Beta
Beta (ß) — yunan əlifbasının ikinci hərfi, elektron şüalanmasının adı. Alfadan sonra, qammadan əvvəl gələn hərfdir.
Beta Oğlaq
Beta Capricorni, β Capricorni qısaldılmış formada Beta Cap, β Cap — Capricornus bürcündə bir çox ulduz sistemi və günəşdən 328 işıq ili təşkil edir.
Sistem beş ulduzdan ibarətdir. Dürbün və ya kiçik bir teleskopla, Beta Capricorni ikili cüt halına gətirilə bilər. İki dənəsinin parlaqlığı Beta¹ Capricorni və ya Beta Capricorni A; dimmer, Beta² Capricorni və ya Beta Capricorni B. Hər ikisi də özləri çoxlu ulduzlardan ibarətdir. Beta¹ Capricorni üç komponentə malikdir; Beta Capricorni Aa (həmçinin Dabih [4] adı verilmiş) və ikili cüt, Beta Capricorni Ab (iki komponent Beta Capricorni Ab1 və Ab2 olaraq təyin olunur) adlı bir ulduzdur. Beta² Capricorni də Beta Capricorni Ba və Bb komponentləri olan ikili cütdür.
Digər yaxın ulduzları John Herschel tərəfindən aşkar edilmişdir. Bəzən Beta Capricorni D və E kimi adlandırılanlar, sadəcə optik cütlərin və ya Beta Capricorni sisteminin bir hissəsinin olub-olmadığı aydın deyil.
== Xüsusiyyətləri ==
Beta¹ Capricorni, dimensional Beta² Capricorni'nin +6.09-da görünən bir qüvvətə malik olduğu halda, iki hissənin daha parlaqdır. İki komponent göydə 3.5 arcminut ilə ayrılaraq, onları ən azı 21 min AU (0.34 işıq ili) ayırır.
Beta Tea
Beta Tea — çay brendi.
1994-cü ildə baş verən iqtisadi böhran səbəbilə istehsalçı şirkət brendi fərqli bazarlara soxmaq məcburiyyətində qalmışdır. Beləliklə, "Beta Tea" Türkiyəyə idxal çayı gətirən ilk firma olmuşdur. Brend 1990-cı illərin əvvəllərində postsovet məkanındakı dövlətlərin bazarlarına daxil olmuşdur. MDB ölkələrinə çay idxal edən ilk özəl müəssisə məhz "Beta" olmuşdur. Şirkət indiki dövrdə Azərbaycan, Qazaxıstan, Tacikistan, Özbəkistan, Qırğızıstan, Rusiya və İraq kimi ölkələrdə bir sıra brendləri ilə fəaliyyət göstərməkdədir.
Beta hissəcik
Beta hissəciklər- yüksək enerji və sürətli elektron və ya pozitronlardır. Beta hissəciklərin yayılma prosesi beta şüalanması adlanır.
Enerji 0,5 MeV olan Beta hissəcikləri havada təxminən bir metr aralığa malikdir; məsafə hissəcik enerjisindən asılıdır.
Beta hissəcikləri ionlaşdırıcı şüalanmanın bir növüdür və radiasiyadan qorunma məqsədləri üçün qamma şüalarından daha çox ionlaşan, lakin alfa hissəciklərindən daha az ionlaşan sayılırlar. İonlaşdırıcı təsir nə qədər yüksək olarsa, canlı toxumaya ziyan bir o qədər artır.
== Beta şüalanması ==
=== β - parçalanma (elektron emissiya) ===
Artıq neytronları olan qeyri-sabit bir atom nüvəsi bir neytronun bir protona, bir elektrona və bir elektron neytrinə çevrildiyi β - çürüməyə məruz qala bilər:
n → p + e- + νe
nuclear çürümə nüvə reaktorlarında istehsal olunan neytronla zəngin parçalanma yan məhsulları arasında tez-tez baş verir. Pulsuz neytronlar da bu proses vasitəsilə çürüyür. Bu proseslərin hər ikisi parçalanma-reaktor yanacaq çubuqları tərəfindən istehsal olunan çox sayda beta şüalarına və elektron antineutrinlərə kömək edir.
=== β + parçalanma (pozitron emissiya) ===
β + şüalanma pozitronların yayılması prosesidir. β + çürümə zamanı protonlardan biri neytrona , eletron neytrinə və pozitrona çevrilir:
p → n + e+ + νe
== Aşkarlama və ölçmə ==
Beta hissəciklərinin maddəyə təsir edən ionlaşdırıcı və ya həyəcanlandırıcı təsiri radiometrik aşkaretmə alətlərinin beta şüalanmasını aşkar və ölçmələri əsas proseslərdir.
Beta laktamazlar
Beta laktamazlar (β-laktamazlar) — bakterial fermentlər qrupu olub, beta laktamlı antibiotiklərin təsirini azaltmağa və sıfıra endirməyə qabil substant. Bu fermentlər sözügedən antibiotiklərə qarşı müqavimətli, dözümlü bakteriyaların əmələ gəlməsinə səbəb olurlar.
== Katalizasiya reaksiyası ==
β-Laktamasların təsirindən hidrolitik laktam həlqəsinin açııaraq pozulması nəticəsində aralıq məhsulun, sonra isə öz-özünə dekarboksilləşmə nəticəsində son məhsulun alınması reaksiyası:
Həlqə pozğunluğu aralıq məhsulu öz-özünə dekarboksilləşir. Bu zaman aralıq məhsulun orqanizmin zülaları ilə geridönməyən birləşmələr əmələ gətirərsə, bu allergik reaksiyaya səbəb ola bilər. Adətən bu cür tam potensiallı antigenlərə qarşı orqanizmin antitellər vasitəsilə dəf etmə mexanizmi işə düşmüş olur. Nəticə etibarilə sensiblizasiya reaksiyasının: dəri qıcıqlanmasından -övrədən tutmuş anafilaktik şokadək inkişafı mümkündür.
== ESPL ==
ESPL (ing. Extended– spectrum Beta- Laktamase geniş spektrli beta laktamazlar) β laktam tərkibli antibiotiklərin geniş spektrini bölmək qabiliyyəti deməkdir. Enterobakteriyalar ailəsindən olan bakteriyalar beta laktamazlar adlanan enzim yaratma qabiliyyətinə malikdirlər ki, bu da antibiotik təsirini qüvvədən salmış olur. ESBL mikrob olmayıb, müxtəlif enterobakteriyaların birlikdə qazanmış olduğu özünə məxsusluq ya xasiyyətdir.
Beta particle
Beta hissəciklər- yüksək enerji və sürətli elektron və ya pozitronlardır. Beta hissəciklərin yayılma prosesi beta şüalanması adlanır.
Enerji 0,5 MeV olan Beta hissəcikləri havada təxminən bir metr aralığa malikdir; məsafə hissəcik enerjisindən asılıdır.
Beta hissəcikləri ionlaşdırıcı şüalanmanın bir növüdür və radiasiyadan qorunma məqsədləri üçün qamma şüalarından daha çox ionlaşan, lakin alfa hissəciklərindən daha az ionlaşan sayılırlar. İonlaşdırıcı təsir nə qədər yüksək olarsa, canlı toxumaya ziyan bir o qədər artır.
== Beta şüalanması ==
=== β - parçalanma (elektron emissiya) ===
Artıq neytronları olan qeyri-sabit bir atom nüvəsi bir neytronun bir protona, bir elektrona və bir elektron neytrinə çevrildiyi β - çürüməyə məruz qala bilər:
n → p + e- + νe
nuclear çürümə nüvə reaktorlarında istehsal olunan neytronla zəngin parçalanma yan məhsulları arasında tez-tez baş verir. Pulsuz neytronlar da bu proses vasitəsilə çürüyür. Bu proseslərin hər ikisi parçalanma-reaktor yanacaq çubuqları tərəfindən istehsal olunan çox sayda beta şüalarına və elektron antineutrinlərə kömək edir.
=== β + parçalanma (pozitron emissiya) ===
β + şüalanma pozitronların yayılması prosesidir. β + çürümə zamanı protonlardan biri neytrona , eletron neytrinə və pozitrona çevrilir:
p → n + e+ + νe
== Aşkarlama və ölçmə ==
Beta hissəciklərinin maddəyə təsir edən ionlaşdırıcı və ya həyəcanlandırıcı təsiri radiometrik aşkaretmə alətlərinin beta şüalanmasını aşkar və ölçmələri əsas proseslərdir.
Beta Əjdaha
Beta Draconis — ikili bir ulduz və Draco şimal dairəvi plitələrində üçüncü parlaq ulduzdur. 2.79-da görülə bilən vizual ölçülüdür, Adi gözlə asanlıqla görülə bilən parlaqdır. Hipparcos astrometri peykindən parallax ölçmələrinə əsasəndir.Günəşdən təxminən 380 işıq ili (120 parsek) məsafəsində yerləşir.
== Xüsusiyyətləri ==
İkili sistem hər dörd minillikdə və ya bir dəfə cırtdan bir yoldaş tərəfindən yaradılan parlaq nəhəngdən ibarətdir.
Günəşlə müqayisədə, Beta Draconis A altı dəfə kütləsi və təxminən 40 qat radiuslu böyük bir ulduzdur. Bu ölçüdə Günəşin parlaqlığını 950 dəfə xarici zərfdən effektiv 5,160 K temperaturda, isə G tipli bir ulduzun sarı hündürlüyünə verir. Spektri II parlaq parlaqlıq göstərən II parlaqlıq sinfi ilə G2 II,-nin mükəmməl təsnifatına uyğun gəlir. Bu təxminən 67 milyon yaşındadır.
Opsanus beta
Opsanus beta (lat. Opsanus beta) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin batraxkimilər dəstəsinin batraxlar fəsiləsinin opsanus cinsinə aid heyvan növü.
Beta Vukanoviç
Beta Vukanoviç və yaxud Babette Baxmayer (serb. Бета Вукановић; 18 aprel 1872, Bamberq, Bavariya – 31 oktyabr 1972, Belqrad) — serb rəssamı, impressionizmin nümayəndəsi. Onun sonrakı əsərləri realist üslubda olub, lakin buna baxmayaraq həmişə impressionist palitrasını saxlayıb.
Beta Vukanoviç 18 aprel 1872-ci ildə Almaniya imperiyasının Bamberq şəhərində Babette Baxmayer (alm. Babette Bachmayer) adı ilə anadan olub. İbtidai məktəbi və qızlar liseyini bitirdikdən sonra 1890-cı ildə Münhendəki Karl Mar və Anton Ajbenin özəl rəssamlıq məktəbinə daxil olur. Studiyada Beta Risto Vukanovic ilə tanış olur və onlar 1898-ci ildə ailə qururlar. Cütlük bal ayı əvəzinə Belqrad gedir, dostları onlara sənətə marağı olmayan kiçik bir şəhər olduğunu desə də, Vukanoviçlər bu məsləhətə əhəmiyyət vermirlər.
Onlar 1898-ci ilin yayında Belqrada gəlirlər. Onlar gələndə paytaxt şərq şəhərindən Avropa şəhərinə çevrilmişdi.
Arrestin beta 1
Arrestin beta 1 ARRB1 kimi də adlanır — insanlarda 11-ci xromosomun qısa qolunda olan tək bir gen tərəfindən kodlanmış zülal.
Beta-arrestin zülal ailəsinin üzvlərinin G zülalı ilə əlaqəli reseptorların agonist vasitəçiliyi ilə desensitizasiyasında iştirak etdiyi və hormonlar, neyrotransmitterlər və ya duyğu siqnalları kimi stimullara hüceyrə reaksiyalarının spesifik şəkildə yatırılmasına səbəb olduğu düşünülür.
Arrestin beta 1 sitozolik zülaldır və beta-adrenergik reseptorların beta-adrenergik reseptor kinaz (BARK) vasitəçiliyi ilə desensibilizasiyasında kofaktor kimi çıxış edir.
Arrestin beta 1 mərkəzi sinir sistemi ilə yanaşı, periferik qan leykositlərində yüksək səviyyədə ifadə edilir və beləliklə, BARK/beta-arrestin sisteminin reseptor vasitəçiliyi ilə immun funksiyalarının tənzimlənməsində böyük rol oynadığına inanılır.
Alternativ olaraq, arrestin beta 1-in müxtəlif izoformlarını kodlayan birləşdirilmiş transkriptlər təsvir edilmişdir, lakin onların dəqiq funksiyaları məlum deyil. Beta-arrestinin aralıq maddələri birləşdirən və reseptorları klatrin vasitəçiliyi ilə endositoza birləşdirərək G-protein siqnalını yönləndirə bilən bir çərçivə rolunu oynadığı göstərilir.
Arrestin beta 2
Arrestin beta 2, həmçinin arrestin beta-2 olaraq da bilinir — insanlarda ARRB2 geni ilə kodlanan hüceyrədaxili zülal.
Arrestin beta 2 zülal ailəsinin üzvlərinin G zülalı ilə əlaqəli reseptorların agonist vasitəçiliyi ilə desensitizasiyasında iştirak etdiyi və hormonlar, neyrotransmitterlər və ya duyğu siqnalları kimi stimullara hüceyrə reaksiyalarının spesifik şəkildə yatırılmasına səbəb olduğu düşünülür. Arrestin beta 2 zülalı həmçinin müstəqil siqnal roluna malikdir.
Arrestin beta 2, arrestin beta 1 kimi, beta-adrenergik reseptor funksiyasını in vitro inhibe edir. Mərkəzi sinir sistemində yüksək səviyyədə ifadə edilir və sinoptik reseptorların tənzimlənməsində rol oynaya bilər.
Beyinlə yanaşı, arrestin beta 2 üçün tamamlayıcı DNT qalxanabənzər vəzindən təcrid edilmişdir və beləliklə, o, tirotropin reseptorlarının hormon-spesifik desensitizasiyasında da iştirak edə bilər. Bu gen üçün bir çox alternativ olaraq birləşdirilmiş transkript variantları tapılmışdır, lakin bəzi variantların tam aydın təbiəti müəyyən edilməmişdir.[13]
Zülal 5-HT2A reseptor siqnalında agonist DOI ilə qarşılıqlı əlaqədə ola bilər.
Arrestin beta 2 morfin və digər opioidlərə qarşı dözümlülüyün inkişafı üçün vacibdir.
Beta transformasiyaedici böyümə faktoru
β — transformasiyaedici böyümə faktorları proteinlərdirlər və sitokinlərin bir qrupudurlar. Onlara bu ad kultural mühitdə normal hüceyrələrin fenotiplərini dəyişdirə bilmə xüsusiyyətlərinin olmasına görə verilib. β transformasiya edici böyümə faktoru 3 izoformada mövcuddur və molekul kütləsi 50KDa a bərabər iki homodimerdən təşkil olunmuşdur. β transformasiyaedici böyümə faktorunun produsentlərinə, bir sıra hüceyrələr , o cümlədən , stromal hüceyrələr, makrofaqlar və müxtəlif növ şiş hüceyrələri daxildirlər. O, qeyri aktiv formada sintez olunur, proteazaların hidrolitik təsirindən aktivləşdikdən sonra hüceyrəarası matriksin kompanentləri və α makroqlobulin molekulları ilə birləşir.
İmmun sistemində β-transformasiyaedici böyümə faktorları özünü supressiv bir faktor kimi aparır. O, hemopoez prosesinə, iltihab sitokinlərinin sintezinə, limfositlərin interleykin-2,4 və 7 qarşı reaksiyalarına, təbii killer və T-sitotoksik hüceyrələrin formalaşmasına neqativ təsir göstərir. Bununla yanaşı, β tansformasiyaedici böyümə faktoru hüceyrəarası matriks zülüllarının sintezini, yaraların sağalmasını və anabolik prosesləri sürətləndirir. Onun differensisasiya təbiətli təsiri də məlumdur. Məsələn:o, plazmatik B hüceyrələrində immunoqlobulinlərin sintezini İg A istiqamətində yönəltməklə və İL-10 la birlikdə onun ifrazını 10 dəfə artırmaqla selikli qişanın müdafiəsini gücləndirə bilir.
Passiflora hederifolia var. beta
Passiflora suberosa (lat. Passiflora suberosa) — qonaqotukimilər fəsiləsinin qonaqotu cinsinə aid bitki növü.
Anthactinia walkeri M.Roem.
Cieca angustifolia M.Roem.
Cieca flexuosa M.Roem.
Cieca globosa M.Roem.
Cieca hederacea M.Roem.
Cieca littoralis M.Roem.
Cieca nigra Medik.
Cieca oliviformis M.Roem.
Betatron
Betatron — hüceyrə sürətini artırdıqda maqnit sahəsində sayını çoxaldır. Beləliklə, gedilən dairəvi yol sabit miqyasda qalır.
Camkarlos Betankur
Camkarlos Xose Betankur Qarsiya (21 iyul 2000-ci ildə anadan olub) — Venesuela Primyera Diviziya təmsilçilərindən olan Deportivo la Quaira klubunda yarımmüdafiəçi kimi çıxış edən peşəkar Venesuela futbolçusudur.
Betankur öz peşəkar karyerasında debütünü 12 fevral 2017-ci ildə Estudiantes de Merida klubuna qarşı oyunda etmişdir. O, Aytor Lopezi əvəz etmiş və 61 dəqiqə meydanda mübarizə aparmışdır. Həmin görüşdə Deprotivo rəqibinə 1-0 hesabı ilə qalib gəlmişdir.
