Eyva Maks
Amanda Eyva Koci (16 fevral 1994, Miluoki, Viskonsin) — Eyva Maks kimi tanınan amerikan-alban musiqiçi və müğənni-mahnı müəllifi.
2020-ci ilin sentyabrında Böyük Britaniya Albomları Chart -da ikinci, ABŞ Billboard 200 -də isə 27-ci yerdə qərarlaşan Heaven and Hell (Cənnət və Cəhənnəm) adlı debüt studiya albomu çıxardı. 2023-cü ilin yanvarında musiqiçinin ikinci debüt studiya albomu Diamonds and Dancefloors (Almazlar və Rəqs zalları) çıxdı.
== Həyatı və musiqiçinin karyerası ==
=== 1994-2012: Erkən illəri ===
Amanda Koçi kimi doğulan musiqiçi 16 fevral 1994-cü ildə Miluoki, Viskonsində dünyaya gəlmişdir. Maksın valideynləri albandırlar. Maksın özündən 7 yaş böyük qardaşı da var. Maks uşağlıq dövrü boyunca ailəsinin pul qazanmaqla bağlı olan çətinliklərini görmüşdür. Onun valideynləri ingilis dili bilmədiklərinə baxmayaraq, 3 işdə birdən işləməyə çalışırdılar. Maksın anası opera müğənnisi, atası isə pianoçudur.
Maks ailəsi ilə birlikdə 8 yaşında olanda Virciniyaya köçmüşdür.
Maks Abraham
Maks Abraham (alm. Max Abraham; 26 mart 1875[…], Qdansk, Prussiya – 16 noyabr 1922[…], Münxen) — yəhudi əsilli Almaniya nəzəri fiziki.
1897-ci ildə Berlin Universitetini bitirmiş və burada Maks Plankın köməkçisi kimi çalışmışdır. Riyazi fizika, elektrodinamika, elektron nəzəriyyə, cazibə nəzəriyyəsi sahəsində əsas əsərlər yazmışdır. 1902–1903-cü illərdə elektronun quruluşu haqqında ilk fərziyyəni irəli sürmüşdür. Elektron impuls anlayışını təqdim etmiş, elektronun elektromaqnit kütləsinin sürətdən asılılığının düsturunu vermişdir. O, 1912-ci ildə Nyutonun nəzəriyyəsini ümumiləşdirən, lakin Eynşteynin cazibə və ətalət qüvvələrinin ekvivalentliyi prinsipini nəzərə almayan cazibə qüvvəsi nəzəriyyəsini irəli sürmüşdür.
== Əlavə ədəbiyyat ==
Храмов Ю. А. Абрагам, Макс // Физики : Биографический справочник / Под ред. А. И. Ахиезера. — Изд.
Maks Amini
Maks Amini (ing. Max Amini; fars. مکس امینی; 23 sentyabr 1977, Tuson, Arizona) — ABŞ komediyaçısı.
== Həyatı ==
Atası İranın İsfahan şəhərindən olan fars, anası isə Təbriz azərbaycanlısıdır.
Maks Barskih
Nikolay Mikolayeviç Bortnik (ukr. Микола Миколайович Бортник; 8 mart 1990, Xerson) — daha çox səhnə adı Maks Barskih (ukr. Макс Барських) və alter-eqo Mikolay ilə tanınan ukraynalı müğənni və bəstəkar. O, Ukraynanın Xerson şəhərində böyüyüb, təhsilini başa vurduqdan sonra Kiyevə köçüb. O, altı studiya albomu, bir kompilyasiya albomu və EP buraxdı.
== Həyatı ==
Maks Barskix 8 mart 1990-cı ildə Xerson şəhərində anadan olmuşdur. Məktəbi bitirdikdən sonra Kiyevə köçüb, orada estrada və sirk sənətinin Kiyev Bələdiyyə Akademiyasına daxil olur (ixtisaslaşma "pop vokal").
== Karyera ==
2008-ci ildə "Фабрика зiрок-2", adlı layihənin kastinqi başlayır (prodüseri Nataliya Mogilyovskaya idi). Layihədə o iki mahnı yazır: "Аномалия" və "Незнакомка". Layihəni öz arzusu ilə tərk eləyir.
Maks Barskix
Nikolay Mikolayeviç Bortnik (ukr. Микола Миколайович Бортник; 8 mart 1990, Xerson) — daha çox səhnə adı Maks Barskih (ukr. Макс Барських) və alter-eqo Mikolay ilə tanınan ukraynalı müğənni və bəstəkar. O, Ukraynanın Xerson şəhərində böyüyüb, təhsilini başa vurduqdan sonra Kiyevə köçüb. O, altı studiya albomu, bir kompilyasiya albomu və EP buraxdı.
== Həyatı ==
Maks Barskix 8 mart 1990-cı ildə Xerson şəhərində anadan olmuşdur. Məktəbi bitirdikdən sonra Kiyevə köçüb, orada estrada və sirk sənətinin Kiyev Bələdiyyə Akademiyasına daxil olur (ixtisaslaşma "pop vokal").
== Karyera ==
2008-ci ildə "Фабрика зiрок-2", adlı layihənin kastinqi başlayır (prodüseri Nataliya Mogilyovskaya idi). Layihədə o iki mahnı yazır: "Аномалия" və "Незнакомка". Layihəni öz arzusu ilə tərk eləyir.
Maks Bekman
Maks Bekman (alm. Max Beckmann; 12 fevral 1884, Leypsiq — 27 dekabr 1950, Nyu-York) — alman rəssamı, XX əsrin ortalarına qədər ən məşhur portret ustalarından biri.
== Həyatı ==
Veymarda şəkil çəkərək Berlinə köçən Maks Bekman Birinci Dünya müharibəsi zamanı xəstəxanada işləmişdir. O, mistika və fəlsəfə ilə maraqlanmışdır. Bir sənətkar kimi tanındığı illər - Veymar Respublikası dövrüdür. 1927-ci ildə Düsseldorf şəhərində Alman sənətkarlığı nominasiyası və Qızıl Medalı kateqoriyasında fəxri imperial mükafatını almışdır. 1925-ci ildən Stadelev İncəsənət İnstitutunda dərs demişdir. 1933-cü ildə faşist hakimiyyətinin təlimindən çıxarıldı, 500-dən çox rəsm əsəri Almaniyanın muzeylərindən çıxarıldı, işləri degenerat incəsənət nümunələri kimi sıralandı. Sənətkar və həyat yoldaşı 1937-ci ildə Amsterdama köçmüşdü, ancaq natsistlər burada da onu rahat buraxmadılar: 1944-cü ildə səfərbərlikdən qaçdıqdan sonra infarkt keçirdi. Yalnız 1947-ci ildə Bekkman və həyat yoldaşı okeanı keçə bildi.
Maks Blek
Maks Blek (24 fevral 1909[…], Bakı, Rusiya imperiyası – 27 avqust 1988[…], İtaka[d], Nyu-York ştatı) — ingilis-amerikan filosofu, XX əsr analitik fəlsəfəsinin öncül şəxslərindən biri. Analitik fəlsəfə, dil fəlsəfəsi, incəsənət və riyaziyyat fəlsəfəsi sahələrindəki işləri ilə tanınır.
== Həyatı ==
1909-cu ildə Bakıda yəhudi mülkədar ailəsində anadan olub. Blek (Black) onun "ingilisdilli" soyadıdır, əsl soyadı "Çernıy" olub. Atası Lyonel Çernıy varlı bir iş adamı idi. 1903-cü ildə Sankt Peterburqda dərc edilən "Sion müdriklərinin protokolları" adlı mətnlər toplusu bütün Rusiyada, eləcə də Azərbaycanda antisemitizm hissləri yaymışdı. Bundan qorxan Lyonel Çernıy ailəsi (xanımı Sofiya Divinska, oğulları Maks, Moisey (Mişa), Samuel (Sem) və qızı Rivka (Betti)) ilə əvvəl Parisə, sonra isə Böyük Britaniyaya köçdü və "Black" soyadını qəbul etdi.
== Təhsili ==
Kembric Universitetinə qəbul oldu və orda Bertran Rassel və Lüdviq Vitqenşteyndən dərs aldı. Məhz bu dövrdə onda riyaziyyat fəlsəfəsinə maraq oyandı. 1930-cu ildə məzun olmuş və Göttingendə 1 il təqaüdlə oxumaq imkanı qazanmışdır.
Maks Born
Maks Born (alm. Max Born; 11 dekabr 1882[…], Vrotslav, Prussiya, Almaniya imperiyası[…] – 5 yanvar 1970[…], Göttingen, Aşağı Saksoniya) — alman nəzəri fiziki və riyaziyyatçısı, kvant mexanikasının banilərindən biri. Fizika üzrə Nobel mükafatı (1954) luareatı. Dünyanın bir neçə elmi cəmiyyətinin üzvü, o cümlədən SSRİ Elmlər Akademiyasının xarici üzvü (1934).
Born kvant nəzəriyyəsində fundamental nəticələrin müəllifidir: o, matris mexanikasının yaradıcılarından biri olmuş, Şredinger dalğa funksiyasının ehtimal olunan bir şərhini təklif etmiş və dağılma kvant nəzəriyyəsinə (Born yaxınlaşması) və digər elmi fənlərə əhəmiyyətli töhfələr vermişdir. Kristal qəfəsləri dinamikası, bərk maddələrin, maye və qazların termodinamikası və kinetik nəzəriyyəsi, nisbilik nəzəriyyəsi və elastiklik nəzəriyyəsi məsələləri ilə məşğul olmuşdur. Kvant mexanikasının fikirlərini elmin müxtəlif sahələrindən (atomların və molekulların quruluşu, bərk vəziyyət fizikası və başqaları) verilən suallara tətbiq etmiş və xətti olmayan elektrodinamikanın (Born — İnfeld nəzəriyyəsi) qurulmasına cəhd etmişdir. Göttingen və Edinburqda Born böyük elmi məktəblər yaratmış və elmin fəlsəfi və sosial problemlərinə dair nəşrlər nəşr etmişdir. İkinci Dünya Müharibəsindən sonra sülh uğrunda elm adamları hərəkatının yaradıcılardan və fəal iştirakçılardan biri oldu.
Maks Brod
Maks Brod alman dilli yəhudi yazıçısı, tərcüməçisi və bəstəkarı olmuşdur. Onun yaratdığı ədəbi əsərlər böyük əhəmiyyət kəsb etməsə də, Frans Kafka və bəstəkar Leos Yanaçekin işlərinin geniş yayılmasında gördüyü işlərə böyük qiymət verilmişdir.
== Həyatı ==
Maks Brod 1884cü ildə alman dilində danışan yəhudi ailəsində anadan olmuşdur. O Praqada yerləşən Karla-Ferdinand univeristetini bitirir. 1912-ci ildə sionizmə qurşanr, sonralar 1918-ci ildən "Yəhudi milli şurası"nın viçeprezidenti seçilir. 1902-ci ildə o Franç Kafka ilə tanış olur və onunla dostlaşır. Kafkanın sağlığında onun əsərlərinin çap olunmasında Brodun rolu böyük olmuşdur. Kafkanın vəfatından sonra onun əlyazmalarını çap etdiri və Kafkanın tərcümeyi halı haqqında kitab yazır. 1939-cu ildə həyat yoldaşı ilə birlikdə Fələstinə köçür. Habima teatrı üçün əsərlər yazır.
Maks Bröske
Maks Bröske (alm. Max Bröske; d. 25 iyul 1882, Köniqsberq - ö. ?) — 1912 Yay Olimpiya Oyunlarında Almaniya İmperiyasını təmsil etmiş alman avarçəkən. Avarçəkən kimi kişilərin səkkizlik avarçəkmə idmanı üzrə Almaniya İmperiyasına bürünc medal qazandırmışdır.
Maks Den
Maks Den (ing. Max Dehn; 1878 – 1952) — Alman riyaziyyatçısıdır; eyni böyüklükdə çoxüzlülər haqqında Hilbertin 3-cü problemini həll etmişdir.
Maks Eyve
Maks Eyve (d. 20 may 1901-ci il — 26 noyabr 1981-ci il) — Hollandiya şahmatçısı və riyaziyyatçısı, şahmat üzrə beşinci dünya çempionu (1935-1937), beynəlxalq qrosmeyster (1950). M.Eyve Aleksandr Alexina qarşı oyunda qalib gələrək dünya çempionu olub.
1970-ci ildə Eyve FİDE-nin prezidenti seçilib və həmin vəzifədə bir müddət işləyib (1970-1978).
== Şahmat karyerası ==
Eyve təhsildə olduğu kimi, şahmatda da yaşıdlarını qabaqlayıb. 1913-cü ildə 12 yaşlı Maks Amsterdam şahmat klubunun üzvü olaraq turnirlərdə iştirak etməyə başladı. Bu klubda o, müharibəyə görə Hollandiyaya keçən görkəmli şahmatçılarla tanış olur. Bu tanışlıq onun istedadının inkişafında böyük rol oynayır.
1918-ci ildə məktəbi bitirdikdən sonra Eyve Amsterdam univeristetinin riyaziyyat fakültəsinə daxil olur. Tezliklə o, Hollandiyanın ən güclü şahmatçılarından biri olur.
Maks Ferstappen
Maks Ferstappen (nid. Max Emilian Verstappen; 30 sentyabr 1997) — Niderlandlı yarış sürücüsü, Formula-1 pilotu, Formula 3 masters (2014) çempionudur. Keçmiş Formula 1 pilotu Yos Ferstappenin oğludur.
Maks Fürbringer
Maks Fürbringer (alm. Max Carl Anton Fürbringer;30 yanvar 1846, Vittenberq – 6 mart 1920, Heydelberq, Baden Respublikası[d]) — Alman anatomu və ornitoloqu. Həkim Paul Fürbringerin (1849—1930) qardaşı.
== İşləri ==
«Die Knochen und Muskeln d. Extremitäten bei den schlangenähnlichen Sauriern» (Leypsiq, 1870);
«Zur vergleichenden Anatomie des Brustschulterapparats und der Schultermuskeln» (I—V hissələr, Leypsiq və Yena, 1873—1901);
«Zur Kenntnis der Kehlkopfmuskulatur» (Yena, 1875);
«Zur Entwickelung der Amphibienniere» (Heydelberq, 1877);
«Zur vergleichenden Anatomie und Entwicklungsgeschichte der Excretionsorgane der Vertebraten» (Leypsiq, 1878);
«Zur Lehre von den Umbildungen des Nervenplexus» (Leypsiq, 1879);
«Untersuchungen zur Morphologie und Systematik der Vögel» (I, II h., Amsterdam və Yena, 1888);
«Ueber die spinooccipitalen Nerven der Selachier und Holocephalen und ihre vergleichende Morphologie» (Leypsiq, 1897);
«Beitrag zur Systematik u. Genealogie d. Reptilien» (Yena, 1900).
Maks Koçetov
Maksim Koçetov (d.26 iyun 1985, Bakı) azərbaycan doom/death metal qrupu 3,14...-ün həm basçısı həm də vokalçısıdır.
2002-ci ildə Emin Kərimovla birlikdə 3,14... qrupunun əsasını qoymuşdur.
Maks Plank
Maks Karl Ernst Plank (alm. Max Karl Ernst Ludwig Planck; 23 aprel 1858[…], Kil, Holşteyn-Qlükştadt, Almaniya ittifaqı – 4 oktyabr 1947[…], Göttingen, İşğal Almaniyası) — görkəmli alman fiziki, Fizika üzrə Nobel mükafatı laureatı (1918).
Kvant nəzəriyyəsinin banisi kimi XX əsrin əvvəllərindən fizika elminin inkişafı istiqamətini müəyyənləşdirmişdir.
== Həyatı ==
Maks Plank övladlarının tərbiyə və fərdi inkişafına həddindən artıq diqqət göstərən prusiyyalı alim və hüqüqşünaslar ailəsində dünyaya gəlmişdir. Münhendə gimnaziyada oxuduğu illərdə bir çox fənnlərdə qeyri-adi istedad və yüksək əməksevərlik nümayiş etdirir. Fizik olmaq qərarına gəlməsi də bu səbəbdən asan olmamışdır. Plankı fəlsəfə və musiqi də maraqlandırıdı. Fizikanı isə Berlin və Münhendə oxumuşdur.
== Elmi fəaliyyəti ==
Dissertasiyasını müdafiə etdikdən sonra 1885-ci ildən 1889-cu ilə qədər Kildə, 1889–1926-cı illər aralığında isə Berlində dərs demişdir. 1930-cu ildən 1937-ci ilə qədər isə Kayzer Vilhelm adına fizika cəmiyyətinə (hal-hazırda isə alimin öz adını daşıyır) rəhbərlik etmişdir.
Maks Rimelt
Maks Rimelt (alm. Max Riemelt; * 7 yanvar 1984 - Şərqi Berlin) - Almaniyalı kino aktyor.
== Bioqrafiya ==
Maks Rimelt Berlin şəhərində anadan olub və indiyə kimi öz doğma şəhərində yaşayır. Onun bir qızı var.
Maks heç bir teatr məktəbində təhsil almayıb. Buna baxmayaraq, o özünün ilk aktyorluq fəaliyyətini hələ 11 yaşında, oxuduğu məktəbin teatr dərnəyində həyata keçirmiş və orada bir çox tamaşalarda iştirak etmişdi. Geniş tamaşaçı auditoriyasına Maks Rimeltin adı 1998-ci ilin Milad bayramı günü təqdim olunan "İki tənha məşhur" adlı miniserialın təqdimatından sonra tanınmışdı. Serialın ardınca Maks tezliklə 50-dən artıq fərqli film və televiziya proyektlərində iştirak etməyə dəvət almışdı. Çəkilişlə parallel olaraq Maks uğurla təhsili davam etməyi özünə məqsəd qoymuşdu. 2007-ci ildə o aktyor peşəsində tam iş saatını götürərək, hərbi xidmətdən imtina etmiş və bundan sonra məktəb təhsilini tamamilə dayandırmağı qərara almışdı.
Maks Teqmark
Maks Erik Teqmark (5 may 1967, Stokholm) — İsveç mənşəli amerikalı kosmoloq. Teqmark, Massaçusets Texnologiya İnstitutunda professor və Foundational Questions Institute-da alim olaraq işləyir.
== Həyatı ==
=== İlk illər ===
Teqmark; Karin Teqmark və Harold S. Şapironun oğlu olaraq İsveçdə dünyaya gəlib. Stokholmda yerləşən Kraliyyət Texniki Universitetinə qəbul oldu və doktoranturasını Berkli Kaliforniya Universitetində aldı. Pensilvaniya Universitetində bir müddət işlədikdən sonra hələ də təhsil üzvü olduğu Massaçusets Texnologiya İnstitutuna gəldi.
=== Karyerası ===
İşlərində kosmologiyaya fokuslanan Teqmark, 200-dən çox məqalə dərc etmişdir və bunların 9-na 500 dəfədən artıq istinad edilmişdir. İnformasiya nəzəriyyəsi çərçivəsində məlumat təhlil vasitələri inkişaf etdirmiş və bunu COBE, QMAP və WMAP kimi kosmik mikrodalğa arxa plan şüalanması təcrübələrində istifadə etmişdir. Teqmark həmçinin "riyazi olaraq var olan hər şey fiziki olaraq da vardır" əsası ilə ortaya atdığı "hər şeyin yekun nəzəriyyəsi"ni də formalaşdırmışdır. Bu sadə nəzəriyyəyə görə öz fərqindəlik bazasını saxlayacaq qədər mürəkkəb olan strukturlarda, bu öz fərqindəlik strukturları özlərini subyektiv olaraq "real" fiziki dünyada varlarmış kimi qəbul edərlər. Bu fikir "riyazi kainat fərziyyəsi" olaraq adlandırılmışdır.
Maks Teyler
Maks Teyler (ing. Max Theiler; 30 yanvar 1899[…], Pretoriya – 11 avqust 1972[…], Nyu-Heyven, Konnektikut) — amerikan bioloqu, 1951-ci ildə sarı qızdırmaya qarşı peyvənd kəşf etdiyinə görə Nobel mükafatına layiq görülüb. Nobel mükafatı tarixində hələ ki virus peyvəndinə görə mükafatlandırılmış yeganə alimdir.
== Həyatı ==
Maks Teiler 30 yanvar 1899-cu ildə Cənubi Afrikanın paytaxtı Pretoriya şəhərində dörduşaqlı ailədə anadan olub. Onun atası tanınmış isveçrəli baytar alim idi. Maks əvvəlcə yerli məktəblərə gedir, sonra isə Rouds Universitetinin Kollecinə və 1916–1918-ci illərdə Keyptaun Universitetinin tibbi fakültəsində oxuyur. Ardından İngiltərədə St. Tomas Hospitalına və Londonun Tropik Təbabət Məktəbinə oxumağa gedir, və 1922-ci ildə tibbi diplomunu qazanır. Eyni ildə Terapevtlərin və Cərrahların Kral Kolleclərinin diplomantı olur.
1922-ci ildə Harvard Tibbi Məktəbinin (Boston, Massaçusets) Tropik Təbabət fakültəsinə assistent, sonra isə təlimatçı kimi təyin olunur.
Maks Tilke
Maks Tilke (6 fevral 1869, Vrotslav, Sileziya[d] – 2 avqust 1942, Berlin) — Almaniya rəssamı və etnoqrafı. 1912–1913-cü illərdə Qafqaza səyahət etmişdir. O, yerli xalqların milli geyimləri haqqında məlumat verən çox sayda rəsm əsərinin müəllifidir.
== Əsərləri ==
Tilke, Max Karl. “Orientalische Kostüme in Schnitt und Farbe.” Berlin: E. Wasmuth, 1922.
Tilke, Max Karl. indiana.edu “Oriental Costumes Their Designs and Colors.” Berlin: E. Wasmuth, 1922.
Tilke, Max Karl. “National Costumes from East Europe, Africa and Asia.” New York, Hastings House, 1978.
Tilke, Max Karl.
Maks Vasmer
Maks Vasmer (28 fevral 1886, Sankt-Peterburq – 30 noyabr 1962[…], Qərbi Berlin) — alman filoloq-slavyanşünası və balkanşünası, SSRİ Elmlər Akademiyasının əcnəbi müxbir üzvü.
1907–08-ci illərdə Yunanıstanda yunan dialektlərini və alban dilini araşdırmışdır. 1908–10-cu illərdə Krakov və Vyana universitetlərində təhsilini davam etdirmişdir. Bir sıra təhsil müəssisəsində dərs demiş, o cümlədən Ali qadın (Bestujev) kurslarının (1912), Saratov (1917–18), Tartu (1918–21), Leypsiq (1921–25), Berlin (1925–45), Stokholm (1947–49) universitetlərinin, Qərbi Berlində Azad universitetinin professoru olmuşdur.
Slavyanların digər xalqlarla dil əlaqələrinə, slavyan, Baltika, İran, fin-uqor xalqlarının Şərqi Avropada məskunlaşması tarixinə, Şərqi Avropa antroponimiya və toponimiyasına, slavyan dillərinin alban dili və digər dillərə təsirinə dair əsərlərin müəllifidir.
Maks Veber
Maks Veber (alm. Max Weber; 21 aprel 1864[…], Erfurt, Saksoniya[d], Prussiya – 14 iyun 1920[…], Münxen, Veymar Respublikası) — alman sosioloqu, tarixçisi. Maks Veberin ən böyük və populyarlıq qazanmış əsərləri "Protestant işçi etikası" və "Kapitalizm ruhu və iqtisadiyyat və cəmiyyət", həmçinin sosioloji metodologiya, idarəçilik və din haqqındakı olan işləridir. Bütün bu işlərinin nəticəsi olaraq Maks Veber sosiologiya və sosial elmlərin inkişafında müstəsna xidmətlər göstərib və buna görə də Karl Marks və Emil Durkhaym ilə birgə sosial elmlərin təməlini qoyan şəxslərdən biri sayılır.
== Həyatı ==
Cəmiyyət haqqında müasir elmlər içərisində alman mütəfəkkiri Maks Veberin (1864- 1920) ideyaları geniş surətdə yayılmışdır. Onun fikrincə, hansı prinsiplərə əsaslanmasından asılı olmayaraq heç bir konsepsiya gələcəyimizi əvvəlcədən bildirməyə, yaxud proqnozlar verməyə qadir deyildir. Toplanmış empirik materialı ümumiləşdirmək və dünya tarixini izah etmək üçün Veber ideal tiplər adlanan konsepsiyanı işləyib hazırlamışdır. Həmin konsepsiya bəşər sivilizasiya tarixinin müxtəlif dövrlərinin modelini, yaxud sxemini vermək üçün əlverişli sayılır. Ona müvafiq olaraq bəşəriyyət tarixində bu cür dövrlər, antik biliklər, feodalizm və kapitalizm kimi başa düşülən ənənəvi cəmiyyətlər özünə determinə edilən əsas, yaxud ikinci dərəcəli prinsiplərə obyektiv olaraq daxil etmir. Onlar öz adlarını sırf şərti olaraq, ancaq praktiki məqsədlər üçün tarixin sxematik tipləşdirilməsi məqsədi xatirinə daşımışdır.
Maks Şeler
Maks Şeler (22 avqust 1874[…], Münxen – 19 may 1928[…], Frankfurt-Mayn, Prussiya[d]) — alman filosofu, fəlsəfi antropologiyanın banilərindən biri.
Maks Şeler insanın mahiyyətini izah edən təlimləri beş növə ayırmışdır: 1) Avropa-xristian doktrinası; 2) antik yunan; 3) naturalist; 4) dekadans nəzəriyyəsi; 5) fövqəlinsan konsepsiyası.
== Həyatı ==
Maks (Ferdinand) Şeler Almaniyada Münhen şəhərində ortodoks yəhudi (atası Protestantlığı qəbul etmiş yəhudi) ailəsində anadan olmuşdur . 1894-cü ildə Münhendə Universitet dərsləri başladı lakin 1895-ci ildə təhsilini Berlində davam etdirdi . hərçənd ki , O Tibb təhsili almaq üçün Berlin Universitetinə müraciət etmişdir və İlk növbədə fəlsəfə və sosialogiyanı öyrənir , ən çox V. Diltey , G. Zimmelin mühazirələrini dinləmişdir. O, Yena Universitetində 1897-ci ildə doktorluq dərəcəsi aldı və 1899-cu ildə isə professor oldu. Şeler 1901-ci ildə Husserl ilə bir yığıncaqda görüşür və 1 ildən sonra Husserl in "Məntiqi Tədqiqatlar " əsərini oxuyur . Bu əsərin təsiri ilə Şeler ömrünün qalan hissəsini Fenomenologiyanın inkişafına həsr etmişdir. Şeler 2 cilddə "Etikada Formalizm və Maddi Dəyər
Etikası" (1913–16) əsərini yazmışdır. Həmin əsərdə Şeler qeyd edirdi ki , dəyərlərin (bu anlayışı fəlsəfəyə Lotze gətirmişdir) Öz mövcüdluğu vardır.
Maks Şmelinq
Maksimilian Adolf Otto Ziqfrid Maks Şmellinq (Almanca tələffüz: [ˈʃmeːlɪŋ]; 28 sentyabr 1905[…] – 2 fevral 2005[…])– 1930-1932-ci illər aralığında ağır çəki üzrə boks yarışında dünya çempionu olmuş alman boksçu. Onun 1936 və 1938-ci illərdə amerikalı qaradərili boksçu Co Luislə olan qarşıdurması ümumdünya mədəni hadisələrdən birinə çevrilmişdir.
1924-cü ildə peşəkar karyerasına başlayan Şmelinq 1928-ci ildə ABŞ-a səfər etmişdir. Onun Conni Risko üzərində doqquzuncu raunddakı texniki nokautu sensasiyaya səbəb olmuşdur.
O, 1930-cu ildə rəqibi Cek Şarkinin diskvalifikasiyası nəticəsində ağırçəki üzrə olan boks yarışlarında dünya çempionu olmuşdur. Maks 1931-ci ildə Yunq Striblinqə texniki nokautla qalib gələrək tacını uğurla qoruya bilmişdir. 1932-ci ildə Şarki ilə revanş zamanı Maks 15-ci raunda verilən ziddiyyətli qərar səbəbindən məğlub olaraq dünya tacını itirmişdir.
1933-cü ildə Nyu-Yorkda yəhudi əsilli boksçu Maks Bayerlə baş tutmuş döyüşdə Maks nokauta düşmüş, oyunun hakimi görüşü məcburi olaraq 10-cu raundda saxlamalı olmuşdur.
1933-cü ildən başlayaraq Şmelinq Almaniyada “Ziqfrid” adlandırılmış və nasist propaqandası tərəfindən “Nasist marionet”inə çevrilmişdir. O, ideal ari irqi sahibinin təcəssümünə çevrilmişdir.
Maks Ştirner
Maks Ştirner (alm. Max Stirner), əsl adı Yohan Kaspar Şmidt; 25 oktyabr 1806[…], Bayroyt, Bavariya Krallığı – 26 iyun 1856[…] və ya 25 iyun 1856, Berlin) — alman filosofu olmuşdur. O əsasən ekzistensializmin, nihilizmin, postmoderizmin və anarxizmin ən əsas anarxo-individualizmin öndərlərindən biri olaraq görülür. Ştirnerin əsas əsəri Eqo və mülkiyyətdir. Bu əsər ilk dəfə 1845-ci ildə Leypsiqdə dərc olunub və həmin dövrdə müxtəlif nəşrlərilə tərcümələri günümüzə qədər nəşr olunur.
== Bioqrafiya ==
Maks Ştirner Bayroyt, Bavariada doğulmuşdur. Onun həyatı haqqında Şotlandiyada doğulan alman yazıçı Con Henri Mekkey 1898-ci ildə Almaniyada nəşr elətdirdiyi Maks Ştirnerin bioqrafiyası əsərində (Max Stirner – sein Leben und sein Werk) yazıb. Maks Ştirner nəfəs alətləri ustası olan atası Albert Christian Heinrich Schmidt (1769–1807) və əczaçı olan anası Sophia Elenora Reinlein'ın (1778–1839) tək övladı idi. Atası 19 aprel 1807-ci ildə 37 yaşında vərəmdən vəfat edib. Onun anası maddi çətinliklər səbəbindən Heynrix Ballersted adındakı əczaçı ilə evləndi və onlar qərbi Prussiyanın Kulm şəhərində(indiki Polşa ərazisi) yerləşdilər.
Hayrem Maksim
Ser Hayrem Stivens Maksim (ing. Sir Hiram Stevens Maxim; 5 fevral 1840[…] – 24 noyabr 1916[…], London) - ABŞ-də doğulan britaniyalı ixtiraçı. Onun ən məşhur ixtirası ilk dəfə daşınabilən, tamamilə avtomatik pulemyot olan Maksim pulemyotudur. Maksim saç ütüsü, siçovul tələsi və buxar nasosu kimi çoxlu mexaniki qurğunun patentini özündə saxlamışdı. Onun, hətta elektrik lampasını ixtira etdiyi iddiası da var idi.
Maksim mexanikləşdirilmiş uçuşları təcrübə etmişdi; onun geniş təyyarə dizaynları heç vaxt uğurlu olmamışdı. O, "Əsir Uçan Maşını" adlandırdığı əyləncə sürüşü çox yüksək müvəffəqiyyət qazanmışdı. Maksim bu ixtirasını uçuşa olan ictimai marağı artırmaq üçün etmişdi.
Maksim 41 yaşında Amerika Birləşmiş Ştatlarında Birləşmiş Krallığa köçdü və 1899-cu ilə qədər burada ABŞ vətəndaşı olaraq yaşadı. Daha sonra vətəndaşlığını dəyişdirdi.
III Maksimilyan (hersoq)
III Maksimilyan (ing. Maximilian III of Austria) (12 oktyabr 1558, Viner-Noyştadt[d], Habsburq monarxiyası – 2 noyabr 1618, Vyana) — Avstriya hersoqu. Atası Müqəddəs Roma imperatoru II Maksimilyan, anası isə onun əmisi qızı olan xanımı Avstriyalı Mariyadır.
== Mənbə ==
Press, Volker (1990), "Maximilian II.", Neue Deutsche Biographie (in German), vol. 16, Berlin: Duncker & Humblot, pp. 471–475
Stephens, Henry Morse (1903). The story of Portugal. G.P. Putnam's Sons. pp. 125, 139, 279.
III Maksimilyan Jozef (Bavariya kürfürstü)
III Maksimilyan Jozef (alm. Maximilian III. Joseph von Bayern) (28 mart 1727[…], Münxen – 30 dekabr 1777[…], Münxen) — Bavariya kürfürstü. Atası Bavariya kürfürstü və Müqəddəs Roma imperatoru VII Karl, anası isə Müqəddəs Roma imperatoru I Jozefin qızı Avstriyalı Mariya Amaliyadır.
== Mənbə ==
Paul Bernard. Joseph II and Bavaria: Two Eighteenth Century Attempts at German Unification. Hague: Martin Nijoff, 1965, p.
II Maksimilian (Bavariya kralı)
II Maksimilian (28 noyabr 1811 - 10 mart 1864) — 1848-1864-cü illər arasında Bavariya kralı olaraq hökm sürmüş alman zadəgan. Atası I Lüdviqdən fərqli olaraq, Maksimilian çox populyar idi və şəxsi israfçılıqdan daha çox hökumətin işinə maraq göstərirdi. 1848-ci il Alman İnqilabı zamanı taxta çıxan kral Maksimilian öz dövlətində sabitliyi bərpa etdi. Onun hakimiyyətinin qalan hissəsi Almaniyanın birləşdirilməsi uğrunda müharibələr zamanı Bavariyanın müstəqilliyini qorumaq və paytaxtı Münhen şəhərini mədəni və təhsil şəhərinə çevirmək cəhdləri ilə səciyyələnir.
II Maksimillian
II Maksimilyan (31 iyul 1527[…], Vyana – 12 oktyabr 1576[…], Regensburq) — 1562-ci ildə Bohemiya və Almaniya kralı, 1563-cü ildə Macarıstan və Xorvatiya kralı, 1564-cü ildə isə Müqəddəs Roma imperatoru olan siyasi xadim.
II Maksimilyan
II Maksimilyan (31 iyul 1527[…], Vyana – 12 oktyabr 1576[…], Regensburq) — 1562-ci ildə Bohemiya və Almaniya kralı, 1563-cü ildə Macarıstan və Xorvatiya kralı, 1564-cü ildə isə Müqəddəs Roma imperatoru olan siyasi xadim.
II Maksimilyan Emanuel (Bavariya kürfürstü)
II Maksimilyan Emanuel (alm. Maximilian II. Emanuel von Bayern) (11 iyul 1662[…], Münxen – 26 fevral 1726[…], Münxen) — Bavariya kürfürstü. Atası Bavariya kürfürstü Ferdinand Mariya, anası isə Savoyyalı Henretta Adelayddır.
== Mənbə ==
Storrs, Christopher (1999). War, Diplomacy and the Rise of Savoy 1690-1720. Cambridge University Press. ISBN 0521551463
Spencer, Charles (2005). Blenheim: Battle for Europe. Phoenix. ISBN 0-304-36704-4
Ludwig Hüttl: Max Emanuel.
II Maksimin Daza
Qay Qaleri Valeri Maksimin Daza (lat. Gaius Galerius Valerius Maximinus Daia), Roma tarixşünaslığında daha çox II Maksimin Daza kimi tanınır (20 noyabr 270, Qamziqrad – 313, Tarsus) — 305–313-cü illərdə hakimiyyətdə olmuş Roma imperatoru. O, xristianların israrlı təqibçisi kimi tanınırdı. Daza Diokletian ilə Maksimian taxtdan imtina etdikdən sonra avqust titulunu alan iki adamdan biri olan Qalerinin ögey bacısının oğlu idi. Odur ki, Qaleri onu övladlığa götürmüşdür.
Daza 305-ci ildə sezar seçilmiş, Şərq və Misir yeparxiyaları ona həvalə edilmişdir. O, əsgərlər tərəfindən 309-cu ildə avqust elan edilmiş və Qalerinin ölümündən sonra şərq vilayətlərinə nəzarəti əldə etmək üçün Lisini ilə mübarizə aparmışdır. Daza 313-cü ildə Adrianopol yaxınlığında məğlub olmuş və həlak olmuşdur.
I Maksimilian
I Maksimilian (Müqəddəs Roma İmperatoru) (1459–1519) — Müqəddəs Roma İmperatoru.
I Maksimilyan (Bavariya kürfürstü) (1573–1651) — ilk Bavariya kürfürstü.
I Maksimilian (Bavariya kralı)
I Maksimilian İosif (alm. Maximilian Maria Michael Johann Baptist Franz de Paula Joseph Kaspar Ignatius Nepomuk; 27 may 1756[…] – 13 oktyabr 1825[…], Münxen) — 1795–1799-cu illərdə Çvaybrükgen hersoqu, IV Maksimilian İosif adı ilə 1799-cu ildən 1806-cı ilə qədər Bavariyanın son kürfürstü, 1806-cı ildən 1825-ci ilə qədər isə I Maksimilian İosif adı ilə Bavariyanın ilk kralı idi. O, Vittelsbax sülaləsinin bir qolu olan Pfals-Birkenfeld-Çvaybrükgen ailəsinin üzvü idi.
== İlk illəri ==
Çvaybrükgen hersoqu Fridrix Mixail və Pfals-Sulzbax hersoqinyası Mariya Franziskanın oğlu Maksimilian 27 may 1756-cı ildə Heydelberq və Manhaym arasındakı Şvetzingendə anadan olub. 1767-ci ildə atasının ölümündən sonra o, əvvəlcə valideyn nəzarətindən uzaq qaldı, çünki anası aktyordan bir uşaq dünyaya gətirdikdən sonra ərinin sarayından qovulmuşdu. Maksimilian əvəzində öz əmisi IV Kristianın nəzarəti altında təhsil almışdı. 1777-ci ildə Fransa ordusunda polkovnik rütbəsində xidmətə başladı. O, sürətlə general-mayor rütbəsinə yüksəldi. 1782-ci ildən 1789-cu ilə qədər o, Strasburqda xidmət edirdi. Strasburq Universitetində işlədiyi dövrdə Avstriyanın gələcək kansleri Klemens fon Metternix bir müddət Maksimilianın qonağı olmuşdu.
I Maksimilian (Müqəddəs Roma İmperatoru)
Habsburqlu I Maksimilian (22 mart 1459, Viner-Noyştadt[d], Müqəddəs Roma imperiyası – 12 yanvar 1519[…]) — Müqəddəs Roma İmperatoru. 1493-cü ildən ölümünə qədər hakimiyyətdə olmuş, müharibələr və nikah diplomatiyası nəticəsində Habsburq sülaləsinin nüfuzunu xeyli artırmışdır.
== İlk illəri ==
Maksimilian Müqəddəs Roma imperatoru III Fridrixlə (1415–1493) portuqaliyalı Eleanoranın oğludur. Atası 1440-cı ildə Alman kralı, 1452-ci ildə Müqəddəs Roma İmperatoru olmuşdur. Bundan əlavə Avstriya hersoqu olan atası oğlunun təhsilinə xüsusi əhəmiyyət verirdi. Maksimilian 1477-ci ildə Burqundiya hersoqu Pis Karlın yeganə qızı Burqundiyalı Merrylə evlənərək, 1477-ci ildə, Nansi döyüşündə Fransa kralı XI Lüdovikə (1423–1483) məğlub olaraq, öldürülən qayınının ardından Burqundiya hersoqu oldu. Həyat yoldaşından, sonradan imperator olan V Karlın atası olan Yaraşıqlı Flipp, Avstriyalı Marqaret və kiçik yaşda ölən Frans adlı 3 uşağı olan Maksimilian, yoldaşının 1482-ci ildə ölməsindən sonra Burqundiya hersoqu ünvanını itirdi. Ancaq vaxtı ilə qayınatası Pis Karlın ələ keçirdiyi Burqundiya Flandriyasını qorumağı bacardı. Atası III Fridrix tərəfindən vəkil elan edildi və atası ölənə qədər bu ünvanını qorudu. 16 fevral 1486-cı ildə Roma kralı (Rex Romanorum) elan edilən Maksimilian, Flandriyanı oğlu Flippə verdi.
I Maksimilyan (Bavariya kralı)
I Maksimilian İosif (alm. Maximilian Maria Michael Johann Baptist Franz de Paula Joseph Kaspar Ignatius Nepomuk; 27 may 1756[…] – 13 oktyabr 1825[…], Münxen) — 1795–1799-cu illərdə Çvaybrükgen hersoqu, IV Maksimilian İosif adı ilə 1799-cu ildən 1806-cı ilə qədər Bavariyanın son kürfürstü, 1806-cı ildən 1825-ci ilə qədər isə I Maksimilian İosif adı ilə Bavariyanın ilk kralı idi. O, Vittelsbax sülaləsinin bir qolu olan Pfals-Birkenfeld-Çvaybrükgen ailəsinin üzvü idi.
== İlk illəri ==
Çvaybrükgen hersoqu Fridrix Mixail və Pfals-Sulzbax hersoqinyası Mariya Franziskanın oğlu Maksimilian 27 may 1756-cı ildə Heydelberq və Manhaym arasındakı Şvetzingendə anadan olub. 1767-ci ildə atasının ölümündən sonra o, əvvəlcə valideyn nəzarətindən uzaq qaldı, çünki anası aktyordan bir uşaq dünyaya gətirdikdən sonra ərinin sarayından qovulmuşdu. Maksimilian əvəzində öz əmisi IV Kristianın nəzarəti altında təhsil almışdı. 1777-ci ildə Fransa ordusunda polkovnik rütbəsində xidmətə başladı. O, sürətlə general-mayor rütbəsinə yüksəldi. 1782-ci ildən 1789-cu ilə qədər o, Strasburqda xidmət edirdi. Strasburq Universitetində işlədiyi dövrdə Avstriyanın gələcək kansleri Klemens fon Metternix bir müddət Maksimilianın qonağı olmuşdu.
I Maksimilyan (Bavariya kürfürstü)
I Maksimilyan (alm. Maximilian von Bayern) və ya Böyük Maksimilyan (17 aprel 1573, Münxen – 27 sentyabr 1651[…], İnqolştadt) — ilk Bavariya kürfürstü. Maksimilian yerli feodalların müstəqilliyini azaldaraq Bavariyada mütləqiyyətçi hakimiyyətin əsasını qoyan bacarıqlı bir monarx idi. Dindar bir katolik, əksislahatın aparıcı tərəfdarlarından biri və knyazların Katolik liqasının qurucusu idi. Otuzillik müharibədə o, Yuxarı Pfals bölgəsini, eləcə də Vittelsbax qohumu V Frederikin seçki ləyaqəti ilə əlaqəli olan Pfals kürfürstlüyünü fəth edə bildi. 1648-ci ildəki Vestfaliya sülhü onun kürfürstlüyünü təsdiq etdi. Yuxarı Pfals və Pfals kürfürstlüyü isə sonradan Frederikin varisi I Karl Lüdviqə qaytarıldı və beləliklə Maksimilian Müqəddəs Roma İmperiyasının səkkizinci kürfürstünə çevrildi.
== İlk illəri ==
Atası Bavariya hersoqu V Vilhelm, anası isə Danimarka kralı II Xristianın nəvəsi Renatadır. O, yezuitlərin üstünlük təşkil etdiyi İnqolştadt universitetində II Ferdinandla birlikdə oxuyub. Valensiyalı yezuit Qriqori onun etirafçısı və dini məsələlər üzrə məsləhətçisi idi.
Karl Maksimoviç
Karl Maksimoviç (rus. Карл Иванович Максимович; 11 (23) noyabr 1827, Tula – 4 (16) fevral 1891, Sankt-Peterburq) — rus botaniki, Sankt-Peterburq Elmlər Akademiyasının akademiki.
== Təsnif etdiyi bitki cinsləri ==
== Əsərləri ==
Primitiae florae amurensis, 1859
Rhamneae orientali-asiaticae, 1866
С. J. Maximowicz. Diagnoses des nouvelles plantes du Japon et de la Mandjourie. // In : Bulletin de l’Academie Imperiale des Sciences de St. Petersbourg. Tome I, decades I—Х, 1866—1871, Tome II, decades XI—XX, 1872—1876 (lat.)
Rhododendreae Asiae Orientalis, 1870
Monograph on genus Lespedeza, 1873
Diagnosis plantarum novarum asiaticum (fasc. I—VIII, 1876—1893)
Flora tangutica, sive enumeratio plantarum regionis Tangut (Amdo) provinciae Kansu, nec non Tibetiae praesertim orientaliborealis adque Tsaidon: ex collectionibus N.M. Przewalski atque G.N. Potanin, (Fasc.
Kayl Maksvell
Kayl Maksvell (1 dekabr 1990) — Barbadoslu cüdoçu. Kayl Maksvell Barbadosu 2012-ci ildə XXX Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil etdi.
== Karyerası ==
Kayl Maksvell birinci dəfə Olimpiya Oyunlarına 2012-ci ildə qatıldı. O, Londonda baş tutan XXX Yay Olimpiya Oyunlarında kişilər 73 kq çəkidə, 1/16 final mərhələsində Yaponiyanın nümayəndəsi Riki Nakaya ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Kayl Maksvell rəqibinə 1:100 hesabı ilə uduzdu.
Kvint Fabi Maksim Kunktator
Kvint Fabi Maksim Kunktator ( Kunktator lat. astagəl, ləng, ehtiyatlanan) - II Pun müharibəsi zamanı Hannibalın ordusuna qarşı vuruşan diktator. Hannibalın ordusunu həlledici döyüşdə məğlub etmək cəhdləri bir neçə dəfə romalılar üçün faciyəvi məğlubiyətlə bitdiyinə görə, Kvint Fabi çox ehtiyatlı taktika seçmişdir, o Hannibalı kiçik toqquşmalarla yormağı düşünürdü. Ancaq bu siyasət Romada narazılıqla qarşılandı, çünki müharibənin uzanması, senatın fikrinə görə Romaya baha başa gəlirdi. Nəticədə Kvint Fabinin səlahiyətləri yeni seçilmiş konsullara Terrensi Varrona və Emili Pavelə verilir. Onların Hannibalı həlledici döyüşdə məğlub etmək niyyəti romalılar üçün çox baha başa gəlir. Kann yaxınlığında (Kanna döyüşü) Hannibal Roma ordusunu mühasirəyə salır və demək olar ki tamamilə məhv edir. Bundan sonra romalılar məcburən ehtiyatlı taktika variantına qayıdırlar.
== Mənbə ==
История Древнего Мира. Расцвет Древних Обществ.
MakSim
MakSim (əvvəlki adı Maxi-M; əsl adı - Marina Sergeevna Abrosimova (anası tərəfdən Maksimova); 10 iyun 1983, Kazan) bir rus müğənni, müəllif, ifaçı və musiqi prodüseridir.
Müvəffəqiyyət müğənniyə 28 Mart 2006-cı ildə 1,5 milyon nüsxədən çox satılan "Трудный возраст" (Çətin yaş) albomunun çıxması ilə gəldi və 2007-ci ildə MakSim Rusiyada gəlir baxımından ən çox uğur qazanan müğənni oldu.
MakSim iki dəfə - MTV Russian Music Awards və Muz-TV Mükafatlandırma mərasimində ən yaxşı ifaçı nominasiyasını qazandı. 2 fevral 2008-ci ildə "Московский комсомолец" (Moskvanın komomolitləri) və “Звуковая дорожка” (Soundtrack) qəzetlərinin illik mükafatlandırma mərasimində müğənni “İlin ən yaxşı ifaçısı” nominasiyasını qazandı. MakSim, 15 "Qızıl Qrammofon" mükafatının sahibidir. Müğənninin ikinci albomu - "Мой рай" (Mənim cənnətim) albomunun 1,3 milyondan çox nüsxəsi satıldı. Müğənninin satılan albomlarının məcmu tirajı altı milyon nüsxədən çoxdur. MakSim, 7 singli MDB ölkələrinin ümumi radio siyahısında ardıcıl olaraq birinci yeri tutan yeganə müğənnidir.
2008-ci ildə "Бегущая по волнам" (Dalğaların üstündə qaçmaq) filminə eyniadlı soundtrack yazdırdı.
2009-cu ilin dekabrında müğənninin qızıl statusu və iki platin aldığı üçüncü studiya albomu - "Одиночка" (Tənha) çıxdı.
