* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
1 is. Süd, yun, ət verən buynuzlu ev heyvanı. Keçi əti. Keçi südü. Keçi balası (çəpiş). Anqara keçisi (çox zərif yunlu keçi cinsi). – Keçinin əcəli çatanda çobanın çomağına sürtünər. (Ata. sözü). Necə bulandırıb keçi bu çayı? Keçi aşağıda, qurd yuxarıda! B.Vahabzadə. // məc. Çox dəcəl, oynaq uşaq haqqında. □ Keçi kimi – keçinin hərəkətlərinə təşbeh. [Səkinə Pərşana:] Gəl, gəl, gedək gəlinimizə çığırtmadanzaddan bişirək, görsün ki, ağlamaqdan, keçi kimi o yan-bu yana tullanmaqdan başqa bir şey də əlindən gəlir. M.İbrahimov. [Tükəzban xala Zeynəbə:] Sənin əlindən çal-çəpər də qalmadı. Keçi kimi, hara gəldi dırmaşırsan. Ayaq basmadığın yer yoxdur. İ.Şıxlı. ◊ Keçini bostana buraxmaq zar. – bir adamı böyük zərər yetirə biləcəyi yerə buraxmaq.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / keçi1 Mənbələrdə əkçi, ekçi kimi də işlədilib. Güman edirəm ki, kiçi (kiçik sözünün qədim törəmə köküdür) kəlməsi ilə bağlıdır. Maral, inək və s. ilə müqayisədə kiçik olması onun keçi adlandırılmasına səbəb ola bilər. Rus dilindəki коза sözü də “keçi”nin dəyişmiş formasıdır. B. Munkaçi sözü təqlidlə bağlayır(bu, daha inandırıcıdır), H. Poppe isə monqol dilinə mənsub olması haqqında mülahizə söyləyir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti / keçi2 I сущ. 1. коза: 1) домашнее рогатое живачное сем. полорогих, дающее молоко, шерсть 2) самка козла 3) шутл. о резвой, бойкой девочке 2. козел: самец козы 2) обычно. мн. ч. keçilər козлы (род парнокопытных млекопитающих, обитающих главным образом в горах). Buruqbuynuz keçi винторогий козел, зоол. dağ keçisi горный козел, Mərkəzi Asiya keçisi центральноазиатский козел 4. спорт. козел (обитый кожей короткий брус на подставках для гимнастических упражнений) II прил. 1. козлиный. Keçi dərisi козлиная шкура 2. козий. Keçi yunu козья шерсть, keçi südü козье молоко, keçi piyi козье сало, keçi tiftiyi козий пух, keçi damı козлятник, keçi əti козлятина, keçi söyüdü бот. ракита, бредина, козья ива ◊ keçi kimi как коза; keçi kimi tərs упрямая как коза; keçinin buynuzu çatlayır о трескучем морозе; keçi ağaca çıxanda когда рак на горе свистнет; keçini bostana buraxmaq пустить козла в огород; keçiləri sudan keçirtmək выйти сухим из воды; keçinin əcəli çatıb палка плачет по ком; keçi qiymətinə satmaq kimi дешево продать, предать кого; keçi subulandırması eləmək придираться из-за пустяка к кому-л.
Azərbaycanca-rusca lüğət / keçi1 I. i. goat; (erkəyi) he-goat, billy-goat; (dişisi) she-goat, nanny-goat; ◊ ~ni bostana buraxmaq ≅ to set* the wolf to keep the sheep; ◊ Keçi suyu bulandırdı ≅ Find quarrel in a straw II. s. goat, goat’s; ~ südü goat’s milk; ~ əti goat’s meat; ~ dərisi goat’s skin; ~ balası kid
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / keçi1 is. 1) chèvre f ; bique f ; bouc m ; chevrette f ◊ ~ni bostana buraxmaq enfermer le loup dans la bergerie ; 2) sif. de chèvre, de bouc ; ~ balası chevreau m, bicot m, cabri m
Azərbaycanca-fransızca lüğət / keçi1 сущ. 1. цӀегь; buynuzsuz keçi кабач цӀегь; // цӀегьрен; keçi südü цӀегьрен нек; keçi piyi цӀегьрен пи, кьачӀур; 2. пер. гзаф надинж, санал акъваз тийир, жадал (аял); // keçi kimi цӀегь хьтин, цӀегь хьиз, цӀегьре хьиз (цӀегьрен гьерекатриз тешпигь); ** keçini bostana buraxmaq зар. цӀегь салаз ахъаюн (са кас чӀехи зарар гуз жедай чкадиз ахъаюн).
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / keçi