kazebek və Xasvyurt rayonları ərazisindən axır. Qumuq dilində toponimin tərcüməsi "ağ daş" — акъ таш demkdir.
== Coğrafiyası ==
Aktaş öz başlanğıcını Suyasi-Meer silsiləsinin şimal-şərq yamacından, Andiyski silsiləsinin kəsişməsindən götürür. Mənbənin dəniz səviyyəsindən hündürlüyü — 2300 metrdir. Aktaş çayının meyilliyi 14,6 m/km-dir. Mənsəbinin hündürlüyü isə — 10 metrdir.
Bakı-Aktau bərə yolu
Bakı-Aktau bərə yolu — Xəzər dənizinin Bakı və Aktau portları arasında dəniz yolu. 1970-ci illərdə neft daşımaları ilə fəaliyyətə başlamışdır. Bu yol ilə ildə 6–6,5 mln. ton neft Qazaxıstandan Bakıya daşınırdı. Uzunluğu 470 km-dir. 2001-ci ilin sentyabrında yenidən bərpa olunmuş dəmir yolu variantı Bakı–Aaktau bərə yolu ilə neftlə yanaşı dəmir yol vaqonları, avtomobil, taxıl və s. yüklər, həmçinin sərnişin daşımaları yerinə yetirilir. Aktau portundan Qazaxıstanın şimalını birləşdirən 400 km-lik dəmir yolu kənd təsərrüfatı məhsulları və s.-nin daşınmasını xeyli səmərəli edir. Yük-sərnişin bərələrinə 28 dəmir yolu vaqonu və ya sisterni, uzunluğu 20 m-ə -dək olan avtoqatarlar və s. yükləmək mümkündür.
Bakı–Aktau bərə yolu
Bakı-Aktau bərə yolu — Xəzər dənizinin Bakı və Aktau portları arasında dəniz yolu. 1970-ci illərdə neft daşımaları ilə fəaliyyətə başlamışdır. Bu yol ilə ildə 6–6,5 mln. ton neft Qazaxıstandan Bakıya daşınırdı. Uzunluğu 470 km-dir. 2001-ci ilin sentyabrında yenidən bərpa olunmuş dəmir yolu variantı Bakı–Aaktau bərə yolu ilə neftlə yanaşı dəmir yol vaqonları, avtomobil, taxıl və s. yüklər, həmçinin sərnişin daşımaları yerinə yetirilir. Aktau portundan Qazaxıstanın şimalını birləşdirən 400 km-lik dəmir yolu kənd təsərrüfatı məhsulları və s.-nin daşınmasını xeyli səmərəli edir. Yük-sərnişin bərələrinə 28 dəmir yolu vaqonu və ya sisterni, uzunluğu 20 m-ə -dək olan avtoqatarlar və s. yükləmək mümkündür.
Serenay Aktaş
Serenay Aktaş (d. 1 oktyabr 1993)— Türk futbolçu və aktrisa.
Serenay Aktaş 1 oktyabr 1993-cü ildə İstanbul vilayətində dünyaya gəlmişdir. Serenay Aktaş aktrisa olmaqla yanaşı, həm də futbolçudur. O, bir çox futbol komandasında oynayıb və hazırda futbola davam edir.
Serenay Aktaş kiçik yaşlarından etibarən teatrla böyük bir əlaqəsi olub. Aktrisa bir çox seriallarda iştirak edib, "Türk malı", "Şübhə", "Yaxşı Cazibə", "Qəlbim səni seçdi" və "Möhtəşəm yüz il" kimi seriallarda rol alıb. O, 2014-cü ildə Acun İlıcalının təşkil etdiyi, dünyanın ən çətin yarışmalarından biri olan "Survivor"a qatılmışdır.
Sonia Aktar
Sonia Aktar (15 iyul 1997) — Banqladeşli üzgüçü. Sonia Aktar Banqladeşi 2016-cı ildə XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil etdi.
Sonia Aktar birinci dəfə Olimpiya Oyunlarına 2016-cı ildə qatıldı. O, Rio-de-Janeyroda baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında qadınlar 50 m sərbəst stildə, təsnifat mərhələsində iştirak etdi. 29.99 saniyəlik nəticəsi ilə 69-cu yeri tutdu və yarımfinala vəsiqə qazana bilmədi.
Yusuf Aktaş
Reynmen, və ya əsl adı ilə Yusuf Aktaş (1995, İstanbul) — Türkiyə vloqçusu, aktyoru və müğənnisi. Scorp və YouTube-dakı videoları ilə tanınmışdır.
Rəhmi Aktaş və Nəsibə Aktaşın ortancıl övladıdır. Yusuf Aktaş 6 dekabr 1995-ci ildə anadan olub. Bir qardaşı və böyük bacısı var. Sivaslı olan Yusuf Aktaş, Ahmet Kabaklı Məktəbində oxuyarkən Fatih Sultan Mehmet İbtidai məktəbinə köçürüldü və orada ibtidai məktəbi tamamladı. Ardından Bahçeşəhir İMKB Anadolu Texniki və Sənaye Peşə Liseyinə yazıldı. Ancaq oranı bitirmədən Başakşehir Liseyinə keçdi və nəhayət Açıköyrətimdə Liseyi tamamladı. Radio və Televiziya Proqramlaşdırma ixtisası üzrə təhsil alır. Scorp adlı video paylaşma və canlı yayım tətbiqində sosial medianın ən çox izlənilən adlarından biri idi.
