Rud
Rud — qədim simli çalğı alətidir. Ud tipli alətlər qrupuna daxildir. Əsasən saray mədəniyyətinə məxsus olan musiqi alətləridir, yaranması XVI əsrə qədər gəlib çatıb.
Orta əsr Azərbaycan klassiklərinin əsərlərində təsvir edilmişdir. "Rud" farsca "bağırsaq" anlamına gəlir.
Nizami Gəncəvi Əflatunun (Platon) ərğanunu ruda istinadən icad etdiyi haqqda bilgi verir. Deməli, Əflatunnun yaşadığı dövrdə, e. ə. V əsrdə rud aləti mövcud idi.
Rud Nizami Gəncəvinin "İsgəndərnamə" əsərində belə vəsf olunmuşdur:
Müğənni, çal rudu, gəl dadıma çat,Məni bu amansız yuxudan oyat.
Rud Qullit
Ruud Qullit (nid. Ruud Gullit) — Niderlandlı futbolçu və məşqçi. 1988-ci ilin Avropa çempionu. 1992-ci il Avropa çempionatının bürünc mükafatçısı. 1987-ci ilin Qızıl top mükafatının sahibi. Milan futbol klubu və Niderland millisindəki çıxışları ilə tanınır.
Ruud Qullit 1 sentyabr 1962-ci il tarixində Amsterdam şəhərində anadan olmuşdur. Qullitin valideynləri Surinamdan olan emiqrantlar idi. Atası Corc Qullit məktəbdə iqtisadiyyatdan dərs deyirdi və öz rəsmi ailəsi ilə yaşayırdı. Ruudun anası isə Corc Qullitin məşuqəsi Mariya Dil idi.
Rud Van Nistelroy
"Mançester Yunayted" hələ 2000-ci ildə Rudu tranfser etmək istəyirdi. Buna baxmayaraq, forvardın aldığı ciddi zədə onu demək olar ki, bir mövsümlük futboldan uzaqlaşdırıb. Ona görə keçid növbəti mövsüm həllini tapıb. PSV-nin uğurları üçün əlindən gələni edən Nistelrooy Aleks Fergüssona ən əlverişli variant idi. Şotland mütəxəssis seçimində yanılmadığına inanırdı. Hücumçu Serin etimadını artıqlamasıyla doğrultdu. Beləliklə, "qırmızı şeytanlar"ın titul arxivinə daha bir neçəsi əlavə olunub, başda ən əsası - İngiltərə çempionluğu olmaqla. Digər tərəfdən özü də şəxsi uğursuz qalmayıb. İngiltərə Premyerliqasının və Çempionlar Liqasının bombardiri adını qazanan Nistelrooy artıq bütün dünyada tanınmağa başlayıb. Niderland çempionatının ardıcıl iki mövsümündə hesabına 60 top (1998/1999 - 31 qol və 1999/2000 - 29 qol) yazdıran futbolçunun məşhurlaşmasının başlanğıcı elə bu deyildi?
Siəh Rud
Siyəh Rud və ya Siyəri — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Culfa şəhristanının Siəh rud bəxşində yerləşən bir şəhərdir.2006-cı ilin siyahıya alınması əsasında bu şəhər 1,354 nəfər və 366 ailədən ibarət idi. əhalisi tamamilə azərbaycanlılardan ibarətdir və Azərbaycan dilində danışırlar.
Zayəndə Rud
Zayəndə çayı İranın mərkəzində çay adıdır. Zagros axan bu çay İsfahan şəhərinin ortasından keçərək qavxuni bataqlığına tökülür . Uzunluğu 405 kilometrdir .
Vikianbarda Zayəndə ilə əlaqəli mediafayllar var.
Tula Rud-e Bala (Talış)
Tula Rud-e Bala (fars. طولارودبالا) — İranın Gilan ostanının Talış şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 2,039 nəfər yaşayır (476 ailə).
Eduard Rudge
Eduard Rudge (ing. Edward Rudge; 27 iyun 1763, Solsberi, Uiltşir[d] – 3 sentyabr 1846) - İngilis botaniki.
== Elmi əsərləri ==
1811. A description of several species of plants from New Holland. Ed. R.Taylor.
== Şərəfinə adlandırılmış taksonlar ==
Rudgea Salisb. onun şərəfinə adlandırılmışdır.
Eləcə də aşağıdakı bitki növləri:
Calyptrostylis rudgei Nees, Panicum rudgei Roem. & Schult.
Edward Rudge
Eduard Rudge (ing. Edward Rudge; 27 iyun 1763, Solsberi, Uiltşir[d] – 3 sentyabr 1846) - İngilis botaniki.
== Elmi əsərləri ==
1811. A description of several species of plants from New Holland. Ed. R.Taylor.
== Şərəfinə adlandırılmış taksonlar ==
Rudgea Salisb. onun şərəfinə adlandırılmışdır.
Eləcə də aşağıdakı bitki növləri:
Calyptrostylis rudgei Nees, Panicum rudgei Roem. & Schult.
Emmanuel Rudolf Yulius Klauzius
Rudolf Yulius Emanuel Klauzius (alm. Rudolf Julius Emanuel Clausius, doğum zamanı: Rudolf Qottlib, alm. Rudolf Gottlieb; 2 yanvar 1822 – 24 avqust 1888) – alman fiziki və riyaziyyatçısı, termodinamikanın yaradıcılarından biri. 1865-ci ildə Kainatın istilik ölümü hipotezini irəli sürmüşdür. Klauzius həmçinin entropiya anlayışını elmə daxil etmişdir.
== Həyatı ==
Emanuel Klauzius 1822-ci ildə Almaniyanın Köslin şəhərində anadan olmuşdur. Klauzius ilk təhsilini atasının məktəbində almışdır. Məktəbi bitirdikdən sonra Klauzius gimnaziyada təhsil alır. Gimnaziyanı bitirdikdən sonra Ali Təhsilini Berlin Universitetində alır. Klauzius ilk dəfə olaraq Termodinamikanın ikinci qanununu kəşf etmiş və bunu 1854-cü ildə qəzetlərin birində nəşr etdirmişdir.
Epilepis rudis
Coreopsis rudis (lat. Coreopsis rudis) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin koreopsis cinsinə aid bitki növü.
== Arealı ==
Meksikada yayılmışdır.
== Sinonimləri ==
Epilepis rudis Benth.
Eucalyptus rudis
Eucalyptus rudis (lat. Eucalyptus rudis) — bitkilər aləminin mərsinçiçəklilər dəstəsinin mərsinkimilər fəsiləsinin evkalipt cinsinə aid bitki növü.
== Yarımnövləri ==
Eucalyptus rudis subsp. cratyantha Brooker & Hopper
Eucalyptus rudis subsp.
Henrix Rudolf Hers
Henrix Hers (alm. Heinrich Hertz; 22 fevral 1857[…], Hamburq – 1 yanvar 1894[…], Bonn, Prussiya) – Alman fiziki. O, elektromaqnit dalğalarının varlığını təcrübi olaraq sübut edərək, işığın elektromaqnit təbiətli olduğunu müəyyən etmişdir.
22 fevral 1857-ci ildə alman fiziki, Bonn Universitetinin professoru Henrix Rudolf Hers anadan olmuşdur. Hersin əsas nailiyyəti Ceyms Maksvelin işığın elektromaqnit nəzəriyyəsini əyani olaraq sübuta yetirməsidir. Alimin şərəfinə periodik proseslərin tezliyinin ölçülməsi vahidi Hers adlandırılmışdır. Kompüterin xarakteristikasında mikroprosessorun tezlik (bir saniyədə yerinə yetirdiyi əməliyyatların sayı) vahidi olaraq da Hersdən (Hz) istifadə edilir.
== Mənbə ==
Fizika 9. § 3.4. Elektromaqnit sahəsi.
Homo rudolfensis
Homo rudolfensis — nəsli kəsilmiş hominid növlərindən biridir. 1972-ci ildə Keniyanın Koobi Fora regionunda antropoloq Richard Leakey və zooloq Meave Leakey tərəfindən tapılmış və KNM-ER 1470 olaraq kodlanan bir kəllə sümüyü fosilindən yola çıxaraq 1986-cı ildə Valery Alekseyev tərəfindən ayrı bir növ olaraq müəyyən edilmişdir.
II Rudolf (Müqəddəs Roma imperatoru)
II Rudolf (18 iyul 1552, Vyana – 20 yanvar 1612[…], Praqa, Bohemiya tacı torpaqları[d]) — Müqəddəs Roma imperatoru.
== Mənbə ==
Frucht, Richard C., ed. (2005). Eastern Europe. ABC-CLIO. p. 252. ISBN 978-1-57607-800-6
Wendell E. Wilson, Joel A. Bartsch & Mark Mauthner, Masterpieces of the Mineral World: Treasures from the Houston Museum of Natural Science, Houston Museum of Natural Science Harry N. Abrams/New York, 2004. ISBN 0-8109-6751-0
Simon Winder. Danubia. pp 129–130.
I Rudolf (Bavariya hersoqu)
Kəkələyən Rudolf (alm. Rudolf der Stammler; 4 oktyabr 1274 – 12 avqust 1319) — Vittelsbax sülaləsindən 1294–1317-ci illərdə Yuxarı Bavariya hersoqu və Reyn qraf-palatini idi.
== Həyatı ==
Rudolf 1274-cü ildə Bazeldə, Yuxarı Bavariya hersoqu II Lüdviq və Matilda Habsburqun (Almanların kralı I Rudolfun qızı) ailəsində anadan olub. 1255-ci ildə Vittelsbax ərazilərinin bölünməsindən sonra atası Münhendəki Alter Hofdakı iqamətgahından Yuxarı Bavariyanı və Heydelberq qalasından Pfalsı, kiçik qardaşı XIII Henrix isə Aşağı Bavariya torpaqlarını idarə edirdi.
Sağ qalan ən böyük oğul olaraq, Rudolf 1294-cü ilin fevralında ölümündən sonra atasının yerinə Yuxarı Bavariya hersoqu oldu. 1322-ci ildə o, Nassaulu Matilda (Almanların kralı Adolfun qızı) ilə evləndi və bununla da atasının evlilik siyasətini davam etdirdi. Lakin Adolf knyazların gözləntilərini puça çıxardı və 1298-ci ildə mərhum kral Rudolfun oğlu və Avstriya hersoqu I Albertin lehinə taxtdan devrildiyi elan edildi. Göllhaym döyüşündə Rudolf, dayısı Albertə qarşı qayınatası Adolfu dəstəklədi. Habsburqlar döyüşdə qalib gəldi, Adolf döyüşdə öldürüldü.
Albert 27 iyul 1298-ci ildə kral seçildi və Rudolf daha sonra Habsburq partiyasına qoşuldu, lakin yeni kralın güclü sülalə siyasəti Vittelsbax münaqişələrinin yenidən canlanmasına səbəb oldu.
Kusem Rudniki (Əbyəlil)
Kusem Rudnik kəndi (başq. Күсем руднигы) - Rusiyanın Başqırdıstan Respublikası Əbyəlil rayonu Taşbulat kənd sovetliyinə daxil olan kənd.
== Əhali ==
2002-ci il ümumrusiya siyahıya alınmasına görə Başqırdıstan Respublikası Kusem kəndinin milli tərkibi: ruslar (57%), başqırdlar (39%).
== Coğrafi yerləşməsi ==
Məsafələr:
rayon mərkəzindən (Askorovo): 39 km.,
kənd sovetliyindən (Taşbulat): 3,5 km.
ən yaxın dəmiryol stansiyasından (Taşbulat stansiyası): 10 km.
== İstinadlar ==
== Mənbə ==
Совет муниципальных образований Республики Башкортостан.
Kəlate Rudbar
Kəlatə Rudbar və ya Kəlatə— İranın Simnan ostanının Damğan şəhristanının Mərkəzi bəxşində şəhər. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 2,826 nəfər və 711 ailədən ibarət idi.
Kəlatə Rudbar
Kəlatə Rudbar və ya Kəlatə— İranın Simnan ostanının Damğan şəhristanının Mərkəzi bəxşində şəhər. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 2,826 nəfər və 711 ailədən ibarət idi.
La Krua-syur-Rudul
La Krua-syur-Rudul (fr. La Croix-sur-Roudoule) — Fransanın cənub-şərqində yerləşən kommuna, Provans-Alp-Kot-d'Azur regionu, Dənizkənarı Alplar departamenti, Nitsa dairəsi və Vans kantonuna aiddir. 2015-ci ilin mart ayına qədər kommuna inzibati olaraq ləğv edilmiş Pyuje-Tenye (Nits dairəsi) kantonunun bir hissəsi idi.
Kommunanın sahəsi 30,06 km²-dır, əhalisi 94 nəfər (2012) sabitləşmə meyli ilə 86 nəfərdir (2006), əhalinin sıxlığı 3,1 nəfər / km²-dır.
== Əhalisi ==
Kommunanın əhalisi 2011-ci ildə 91 nəfər idi, 2012-ci ildə isə 94 nəfər.Əhali sayı dinamikası:
== İqtisadiyyatı ==
2010-cu ildə əmək qabiliyyətli 47 nəfərdən (15-64 yaş arasında) 30 nəfəri iqtisadi cəhətdən fəal, 17 nəfər fəaliyyətsiz idi (fəaliyyət göstəricisi 63.8%, 1999-cu ildə 56.4% idi). 30 fəal əmək qabiliyyətli sakindən 27 nəfər (14 kişi və 13 qadın) işləyir, 3 nəfər işsizdir (1 kişi və 2 qadın).
Lüdmila Rudenko
Lüdmila Rudenko (rus. Людми́ла Влади́мировна Руде́нко; 27 iyul 1904 – 4 mart 1986, Leninqrad) — SSRİ şahmatçısı və qadınlar arasında 1950-ci ildən 1953-cü ilə qədər şahmat üzrə dünya çempionu.
== Həyatı və dünya çempionluğu ==
Lüdmila Rudenko 1904-cü il iyunun 27-də anadan olmuşdur. Şahmatla 10 yaşından məşğul olmağa başlamışdır. İlk dəfə 1926-cı ildə "Komsomolskaya pravda" qəzetinin təşkil etdiyi turnirdə çıxış etmiş və sonuncu yerlərdən birini tutmuşdur. Lakin iki il sonra Moskva çempionatında bütün görüşlərdə qalib gələrək, çempion adını qazanmışdır.
Leninqrada köçdükdən sonra onun qələbələr seriyası bir-birini əvəz edir. O 9 dəfə Leninqrad şəhər çempionu adını əldə edir. Müharibədən sonra Rudenko yenidən şahmatla ciddi məşğul olmağa başlayır. 1950-ci ildə keçirilən yarışlarda uğurla çıxış edərək, dünya çempionu adını qazanır.
Mentha rudaeana
Su nanəsi (lat. Mentha aquatica) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinin nanə cinsinə aid bitki növü.
Avropa, Cənub-qərbi Asiyada və şimal-qərbi Afrikada bitir.
Çoxillik, uzun, sürünən zoğludur. Gövdəsi düz və ya qalxan, hündürlüyü 30-80 sm, budaqlı, demək olar ki, çılpaq və ya tüklənmiş bitkidir. Yarpaqları saplaqlı, 2-5 sm uzunluqda, 1-3 sm enində, uzunsov yumurtavari və ya elliptik, küt və ya ucubiz, kənarları mişarvari, zəif tüklü, yaşılbozumtul rəngdədir. Köbələri çoxçiçəklidir, 2-3 sayda gövdənin və budaqların təpəsində birləşərək kürəvari, oval və ya uzunsov başcıqlı çıçəkqrupunda yığılmışdır. Kasacıqları pırpızlaşmış tüklü, boruvari, tacı 6-8 mm uzunluqda, çəhrayıdır. Fındıqcıqları yumurtavari, xırda nöqtəlidir.
BQ qərbi, BQ şərqi, BQ Quba sahəsi, Samur-Dəvəçi ovalığının rayonlarında arandan orta dağ qurşağına kimi yayılmışdır.
Mentha rudaeana var. ranina
Su nanəsi (lat. Mentha aquatica) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinin nanə cinsinə aid bitki növü.
Avropa, Cənub-qərbi Asiyada və şimal-qərbi Afrikada bitir.
Çoxillik, uzun, sürünən zoğludur. Gövdəsi düz və ya qalxan, hündürlüyü 30-80 sm, budaqlı, demək olar ki, çılpaq və ya tüklənmiş bitkidir. Yarpaqları saplaqlı, 2-5 sm uzunluqda, 1-3 sm enində, uzunsov yumurtavari və ya elliptik, küt və ya ucubiz, kənarları mişarvari, zəif tüklü, yaşılbozumtul rəngdədir. Köbələri çoxçiçəklidir, 2-3 sayda gövdənin və budaqların təpəsində birləşərək kürəvari, oval və ya uzunsov başcıqlı çıçəkqrupunda yığılmışdır. Kasacıqları pırpızlaşmış tüklü, boruvari, tacı 6-8 mm uzunluqda, çəhrayıdır. Fındıqcıqları yumurtavari, xırda nöqtəlidir.
BQ qərbi, BQ şərqi, BQ Quba sahəsi, Samur-Dəvəçi ovalığının rayonlarında arandan orta dağ qurşağına kimi yayılmışdır.
Mentha ruderalis
Çəmən yarpızı (lat. Mentha arvensis) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinin nanə cinsinə aid bitki növü.
Nanə cinsinin Avrasiyada — Avropada, Qərbi və Orta Asiyada, Qafqazda, Hindistan və Nepalda yayılmış növüdür.
Əkin yerlərində, çəmənliklərdə, su hövzələri, çay, göl, arx və bataqlıq sahələri kənarında bitir.
Calamintha arvensis (L.) Garsault [Invalid]
Mentha agrestis Hegetschw. [Illegitimate]
Mentha agrestis Sole
Mentha agrestis var. subrotunda Schur ex Heinr.Braun
Mentha albae-carolinae Heinr.Braun
Mentha alberti Sennen
Mentha allionii Boreau
Mentha angustifolia Schreb.
Mentha anomala Hérib.
Mentha approximata (Wirtg.) Strail
Mentha arenaria Topitz
Mentha arguta Opiz
Mentha argutissima Borbás & Heinr.Braun
Mentha argutissima var. recedens Heinr.Braun
Mentha argutissima var.
Milena Rudniskaya
Milena Rudniskaya (ukr. Мілена Іванівна Рудницька; 15 iyul 1892 – 29 mart 1976, Münxen) – Ukraynalı siyasi və ictimai xadim, jurnalist, müəllim, Ukrayna Milli Demokratik Birliyinin fəalı, Ukrayna Qadınları Birliyinin mərkəzi şurasının rəhbəri (1928-ci ildən). 1928-1935-ci illərdə ikinci və üçüncü kadastr Polşa Seyminin deputatı olmuşdur.
1921-1928-ci illərdə bir məktəb müəllimi olaraq fəaliyyət göstərir, Lvovda Ali Pedaqoji Kurslarında müəllim işləyir. Lvovda Ukraynalılar İttifaqı Mərkəzi Şurasının sədri, 1934-cü ildə Stanislavovda (indiki İvano-Frankovsk) Ukrayna Qadınlar Konqresinin iştirakçısı, Ümumdünya Ukraynalılar Birliyinin və "Şahzadə Olqanın Drujinası" təşkilatının üzvü olur. Ukrayna Milli Demokratik Birliyinin fəal üzvü olmuşdur. 1928-1935-ci illərdə Polşa Seyminin deputatı, buradakı təhsil və xarici əlaqələr komitələrinin üzvü olur. Sözdə Ukrayna parlament nümayəndəliyinin nümayəndəsi olaraq, 1930-cu ildə Şərqi Qalisiya ilə bağlı sakitləşdirici siyasət və Ukrayna SSR-də 1932-1933-cü illərdəki kütləvi aclıq ilə əlaqədar Millətlər Birliyinə ərizələr göndərir.
1936-1939-cu illərdə Lvovdakı Ukrayna Əlaqə Komitəsinin Rəyasət Heyətinin üzvü olur. 1935-1939-cu illərdə həftədə iki dəfə nəşr olunan "Jinka" jurnalına redaktorluq etmişdir.
Nectandra rudis
Damburneya rudis (lat. Damburneya rudis) — bitkilər aləminin dəfnəçiçəklilər dəstəsinin dəfnəkimilər fəsiləsinin damburneya cinsinə aid bitki növü.
Nepeta ruderalis
Adi pişiknanəsi (lat. Nepeta cataria) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinin pişiknanəsi cinsinə aid bitki növü.
Calamintha albiflora Vaniot
Cataria tomentosa Gilib. [Invalid]
Cataria vulgaris Gaterau
Glechoma cataria (L.) Kuntze
Glechoma macrura (Ledeb. ex Spreng.) Kuntze
Nepeta americana Vitman [Illegitimate]
Nepeta bodinieri Vaniot
Nepeta cataria var. citriodora (Dumort.) Lej.
Nepeta ceretana Sennen
Nepeta citriodora Dumort.
Nepeta laurentii Sennen
Nepeta macrura Ledeb. ex Spreng.
Nepeta minor Mill.
Nikolay Rudenko
Nikolay Rudenko (19 dekabr 1920 – 1 aprel 2004, Kiyev, ukr. Микола Данилович Руденко) — Ukraynalı yazıçı, şair və redaktor, hüquq müdafiəçisi, Ukrayna Helsinki Qrupunun rəhbəri və qurucularından biri.
19 dekabr 1920-ci ildə Yuryevka kəndində (indiki Ukrayna, Luqansk vilayəti, Lutuqinski rayonu) mədənçi ailəsində anadan olmuşdur. üzvü (1938-1974) olmuşdur.
Orta təhsil alır. 1939-cu ildə Kiyev Universitetinin filologiya fakültəsində təhsil alıb, 1937-ci ildə hərbi xidmətə çağırılır. F.Dzerjinski adına SSRİ Xalq Daxili İşlər Komissarlığı diviziyasının süvari alayında xidmət etmişdir.
1941-1945-ci illərdə Böyük Vətən müharibəsi iştirakçısı olmuşdur. Bölüyün siyasi təlimatçısı, Leninqradın müdafiəsi iştirakçısı olur. Döyüşdə ağır yaralanır, II qrup əlil olaraq bir il xəstəxanada müalicə alır.
Roman Rudenko
Roman Rudenko (Roman Andreyeviç Rudenko; 25 iyul (7 avqust) 1907 – 23 yanvar 1981[…], Moskva) — Sovet dövlət xadimi, Ədliyyə işçisi, Dövlət müşaviri (1953), SSRİ baş prokuroru (1953–1981), Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1972), Sov. İKP Mərkəzi Komitəsinin üzvü (1961-ci ildən). SSRİ NKVD-nin xüsusi üçlüyünün üzvü olub.
Nürnberq məhkəmələrində SSRİ-nin baş prokuroru olub.
Roman Rudenko 7 avqust (25 iyul) 1907-ci ildə Çerniqov vilayətinin, Nosovka şəhəri, Nejinsko rayonunda (Ukraynanın indiki Çerniqov vilayəti mərkəzi), Kozak Andrey Qriqoryeviç Rudenko və Ukraynalı Nataliya Emilyanovnanın ailəsində anadan olmuşdur. Bacısı Nina və qardaşları Peter, Nikolay, Fedordur. Həyat yoldaşı Mariya Andreyevna, uşaqları isə Larisa və Sergeydir. 1926-cı ildən BKP (b) üzvü — Sov.İKP üzvüdür.
1929-cu ildə Cherniqov İlçe Komitəsinin qərarı ilə partiya il prokurorluğuna təhqiqat işlərinə göndərilib.
1937–1938-ci illərdə — Donetsk vilayətinin prokuroru olub.
