boğaz sözü azərbaycan dilində

boğaz sözünün leksik mənası və izahı

• 1 sif. Boynunda balası olan. Boğaz at. Boğaz inək. Boğaz qoyun. – Əmniyyələr boğaz inəyi, eşşəyi və qoyunları tövlədən çıxardılar. M.İbrahimov. □ Boğaz olmaq – boynunda balası olmaq, hamilə olmaq.

  Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / boğaz

• 2 is. 1. anat. Boyunun, qida borusunun başı və nəfəs yollarının yerləşdiyi ön hissəsi. Boğazdan yapışmaq. – Gülnaz dartınıb onun əlindən çıxdı, Qəmərbanunun boğazından yapışıb divara çırpdı. M.İbrahimov. // Ağız içinin dal tərəfindəki boşluq, hülqum. Boğaz ağrısı. // Boyun. Saldı boğazına siçanlar cənab; Vəhşət edib etdi pişik iztirab… S.Ə.Şirvani. 2. Müxtəlif qabların (şüşələrin və s.-nin) ağızları ilə gövdələri arasındakı dar hissə. Şüşənin boğazı. – Durna bulağının dar şırranına söykənmiş balaca qırmızı sənəyin boğazından çıxan ağappaq su pıqqıldayır. S.Rəhimov. 3. Dəyirmanın üst daşındakı deşik. Dəyirmanın boğazına ölü salsan, diri çıxar (çox diribaş, zirək adam haqqında). 4. Çəkmə və corabın ayaqlıqdan yuxarı hissəsi. Yolçu … sonra çəkmələrinin boğazını bir az yuxarı qaldırıb, sürətli addımlarla şəhərə tərəf yollandı. S.Rəhman. 5. Dərələrin, çayların baş tərəfi; çay ağzı. Sürü dərənin boğazında gecələmişdi. 6. İki dağ arasındakı dar keçid. 7. coğr. Dənizin iki quru arasındakı dar hissəsi. Dardanel boğazı. 8. mus. Müəyyən xanəndənin ifaçılıq sənətində işlətdiyi və yalnız ona xas olan xırda zəngulələr, habelə xırda musiqi ibarələri. ◊ Boğaz açmaq – yeməkdən doymamaq, qabağına gələni yemək, acgözlüklə yemək. Boğaz basmaq – xalq təbabətində boğaz gələndə (anginada) onun içərisindəki şişi barmaqla sıxıb əzişdirməkdən ibarət müalicə üsulu. Boğaz olmaq məh. – Borclu olmaq. Boğaz ortağı olmaq – başqasının yeməyinə şərik olmaq. Boğaz otarmaq – müftəxorluq etmək, orada-burada özünü doydurmaq. Boğaz uzatmaq – lovğalanmaq, təşəxxüslənmək. Bir göl içrə üzürdü bir yekə qaz; Özünə fəxr edib uzatdı boğaz. S.Ə.Şirvani. Boğaz yırtmaq – qışqırmaq, bağırmaq, bərkdən danışmaq. [Zaman:] Qardaşlar, burada oturub boğaz yırtmaqdan fayda yoxdur! Ə.Haqverdiyev. Boğaz(a) döymək – mübahisə etmək, boş danışmaq, qızğın və kəskin mübahisə etmək, çənə vurmaq. Boğaza dürtmək – bax boğaz(a) döymək. Boğaza keçmək – başa bəla olmaq, ilişmək, yapışmaq (arzu edilməyən adam, şey haqqında). Bir yandan da kor keçi bir bəla kimi [Həmidin] boğazına keçmişdi. Ə.Məmmədxanlı. Boğaz-boğaza – baş-başa. [Cənnətəli ağa:] Səni o qara köpək ilə boğaz-boğaza bağladacağam, hələ bir gözlə. N.Vəzirov. Boğazdan yuxarı – qeyri-səmimi. Danışır bəziləri, leyk boğazdan yuxarı. M.Ə.Sabir. Boğazı biçilmək – boğazından şey getməmək. Bu xəbərdən sonra xəstənin vəziyyəti xarablaşdı, boğazı biçildi, iştahası kəsildi. Mir Cəlal. Boğazı gəlmək – əsnəyi iltihab etmək. Boğazı qovuşmaq – boğazının yolu tutulmaq, nəfəs ala bilməmək. Boğazı qovuşub, su da içə bilmir. Boğazı qurumaq – mat qalmaq, qorxmaq, cavab verə bilməmək (qorxudan və s.-dən). Ağa Mərdanın lap boğazı quruyur. M.F.Axundzadə. Səməd xanın boğazı qurudu, güclə cavab verdi. M.S.Ordubadi. Boğazı tovlanmaq – iltihab və s. nəticəsində boğazı təxərrüşlənmək, içi qızarmaq. Boğazı tutulmaq – boğulan kimi olmaq, danışa bilməmək, səsi çıxmamaq (qeyzdən, hirsdən, ağlamaqdan və s.-dən). Sübhanverdizadə od tutub yanır, qışqırmaq, haray salmaq istəyir, ancaq boğazı tutulur, ağzı kilidlənir. S.Rəhimov. Boğazına bağlamaq məc. – zorla və ya hiylə ilə qəbul etdirmək, boynuna sarımaq. [Musa:] [Məcnun bəy] elə bir sənin kimisini axtarırdı ki, qızını onun boğazına bağlasın. Ə.Haqverdiyev. Boğazına saxlamaq – bir qarın çörəyə saxlamaq. Varlılar Alı kişinin uşaqlarını boğazına saxlayırdılar. “Qaçaq Nəbi”. Boğazında qalmaq məc. – arzusuna nail olmamaq, ürəyində qalmaq (sözü). Boğazından çıxmaq məc. – əlindən çıxmaq, qismətindən çıxmaq, nəsib olmamaq. Boğazından getməmək (keçməmək) – qorxudan, iztirabdan, yaxud başqa hisslərdən heç bir şey yeyə bilməmək, şiddətli ruhi iztirab keçirmək. Ağca xanım Qaraca qız barəsində artıq dərəcədə iztirabda idi. Boğazından əsla çörək getmirdi. S.S.Axundov. Boğazından kəsmək – qənaət etmək, özünə qıymamaq. [Qafar:] Nə qazanıram ki, uşaqlarımın boğazından kəsib ona kirayə verim. S.S.Axundov. Azacıq məvacibə qənaət edən muzdur öz boğazından qəpik-qəpik kəsib, on ilin ərzində altı yüz manat pul cəm etmişdi. S.M.Qənizadə. Boğazından yapışmaq məc. – qısnamaq, çıxılmaz vəziyyətə salmaq, məcbur etmək. Boğazını arıtlamaq – öskürməklə boğazını təmizləmək, danışmağa hazırlaşmaq. Hüseyn əmi … əlindəki dəmir milçə ilə çubuğun başını qurdalayır və boğazını arıtlayırdı. M.S.Ordubadi. Qavalvuran oğlan … boğazını arıtlayıb, oxumağa hazırlaşırdı. M.Hüseyn. Boğazını islatmaq zar. – bir az içki içmək. Boğazını qəhər tutmaq – acığından, hirsindən boğularaq ağlamaq istəmək, lakin ağlaya bilməmək. Kişi daha da təsirləndi, boğazını qəhər tutdu. Mir Cəlal. Boğazının yolu qurumaq – bax boğazı qurumaq. Qəribin anasının boğazının yolu qurudu. “Aşıq Qərib”.

  Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / boğaz

boğaz sözünün etimologiyası

• 1 “Горло” mənasını əks etdirir. Bu söz mənbələrdə boğurdaq kimi verilib, boğmaq feili ilə bağlıdır kimi qeydə alınıb. Boğça sözü də bununla qohumdur. Əbu Həyyanda (XIII–XIV əsr) bu söz boğaq (boğuq yer) kimi qeydə alınıb. Türk­mənlər buna “boğurdaq” deyirlər. Deməli, boğmaq sözü ilə bağlıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti) Hamilə heyvanlar haqqında “boğazdır” kəlməsi işlədilir. Sözün əsli buza şək­lində olub və “doğmaq” mənasını əks etdirib. Buzov sözü də həmin zəmində əmələ gəlib. Mənbələrdə buzov yerinə buzağu yazılıb. Oğlan kəlməsi doğmaq feilindən törədiyi kimi, buzov sözü də buza feilindən törəmədir. Oğlaq (keçi ba­lası) və oğlan kökdaş sözlərdir. Güman etmək olar ki, buzov və quzu sözləri də eyni kökdən əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

  Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti / boğaz

boğaz sözünün sinonimləri (yaxın mənalı sözlər)

• 1 boylu — ikicanlı — hamilə

  Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti / boğaz

• 2 boyun

  Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti / boğaz

• 3 hülqum

  Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti / boğaz

• 4 I BOĞAZ (anat.) Saldı boğazına siçanlar tənab; Vəhşət edib etdi iztirab (S.Ə.Şirvani); HÜLQUM [Cəlil:] ...atılıb yapışdım onun nazik hülqumundan, Balağa gəlib bizi ayırmasaydı, kim bilir nə olacaqdı (H.Abbaszadə); XİRTDƏK Qəndab: Hər günün öz poçtu var. Bu gün gələni sabaha saxlasaq, sahibləri xirtdəyimizi üzərlər, nə danışırsan (B.Bayramov); BOYUN (bax). II BOĞAZ (heyvanlar haqqında: balası olan) Əmniyyələr boğaz inəyi, eşşəyi və qoyunları tövlədən çıxardılar (M.İbrahimov); İKİCANLI Yazağzı molla bazardan bir ikicanlı keçi alır ki, südü ilə uşaqlarını dolandırsın (M.N.lət.).

  Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti / boğaz

boğaz sözünün omonimləri (çox mənalı sözlər)

• 1 BOĞAZ I is. anat. Boyunun, qida borusunun başı və nəfəs yollarının yerləşdiyi ön hissəsi. Boğazını cırırdı, yadlar millət adından (S.Rüstəm). BOĞAZ II is. coğr. Dünya okeanında hər hansı iki quru sahəni birbirindən ayıran və ya iki su hövzəsini birləşdirən ensiz su zolağı. Dardanel boğazını tutub onlardan alaq! (C.Məmmədquluzadə). BOĞAZ III is. dan. Xanəndənin şəxsi yaradıcılıq məhsulu kimi onun ifaçılıq üslubuna xas və mənsub olan ən kiçik avaz ifadələri. BOĞAZ IV sif. Qarnında balası olan. Əmniyyələr boğaz inəyi, eşşəyi və qoyunları tövlədən çıxardılar (M.İbrahimov).

  Azərbaycan dilinin omonimlər lüğəti / boğaz

boğaz sözünün rus dilinə tərcüməsi

• 1 1. горло; 2. горлышко (посуды); 3. геол. пролив; 4. стельное животное;

  Azərbaycanca-rusca lüğət / boğaz

• 2 1 I сущ. 1. горло. Boğaz ağrısı болезнь горла, boğazında qalmaq застрять в горле 2. простореч. глотка 3. горлышко. Butulkanın boğazı горлышко бутылки 4. геогр. пролив. Dardanel boğazı пролив Дарданеллы 5. голенище. Çəkmənin boğazı голенище сапога 6. вечея (дыра в середине верхнего жернова мельницы). Dəyirmanın boğazı вечея мельницы II прил. 1. горловой. Boğaz spazması горловая спазма 2. гортанный. лингв. Boğaz samiti гортанный согласный, boğaz səsi гортанный звук; мед. boğaz gəlməsi ангина, boğaz uru зоб ◊ boğaz açmaq обжираться, обожраться; boğaz döymək спорить попусту; заниматься болтовнёй; boğaz zoruna iş aparmaq брать голосом, boğaz ortağı olmaq примазаться к чьей-л. еде; boğaza qədər по горло, boğaza qədər borca girmək (düşmək) по горло влезть в долги; boğaza yığılmaq nədən быть сытым по горло чем-л.; boğaza yığmaq (gətirmək) kimi 1. надоедать, надоесть к ому 2. извести кого; становиться поперёк горла кому; boğaza çıxıb (iş və s.) дел и т. п. по горло; boğaza keçmək навязаться на шею кому; boğazacan yemək есть до отвала, boğazdan yuxarı danışmaq говорить неискренне; boğazı boş qalmaq остаться голодным, boğazı qovuşmaq задыхаться; boğazı qurumaq растеряться, лишиться дара речи; boğazı əlinə keçmək kimin попасть в чьи-л. лапы; boğazı kəndirdə olmaq оказаться в петле; bıçağı boğazına dirəmək приставать, пристать с ножом к горлу; boğazına sarılmaq kimin крепко обнять кого; boğazına çökmək см. boğazından yapışmaq; boğazında qalsın! чтобы (ты, он) подавился! sözünü boğazında boğmaq воздержаться от высказывания; boğazından kəsmək отказывать в чём-л. себе в пользу кого-л.; boğazından keçmir kimin 1. стоит комом в горле у кого 2. не лезет в горло; boğazından çıxarıb vermək делиться последним куском; boğazından çıxmaq nə лишиться какой-то выгоды; выпустить из рук, упустить что; boğazından tutmaq kimin схватить за горло, взять за жабры кого; boğazından tutsan canı çıxar еле-еле душа в теле; boğazını qurutmaq kimin 1. крайне удивить кого 2. прижать к стене, требовать ответа 3. лишить куска хлеба; лишить выгоды; boğazını yağlamaq kimin замазать рот кому; дать взятку; boğazını yaşlamaq промочить горло (выпить немного вина, водки); boğazını yırtmaq драть глотку, говорить без умолку; boğazını üzmək kimin брать за горло кого; boğazının yoğun (gen) yerinə salmaq драть горло; драть глотку 2 прил. 1. стельная. Boğaz inək стельная корова 2. суягная (овца, коза). Boğaz qoyun суягная овцематка 3. котная 4. жерёбая. Boğaz madyan жерёбая кобыла 5. супоросная, супоросая (о свинье) ◊ boğaz olmaq: 1. быть стельной (супоросной, жерёбой и т.д.); 2. перен. быть в долгу перед кем-л.

  Azərbaycanca-rusca lüğət / boğaz

boğaz sözünün inglis dilinə tərcüməsi

• 1 I. i. 1. throat; anat. larynx; ◊ ~ açmaq to glut oneself with, to guzzle (d.), (tamamlıqsız) to overeat, to gormandize, ~ döymək to argue vainly / for nothing; ~ yırtmaq to bawl, to yell, to shout at the top of one’s voice; ~ ortağı olmaq to stick* to smb.’s meal, to hang* on to smb.’s meal; ~ otarmaq to lead* the life of a sponger / drone; ~a keçmək to stick* in one’s throat; ~dan yuxarı danışmaq to speak* insincerely; ~ı gəlmək to have* pharingitis, to have* a sore throat; ~ına soyuq olmaq to have* a cold in one’s throat; ~ı qovuşmaq to be* suffocated / choked; ~ı qurumaq məc. to get* into a difficult position, to be* deprived of speech; ~ını qurutmaq to put* smb. into a difficult position, to frighten smb., to terrify smb. awfully; ~ından yapışmaq / tutmaq to catch* / to take* smb. by the throat; ~dan kəsmək məc. to cut* down one’s expenses; canını ~ına yığmaq / gətirmək to make* smb. sick, to pester (d. with), to bore (d. with), to bother (d. with); canı ~ına yığılmaq to be* pestered (with), to be* bored (with); Onun əlindən lap canım boğazıma yığılıb I’m bored to death with him / her; ~ını arıtlamaq to clear one’s throat, to hawk; ◊ ~ını islatmaq d.d. to have* a drink, to wet one’s whistle; ~ını çəkmək to beg / to ask smb. to do smth.; 2. (butulkanın və s.) neck; 3. (çəkmənin və s.) top II. s. throat; ~ həkimi throat specialist; ~ səsi guttural voice; dilç. glottal sound; ~ vərəmi tuberculoses of the throat; elm. laryngeal phthisis; ~ xəstəlikləri diseases of the throat; ~ gəlməsi quinsy; ~ uru (zob) goitre, wen III. s. pregnant; ~ olmaq to be* pregnant; ~ inək pregnant cow, cow with calf; ~ madyan pregnant mare, mare in foal; ◊ bir kəsin qarşısında ~ olmaq məc. to have* responsibility before smb. for some reason IV. i. coğ. strait; sound; Magellan ~ı the Magellan Strait, the Strait of Magellan

  Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / boğaz

boğaz sözünün fransız dilinə tərcüməsi

• 1 1) is. a) ~ inək vache f portante ; ~ donuz truie f portante ; ~at jument f portante ; b) gorge f ; anat. larynx \larɛ̃ks\] ◊ ~ açmaq bourrer (se) de qch, gorger de qch (se) ; empiffrer (s’) de qch ; être gourmand, -e ; ~ döymək chipoter vt ; ~ yırtmaq crier à tue-têt ; brailler à plein gosier, égosiller (s’) ; ~ ortağı olmaq insinuer (s’) au repas de qn ; ~ı qovuşmaq avoir un chat dans la gorge ; ~ı qurumaq avoir la gorge sèche ; məc. ~ını qurutmaq trouver (se) dans une situation difficile ; ~ından yapışmaq (tutmaq) saisir par la gorge ◊ ~ını islatmaq humecter (s’) le gosier (en buvant des boissons alcoolisées) ; ~ını çəkmək demander qn à faire qch, prier qn pour qch ; butulkanın ~ı gorge f de la bouteille ; çəkmənin ~ı tige f (de botte) ; 2) dilç. guttural, -e ; ~ səsi son m guttural ; elm. ~ vərəmi phtisie f laryngée ; ~ xəstəlikləri maladies f pl laringales ; ~ gəlməsi angine f ; ~ uru (zob) goître m ; 3) coğ. détroit m ; Magellan ~ı détroit de Magellan ; Dardanel ~ı détroit des Dardanelles

  Azərbaycanca-fransızca lüğət / boğaz

boğaz sözünün ləzgi dilinə tərcüməsi

• 1 сущ. 1. анат. туьд (гардандин яру ратунин кьил куьтягь жезвай вилик пад); сурлумпӀ; // туьтуьнин; boğaz ağrısı туьтуьнин тӀал; 2. туьд, туьтуьх; кӀалхан; boğazı gəlmək туьтер атун, ангина хьун; // boğaz səsləri грам. кӀалхандин ванер; 3. туьд, гардан; boğazını kəsmək туьд атӀун; 4. туьд (бутылкадин, банкадин, гичиндин ва мс. сив галай патан гуьтӀуь пай); 5. регъуьн къванерикай кьилел къванцин юкьвай жедай тӀеквен; 6. кух (кух галай кӀвачин къапарин, гуьлуьтрин вини кьил, гуьтӀуь пай); 7. камун, вацӀун вини кьил; вацӀун тӀиш (сив); 8. кьве дагъдин арада дар рехъ, гирве; 9. геогр. пролив; 10. муз. гьар манидардиз вичиз хас тир кӀалхандин ванер акъудунин жуьре, гьакӀни музыкадин куьлуь ибараяр; ** boğaz açmaq тӀуьникай тух тахьун, вилик атайди тӀуьн, къанихвилелди тӀуьн; boğaz ortağı olmaq масадан тӀуьниз уртах хьун; boğaz otarmaq руфун вилик кутун, муьфтехорвал авун, гьинал-гьанал вичи-вич тухарун; boğaz uzatmaq гардан яргъи авун, кьама ялар тун, вичи вич ялун, дамах къачун; boğaz yırtmaq туьд чӀадгъунун, гьараюн, гьарайна рахун; boğaz(a) döymək чене гатун, гьуьжетун, буш-буш рахун, барбияр ягъун, туьтериз къилав гун; boğaza dürtmək кил. boğaz(a) döymək; boğaza keçmək туьтуьна акӀун, кьилиз бала хьун (хуш текъвер касдин, затӀунин, кардин гьакъинда); boğaz-boğaza кьил-кьилиз яна, санал; boğazdan yuxarı туьтуьнилай виниз, сивел атайвал, акатайвал (мес. рахун); boğazı biçilmək туьтуьнилай затӀ тефин; boğazı qovuşmaq туьд алкӀун, нефес къачуз тахьун; boğazı qurumaq туьд кьуру хьун, кичӀе хьун, мягьтел хьун, жаваб гуз тахьун (кичӀевиляй ва мс.); boğazı tovlanmaq мекьи хьуникай ва мс. туьтуьнин къен (туьтуьх) яру хьун; boğazı tutulmaq туьтер кьун, туьтер ифин, ванер усун, бамиш жедай хьиз хьун, рахаз тахьун, ван акъат тавун (гзаф шехьуникай, хъел атуникай ва мс.); boğazına bağlamaq пер. гужуналди ва я гьилледалди кьабулиз тун, хиве ттун; boğazında qalmaq пер. туьтуьна акӀун, мураддихъ агакьиз тахьун, рикӀе амукьун (гафар); boğazından getməmək (keçməmək) туьтуьнилай тефин, кичӀевиляй, азабдикай ва мс. гьиссерикай са затӀни нез тахьун, руьгьдин азаб чӀугун; boğazından kəsmək туьтуьникай атӀун, мадара авун, нез къимиш тавун; boğazından yapışmaq пер. туьд кьун, кӀеве тун, мажбур авун; boğazını arıtlamaq туьтер арутун, уьгьуь яна туьтер ачухарун, рахаз гьазур хьун; boğazını islatmaq зар. туьд куьцӀуьрун, туьтер кьежирун, тӀимил кьван хъун (эрекь, чехир); boğazını qəhər tutmaq туьд кьагьарди кьун, ... хъиляй шехьиз кӀан хьун, амма бамиш хьайи хьиз хьана шехьиз тахьун, ван акъат тавун; boğazının yolu qurumaq кил. boğazı qurumaq.

  Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / boğaz

• 2 прил. бугъаз (руфуна бала авай); boğaz inək бугъаз ккал; boğaz madyan бугъаз хвар; boğaz olmaq а) бугъаз хьун, бугъаз гьалдиз атун, руфунал залан хьун; б) пер. нугъ. бугъаз хьун, буржлу хьун.

  Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / boğaz

boğaz sözünün türk dilinə tərcüməsi

• 1 boğaz, gebe

  Azərbaycanca-türkcə lüğət / boğaz

boğaz sözü azərbaycan dilinin lüğətlərində