* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
1 is. [ər.] 1. Orqanizmin doğub-törəmə prosesilə bilavasitə və ya bilvasitə bağlı olan və orqanizmlərin çoxunda kişi, ya qadın fərdlərini ayırd etməyə imkan verən əlamətlərin məcmusu, habelə canlı vücudların iki kateqoriyasından (kişi və qadın, erkək və dişi) biri. Kişi cinsi. Qadın cinsi. // Müəyyən cinsə mənsubiyyət; qadın, ya kişi, erkək, ya kişi. Cins cinsini həmişə cəlb eylər; Yoxdu bu işdə söhbəti digər. S.Ə.Şirvani. 2. Nəslən keçən müəyyən əlamət və xüsusiyyətlərə malik ev heyvanları və ya başqa heyvanlar qrupu. Qarabağ cinsindən olan at. İt cinsi. Seleksiya nəticəsində yeni qoyun cinsləri almaq. // Sif. mənasında. Yaxşı cinsdən olan, əsilli. – Cins madyan balanı döşündə saxlar. (Ata. sözü). [Həsən xan Alıya:] Eşitmişəm, sənin yaxşı cins atların var. “Koroğlu”. 3. Soy, nəsil, mənşə, əsil-nəsəb. □ Bəşər cinsi – insan, adam. [Dərviş:] İns və cinsdən ayrı düşüb, heyvanlara qarışmaqdan qayət usanmışdım. A.Divanbəyoğlu. [Hacı Rəsul:] Belə də səs, belə də məlahət olarmı! Düşünürsən ki, bəşər cinsi deyil, nədi, özü də kəndistan yerində. Mir Cəlal. 4. Növ, çeşid. Ənva cins və nəslə mənsub qədəhlər qalxdı, araq boğazları qıcıqlayaraq keçib getdi. Çəmənzəminli.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / cins3 ə. kişi və ya qadın; erkək və ya dişi.
Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti / cins4 \ – bir – birinə yaxın növlərin əhatə olunduğu birlik. Bəzən isə öz içində növləri olan hər növ, o növlər üçün cinsə çevrilir. Lakin pilləvari nərdivanda ən sonda gələn növ cins ola bilməz. Orqanizmin doğub törəmə prosesilə bilavasitə bağlı olan və orqanizmlərin çoxunda kişi, və ya qadın fərdlərini ayırd etməyə imkan verən əlamətlərin məcmusu, habelə canlı vücud-ların iki kateqoriyasından (kişi və qadın, erkək və dişi) biri. Kişi cinsi. Qadın cinsi.
Fəlsəfə terminlərinin izahlı lüğəti / cins5 1. Növləri birləşdirən qrup. 2. Müəyyən hal şəkilçisini xarakterizə edən leksik-qrammatik ad kateqoriyası, uzlaşma xüsu- siyyətləri və onların kişi, qadın və orta cinsi müəyyən etmə əlamətləri vardır.
İzahlı tərcüməşunaslıq terminləri lügəti / cins4 1. CİNS Bir də ərəb cinsindən on iki ağ at apar (M.Rahim); DÖL [Müsyö Jordan:] ..Qarabağın əlyetməz dölündən köhlən at altında gəlib sizə qonaq olan xoşbəxt adam ..bu qədər dövləti haradan ələ salardı? (M.F.Axundzadə). 2. CİNS, ÇEŞİD (mal cinsi); NÖV 3. cins bax soy
Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti / cins1 1. пол, род; 2. порода; 3. породистый, племенной, чистокровный; 4. сорт;
Azərbaycanca-rusca lüğət / cins2 … родный (вторая составная часть некоторых сложных прилагательных). Həmcins однородный. Cümlənin həmcins üzvləri однородные члены предложения; yekcins однородный. Yekcins maddələr однородные вещества
Azərbaycanca-rusca lüğət / cins3 1 I сущ. 1. пол: 1) совокупность признаков организма, обеспечивающих размножение, по которым различаются мужские и женские особи 2) каждый из двух разрядов живых существ (мужчин и женщин, самцов и самок), различающихся по этим признакам. Qadın cinsi женский пол, kişi cinsi мужской пол, təbii cins естественный пол, hər iki cinsdən olan şəxslər лица обоего пола 2. порода (целостная устойчивая группа сельскохозяйственных или некоторых других животных одного вида, обладающая определёнными признаками или особенностями, передающимися по наследству). Yerli cins местная порода, ətlik cinslər мясные породы, südlük cinslər молочные породы, zərifyunlu qoyun cinsi тонкорунная порода овец, Qarabağ cinsindən olan at лошадь карабахской породы, yeni cinslərin alınması (yetişdirilməsi) выведение новых пород, cinsin cırlaşması вырождение (измельчание) породы 3. род: 1) биол. группа животных или растительных организмов, объединяющая близкие виды. бот. monotip cins монотипный род, politip cins политипный (многотипный) род, sədəflilər cinsi род перламутровых 2) разновидность, сорт, тип чего-л. Maddənin cinsi род вещества 3) лингв. в русском языке: грамматический класс слов, характеризующийся определёнными падежными окончаниями и особенностями согласования. Cins kateqoriyası категория рода, orta cins средний род, ümumi cins общий род, isimlərin cinsinin təyini определение рода имён существительных, sifətlərin cinsə görə dəyişməsi изменение прилагательных по родам, cinsə görə uzlaşma согласование в роде 4. породность (принадлежность сельскохозяйственных животных к потомству определенной породы); см. cinslik. Sürünün cinsinin yaxşılaşdırılması улучшение породности стада II прил. 1. породный: 1) относящийся к породе, производимый с учётом особенностей пород. Mal-qaranın cinsə görə rayonlaşdırılması породное районирование скота 2) породистый (с ярко выраженными признаками хорошей породы); чистопородный, высокопородный, чистокровный; племенной. Cins at породистая (чистокровная) лошадь, cins inək породистая (племенная) корова, cins mal-qara породистый (племенной) скот 2. племенной (оставленный для продолжения потомства породы). Cins döllük buğa племенной бык-производитель 3. сортовой: 1) относящийся к определенному сорту (категории, разряду) по качеству, расценке 2) связанный с принадлежностью к определенному сорту. Bağların cins tərkibi сортовой состав садов, cins keyfiyyəti сортовое качество, cins təmizliyi сортовая чистота 3) принадлежащий к какому-л. ценному, высококачественному сорту; сортный. Cins toxum сортовые семена, cins buğda сортовая пшеница 4. родовой: 1) биол. относящийся к роду как группе животных или растительных организмов; объединяющий близкие виды 2) относящийся к роду как грамматической категории (в русском языке). Sifətlərin cins şəkilçiləri родовые окончания прилагательных ◊ bəşər cinsi: 1. род человеческий; 2. человек 2 I сущ. джинсы (одежда спортивного стиля из прочной хлопчатобумажной ткани, прошитая цветными нитками) II прил. джинсовый. Cins parça джинсовая ткань, cins kostyum джинсовый костюм, cins şalvar джинсовые брюки, cins yubka джинсовая юбка
Azərbaycanca-rusca lüğət / cins1 I. i. biol. 1. sex; qadın ~i female, female sex; kişi ~i male, male sex; the male kind; 2. qram. gender; qadın ~i feminine (gender); kişi ~i masculine (gender); orta ~ neuter (gender); 3. race, breed, species (ev heyvanları, bitkilər haq.); məc. sort, kind, variety; (növ) type; mal-qara ~i strains of cattle; eyni ~dən of the same race / breed / species; məc. of the same kind / sort / type; bu ~ adamlar this sort / kind of people; 4. family, kin; stock; O yaxşı cinsdəndir He / She comes of good stock II. s. biol. 1. generic; 2. qram. gender; ~ sonluqları gender inflection / inflexions; 3. pure-blooded, thoroughbred; (ev heyvanları və s.) pure-strain, pedigree(d); (it haq.) pure-bred, true to race; ~ at thoroughbred / pure-blooded horse; ~ it a pure-bred dog, a dog true to race; ~ mal pedigreed cattle, bloodstock; ~ heyvan pedigreed cattle
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / cins1 1) is. biol. sexe m ; qadın ~i sexe féminin ; kişi ~i sexe masculin ; qram. genre m ; qadın ~i genre féminin ; kişi ~i genre masculin ; orta ~ genre neutre ; məc. race f ; variété f, espèce f, sorte f ; type m ; malqara ~i race bovine ; eyni ~dən de la même race, de la même espèce ; məc. du même type ; bu ~ adamlar les gens de cette espèce ; sang m, famille f ; o yaxşı cinsdəndir il est du bon sang, elle est de bonne race ; 2) sif. biol. racé, -e ; de race ; de race pure ; de sang ; de bon sang ; ~ inək une vache de pure race ; ~ heyvan un animal m de race pure
Azərbaycanca-fransızca lüğət / cins1 [ing.] сущ. джинс (памбагдикай храй къалин ва кӀеви парчадин са жуьре).
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / cins2 [ər.] 1. сущ. жинс; // bəşər cinsi инсан; it cinsi кицӀин жинс; 2. прил. жинсинин, хъсан жинсиникай тир; cins madyan жинсинин хвар.
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / cins