fili sözü azərbaycan dilində

fili

* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur

Yazılış

  • fili • 51.3043%
  • Fili • 48.6957%

* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.

Mündəricat

OBASTAN VİKİ
Hindistan fili
Hindistan fili-(ing. elephant )Xortumlular dəstəsinə aid olan növ. AMEA Zoologiya İnstitutunun Zooloji Muzeyində 1 ədəd müqəvva sərgilənir. (Moskva Dövlət Sirki-1984) Fillər quruda yaşayan ən iri heyvanlardan biri hesab edilir. Çəkiləri ağır olsa da, fillər çox cəld və sürətli hərəkət edirlər. Hindistan fili ölçüsünə görə Afrika savanna filindən fərqlənir. Yaşlı erkək fərdlərin çəkisi - 5,4 ton, hündürlüyü - 2,5 -3,5 metrə çatır. Dişilər erkəklərdən kiçik olur və orta çəkiləri 2,7 tona çatır. Afrika savanna filinin çəkisi isə 4-7 tona qədər olur. Hindistan filinin bədən uzunluğu 5,5 - 6,4 m, quyruğunun uzunluğu isə 1,2 - 1,5 m-dir.
Cənub dəniz fili
Cənub dəniz fili (lat. Mirounga leonina) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin əsl suitilər fəsiləsinin dəniz fili cinsinə aid heyvan növü. Dünyada Pərayaqlılara daxil olan ən boyük canlıdır. Onun ölçüləri 6 metr uzunluğa və 4 ton çəkiyə malik olurlar. Bu canlı "fil" adını malik olduğu xotumu və iri çəkisi ilə əlaqədardır. Burnu iri kisəçik formasındadır. Döyüşlər zamanı xortumlarından istifadə edirlər. Bu növün "Cənub" dəniz fili andanmasının səbəbi isə onun əsasən Antarktika sahillərində yaşaması ilə əlaqədardır. Şimal dəniz fili isə Şimali Amerika, xüsusi ilə Kaliforniya sahillərində (Mirounga angustirostris) yaşayırlar. Bədən quruluşu iri olub, iri sinəyə malikdir.
Hindistan fili (cins)
Afrika fili
Afrika fili (lat. Loxodonta) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin xortumlular dəstəsinin fillər fəsiləsinə aid heyvan cinsi.
Asiya fili
Asiya fili (lat. Elephas) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin xortumlular dəstəsinin fillər fəsiləsinə aid heyvan cinsi. Cinsə bir çox kökü kəsilmiş və bir hazırda mövcud olan növ daxildir. Cinsə yalnız bir müasir növ daxildir.
Borneo fili
Borneo fili (lat. Elephas maximus borneensis) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin xortumlular dəstəsinin fillər fəsiləsinin asiya fili cinsinin adi asiya fili növünə aid heyvan yarımnövü. == Xarakteristikası == Ümumi olaraq, Asiya fili Afrika filindən daha balacadır və başının ən yuxarı hissəsində ləkə var. Xortumun forması təkbarmaqvaridir. Belləri qabarıq və ya hamardır. Malayziya yarımadasından 15, Sabahdan 6 Borneo filinin morfolojik ölçüləri götürülmüş və hər bir fil üçün 3 dəfə təkrarlanılmış və ortalaması əldə edilmişdir. Nəticələrə görə, iki fərqli ərazidə yaşayan fil populyasiyası arasında ciddi bir fərq yoxdur. Borneo filləri həddən artıq cansıxıcı və passivdirlər. Bəzi alimlərin fikrinə görə bu xüsusiyyət onlara qədim daxili kolleksiyadan gəlir. == Yayıldığı ərazilər == Əsasən, Kalimantan adasının şimal və şimal-şərq hissələrində yaşayırlar.
Dəniz fili
Dəniz fili (lat. Mirounga) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin əsl suitilər fəsiləsinə aid heyvan cinsi. Yırtıcı məməlilər arasında ən böyüklərindən biridir. Onlar əsl suitilərə daxil olsalarda özlərini Qulaqlı suitilərə daxil olan canlılar kimi aparırlar. Onlar iki növə bölünür: Şimal dəniz fili (Mirounga angustirostris (Gill, 1866), Şimali Amerikanın qərb sahillərində yaşayırlar) və Cənub dəniz fili (Mirounga leonina Linnaeus, 1758, Antarktida sahillərində yaşayırlar). Bu cinsin nümayəndələri hal-hazırda suitilərə aid edilir. Əvvəllər isə onlar Monax suitilərə aid edilirdi. 1996-cı ildə Binida-Emonds və Rassel bu məsələdə bir əlaqə aşkarlaya bilməmişdirlər. İri xortum dişilərdə və körpə erkəklərdə olmur. Uzun zaman ərzində Xortumun uzanması baş verir və bir müddətdən sonra burun artıq aşağı sallanmış formadada qalır.
Seylon fili
Seylon fili (lat. Elephas maximus maximus) — Asiya filinin üç geniş yayılmış yarımnövündən biri. Seylon adasının (Şri-Lanka) endemikdir. 1986-cı ildən bəri Elephas maximus IUCN Qırmızı Siyahısına daxil edilmişdir. Səbəb isə son 60–75 il ərzində sayının ən azından 50% azalmasıdır. Yaşayış arealının insanlar tərəfindən mənimsənilməsi müşahidə olunur. Asiya filləri Afrika fillərindən daha kiçik olur. Dişilər bir qayda olaraq ölçü baxımından erkəklərdən kiçikdir və iri fil dişlərinə sahib olmurlar. Erkəklərin yalnız 7% -nin iri dişləri olur. Asiya filinin müasir yarımnövlərinin ən böyüyü olan Seylon fili 2–3,5 m hündürlüyə malik olur.
Sumatra fili
Sumatra fili (lat. Elephas maximus sumatranus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin xortumlular dəstəsinin fillər fəsiləsinin asiya fili cinsinin adi asiya fili növünə aid heyvan yarımnövü. İndoneziyanın Sumatra adasında yaşayır. 2011-ci ildən etibarən Sumatran fili, son son 75-ildə ən azı 80% azaldığına görə, Təbiət və Təbii Sərvətlər Mühafizəsi üzrə Dünya Dərnəyi (IUCN) tərəfindən nəslikəsilmək ehtimalı olan heyvanlar siyahısına salınmışdır. Bu növlərə qarşı ən mühüm təhlükələrdən biri, yaşayış mühitinin məhv edilməsi və yaşayış sahəsinin parçalanmasıdır və son 25 ildə Sumatran filinin təbii yaşayış mühitinin 69% -i məhv olmuşdur. Qalan 250 km²-dən az meşə örtüyü filləri saxlamaq üçün kifayət deyil. Asiya fillərində Afrika fillərindən daha kiçikdir. Hortumlarının sonunda bir barmaq kimi bir uzantı var. Onların arxası konveks və ya düzdür. Qadınlar kişilərə nisbətən daha azdır və ya qısa fildişi və ya heç biri yoxdur.
Afrika meşə fili
Afrika meşə fili (lat. Loxodonta cyclotis) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin xortumlular dəstəsinin fillər fəsiləsinin afrika fili cinsinə aid heyvan növü.
Afrika orman fili
Afrika savana fili
Afrika savanna fili
Afrika savana fili (lat. Loxodonta africana) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin xortumlular dəstəsinin fillər fəsiləsinin afrika fili cinsinə aid heyvan növü.
Şimal dəniz fili
Şimal dəniz fili (lat. Mirounga angustirostris) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin əsl suitilər fəsiləsinin dəniz fili cinsinə aid heyvan növü. Şimal dəniz fili özünün yaxın qohumu olan Cənub dəniz filinə nisbətən kiçik olur. Erkəklər 4–5 metr uzunluğa və 1,2–2,3 t çəkiyə malik olurlar (bəzi hallarda 2,7 t). Dişilər isə 2,5–3,6 m uzunluğa və 400–900 kq şəkiyə sahibdirlər. Erkəklərinin xortumu 30 sm uzunluğa malik olur. Dişilər açıq okeanda qidalanırlar. Erkəjklər isə materiklərin şelf zonasında qida axtarmağı üstün bilirlər. Onların qidasına kalmarlar (həmçinin ən böyük olan nəhəng kalmarlar), sümüklü balıqlar, xərçəngkimilər, skatlar və köpək balıqları daxildir. Dəniz filləri su işmirlər, belə onlar suyu piylərindən əldə edirlər.
Adi Asiya fili
Adi Asiya fili (lat. Elephas maximus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin xortumlular dəstəsinin fillər fəsiləsinin asiya fili cinsinə aid heyvan növü. Bədəninin uzunluğu 5,5 - 6,4 m. Çiyinlərində hündürlüyü 2,5-3 metrdir. Çəkisi 5 tona yaxındır. Gövdəsi massivdir. (Ölçüləri Afrika fillərinin qulaqlarından kiçik olan)pərvari iri qulaqları, xırda gözləri və ucunda uzun əzələli xortumu olan nəhəng başı var. Xortumu uzanmış burnu və aşağı dodağından əmələ gəlib. Xortumunun ucunda bir dənə dorsal, ilişkən, barmaqvari uzantı var. Əzaları hündür, sütünvari və beşbarmaqlıdır.
Çurui Nauman Fili Muzeyi
Çurui Nauman Fili Muzeyi (忠類ナウマン象記念館, Çurui Nauman-zo Kinenkan) – Yaponiyanın Hokkaydo prefekturasının Makubetsu qəsəbəsində yerləşən fosil muzeyi. Yaponiyada nəsli kəsilmiş fil növü olan Nauman filinə həsr olunmuşdur. Muzey 1969-cu ildə Çurui (indiki Makubetsu) qəsəbəsində kəşf edilmiş Nauman fili fosili münasibətilə 2 avqust 1988-ci ildə açılmışdır. Bu fosil 26 iyul 1969-cu ildə Çuruidə ferma yolu tikintisi zamanı təsadüfən kəşf edilmişdir. Ərazidə qazıntı-tədqiqat işləri aparılmış və Nauman filinə aid 46 fosilləşmiş sümük (diş, xortum, ayaq sümükləri) tapılmışdır. Yaponiyada fil fosili tapmaq çox nadir hal olduğu üçün Çuruidə tapılmış bu fosil əsasında Yaponiyanın müxtəlif muzeylərində sərgilənən 23 ədəd Nauman fili rekonstruksiyası yaradılmışdır. Bundan əlavə, 1970-ci ildə aparılmış əlavə qazıntı işləri zamanı mamonta aid azı diş və Nauman filinə aid ayaq izləri tapılmışdır. Bu mamont azı Hokkaydoda mamontların yaşadığını təsdiqləmişdir. Fosil üçün qazıntı işlərinin aparıldığı ərazidə abidə və lövhə quraşdırılmışdır. Muzey binası yuxarıdan baxıldıqda fil formasını xatırladır.
Asiya və ya Hindistan fili
Hindistan fili-(ing. elephant )Xortumlular dəstəsinə aid olan növ. AMEA Zoologiya İnstitutunun Zooloji Muzeyində 1 ədəd müqəvva sərgilənir. (Moskva Dövlət Sirki-1984) Fillər quruda yaşayan ən iri heyvanlardan biri hesab edilir. Çəkiləri ağır olsa da, fillər çox cəld və sürətli hərəkət edirlər. Hindistan fili ölçüsünə görə Afrika savanna filindən fərqlənir. Yaşlı erkək fərdlərin çəkisi - 5,4 ton, hündürlüyü - 2,5 -3,5 metrə çatır. Dişilər erkəklərdən kiçik olur və orta çəkiləri 2,7 tona çatır. Afrika savanna filinin çəkisi isə 4-7 tona qədər olur. Hindistan filinin bədən uzunluğu 5,5 - 6,4 m, quyruğunun uzunluğu isə 1,2 - 1,5 m-dir.
Drosera filiformis
Drosera filiformis (lat. Drosera filiformis) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin şehçiçəyikimilər fəsiləsinin şehçiçəyi cinsinə aid bitki növü.
Drosera filipes
Drosera huegelii (lat. Drosera huegelii) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin şehçiçəyikimilər fəsiləsinin şehçiçəyi cinsinə aid bitki növü.
DruGOY Filip Kirkorov albom
DruGOY (rus. ДруGOY) – Filipp Kirkorovun sonuncu studia albomu. Albom promo versiyası 2010-cu ildə OK! jurnalına əlavə olaraq verilmişdir. Tam versiya 3 cd-dən ibarət olacaq və 2011-ci ilin aprel ayında çıxacağı gözlənilir.
Dryopteris filix-mas
Erkək ayıdöşəyi (lat. Dryopteris filix-mas) — bitkilər aləminin qıjıkimilər şöbəsinin qıjılar sinfinin əsl qıjılar dəstəsinin ayıdöşəyikimilər fəsiləsinin ayıdöşəyi cinsinə aid bitki növü. Hündürlüyü 20-100(140) sm olan çoxillik bitkidir. Qısa, yoğun kökümsovu köhnə saplaqların qalıqları ilə əhatə olunmuşdur. Uzunluğu 100 sm qədər olan uzunsov elliptik formalı yarpaqları ikiqat lələkvaridir, yarpaq ayası saplağından uzundur. Sporları oval tumurcuqvari, pipikcikli və ziyilciklidir. Çoxillik sporlu bitkidir. Kök üstündə olan iri yarpaqlarının uzunluğu 1-2 m-ə çatır. Yerüstü gövdəsi yoxdur. Kökümsovu möhkəm, çəpinə qalxan və ya üfiqi, saplaqlı köhnə (keçən ilki) yarpaqlara malikdir.
Emanuel Filibert (Savoyya hersoqu)
Emanuel Filibert (it. Emanuele Filiberto di Savoia) və ya Dəmirbaş (it. Testa di ferro) (8 iyul 1528, Şamberi, Savoy hersoqluğu – 30 avqust 1580, Turin, Savoy hersoqluğu) — Savoyya hersoqu. Atası Savoyya hersoqu III Çarlz, anası isə Portuqaliya kralı I Manuelin qızı Portuqaliyalı Beatrisdir. Anası Müqəddəs Roma imperatoru V Karlın həm baldızı, həm də xalası qızı idi. Bu səbəblə gənc yaşlarından etibarən V Karlın ordusunda Fransaya qarşı müharibədə xidmət etməyə başlamışdı. 1553-cü ildə atasının vəfatıyla Savoyya hersoqluğuna yüksəlsə də, bütün mülkləri fransızlar tərəfindən işğal edilmişdi və 1536-cı ildən bəri bütün ailəsi sürgündə yaşamaqda idi. Bu səbəblə torpaqlarını geri almaq ümidiylə Habsburqlara xidmət etməyə davam etdi. Üstəlik, 1555–1559-cu illərdə Habsburqların Hollandiyadakı hakimi olaraq fəaliyyət göstərmişdir. Bu vəzifədə ikən ispanların şimali Fransaya etdiyi hücumlara şəxsən rəhbərlik etdi.
Ermənistan–Filippin münasibətləri
Filippin—Ermənistan münasibətləri — Filippin və Ermənistan arasında iki tərəfli diplomatik münasibətlər. Hər iki ölkə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının üzvüdür. İki ölkə arasında diplomatik münasibətlər 20 may 1992-ci ildə başladıqdan sonra tədricən yaxşılaşmışdır. Xarici İşlər Naziri Edvard Nalbandyan 2012-ci ildə Filippini ziyarət etmişdir. Bu onu bu günə qədər Filippini ziyarət edən Ermənistan hökumətindəki ən yüksək vəzifəli məmur halına gətirmişdi. Ermənistan səfiri Raisa Vardanyanın 19 mart 2015-ci il tarixində Xarici İşlər Nazirliyinə etdiyi səfərdən sonra Ermənistan-Filipin münasibətləri daha da güclənir. Son diplomatik tədbirdə iki ölkə arasında ticarət, investisiya, təhsil və elmi əməkdaşlığın genişləndirilməsinə dair bir öhdəlik yer alır. Hər iki ölkənin hazırda qeyri-rezident səfirləri var. Ermənistan səfiri Manilaya Hanoyda, Filippinin İrəvandakı səfiri Moskvadan akkreditə olunmuşdur. Tarixən ermənilər Filippində ticarətdə əhəmiyyətli rol oynamışlar.
Erodium filicinum
Sikuta durnaotu (lat. Erodium cicutarium) — bitkilər aləminin ətirşahçiçəklilər dəstəsinin ətirşahkimilər fəsiləsinin durnaotu cinsinə aid bitki növü. Aralıq dənizi sahili olan ölkələr və Şimali Amerikada yayılıb. Azərbaycanda Qobustan, Xaçmaz rayonu, Ceyrançöl və Naxçıvan Muxtar Respublikasının bəzi dağətəyi rayonlarında yayılıb.
Fransua-Andre Danikan Filidor
Filidor (tam adı Fransua-Andre Danikan Filidor; 7 sentyabr 1726[…], Dre (Yuxarı Provans Alpları)[d] – 31 avqust 1795[…], London) — Fransız şahmatçısı və opera bəstəkarı Filidor Fransada çox məşhur musiqiçi ailəsində anadan olmuşdur. Babası və atası Parisdə "Grande Écurie" adı verilən kral orkestrının üzvü idi. Ailənin əsıl adı Danikan idi amma qaboyçu olan babası qaboy ifa edəndə Fransa Kralı XIII. Luisə Sienalı Filidori adlı bir virtuoz qaboyçunu xatırlatdığı üçün kral tərəfindən "Filidor" adı verilmişdir. Philidor l'ainé (Yaşlı Filidor) olaraq bilinən Andre Danikan Filidor (1647–1730) atasının ikinci arvadı Elizabeth Le Royun oğludur və doğulanda atası 79 yaşında, anası 26 yaşında idi. Atası Fransua-Andre 4 yaşında olakən öldü. Filidor 1732-ci ildə 6 yaşı olanda Fransa Kralı XV. Luis-in sarayındaki Kral Xoruna seçildi. İlk musiqi kompozisiyasını bu xoroda , 11 yaşında bəstələdiyi bildirilir. XV. Luisin her gün Kral xorunu dinləmək istədiyi; kralın gəlmeəini gözləyən zaman xorun üzvlərinin vaxtlarını şahmat oynamaqla keçirdikləri və gənç Filidorun da oyuna məhz bu səbəblə başladığı ifadə edilir. Yaşadığı dövrdə hələ Şahmat üzrə Dünya Çempionu titulu təsis edilməməsinə baxmıyaraq, dövrünün ən böyük şahmat ustalarından biri sayılır. Filidorun yazdığı Analyse du jeu des Échecs (Şahmat Oyununun Təhlili) kitabı 100 ilə yaxın müddətdə standart şahmat kitabı olaraq qəbul edildi.
Frantişek Filip
Frantişek Filip (26 dekabr 1930 – 9 yanvar 2021, Praqa) — Çex rejissoru. Frantişek Filip 26 dekabr 1930-cu ildə Çexoslovakiyanın Pişek şəhərində anadan olmuşdur. Praqada Sənət Akademiyasında təhsil alarkən, O, 1950-ci ildə ilk filmini çəkmişdir. Bu film sənədli film idi. Məzun olduqdan sonra, 1954-cü ildə Çexoslovak Televiziyasına qatıldı və təqaüdə çıxana qədər orada çalışdı. Lakin, təqaüdə çıxdıqdan sonra da televiziyada çalışmağa davam etdi. Karyerası boyunca hər yaşdan izləyənlər üçün müxtəlif janrlarda 600-ə yaxın film və televiziya proqramının rejissorluğunu etdi və bu sahədəki əvəzsiz xidmətlərinə görə 2017-ci ildə Talia Mükafatına layiq görüldü. Məşhur rejissor Frantişek Filip də insanlığın bəlasına çevrilən koronavirus pandemiyasına yoluxmuşdu və bu amansız xəstəlikdən əziyyət çəkirdi. Uzun müddət sürən müalicələr belə onu xilas edə bilmədi və məşhur film və televiziya rejissoru Frantişek Filip 9 yanvar 2021-ci ildə koronavirus pandemiyasından dünyasını dəyişdi.
Frederik Filips Bruks
Frederik Filips Bruks (ing. Frederick Phillips Brooks; 19 aprel 1931, Durham, Şimali Karolina – 17 noyabr 2022) — Amerikalı alimi. Frederik Filips Bruks 19 aprel 1931-ci ildə Amerikada anadan olmuşdur. Hesablama sistemləri nəzəriyyəsi sahəsində ixtisaslaşmış amerikalı alim, "Mifik ay-insan" kitabının müəllifi Frederik Filips Bruks OS/360 əməliyyat sisteminin yaradılması işlərinə rəhbərlik etmişdir. Bruks 1999-cu ildə kompüter arxitekturası, əməliyyat sistemləri və proqram təminatının layihələndirilməsi sahələrinə verdiyi töhfələrə görə Türinq mükafatına layiq görülmüşdür. Əliquliyev R.M., Salmanova P.M. İnformasiya cəmiyyəti: maraqlı xronoloji faktlar. Bakı: "İnformasiya Texnologiyaları" nəşriyyatı, 2013, 169 səh.
Glossogyne filifolia
Grevillea fililoba
Grevillea fililoba (lat. Grevillea fililoba) — bitkilər aləminin proteyaçiçəklilər dəstəsinin proteyakimilər fəsiləsinin qrevilleya cinsinə aid bitki növü. Grevillea thelemanniana subsp. fililoba McGill. Hakea fililoba (McGill.) Christenh.
Gömrük Tarixi Muzeyinin filialı
Gömrük Tarixi Muzeyinin filialı — Azərbaycan Respublikası Dövlət Gömrük Komitəsinin muzeyi. Bakı şəhərində yerləşir. Azərbaycan Respublikası Dövlət Gömrük Komitəsinin Gömrük Tarixi Muzeyinin "Azərterminalkompleks" Birliyinin nəzdində fəaliyyət göstərən bölməsi 2010-cu ildə Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin qeydiyyatından keçdikdən sonra fond və daimi ekspozisiyadan ibarət muzey filialı kimi formalaşmışdır. Birliyinin inzibati binasında yerləşən filialın müasir avadanlıqlarla təchiz olunmuş fond və daimi ekspozisiyası müasir müzeyşünaslıq tələblərinə müvafiq olaraq qurulmuşdur. Filialın toplusu bir neçə bölmədən ibarətdir: onun bir qismini müasir rəssamların Azərbaycan gömrüyünün keçmişini, milli gömrük xidmətinin vüsətli inkişafını, müxtəlif tarixi mərhələlərdə fəaliyyətini və müasir gününü – gömrük əməkdaşlarının gərgin əməyini vəsf edən rəngkarlıq nümunələri təşkil edir. Kolleksiyada, həmçinin narkomaniyaya qarşı qətiyyətlə mübarizə aparan gömrükçülərin fəaliyyətini və ümumiyyətlə narkomaniyanın mahiyyətini açıqlayan sənət əsərləri: heykəltəraşlıq və rəsm əsərləri, plakatlar, karikaturalar toplanmışdır. Fondlarda sənətin növləri üzrə bölgü aparılmış və saxlancda kolleksiyanı təşkil edən əsərlər müvafiq olaraq yerləşdirilmişdir. Növündən, təyinatından asılı olmayaraq kolleksiyalarda toplanmış hər bir əşyanın muzeylərdə zədəsiz mühafizəsi, komplektləşdirilməsi, elmi tədqiqat obyekti kimi öyrənilməsi, tədqiqi və təbliği muzey işinin tərkib hissəsidir. Muzeyin fond və daimi ekspozisiyası müvafiq olaraq kompleks mühafizə üçün nəzərdə tutulmuş otaq və avadanlıqlarla, ən müasir təhlükəsizlik sistemləri ilə təmin edilmişdir. Muzey filialının kolleksiyası inventarizasiyadan keçmiş, sənədləşdirmə, qeydiyyat və kompüterləşdirmə, beynəlxalq standartlara cavab verən kataloqlaşdırma işi görülmüşdür.
Holozonia filipes
Holozonia (lat. Holozonia) — astraçiçəklilər sırasının mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. Holozonia filipes (Hook. & Arn.) Greene 1882 Sinonim Hemizonia filipes Hook. & Arn. 1839 Lagophylla filipes (Hook.
III Karl Filipp (Pfals kürfürstü)
III Karl Filipp (4 noyabr 1661 - 31 dekabr 1742) Pfals kürfürstü və Pfals-Noyburq hakimi, 1716-1742-ci illərdə Yuliç və Berq hersoqu idi. 1728-ci ilə qədər o, həm də Megen qrafı idi. 1661-ci ildə Noyburq an der Donau şəhərində anadan olan Karl Filipp Pfals kürfürstü Filipp Vilhelm və Hessen-Darmştadlı Elizabet Amaliyanın 17 övladından yeddincisi idi. Bacısı Düsseldorflu Eleonora Maqdalena Müqəddəs Roma imperatriçası olub VI Karl və I Jozefin anası idi. Qardaşların kiçiyi kimi onun üçün ənəvi olaraq dini kariera nəzərdə tutulmuşdu. Karl Filipp on dörd yaşında Kölndə, 1677-ci ildə Zalsburqda və yenidən 1679-cu ildə Maynsda din xadimi və Malta Cəngavəri olsa da, təqdis olunmadı, buna görə də əks istiqamətdə gedərək 1684-cü ildə hərbi karyeraya başladı. Daha sonra Osmanlı-Habsburq müharibələrində iştirak etdi və imperiya feldmarşallığına yüksəldi və 1604-cü ildə Qızıl Yun ordeninə daxil oldu. 1705-ci ildə bacısıoğlu Jozef İnsbrukda onu 1690-cı ildən bəri boş qalmış Yuxarı və Aşağı Avstriyanın qubernatoru təyin etmişdi. Jozefin dayısını bu posta təyin etməsi həm də İspaniya mirası uğrunda müharibə vaxtı ölkəni müdafiəsiz qoymamaq üçün idi. Karl Filipp 1716-cı ildəki ölümündən sonra qardaşı Pfals kürfürstü İohann Vilhelmin yerinə keçdi.
II Filibert (Savoyya hersoqu)
II Filibert (it. Filiberto II di Savoia) və ya Yaraşıqlı Filibert (it. Filiberto il Bello) (10 aprel 1480, Pon-d'En – 10 sentyabr 1504, Pon-d'En) — Savoyya hersoqu. Atası Savoyya hersoqu II Filipp, anası isə Burbonlu Marqaritadır. 1496-cı ildə atası II Filipp gözlənilmədən Savoyya hersoqu olmuşdu və taxt iddiasını gücləndirmək məqsədilə varisi olan 16 yaşlı oğlu Filiberti sələfinin 9 yaşlı bacısı Yolanda ilə evləndirmişdi. Yolanda Savoyya hersoqu I Çarlzın qızı və onun şəcərəsindən gələn ən böyük varis idi. Atasının qısa səltənəti və ölümünün ardından Filibert taxta çıxdı. Ancaq 2 il sonra xanımı Yolanda vəfat etdi və Filibertin taxt iddiası zəiflədi. Bu səbəblə Filibert Avropanın böyüyən gücü Habsburqlara yaxınlaşmağa başladı. Siyasi məqsədlərlə 1501-ci ildə Müqəddəs Roma imperatoru I Maksimilyanın qızı Marqarita ilə evləndi.
II Filip Avqust
II Filip Avqust (fr. Philippe Auguste, 21 avqust 1165, Paris – 14 iyul 1223) — Bozonidlər sülaləsindən Fransa imperatoru. İlk dəfə olaraq özünü "Frankların hökmdarı" yox, məhz "Fransa kralı" olaraq adlandırmışdır. II Filip Avqust Üçüncü Səlib yürüşünün iştirakçısı olmuşdu. 1190-cı ildə isə Fransa kralı II Filipp Avqust və İngiltərə kralı I (Şir ürəkli) Riçard yola çıxdı. İki kral birlikdə Akkanı 1191-ci ildə ələ keçirdi. Lakin burada baş verən mübahisəyə görə, II Filipp Fələstini tərk edərək Fransaya qayıtdı. Akkada, bəzi məlumatlara görə sayları 900-3000 arasında dəyişən müsəlman əsirini öldürən Riçard nə qədər çalışsa da, Qüdsü ələ keçirə bilmədi və 9 oktyabr 1192-ci ildə Fələstini tərk etdi. Beləliklə Üçüncü səlib yürüşü də nəticəsiz bitmişdi. Filipp II Avqustun hakimiyyəti illərində Paris şəhərinin müdahiəsi möhkəmləndirilmiş: 1190-cı ildə sağ sahil, 1210-cu ildə sol sahil boyu qala divarları, şəhərin qərb hissəsidə isə Luvr qəsri tikilmişdir.
II Filip Stadionu
Toşe Proeski Stadionu - Makedoniyanın Skopye şəhərində stadion. Ölkənin ən böyük arenasıdır. İstismar müddəti ərzində ən çox azarkeş Şkendiya - Gent oyununa gəlmişdir (31.742 bilet).
II Filipp
Makedoniyalı II Filip — Makedoniyanın çarı, hakimiyyət illəri e.ə. 359–e.ə. 336. Kiçik Filipp — II Filipp — Savoyya hersoqu. II Filip Avqust — Bozonidlər sülaləsindən Fransa imperatoru.
II Filipp (Fransa kralı)
II Filip Avqust (fr. Philippe Auguste, 21 avqust 1165, Paris – 14 iyul 1223) — Bozonidlər sülaləsindən Fransa imperatoru. İlk dəfə olaraq özünü "Frankların hökmdarı" yox, məhz "Fransa kralı" olaraq adlandırmışdır. II Filip Avqust Üçüncü Səlib yürüşünün iştirakçısı olmuşdu. 1190-cı ildə isə Fransa kralı II Filipp Avqust və İngiltərə kralı I (Şir ürəkli) Riçard yola çıxdı. İki kral birlikdə Akkanı 1191-ci ildə ələ keçirdi. Lakin burada baş verən mübahisəyə görə, II Filipp Fələstini tərk edərək Fransaya qayıtdı. Akkada, bəzi məlumatlara görə sayları 900-3000 arasında dəyişən müsəlman əsirini öldürən Riçard nə qədər çalışsa da, Qüdsü ələ keçirə bilmədi və 9 oktyabr 1192-ci ildə Fələstini tərk etdi. Beləliklə Üçüncü səlib yürüşü də nəticəsiz bitmişdi. Filipp II Avqustun hakimiyyəti illərində Paris şəhərinin müdahiəsi möhkəmləndirilmiş: 1190-cı ildə sağ sahil, 1210-cu ildə sol sahil boyu qala divarları, şəhərin qərb hissəsidə isə Luvr qəsri tikilmişdir.
II Filipp (Savoyya hersoqu)
II Filipp (it. Filippo II di Savoia) və ya Torpaqsız Filipp (it. Filippo senza Terra) (5 fevral 1438, Şamberi – 7 noyabr 1497, Şamberi) — Savoyya hersoqu. Atası Savoyya hersoqu Lüdovik, anası isə Kipr kralı Yanoşun qızı Annadır. Savoyya hersoqluğu böyük qardaşı IX Amadeusun şəcərəsindən davam edirdi. Ancaq onun nəvəsi II Çarlz 6 yaşında vəfat etmiş, sülalənin taxta ən yaxın kişi namizədi olaraq II Filipp səltənəti ələ aldı. Buna baxmayaraq taxt sırasında qardaşının şəcərəsinə mənsub bəzi qadın nümayəndələr buna qarşı çıxdılar. Taxt iddiasını gücləndirmək məqsədilə sələfinin bacısı Yolandanı böyük oğlu Filibertlə evləndirdi. Ancaq çox keçmədən II Filipp vəfat etdi. Cholakian, Patricia Francis; Cholakian, Rouben Charles (2006).
II Filipp (İspaniya kralı)
II Filipp (d. 21 may 1527 — ö. 13 sentyabr 1598) — İspaniya, Portuqaliya, Neapol və Siciliya, İngiltərə və İrlandiya (de-yure) kralı, Milan hersoqu və 17 Niderland əyalətinin lordu. Müqəddəs Roma imperatoru və İspaniya kralı V Karlla Portuqaliya şahzadəsi İzabellanın oğlu olan Filipp cütlüyün ilk övladı olaraq Valyadolid əyalətindəki Pimentel sarayında dünyaya gəldi. İdarəsindəki imperiya yaşadığı dönəmdə məlum olan bütün qitələri əhatə edirdi. Onun səltənətində İspaniya özünün qızıl dövrünü yaşadı. Səltənəti dönəmində fərqli zamanlarda 5 dəfə maliyyə böhranı yaşandı və hökumət iflas etdi. Bunun əsas səbəblərindən biri isə 1581-ci ildə Hollandiyanın müstəqilliyini qazanması və ticarət limanlarının ispanların əlindən çıxması oldu. 31 dekabr 1584-cü ildə Filipp Quiza hersoqu I Henriylə katolik dünyasının lideri olaraq Convil sülhünü imzaladı. Nəticədə Fransadakı kalvinistlərlə mübarizədə özünə müttəfiq qazandı.

"fili" sözü ilə başlayan sözlər

Oxşar sözlər

#fili nədir? #fili sözünün mənası #fili nə deməkdir? #fili sözünün izahı #fili sözünün yazılışı #fili necə yazılır? #fili sözünün düzgün yazılışı #fili leksik mənası #fili sözünün sinonimi #fili sözünün yaxın mənalı sözlər #fili sözünün əks mənası #fili sözünün etimologiyası #fili sözünün orfoqrafiyası #fili rusca #fili inglisça #fili fransızca #fili sözünün istifadəsi #sözlük