* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
1 is. [ər.] 1. Uğursuzluq, bədbəxtlik, müsibət, fəlakət, afət. Ona bəla üz verdi. – Bu nə bəladır ki, … dağlar və daşlar da quraqlıqdan od tutub yanır. C.Məmmədquluzadə. …Kiçik bir xata böyük bəlalar törədər. M.İbrahimov. // Məc. mənada. [İrakli:] Ümidvaram ki, Gürcüstanın, İmeretiyanın və bizim sair qonşumuz xanların qoşunu ilə birləşib, bu gələn bəlanı tezlik ilə dəf edək… Ə.Haqverdiyev. On nəfər polis ədibin qapısını açıb bəla kimi içəri soxuldu. Mir Cəlal. 2. Qəm, qüssə, kədər, dərd, əzab, iztirab. Bəladan xali olmaz aləm içrə aşiqi-sadiq. S.Ə.Şirvani. □ Bəla çəkdirmək – zülm etmək, əziyyət vermək, çox incitmək. Bəla çəkmək – müsibət və məşəqqət görmək, çox ağır hallar keçirmək. Bəlasını çəkmək – əziyyətinə dözmək, qatlaşmaq, əziyyətini çəkmək. Əzəldən canımı eşqin yolunda çün qoymuşam; Bəlasını çəkərəm, dönməzəm bəlasından. Nəsimi. Bəlaya düçar olmaq – fəlakətə məruz qalmaq. Bəlaya düşmək – əziyyətə, müsibətə məruz qalmaq, xataya düşmək, çətin vəziyyətə düşmək. Əgərçi zülfünə dami-bəla demiş aqil; Bu damə kim ki, gəlib düşmədi, bəlayə düşər. Nəsimi. Bəlaya salmaq – müsibətə salmaq, çətin vəziyyətə salmaq. Zəmanə zülfü rüxündən bəlayə saldı bəni; Həm ol zəman ki, seçildi qərası ağından. Nəsimi. Bəlayi-müsibətlə – çox çətinliklə, böyük çətinlik və əziyyətlə. Bir bəlayi-müsibətlə bunun [Fərəcovun] qrimini təmizləyib, şad-xürrəm hamı öz evinə getdi. H.H.Sarabski. Bəlayi-nagəhan – gözlənilməz bəla, afət (bəzən məcazi mənada işlənir). Bu prokuror ki, görürsünüz, bir vaxt N. qəzasının bəlayinagəhanı idi. Ə.Haqverdiyev. ◊ Başa bəla kəsilmək – daima incitmək, gözümçıxdıya salmaq, daim əngəl törətmək. …[Varis] tələbələrin başına bəla kəsilmək, onları təhqir etməkdən zövq alırdı. A.Şaiq. Başına bəla açmaq – əngələ salmaq, çıxılmaz vəziyyətə salmaq, əngəl törətmək. Bir sərraci-birütbəni gətirib özümüzə padşah qayırdıq, başımıza bəla açdıq. M.F.Axundzadə. Katibin Sübhanverdizadəyə ötən günü hilli-mixəkli çay verməyi indi onun başına böyük bir bəla açmış oldu. S.Rəhimov.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / bəla2 ə. 1) dərd, qüssə; 2) çətinlik, sıxıntı; 3) cəza.
Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti / bəla1 BƏLA – XOŞBƏXTLİK Kiçik bir xəta böyük bəlalar törədir (M.İbrahimov); Əfsus ki, yazıq Nurəddin üçün bu xoşbəxtlik çox çəkmədi (S.S.Axundov).
Azərbaycan dilinin antonimlər lüğəti / bəla1 1. бич, бедствие, несчастье, невзгода, беда, кара, напасть; 2. перен. бедовый, шустрый;
Azərbaycanca-rusca lüğət / bəla2 I сущ. 1. беда, бедствие, несчастье, напасть 2. наказание, зло, бич. Bəlanın kökü корень зла, istilik bu diyyarın bəlasıdır жара – бич этих краёв 3. горе, мучение, страдание. Bu iş ona çox bəla gətirmişdi немало горя принесло ему это дело II прил. перен. разг. бедовый, шустрый. Qonşunun oğlu bəla uşaqdır сын соседа – бедовый мальчик ◊ bəlaya uğramaq попасть в беду, bəla üz verdi случилась беда, bəla burasındadır ki беда в том, что; bəla gələndə xəbər olmaz беду не ждут, она сама приходит, başını bəlaya salmaq ввергать, ввергнуть себя в беду, bəla çəkdirmək kimə мучить, заставить страдать, причинить горе кому, bəlaya düçar olmaq попадать, попасть в беду; bəladan qurtarmaq: 1. избежать беды; 2. избавиться от беды; 3. kimi выручать, выручить из беды кого; bəlaya salmaq kimi стать причиной чьей-л. беды; bəlasını çəkmək kimin, nəyin понести наказание за кого -, за что-л., пострадать из-за кого-л., из-за чего-л.
Azərbaycanca-rusca lüğət / bəla1 I. i. 1. misfortune; trouble; ~ya düşmək to get* into trouble, to have* a misfortune; ~dan qurtarmaq to avoid a misfortune / trouble; Bəla bəla gətirər at. söz. Misfortunes never come alone / singly, One misfortune comes on the back of another; 2. disaster, evil, calamity; ictimai ~ social evil; bir kəsi ~ya salmaq / düçar etmək to bring* disaster upon smb.; ~ya düçar olmaq / rast gəlmək to meet* with disaster; Bəladan bəla doğar at. söz. Evil comes from evil II. s. sharp, lively; daredevil; ~ uşaq a lively child; ~ adam a daredevil person
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / bəla1 is. 1) malheur m ; détresse f ; désastre m, calamité f ; fléau m ; mal m ; plaie f ; ~ya düşmək attirer (s’) un malheur ; avoir du malheur ; ~dan qurtarmaq échapper (s’) à un malheur (à un fléau) ; 2) désastre m calamité f ; ictimai ~ malheur social
Azərbaycanca-fransızca lüğət / bəla1 [ər.] сущ. бала, бэла (1. татугайвал, бедбахтвал, мусибат, сед; 2. гъам, гъусса, дерт, азаб, азият); bəla çəkdirmək бала чӀугваз тун (гун), зулум авун, азият гун, гзаф инжиклу авун; bəla çəkmək бала чӀугун, гзаф мусибатар (азиятар) акун; bəlasını çəkmək (садан) бала чӀугун, азият чӀугун, азиятриз эхун; bəlaya düçar olmaq кьил баладик акатун, кьилел бала атун; bəlaya düşmək баладик акатун, хатадик акатун, кьилел мусибатар атун; bəlaya salmaq баладик кутун, кьилел мусибатар гъун, четин везиятда кутун; bəlayi-müsibətlə гуж-баладалди, гзаф четинвилелди ва азабдалди; bəlayi-nagəhan хабарни авачиз туьш хьайи бала; ** başa bəla kəsilmək кьилиз бала хьун, югъ тагун, гьамиша инжиклу авун; başına bəla açmaq кьил баладик кутун, кьил цацара тун.
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / bəla