Narodnaya volya
Narodnaya volya (rus. Народная воля; azərb. Xalqın iradəsi) — Rusiyada inqilabi xalqçı təşkilatı. 1879-cu ildə "Zemlya i volya"nın parçalanmasından sonra yaranmışdı. Təşkilata İcraiyyə komitəsi (A.D.Mixaylov, A.İ.Jelyabov, S.K.Perovskaya, V.N.Fiqner və b.) başçılıq edirdi. 1879-1885-ci illərdə təşkilat eyniadlı qəzet buraxmışdır. Xalqçı utopik sosializmi mövqeyində qalan narodovolçular siyasi mübarizə yolu ilə mütləqiyyəti devirməyi ən mühüm vəzifə sayırdılar. Lakin onlar bu mübarizəni sosializmlə əlaqələndirə bilməmişdilər. "Narodnaya volya"nın proqramında ümumi seçki hüququ, demokratik azadlıqlar, torpağın xalqa paylanması, əzilən xalqlara öz müqəddəratını təyin etmək hüququ verilməsi və s. tələblər var idi.
Zemlya i volya
Zemlya i volya (rus. Земля и воля; azərb. Torpaq və azadlıq) — 1876-cı ilin payızında xaqlçıların Peterburqda yaratdığı gizli inqilabi təşkilat.
== Haqqında ==
Əvvəllər "Şimali inqilabi xalqçı qrupu", "Xalqçılar cəmiyyəti" adlanmışdır. "Zemlya i volya" adı 1978–1979-cu illərdə nəşr olunmuş eyniadlı qəzetdən götürülmüşdür. Körkəmli nümayəndləri; Mark Natanson, O.Natanson, Georgi Plexanov, V.Osinski, A.Oboleşev, Nikolay Morozov və başqaları idi. Ümumilikdə 150-dən çox üzvü var idi. Təşkilat Kiyev, Xarkov və Odessa inqilabçıları ilə sıx əlaqə saxlayırdı. "Zemlya i volya" mərkəziyyət prinsipi əsasında qurulmuşdu. Təşkilatın proqramında torpağın "kənd fəhlə təbəqəsinə" verilməsi, onun bərabər bölüşdürülməsi irəli sürülür və bunun "yalnız zorakı çevriliş yolu ilə" həyata keçiriləcəyi göstərilirdi.
