Qazəsgər
Qazəsgər (Osmanlı türkcəsi: قاضيعسكر; Kazasker) — Bir çox müsəlman ölkələrində əsgərlər arasında yaranan anlaşmazlıqlara nəzarət edən ordu qazısı, Osmanlılarda divan-ı hümayun üzvü.
== Etimologiyası ==
Qazı və əsgər sözlərindən törəyən qazəsgər ifadəsi mənbələrdə qazeyi-əsgər, qazilcünd, qazeyi-leşkər kimi də qeyd edilir. Ancaq kəlmə Osmanlılarda qazəsgər halını almış və bu şəkildə geniş yayılmışdır. Osmanlı mənbələrində qazəsgərlər bəzən “sədreyn əfəndilər, sədr-i Rumeli, sədr-i Anadolu” olaraq da ifadə edilir. Bu ifadələr isə, şübhəsiz ki, onların divan üzvü olmalarıyla bağlıdır.
== İslam və Türk Dövlətləri ==
Hz. Məhəmməd (s.ə.s) ordu mənsubları arasında yaranan anlaşmazlıqları və onlar tərəfindən törədilən cinayətlərlə şəxsən özü məşğul olur, hərbi birliklərin hər birinə bu məsələylə bağlı bir nəfər təyin edir, beləcə ordu daxilindəki əsgərlər arasında çıxan anlaşmazlıqlar da bu şəxslər tərəfindən həll edilirdi. Qazəsgərlik vəzifəsi təşkilat olaraq ilk dəfə Hz. Ömər tərəfindən yaradılmışdır. Belə ki, Hz.
