Baba Kuhi Bakuvi
Baba Kuhi Bakuvi (948, Şiraz – 1037, Şiraz) — Azərbaycan da doğulmuş məşhur şair və alim. X-XI əsrin səyyahı, tədqiqatçısı, mühəndisi.
== Həyatı ==
Bakıdan çox-çox uzaqlarda, Şiraz şəhərində yerli əhalinin və çoxsaylı zəvvarların ziyarətgahına çevrilmiş bir məzar var. Bu məzar barədə çoxlu rəvayətlər danışırlar. Həmin rəvayətlərdən birində deyilir ki, Şərqin dahi sənətkarı, böyük İran şairi Hafiz Şirazi öz poetik vergisini bircə gecə bu məzarın yanında dua oxuyandan sonra qazanmışdır. Başqa bir rəvayətə görə, Şirvanşahlardan birinin qızı öz mərhum sevgilisinə yaxın olmaq, onun qəbrinə və bütün müsəlman aləmindən ziyarətinə gələnlərə qulluq eləmək məqsədilə buraya gəlmiş öləndə isə onun yanında dəfn olunmuşdur. Şirvanlı Baba Kuhi Bakuvi sağlığında belə böyük hörmət-izzət qazanmış və ölümündən sonrakı min il ərzində də daim dərin rəqbətlə xatırlanan şəxslərdəndir. Yeni dövrün mənbələrində ilk dəfə onun adına Abbasqulu ağa Bakıxanovun "Gülüstani-İrəm" əsərində rast gəlirik: "Tarixçilərin dediyinə görə, Şeyx Əbu Abdulla Əli bin Məhəmməd Bakılı həm dünyəvi, həm də ruhani elmlər sahəsində seçilirdi. O, uşaqlıq illərindən dövrünün ən görkəmli alimlərindən şeyx Abdulla Xəfifdən, şeyx Əbül-Qasım Quşeyridən və başqalarından dərs almış, məşhur şeyx Əbu Səid Əbül -Xeyrlə elmi mübahisəyə girişmiş və onun biliyini yüksək qiymətləndirən şeyx Əbül-Abbas Nəhavəndi ilə uzun müddət əlaqə saxlamışdır. Ömrünün son illərində o, xəlvətə çəkilərək, Şiraz yaxınlığında bir mağarada yaşamış, Şərqin ən savadlı alimləri burada onun ziyarətinə gəlmişlər.
Baba Kuhi Bakuvi məscidi
== Tapılması ==
1990-1993-cü illər Qız qalasının ətrаfındаkı dini kompleksin daha dəqıq öyrənilməsi məqsədilə аrxeolоq F.İbrаhimоv tərəfindən qаzıntı işləri аpаrılmış və qаlаnın şimаlındа IX əsrə aid edilən məscid аşkаr оlunmuşdur.
Bu ərаzidə 1998-ci ildə аpаrılаn qısаmüddətli аrxeоlоji qаzıntılаr 2 оtаğın da vаrlığını аşkаr etmişdir. Bunlаrdаn böyük оtаğın döşəməsində qаzıntı dаvаm edilən zаmаn qərb divаrının cənub-qərb küncünə yахın hissədə üstü tаğ fоrmаlı tахcа içərisində yerləşdirilmiş mehrаb аşkаr оlundu.
== Haqqında ==
Mehrаbın üstündə iki kəlmədən ibаrət qədim ərəb əlifbаsı ilə kufi xətli yаzı vаr. Həmin yаzını epiqrafçı alim Məşədiхаnım Nemət охumuşdur. Yаzının məzmunu belədir: "Hаkimiyyət Аllаhа məxsusdur". Tədqiqatçılar müqаyisəli təhlilə və xətt xüsusiyyətinə görə bu yаzını VIII-IX əsrə аid edir.
Məscid, оnunlа yаnаşı tikilmiş оtаqlаr və sırаtаğlı аbidə оnlаrın vаhid kоmpleksə dахil оlduğu ehtimаlını yаrаdır. Şəhərin kаrvаn-ticаrət yоlu üzərində yerləşdiyini nəzərə аlıb bu ərаzidə хаnəgаhın оlduğu ehtimаlını dа söyləmək olar. Tаrixçi-аrxeоlоq F.İbrаhimоv bu məscidin, оnun tikildiyi dövrdə yаşаmış görkəmli ruhаni аlim və din хаdimi, əslən bаkılı оlаn Baba Kuhi Bakuvinin məscidi оlduğunu ehtimаl edir.
Hüseynabad (Kuhin)
Hüseynabad (fars. حسين اباد) — İranın Qəzvin ostanının eyniadlı şəhristanının Kuhin bəxşinin ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı ildə əldə edilən məlumatına görə, kənddə 944 nəfər yaşayır (241 ailə).
Kuhin
Kuhin (azərb. Köhün Gədiyi, کؤهون گَدیگی) - İranın Qəzvin ostanının Qəzvin şəhristanının Kuhin bəxşində şəhər və bu bəxşin mərkəzidir.
2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 1,398 nəfər və 388 ailədən ibarət idi.
Əhalisi azərbaycan türklərindən ibarətdir və azərbaycan türkcəsində danışırlar.
Kuhin bəxşi
Kuhin bəxşi (fars. بخش کوهین; az.-əski. کوهین بؤلومو) — İranın Qəzvin ostanının Qəzvin şəhristanının ərazisinə daxil olan bəxş.
Kuhistan
Kuhistan (fars. قهستان, "dağlıq ölkə") — İranda təbii vilayət. Dəşti-Kəvir və Dəşt-i Lut səhraları arasında yerləşir. Səthi geniş çökəkliklərlə parçalanmış bir sıra meridional silsilələrdən ibarətdir. Silsilələrin hündürlüyü 1,500–2,000 metr, bəzi zirvələrin hündürlüyü 2,500 metrdən çoxdur. Buradakı Murkum dağı 2,839 metrdir. Kəskin kontinental səhra iqlimi var. Yayı isti, quru, qışı sərindir. İllik yağıntı 200 mm-dən azdır. Daşlı, qumlu və şoran səhra landşaftına malikdir.
Kuhistan-e Haviq (Talış)
Kuhistan-e Haviq (fars. كوهستان حويق) — İranın Gilan ostanının Talış şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 275 nəfər yaşayır (60 ailə).
Kuhistan (Talış)
Kuhistan (fars. كوهستان) — İranın Gilan ostanının Talış şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 181 nəfər yaşayır (38 ailə).
Kuhistan (dəqiqləşdirmə)
Kuhistan — İranda təbii vilayət.
Kuhistan (Talış) — İranın Gilan ostanının Talış şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
Kuhistan-e Haviq (Talış) — İranın Gilan ostanının Talış şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
Kuhistan dili
Kuhistan dili — Pakistanın Hayber-Paxtunxva vilayətində, Kuhistan rayonunda danışılan dil. Hind-Avropa dillərinin Dard qoluna mənsubdur.
Dilin təsnifatı mübahisəlidir. Bəziləri bunu müstəqil dil kimi təsnif edir, bəziləri isə Şin dilinin dialekti hesab edirlər. Kuhistan dili əsasən Pakistanda, qismən də Hindistanda danışılır. Bu, kuhistanlıların ana dilidir. Adın tərcüməsi "dağ insanları"dır.
Kuhistanlılar
Kuhistanlılar — Pakistanın şimalında, bir qismi Hindistanda yaşayan tayfaların ümumi adı. Ümumi sayı 130 minə yaxındır. Dard dillərinə mənsub Kuhistan dilinin müxtəlif şivələrində danışırlar. Dindarları müsəlmandır. Aralarında qəbilə-tayfa münasibətləri qalmaqdadır.
Kuhistanəq (Miyanə)
Kuhistanəq (fars. كوهستانق) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Miyanə şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 110 nəfər yaşayır (32 ailə).
