olmaq sözü azərbaycan dilində

1 1. Müstəqil feil kimi aşağıdakı mənalarda işlədilir: a) yaşamaq, sakin olmaq, ömür sürmək. İki il Bakıda oldum. O, yataqxanada olur. Siz hansı küçədə olursunuz? – Mərcan xanım uzaqda olmurdu. T.Ş.Simurq; b) mövcud olmaq, var olmaq. İnsan olmasaydı nəyə gərəkdi; Sənin gözəlliyin, ana təbiət! M.Dilbazi; c) iştirak etmək. Dərsdə olmaq. Qonaqlıqda olmaq. İclasda olmaq; ç) üz vermək, baş vermək, vaqe olmaq, əmələ gəlmək. Dünən balaca yanğın olmuşdu. – Azad çırpınacaq bütün vicdanlar; Nə hicran olacaq, nə də intizar. S.Vurğun. Qonşu, yenə nə olub? – deyə soruşdum. S.Rüstəm; d) doğulmaq, dünyaya gəlmək, anadan olmaq. – Onun nəyi olub? – Bir qızı olub. Uşaqlar ekiz olub. – …Münəvvər xanımın binadan-başdan uşağı olmurdu. Mir Cəlal. Cavadla Zöhrə Aslan olandan sonra bir-birini daha da çox sevməyə başladılar. Ə.Vəliyev; e) bir yerə gəlmək (getmək), bir yeri gedib görmək. Saat ikidə məktəbdə olacağam. – [Maya] hələ ömründə çobanların yaşadığı alaçıqda olmamışdı. M.İbrahimov; ə) yerləşmək, sığmaq. Şeylər çamadana olmur. Papaq başına yaxşı oldu; f) malik olmaq. Pulu olmamaq. Bağı olmaq. Maşını olmaq. – Cəmi yeddiillik təhsili olan Gülaçar qızğın mütaliə həvəskarı idi. İ.Əfəndiyev; g) mümkün olmaq, icazə verilmək. Gəlmək olarmı? İçəri girmək olar; ğ) bir haldan başqa hala keçilmək, dəyişmək. Su donub buz oldu. Od sönüb kül oldu. – [Gilənin] axşamdan basdırdığı qaratikan kötüyü lülə köz olmuşdu. Ə.Vəliyev; h) gəlib çatmaq, yetişmək. Səhər oldu. Gecə yarı oldu. – Bayram oldu, heç bilmirəm neyləyim? Bizim evdə axta zoğal da yoxdur. M.P.Vaqif. Axşam hələ olmamışdı. S.Hüseyn. 2. Köməkçi feil kimi işlədilir: a) ixtisas və sənət mənası verən isimlərdən sonra gələrək, həmin ixtisas və sənətə yiyələnməyi, onunla məşğul olmağı bildirir. Müəllim olmaq. Həkim olmaq. – Firəngistanda birisi ki istəyir alim ola, gərək gecələr yatmayıb zəhmət çəkə, elm oxuya… C.Məmmədquluzadə; b) isim, sifət və saylardan sonra gələrək həmin sözlərdən -lan // -lən və -laş // -ləş şəkilçilərinin əlavəsilə düzələn feillərin sinonimləri olan mürəkkəb feillər əmələ gətirir; məs.: xəstə olmaq (xəstələnmək), yaxşı olmaq (yaxşılaşmaq), qoşa olmaq (qoşalaşmaq), yoxsul olmaq (yoxsullaşmaq), şən olmaq (şənlənmək); c) bir sıra sözlərdən sonra gələrək mürəkkəb feil və ifadələr düzəldilir; məs.: bənd olmaq, xaraba olmaq, daxil olmaq, aşiq olmaq. 3. Oldu! şəklində – tabe şəxsin, verilən əmri, tapşırığı başa düşdüyünü və onu dərhal icra edəcəyini bildirən cavabı; baş üstə! ◊ Olan oldu (olub) – olub keçmiş, düzəlməsinə, islahına vaxt, imkan olmayan hadisə haqqında. Olan oldu, keçən keçdi – keçmiş ola, artıq gecdir, keçənə güzəşt deyərlər. Onlar deyən yalan oldu; Keçən keçdi, olan oldu. M.Müşfiq. Yaxşı, olan oldu, keçən də keçdi; İndi fikrin nədir, de görək indi? S.Vurğun. Ay oldu ha! – işin baş tutmayacağını bildirmək üçün işlədilən istehzalı ifadə. Bir dəfə (kərə) də olsun – heç, qətiyyən, əsla, tamamilə. Bir dəfə də olsun işə gecikməyib. – Mirzağa elmi tənəzzöhlərə, səyahətlərə bir kərə də olsun getməmişdi. S.Hüseyn. (Bu) olmadı – bir fikir və ya təkliflə razılaşmadıqda etiraz ifadəsi kimi işlədilir. Bu olmadı, o bizim ən yaxşı operatorlarımızdandır. Hər necə (cür) olursa olsun – 1) heç bir şeyə baxmayaraq. Hər necə olursa olsun getməlisən. – [Kor Seyid] hər necə olursa olsun arvadını aparacağını söyləyirdi. S.Hüseyn; 2) bax hər necə olsa. Hər necə olsa – hökmən, mütləq, heç bir şeyə baxmayaraq. [Tubu:] Qızım, dəli olma, Həsən hər necə olsa, sənin atandır. Ona niyə kömək eləməyəsən? Ə.Haqverdiyev.

1 OLMAQ Qonşu, yenə nə olub? – deyə soruşdum (S.Rüstəm); BAŞ VERMƏK [Konsul:] Son günlər bu küçə hadisələri çox tez-tez baş verir (M.S.Ordubadi); BULUNMAQ Bahadır: Xristian aləmində ruhanilər elmlərə düşmən olublarsa da padşahlar və dövlətlər ruhanilərlə müdam müharibədə bulunublar (N.Vəzirov).

1 OLMAQ – ÖLMƏK Oldu ilə öldüyə çarə yoxdur (Ata. sözü).

1 1. быть, побывать, водиться, пребывать, фигурировать; 2. стать, делаться, становиться, состоять, состояться; 3. иметь; 4. случаться, происходить, обстоять, совершаться, сбываться, приходиться; 5. наступать (о времени); 6. годиться; 7. быть возможным;

2 глаг. 1. быть: 1) существовать. Sən olmasaydın, mən nə yazardım о чем бы я писал, если бы не было тебя 2) находиться, присутствовать где-л. Məktəbdə olmaq быть в школе, iclasda olmaq быть на собрании; в сочет. с отвлеч. сущ. Mübarizənin mərkəzində olmaq быть в гуще борьбы 3) происходить, совершаться, случаться. Nə olub? что случилось? Səsinə nə olub? что случилось с твоим голосом? Yanğın olmuşdu был пожар, dünən külək olub вчера был ветер 4) приходить, приезжать куда-л. Axşam orada olacağam вечером я буду там 2. вспом. гл. быть: 1) в сочет. с сущ. со знач. профессии, специальности, занятия. Müəllim olmaq быть учителем, həkim olmaq быть врачом, dülgər olmaq быть плотником 2) в сочет. с сущ. и прил. как часть сложн. глаг. Xəstə olmaq быть больным, yoxsul olmaq быть бедным, azad olmaq быть свободным, uşaq olmaq быть ребёнком 3) в сочет. с отвлеч. сущ. Aşiq olmaq быть влюблённым, влюбиться 3. бывать: 1) быть, существовать. Həmişə necə olub, elə də olacaq как всегда бывало, так и будет 2) случаться, происходить. Dünyada nələr olmur чего только не бывает на свете, adətən belə olur обычно бывает так 3) время от времени приезжать, приходить куда-л. O bizdə tez-tez olur он у нас бывает часто, hərdənbir teatrda olur иногда бывает в театре 4) находиться, присутствовать. Axşamlar evdə olur вечерами бывает дома 4. побывать (поездить, походить по многим местам), побыть. Qonaqlar iki gün Şəkidə oldular гости два дня побывали в Шеки 5. рождаться, родиться. Onun nəyi olub? Кто у неё родился? Onun qızı olub у неё родилась дочь, mən Bakıda anadan olmuşam я родился в Баку, uşaqlar əkiz olub дети родились близнецами 6. жить, проживать где-л. İki il Bakıda olmuşam два года я жил в Баку; siz hansı küçədə olursunuz? Вы на какой улице живете? Mən yataqxanada oluram я живу в общежитии 7. наступать, наступить, наставать, настать. Gecə oldu наступила ночь, axşam olanda когда наступает ночь, səhər olan kimi как только наступает утро 8. иметь: 1) владеть чём-л. на правах собственности. Maşını olmaq иметь машину, pulu olmaq иметь деньги, kitabları olmaq иметь книги 2) обладать, располагать кем-л., чем-л. Yaxşı dostları olmaq иметь хороших друзей, valideynləri olmaq иметь родителей, istedadı olmaq иметь талант, səsi olmaq иметь голос, məqsədi olmaq иметь цель 9. лезть: 1) разг. помещаться, поместиться. Şeylər çamadana olmur вещи не лезут в чемодан 2) надеваться на что-л., быть впору. Papaq başına olmur шапка не лезет на голову, çəkmə ayağına olur сапоги лезут на ноги 10. становиться, стать: 1) в знач. связки. Aqronom olmaq стать агрономом, təyyarəçi olmaq стать летчиком; kül olmaq стать пеплом, buz olmaq стать льдом, od olmaq стать огнем 2) происходить, произойти. Ona nə isə olub что-то с ним стало 11. в составе сложных глаголов: məşğul olmaq заниматься, təslim olmaq сдаться, tanış olmaq познакомиться ◊ ayaqdan olmaq быть без задних ног; böyük adam olub (он) стал важной персоной; arası saz olmaq kimlə быть на короткой ноге с кем; hazır vəziyyətdə olmaq быть в состоянии готовности; əlverişli vəziyyətdə olmaq быть в выгодном положении; kefi kök olmaq быть в хорошем расположении духа; ağlı başında olmaq быть себе на уме; ovqatı təlx olmaq быть в дурном настроении, быть в расстроенных чувствах; işin içində olmaq быть в курсе дела; ay oldu ha! Жди, так тебе и будет!; bir dəfə də olsun ни разу; bu olmadı так не пойдет; ön cərgədə olmaq, ön sırada olmaq быть в первых рядах кого, чего; öz yerində olmaq быть на своем месте; kiminsə əlində olmaq быть в чьих-л. руках; diqqət mərkəzində olmaq быть в центре внимания; qat-qat üstün olmaq быть на голову выше; əlbir olmaq kimlə быть с кем заодно; əlində oyuncaq olmaq kimin быть игрушкой в чьих руках; ayaqdan yüngül olmaq быть легким на подъём; od ilə su arasında olmaq быть между двух огней; araları açıq olmaq быть на короткой ноге с кем-л.; yerində olmaq kimin быть на чье м месте; kənarda olmaq быть в стороне; düz yolda olmaq быть на правильном пути; göyün yeddinci qatında olmaq быть на седьмом небе; hər necə olursa olsun во что бы то ни стало, несмотря ни на что; kefsiz olmaq: 1. быть нездоровым; 2. быть не в духе; əliəyri olmaq быть нечистым на руку; tay-tuş olmaq быть сверстниками

1 f. 1. (vəziyyət bildirərkən) to be*; həkim, müəllim və s. ~ to be* a doctor, a teacher, etc.; xöşbəxt / dövlətli / xəstə və s. ~ to be* happy / rich / ill, etc.; məcbur ~ to be* obliged (+to inf.), to have* (+to inf.), must; Mən ora getməyə məcbur oldum I was obliged / had to go there; tanış ~ to be* acquainted (with); paltoda ~ to have* a coat on; iclasda ~ to be* present at the meeting; bir kəsə borclu ~ to be* indebted to smb.; to owe smb.; to be* obliged to smb.; şahid ~ to witness smth., to be* a witness of smth.; imkanı ~ to be* able (+to inf.); Mənim sizə kömək etməyə imkanım yoxdur I am not able to help you; Qoy sən (siz) deyən olsun Let it be as you wish; Qoy belə olsun So be it, Be it so, All right, O.K; kefsiz ~ to be* out of spirits; to be* ill; işsiz ~ to be* jobless / out of work / unemployed; kefli ~ to be* drunk; dost / düşmən və s. ~ to be* friends / enemies, etc.; xöşbəxt / bədbəxt / şad və s. ~ to be* happy / unhappy / glad, etc; 2. (bir vəziyyətdən digər vəziyyətə keçməyi bildirərkən) to become*, to get*, to grow; müəllim ~ to become* a teacher; 3. to take* place; Dünən iclas oldu A meeting took place yesterday; 4. to happen; Sonra nə oldu? What happened next? Sizə nə olub? What has happened with you?; 5. to have*; imkanı ~ to have* a chance / an opportunity; ailəsi ~ to have* a family; oğlu / dostu / düşməni və s. ~ to have* a son / a friend / an enemy, etc; gələcəyi ~ to have* a future; dadı ~ (yemək) to have* a taste; zövqü ~ to have* taste; iddiası / tələbi ~ to have* claim(s) (on); 6. to be* fit (for), to be* fitted / suited (for); Ondan müəllim olmaz He is not suited for being a teacher; 7. to come*, to fall; Səhər oldu Morning came; Axşam oldu Night fell; vaqe ~ to happen, to occur, to take* place; Burada nə vaqe olub? What has happened here? What is going on here? Orada qəribə işlər vaqe oldu Strange things happened / took place there; Əhvalat kənddə vaqe olur The story / event takes place in the village

1 f. 1) être vi (mövcud olmaq), exister vi ; bu əhvalat baş verəndə o, hələ dünyada yox idi (dünyaya gəlməmişdir) il n’était pas encore né lorsque cet évènement s’est produit ; 2) rencontrer (se) ; il est ; il y a ; pul kisəsində sənədlər var idi il y avait des papiers dans le portefeuille ; belə çiçəklər yalnız cənubda olur ces fleurs ne se rencontrent (və ya ne poussent) que dans le sud (le midi) ; onun pulu var il a de l’argent ; 3) être vi ; trouver (se) ; aller vi (ê) ; venir vi (ê) ; paltoda ~ être en pardessus ; iştirak etmək (olmaq) être présent, -e ; iştirak etməmək (olmamaq) être absent, -e ; dünən o teatrda oldu hier il est allé au théâtre, il a été au théâtre hier ; o bizdə üç dəfə olub il est venu trois fois à la maison ; 4) avoir lieu (baş vermək, vaqe olmaq) ; iclas cümə axşamı olacaq la séance aura lieu jeudi ; zövqü ~ avoir du goût ; 5) (əlaqə feli kimi) être vi ; fəhlə ~ être ouvri||er, -ère ; şən ~ être gai, -e ; xoşbəxt ~ être heureu//x, -se ; məcbur ~ être obligé, -e ; kiminləsə tanış ~ faire la connaissance de qn ; paltoda ~ être en manteau ; borclu ~ avoir des dettes ; şahid ~ être témoin ; imkanı ~ avoir des possibilités ; Qoy belə olsun! Soit! Nə olar olar! Risquons le coup!, Vogue la galère!, Advienne que pourra!

1 гл. хьун (1. яшамиш хьун, уьмуьр гьалун; beş il kənddə oldum зун вад йис хуьре хьана; 2. аваз хьун; maşını olmaq машин хьун; 3. иштирак авун; toyda olmaq мехъерик хьун; 4. хун, дидедиз хьун, дуьньядиз атун; onun bir oğlu oldu адаз са гада хьана; 5. са чкадиз атун (фин), фена акун; saat üçdə şəhərdə olacağam зун сятдин пудаз шегьерда жеда; 6. гьакьун, гьатун; bu papaq başıma olmur и бармак зи кьилиз жезвач; 7. мумкин хьун, рухсат гун; içəri girmək olarmı? къенез атайтӀа жедани?; 8. са гьалдай маса гьалдиз фин, элкъуьн, дегиш хьун; su dönüb buz oldu яд элкъвена мурк хьана; 9. атана агакьун, алукьун; axşam oldu ряден хьана; 10. куьм. гл. aqronom olmaq агроном хьун; alim olmaq asandır, adam olmaq çətin. Ata. sözü алим хьун регьят я, итим хьун – четин; xəstə olmaq азарлу хьун; yoxsul olmaq кесиб хьун; aşiq olmaq ашукь хьун; 11. oldu! хьуй! хьурай! хьана!, жеда!; ** olan oldu (olub) хьайиди хьан(в)а, хьана алатай, дуьз техжер кардикай рахадамаз; olan oldu, keçən keçdi хьайиди хьана, фейиди фена, гила геж я; ay oldu ha! ай хьана гьа! (карди кьил такьун къалурдай ибара); bir dəfə (kərə) də olsun садра хьайитӀани, гьич садрани, гьич, асла; (bu) olmadı (им) хьанач (са фикирдал ва теклифдал рази тахьун къалурдай ибара); hər necə (nə cür) olursa olsun а) гьар гьикӀ (гьи жуьре) хьайитӀани (хьуй), са куьнизни килиг тавуна; б) кил. hər necə olsa; hər necə olsa гьар гьикӀ хьайитӀани, гьар гьикӀ ятӀани, са куьнизни килиг тавуна, мутӀлакь.

1 bulunmak, olmak