Mao Tse Dun
Mao Tszedun həmçinin Sədr Mao (26 dekabr 1893[…], Şaoşan[d], Tzin sülaləsi – 9 sentyabr 1976[…], Çjunnanhay[d]) — Çin Xalq Respublikasının ilk lideri.
== Həyatı ==
Mao, 1893-cü ildə Cənubi Çində kəndli ailəsində dünyaya gəlib. Uşaqlığından bəri həmişə Pekini görməyi, orada yaşamağı xəyal edib. 15 yaşı olduqdan sonra paytaxtda nəşr olunan gənclik jurnallarını izləməyə başlayıb. O, Yeni Mədəniyyət hərəkatının nəşrlərindən biri olan Yeni Gənclik jurnalını sevərək oxuyub. Bu jurnal, Yan Fu və Ding Wenjiang kimi Darvinist ideoloqların məqalələrindən ibarət olub.
Gənc Mao həmişə görmək istədiyi Pekinə 1918-ci ildə gedib. Burada, Pekin Universitetində müəllim olan Yang Changzhi ilə tanış olub. Maonu qabiliyyətli gənc olaraq görən Yang Changzhi, onun universitet kitabxanasında işə götürülməsini təmin edib. Mao, kitabxanada rəfləri yığışdırma, kitabların tozunu alma, otaqları təmizləmə kimi işlər görməyə başlayıb.
Agelescape dunini
Agelescape dunini — Çala hörümçəkləri sinfinə, Agelescape cinsinə aid növ. Azərbaycanın endemik canlısı.
== Qısa məlumat ==
Orta ölçülü hörümçəkdir. Erkəklərin uzunluğu 8,55 mm, dişilərdə 11,2 mm olur. Baş-gövdə hissəsi erkəklərdə uzunluq 3,95 mm (eni 2,7 мм) olur. Dişilərdə 4,3 mm (eni 3 mm) — dir. Baş-gövdə qırmızı-sarı olur və boz naxışlı olur. Ayaqları qırmızı-qəhvəyi, qarın sarı-boz.
Agelescape dunini növü ilk dəfə 2005-ci ildə Arаxnoloqlar, Elçin Hüseynov (Elchin F. Guseinov, Zoologiya İnstitutu AMEA, Bakı, Azərbaycan), Yuri М. Marusik (Институт биологических проблем Севера ДВО РАН, Maqadan, Rusiya) və Seppo Koponen (Seppo Koponen, Zoological Museum, University of Turku, Turku, Finlandiya) tərəfindən Agelescape caucasica, Agelescape levyi və Agelescape talyshica Guseinov, Marusik & Koponen, 2005 növləri ilə birlikdə aşkarlanmışdır.
Agelescape dunini növü Agelescape affinis (Kulczynski, 1911), Agelescape gideoni Levy, 1996 və Agelescape livida (Simon, 1875) növləri ilə birlikdə Agelescape cinsinə daxil edilmişdir.
Aleksey Dunyaşin
Aleksey Dunyaşin, Alek Dunyaşin(tam adı: Aleksey Vasileviç Dunyaşin, rus. Алексей Васильевич Дуняшин; 8 fevral 1904, Böyük Tolkay[d] – 1931) — erzyan əsilli yazıçı, publisist, tənqidçi, ilk Erzya yazarlarından biri.
== Həyatı ==
Aleksey Dunyaşin 8 fevral 1904-cü ildə indiki Samara vilayəti, Poxvistnev rayonu, Böyük Tolkay kəndində kəndli ailəsində anadan olmuşdur. Rus və Erzya dillərində oçerklər, feletonlar, publisistik məqalələr və hekayələr yazmışdır. Fəaliyyətinin ən səmərəli dövrü Sibirdəki xüsusi müxbir kimi fəaliyyətini qeyd edilir. "Od eryamo" qəzetində onun Sibir erzyanlarının həyatı ilə bağlı publisistik hekayələri dərc edilir. 1925–29-cu illərdə 30-dan çox feilleton yazmışdır. Bu feillotonlar "Pitsi-palakst" ("Gicitkən") kolleksiyasına daxil edilmişdir. 1927-ci ildən "Kirvi tol" ("Məşhəl") romanının üzərində işləmişdir. Bu romanda mordva xalqının 1914–1930-cu illər dövründəki həyatı əks olunmuşdur.
Amblyseius duncansoni
Amblyseius duncansoni (lat. Amblyseius duncansoni) — phytoseiidae fəsiləsinin amblyseius cinsinə aid heyvan növü.
== İstinadlar ==
Amblyseius duncansoni Catalogue of Life saytında
Mites GSDs: PhytoseiidBase.
Dəmirqapı (Dunay)
Dəmirqapı (serb. Ђердапска клисура, rum. Porţile de Fier) — Dunay çayı yatağının Karpat və Stara-Planin dağlarının birləşdiyi yerdən keçən ensiz hissəsi. Çay qapısı adlanan bu ərazi Serbiya və Rumıniya sərhəddində, Orşov şəhərindən cənubda yerləşir. Uzunluğu 15 km, eni 162 m. olan bu ərazi Avropanın ən gözəl məkanlarından biri hesab olunur.
== Təbii və tarixi-mədəni əhəmiyyəti ==
Çayın sağ sahilində Serbiyanın Cerdap Milli Parkı yerləşir. Dəmirqapının ən qədim yerli əhalisi romandilli valaxlar olmuş. Valaxlar heyvandarlıqla məşğul olan yarımköçəri tayfalar idi. Çayın şimal sahilində isə müasir rumınların əcdadları məskunlaşmış.
Editinq Enn Dunham
Stenli Enn Danhem (29 noyabr 1942, Viçita[d], Kanzas – 7 noyabr 1995, Honolulu) – ABŞ-nin 44-cü prezidenti Barak Obamanın anası. İqtisadi antropologiya və kənd təsərrüfatının inkişafı üzrə ixtisaslaşmışdı.
Anna deyə çağrılırdı. Sonradan Doktor Stenli Enn Danhem Soetro kimi tanındı.
== Həyatı ==
Kanzas ştatının Viçita şəhərində anadan olub. Uşaqlıq illərini Kaliforniya, Oklahoma, Texas və Kanzasda keçirib. Yeniyetməlik illərini Vaşinqtonda, dolğun illərini isə Havayda və İndoneziyada keçirib.
Danhem Honoluluda, Havay Universitetində təhsil alıb və antropologiya və ya riyaziyyat üzrə bakalavr təhsili alıb. Qadınların kustar sənayesində rolunu araşdıraraq İndoneziyada, Yava adasında qadınların rolunu öyrənir. O ABŞ Beynəlxalq İnkişaf Agentliyinin məsləhətçisi kimi kənd yerlərində kasıblığın qarşısını almaq üçün mikrokredit proqramını təşkil edir.
Erodium cicutarium subsp. dunense
Sikuta durnaotu (lat. Erodium cicutarium) — bitkilər aləminin ətirşahçiçəklilər dəstəsinin ətirşahkimilər fəsiləsinin durnaotu cinsinə aid bitki növü.
== Arealı ==
Aralıq dənizi sahili olan ölkələr və Şimali Amerikada yayılıb. Azərbaycanda Qobustan, Xaçmaz rayonu, Ceyrançöl və Naxçıvan Muxtar Respublikasının bəzi dağətəyi rayonlarında yayılıb.
Hirş-Dunker həmkarlar ittifaqları
Hirş-Dunker həmkarlar ittifaqları — Burjua proqressist partiyasının xadimlərindən M. Hirş və F. Dunker tərəfindən 1868-ci ildə yaradılmış Almaniya reformist həmkarlar ittifaqı təşkilatılarıdır.
Hirş-Dunker həmkarlar ittifaqlarının təşkilatçıları əmək və kapital mənafeyinin "ahəngdarlığı ideyasını təbliğ edir, ittifaqlara fəhlələrlə yanaşı kapitalistlərin də qəbul olunmasını mümkün sayır, tətil mübarizəsinin məqsədəuyğunluğunu inkar edirdilər. Onlar belə bir iddia irəli sürürdülər ki, kapitalizm cəmiyyəti çərçivəsində burjua dövlətinin qanunvericiliyi vasitəsi ilə, həmkarlar təşkilatının köməyi ilə fəhlələri kapital zülmündən xilas etmək mümkündür; onlar həmkarlar ittifaqlarının başlıca vəzifəsini fəhlələrlə sahibkarlar arasında vasitəçilik etməkdə və pul toplamaqda görürdülər.
Hirş-Dunker həmkarlar ittifaqlarının tətillərə mənfi münasibəti bu həmkarlar ittifaqlarını ştreykbrexer təşkilatlarına çevirirdi; onların fəaliyyəti başlıcxa olaraq qarşılıqlı yardım kassaları və mədəni-maarif təşkilatları çərçivəsi ilə məhdudlaşırdı.
1933-cü ilin mayınadək mövcud olmuş Hirş-Dunker həmkarlar ittifaqları burjuaziyanın bütün səylərinə və hökumət orqanlarının köməyinə baxmayaraq heç bir zaman Almaniya fəhlə hərəkatında ciddi qüvvə olmamışdır. 1933-cü ildə Hirş-Dunker həmkarlar ittifaqlarının opportunist xadimləri faşist "əmək cəbhəsinə" daxil oldular.
== Mənbə ==
V.İ.Lenin, "Demokratik inqilbda sosial-demokratiyanın iki taktikası", Bakı, "Azərnəşr", 1969, səh. 155.
Is It Wrong to Try to Pick Up Girls in a Dungeon?
Is It Wrong to Try to Pick Up Girls in a Dungeon?, Yaponiyada tanınan adı ilə Dungeon ni Deai wo Motomeru no wa Machigatteiru Darou ka (ダンジョンに出会いを求めるのは間違っているだろうか, azərb. Zindanda qız tutmağa çalışmaq düz deyil?) və ya qısaca DanMachi (ダンまち?) — Suzuhito Yasudanın rəssamlığı ilə Fucino Omori tərəfindən yazılmış ranobe seriyası. SB Creative 2013-cü ilin yanvarında GA Bunko imprinti altında 19 cildini buraxmışdır. Ranobe seriyası əsasında 1 spin-off ranobesi və 2 manqa adaptasiyası istehsal olunmuşdur. J.C.Staff studiyası tərəfindən istehsal olunmuş anime serialı adaptasiyası 4 aprel 2015-ci ildən 27 iyun 2015-ci ilə kimi yayımlanmışdır. 7 dekabr 2016-cı ildə OVA seriyası buraxılmışdır. 2018-ci ilin fevralında ikinci mövsümü və orijinal film adaptasiyası anons edilmişdir.
Bundan əlavə "Is It Wrong to Try to Pick Up Girls in a Dungeon?: Sword Oratoria" adlı spin-off ranobesi 2014-cü ilin yanvarında, "Is It Wrong to Try to Pick Up Girls in a Dungeon?: Familia Chronicle!" (Nilitsunun rəssamlığı ilə) adlı spin-off ranobesi 2017-ci ilin martında nəşr olunmağa başlamışdır. Hər iki ranobe manqa adaptasiyası əldə etmişdir. "Sword Oratoria" əsasında 2017-ci ildə anime serialı adaptasiyası çəkilmişdir.
Mentha dunensis
Su nanəsi (lat. Mentha aquatica) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinin nanə cinsinə aid bitki növü.
Avropa, Cənub-qərbi Asiyada və şimal-qərbi Afrikada bitir.
Çoxillik, uzun, sürünən zoğludur. Gövdəsi düz və ya qalxan, hündürlüyü 30-80 sm, budaqlı, demək olar ki, çılpaq və ya tüklənmiş bitkidir. Yarpaqları saplaqlı, 2-5 sm uzunluqda, 1-3 sm enində, uzunsov yumurtavari və ya elliptik, küt və ya ucubiz, kənarları mişarvari, zəif tüklü, yaşılbozumtul rəngdədir. Köbələri çoxçiçəklidir, 2-3 sayda gövdənin və budaqların təpəsində birləşərək kürəvari, oval və ya uzunsov başcıqlı çıçəkqrupunda yığılmışdır. Kasacıqları pırpızlaşmış tüklü, boruvari, tacı 6-8 mm uzunluqda, çəhrayıdır. Fındıqcıqları yumurtavari, xırda nöqtəlidir.
BQ qərbi, BQ şərqi, BQ Quba sahəsi, Samur-Dəvəçi ovalığının rayonlarında arandan orta dağ qurşağına kimi yayılmışdır.
Morava (Dunayın sol qolu)
Morava (alm. March, mac. Morva, pol. Morawa) — Mərkəzi Avropada çay. Dunayın sol qoludur.
Uzunluğu 388 kilometr, hövzəsinin sahəsi isə 26,6 min km2-dir. Avstriya, Çexiya və Slovakiya ərazisindən keçir. Sudet diyarından başlanır, Çexiya-Moraviya yüksəkliyi və Qərbi Karpat dağları arasında axır. Payızda daşır.
Qodonin şəhərinədək gəmiçiliyə yararlıdır.
Neoseiulus dungeri
Neoseiulus dungeri (lat. Neoseiulus dungeri) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin hörümçəkkimilər sinfinin mesostigmata dəstəsinin phytoseiidae fəsiləsinin neoseiulus cinsinə aid heyvan növü.
Senecio dunedinensis
Senecio dunedinensis (lat. Senecio dunedinensis) — mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin xaçgülü cinsinə aid bitki növü.
Senecio dunensis
Adi xaçgülü (lat. Senecio vulgaris) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin xaçgülü cinsinə aid bitki növü.
Stanley Enn Dunham
Stenli Enn Danhem (29 noyabr 1942, Viçita[d], Kanzas – 7 noyabr 1995, Honolulu) – ABŞ-nin 44-cü prezidenti Barak Obamanın anası. İqtisadi antropologiya və kənd təsərrüfatının inkişafı üzrə ixtisaslaşmışdı.
Anna deyə çağrılırdı. Sonradan Doktor Stenli Enn Danhem Soetro kimi tanındı.
Kanzas ştatının Viçita şəhərində anadan olub. Uşaqlıq illərini Kaliforniya, Oklahoma, Texas və Kanzasda keçirib. Yeniyetməlik illərini Vaşinqtonda, dolğun illərini isə Havayda və İndoneziyada keçirib.
Danhem Honoluluda, Havay Universitetində təhsil alıb və antropologiya və ya riyaziyyat üzrə bakalavr təhsili alıb. Qadınların kustar sənayesində rolunu araşdıraraq İndoneziyada, Yava adasında qadınların rolunu öyrənir. O ABŞ Beynəlxalq İnkişaf Agentliyinin məsləhətçisi kimi kənd yerlərində kasıblığın qarşısını almaq üçün mikrokredit proqramını təşkil edir.
Xionq Dunhan
Xionq Dunhan (d. 11 noyabr 1998) — Çini təmsil edən su poloçusu.
Xionq Dunhan, Çin yığmasının heyətində 2016-cı ildə Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərinin ev sahibliyində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə apardı. Yeddinci pillə uğrunda görüşdə Braziliya yığmasını 10:5 hesabı ilə məğlub edən Çin yığması, Rio-de-Janeyro Olimpiadasını yeddinci pillədə başa vurdu.
Dunqanıstan
Dunqanıstan (çin. ənən. 東干斯坦, Şablon:Lang-dng; mənası – "hueylərin vətəni") — 1934-cü ildən 1937-ci ilə qədər Çinin Sincan vilayətinin cənub hissəsində, Çində vətəndaş müharibəsi zamanı müstəqil idarə olunan region. "Dunqanıstan" adını avstriyalı monqoşünas Valter Heyssiq icad etmişdir. Əraziyə cənub Tarım hövzəsinin vahələri daxil idi və regionun mərkəzi Xotan idi. Dunqanıstan üç tərəfdən Sincan qubernatoru Şen Şiçaya sadiq qoşunlar, cənubdan isə Tibet yaylası ilə əhatə olunmuşdu.
Dune (film, 2021)
Dyuna (ing. Dune) — Deni Vilnövün 2021-ci ildə ekranlaşdırdığı elmi fantastika filmi. Yazıçı Frenk Herbertin 1965-ci ildə müəllifi olduğu eyniadlı romanı əsasında çəkilmiş ikinci filmdir.
Pleiarina dunnii
Salix tetrasperma (lat. Salix tetrasperma) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinin söyüdkimilər fəsiləsinin söyüd cinsinə aid bitki növü.
Pleiarina tetrasperma (Roxb.) N.Chao & G.T.Gong
Ripsoctis indica Raf.
Salix dunnii
Salix tetrasperma (lat. Salix tetrasperma) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinin söyüdkimilər fəsiləsinin söyüd cinsinə aid bitki növü.
Pleiarina tetrasperma (Roxb.) N.Chao & G.T.Gong
Ripsoctis indica Raf.
Salix dunnii var. tsoongii
Salix tetrasperma (lat. Salix tetrasperma) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinin söyüdkimilər fəsiləsinin söyüd cinsinə aid bitki növü.
Pleiarina tetrasperma (Roxb.) N.Chao & G.T.Gong
Ripsoctis indica Raf.
Mura-Drava-Dunay
Mura-Drava-Dunay (UNESCO adlandırması: Bačko Podunavlje, serb-kiril. Бачко Подунавље) — Drava, Mura və Dunay çayları boyunca yerləşən UNESCO-nun transsərhəd biosfer qoruğu. Qoruğun ümumi sahəsi 631 460,71 hektardır (6 314 607 000 m²), bunun 395 860,71 hektarı (3 958 607 000 m²) Xorvatiya, 235 600 hektarı (2 356 000 000 m²) Macarıstan ərazisindədir.
Çaylardakı daşqına qarşı bəndlər qoruq ərazisini su basa bilən və daşqından qorunan olmaqla iki zonaya ayırır.
Bu qoruq Dunay hövzəsində bu günə qədər ən yaxşı qorunmuş bataqlıqlardan biridir.
2009-cu ildə Xorvatiya və Macarıstan Drava-Dunay bölgəsində birgə transsərhəd təbiət qoruğunun yaradılması haqqında ilkin ikitərəfli saziş imzalamışlar.
2011-ci ilin martında beş ölkənin (Avstriya, Sloveniya, Xorvatiya, Macarıstan və Serbiya) ekologiya nazirlikləri Mura-Drava-Dunay Transsərhəd Biosfer Qoruğunun yaradılması barədə razılığa gəlmişlər.
Qoruğun ümumi sahəsinin 700 km²-dan (270 kvadrat mil) çoxunu əsas zona (artıq qorunan ərazilər) və bufer zonalar, 7000 km²-ni isə (2700 kvadrat mil) keçid zonalar təşkil edəcək.
Qoruq ərazisinə aşağıdakı artıq mövcud olan qorunan ərazilərin birləşdirilməsi planlaşdırılır: Kopaçki Rit, Veliki Pajut, Mura-Drava (Xorvatiya), Dunay-Drava Milli Parkı (Macarıstan), Gornye Podunavle, Karacorcevo, Tikvara (Serbiya), həmçinin Avstriya, Sloveniya və Macarıstanda Natura 2000 şəbəkəsinə aid bir sıra ərazilər. Bu birləşmələrdən sonra qoruq bu, Avropanın ən böyük qorunan ərazilərindən birinə çevriləcək.
