Fin-uqor dilləri
Fin-uqor dilləri (uqro-fin variantı da işlənir) — ural dil ailəsində qohum dillər qolu. Rusiya, Finlandiya, Estoniya, Macarıstan və bir sıra digər ölkələrdə yayılıb.
Fin-uqor xalqları
Fin-uqor xalqları - Baltik regionu, Şimali Asiya və Ortadunay düzənliyində yaşayan fin-uqor dilli xaqlar. Bu xalq somoedlərdən fərqli olaraq Ural dillərində danışırlar. Fin-uqor xaqlarının çoxusu onlardan fərqli dil ailələrinə mənsub olan xalqlarla əhatələniblər. Fin-uqor konsepsiyası etnikdən daha çox, linqvistik məna daşısa da, fin-uqor dilli xalqlarda, xüsusilə də Baltik finləri arasındakı etnik qardaşlıq düşüncəsi 20-ci əsrdə inkişaf etmişdi.
Sayına görə 4 ən böyük fin-uqor xalqı macarlar (13–14 milyon), finlər (6–7 milyon), estonlar (1.1 milyon) və mordvalardır(744,000). İlk üç xalqın öz müstəqil dövləti olsa da (Macarıstan, Finlandiya və Estoniya), mordvalar Rusiya Federasiyası tərkibindəki Mordoviya muxtar respublikasında yaşayır.
RF içərisində muxtar respublikası olan digər fin-uqor xalqları: karellər (Kareliya Respublikası), komilər (Komi Respublikası), udmurtlar (Udmurtiya), marilər (Mari El) və mordvalar (mokşa və erzyanlar - Mordoviya). Xantılar və mansilər Xantı-Mansi muxtar dairəsində yaşayırlar. Komilərin subqrupu olan komi-permyaklar əvvəllər Komi-Permyak muxtar dairəsində yaşasalar da, bu gün bu ərazi Perm diyarının daxilində xüsusi statusu olan bir bölgədir.
Yerli saam xalqlarının ənənəvi yaşayış ərazisi Şimali Finno-Skandinaviya və Şimal-qərbi Rusiyadakı Kola yarımadasıdır və bu ərazilər ümumi şəkildə Laplandiya olaraq adlandırılır.
Georgi Uqulava
Georgi (Gigi) Uqulava (gürc. გიგი უგულავა; 15 avqust 1975, Tbilisi, Gürcüstan SSR) — Gürcüstan siyasətçisi (Birləşmiş Milli Hərəkat Partiyası)
== Həyatı ==
Georgi (Gigi) Uqulava 15 avqust 1975-ci ildə Gürcüstanın Tbilisi şəhərində anadan olub.
İngilis, Alman, Azərbaycan, rus və fransız dillərini bilir.
== Ailəsi ==
O, ailəlidir. Həyat yoldaşı və üç övladı var.
== Fəaliyyəti ==
Georgi Uqulava 2005-ci ildən şəhər meri ilə məşğul olur. Humanitar təhsil — fəlsəfə aspirantı.
O, bir jurnalistin, məsləhətçi kimi çalışıb. 2003-cü ildən, siyasi fəaliyyətlə məşğul.
Mərkəz bölgəsi (Uqanda)
Mərkəz bölgəsi — Uqandanın inzibati ərazi vahidi. Ərazisi - 37 489 km² . Əhalisinin sayı - 6 683 887 nəfər (2002-ci il) İnzibati mərkəzi ölkənin paytaxtı - Kampala şəhəri.
2002-ci il əhalinin siyahıya siyahıyaalınması zamanı bölgəyə 16 ərazi vahidi, 2010-cu ilin iyul ayında isə Mərkəz bölgəsinə 24 ərazi vahidi o cümlədən ölkənin paytaxtı Kampala şəhəri daxil idi.
2010-cu ilin iyuna ayına əsasən Uqandanın inzibati xəritəsi (Ministry of Local Government.
Qərb bölgəsi (Uqanda)
Qərb bölgəsi — Uqandanın inzibati ərazi vahidi. Ərazisi - 49 599 km² . Əhalisinin sayı - 6 417 449 nəfər (2002-ci il) İnzibati mərkəzi - Mbarra şəhəri.
2002-ci il əhalinin siyahıya siyahıyaalınması zamanı bölgəyə 19 ərazi vahidi, 2010-cu ilin iyul ayında isə Qərb bölgəsinə 26 ərazi vahidi daxil idi.
Bölgənin ərazisində Eduard gölü yerləşir.
Böyük şəhərləri:
Mbarra — 69 208 nəfər (2002-ci il), 90 104 nəfər (2008-ci il) — Mbarra dairəsi
Kasere — 53 446 nəfər (2002-ci il), 84 930 (2008-ci il) — Kasere dairəsi
Kabale — 45 757 nəfər (2002-ci il), 56 357 (2008-ci il) — Kabale dairəsi
Xoima — 31 630 nəfər (2002-ci il), 49 015 (2008-ci il) — Xoima dairəsi
Fort Portal — 40 605 nəfər (2002-ci il), 44 591 (2008-ci il) — Fort Portal dairəsi
2010-cu ilin iyuna ayına əsasən Uqandanın inzibati xəritəsi (Ministry of Local Government.
Sayram-Uqam Milli Parkı
Sayram-Uqam Milli Parkı (qaz. Сайрам-Өгем ұлттық паркі) ― Qazaxıstanda, Özbəkistanla sərhəddə yerləşən dağlıq bölgə və milli park. Park Türkistan vilayətində yerləşir. Özbəkistanın Uqam-Çatkal Milli Parkı parkın sərhədindən keçir və Qazaxıstanın Aksu-Cabaqli qoruğu sərhəd boyunca birbaşa şimal-şərqdədir.
Ərazi çöldən yüksək hündürlük zonalarına qədər çiçəkli icmaları əhatə edən yüksək növ müxtəlifliyinə malikdir. Bura xüsusilə ardıc meşələri və meyvə və qoz-fındıq ağacları ilə məşhurdur. Parkın sərhədi Çimkənd şəhərinin 30 kilometr (19 mil) cənub-şərqindən, Özbəkistanın paytaxtı Daşkəndin isə 50 km şimal-şərqindən keçir.
Sayram-Uqam bölgəsinin iqlimi "soyuq yarımsəhra iqlimi" olaraq təsnif edilmişdir. Bu iqlim səhra və rütubətli iqlimlər arasında yerləşən çöl zonasına xasdır. Tipik olaraq, yağıntı buxarlanmadan artıqdır.
Uqah
Uqah — Azərbaycan Respublikasının Şabran rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 2 aprel 2010-cu il tarixli, 982-IIIQ saylı Qərarı ilə Dəvəçi rayonunun Uqah kəndi Ağbaş kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindən ayrılaraq, mərkəzi Çaraq kəndi olmaqla, Çaraq kənd inzibati ərazi dairəsi yaradılmış və Azərbaycan Respublikasının ərazi vahidlərinin Dövlət reyestrinə daxil edilmişdir.
Uqain burnu
Uqain burnu (bolq. нос Угаин, ‘Nos Ugain’ \'nos u-ga-'in\) — Antarktidanın Cənubi Şetland adalarının Raggid adası sahillərindən qərbdə yerləşən buzlaqlardan azad olan burundur. Boqomil buxtasından cənubda, Smyadovo buxtasından şimalda yerləşmişdir.
Burun Bolqarıstan sülaləsi olan Uqainin (8-ci əsr) adını daşıyır.
Benson burnundan 1.76 km şimal-qərbdə, Kokalyane burnundan 970 m şimalda, Şeffild burnundan 1.55 km cənubda yerləşmişdir. Britaniya xəritəsinə 1968-ci ildə, Bolqarıstan xəritəsinə 2005 və 2009-cu ildə daxil edilmişdir.
L.L. Ivanov et al. Antarctica: Livingston Island and Greenwich Island, South Shetland Islands. Scale 1:100000 topographic map. Sofia: Antarctic Place-names Commission of Bulgaria, 2005.
Uqamiya
Uqamiya (lat. Ugamia) — astraçiçəklilər sırasının mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Ugamia angrenica — Qazaxıstan, Özbəkistan və Qırğızıstan ərazisində bitən yeganə növüdür.
Uqanda
Uqanda (suah. Uganda; ing. Uganda) və ya rəsmi adı ilə Uqanda Respublikası (suah. Jamhuri ya Uganda; ing. Republic of Uganda) — Şərqi Afrikada dövlət. Uqanda dənizə çıxışı olmayan ölkələrdəndir. Şimaldan Cənubi Sudan, şərqdən Keniya, cənubdan Tanzaniya, cənub-qərbdən Ruanda, qərbdən isə Konqo Demokratik Respublikası ilə həmsərhəddir. Ölkə cənub-şərqdən Afrikanın ən böyük gölü olan Viktoriya gölü ilə əhatələnmişdir. Paytaxtı və ən böyük şəhəri Kampala, ümumi sahəsi 241,038 kvadrat kilometrdir. Uqanda həm də "Afrikanın mirvarisi" adlandırılır.
Uqanda-Tanzaniya müharibəsi
Uqanda-Tanzaniya müharibəsi - Tanzaniyada Kaqera müharibəsi və Uqandada Azadlıq müharibəsi (1979) adı ilə tanınan 1978-ci ilin oktyabrından 1979-cu ilin iyun ayına qədər Uqanda ilə Tanzaniya arasında baş vermiş hərbi münaqişədir. Bu müharibə Uqanda prezidenti İdi Aminin hakimiyyətdən kənarlaşdırılması ilə nəticələnmişdir. İdi Aminin qüvvələrinə Liviyadan dəstək üçün göndərilmiş minlərlə hərbçi də daxil idi.
Tanzaniya və Uqanda arasındakı münasibətlər artıq müharibə başlamazdan bir neçə il əvvəldən etibarən kəskinləşməyə başlamışdı. 1971-ci ildə baş vermiş hərbi çevriliş nəticəsində İdi Aminin hakimiyyəti ələ keçirməsindən sonra, Tanzaniya lideri Culius Nyerere Uqandanın zor gücü ilə hakimiyyətdən salınmış prezidenti Milton Oboteyə sığınacaq təklif etdi. Amin hakimiyyətə gəldikdən sonra ölkədə onun əleyhinə çıxış edən düşmənlərinin kütləvi şəkildə "təmizləməsini" həyata keçirdi ki, bu da otuz mindən əlli min nəfərə qədər uqandalının həlak olması ilə nəticələndi. Nyererenin dəstəyi ilə uqandalı müxaliflərdən ibarət kiçik partizan orduları yaradıldı, lakin həmin qüvvələrin 1972-ci ildə Uqandanı işğal etmək və Amini hakimiyyətdən salmaq cəhdləri uğursuzluqla nəticələndi. Amin Nyerereni onun düşmənlərinin tərəfini tutmaqda və onları silahlandırmaqda günahlandırdı. Hər iki tərəfin bir-birini ittiham etməsi ilə birlikdə Uqanda və Tanzaniya arasındakı münasibətlər bütün zamanların ən aşağı səviyyəsinə endi.
İdi Amin növbəti illərdə bir neçə dəfə ona qarşı təşkil olunmuş sui-qəsd cəhdindən sağ çıxdı.
Uqanda Qırmızı Xaç Cəmiyyəti
Uqanda Qırmızı Xaç Cəmiyyəti (ing. Uganda Red Cross Society) — 1964-cü ildə yaradılmışdır və ilkin olaraq Britaniya Qırmızı Xaç Cəmiyyətinin bir hissəsi idi. Baş qərargahı Kampala şəhərində yerləşir.
Uqanda Qırmızı Xaç Cəmiyyəti ölkə ərazisində fəaliyyət göstərən ən böyük yerli humanitar təşkilatdır.
1941-ci ildə Britaniya Qırmızı Xaç Cəmiyyətinin bir filialı olaraq fəaliyyətə başladı. 1964-cü ildə Uqanda Parlamentinin qəbul etdiyi akt əsasında Uqanda Qırmızı Xaç Cəmiyyəti kimi formalaşdı. Bir il sonra 1965-ci ildə cəmiyyət Beynəlxalq Qırmızı Xaç və Qırmızı Aypara Cəmiyyətinin üzvü olaraq qəbul edildi.
Cəmiyyət növbəti illər ərzində böyüməyə başladı və hazırda bütün Uqanda ərazisində 51 filialı və 30 yarımfilialı var. Uqanda Qırmızı Xaç Cəmiyyəti həm də missiyanın icrasında bir sıra tərəfdaşlarla birgə fəaliyyət göstərir. Bu təşkilatlara Uqanda hökuməti, Birləşmiş Millətlər Təşkilatı, Beynəlxalq Maliyyə Agentlikləri, korporativ şirkətlər və Qırmızı Xaç Milli Cəmiyyətləri daxildir.
Uqanda Respublikası
Uqanda (suah. Uganda; ing. Uganda) və ya rəsmi adı ilə Uqanda Respublikası (suah. Jamhuri ya Uganda; ing. Republic of Uganda) — Şərqi Afrikada dövlət. Uqanda dənizə çıxışı olmayan ölkələrdəndir. Şimaldan Cənubi Sudan, şərqdən Keniya, cənubdan Tanzaniya, cənub-qərbdən Ruanda, qərbdən isə Konqo Demokratik Respublikası ilə həmsərhəddir. Ölkə cənub-şərqdən Afrikanın ən böyük gölü olan Viktoriya gölü ilə əhatələnmişdir. Paytaxtı və ən böyük şəhəri Kampala, ümumi sahəsi 241,038 kvadrat kilometrdir. Uqanda həm də "Afrikanın mirvarisi" adlandırılır.
Uqanda bayrağı
Uqanda bayrağı — Uqandanın Dövlət bayrağı.
1962-ci ilin oktyabr ayının 9-da Uqandanın dövlət bayrağı statusunu almışdır. Bayraq 6 bərabər üfüqi zolaqdan ibarətdir: qara, sarı, qırmızı, qara, sarı və qırmızı. Mərkəzdə ağ fonun üzərində təsvir olunmuş şərqi taclı (kəkilli) durna milli simvol hesab edilir. Qara rəng Afrika əhalisini, sarı rəng Afrika günəşini, qırmızı rəng isə Afrika qardaşlığını tərənnüm edir. Parametrləri 2:3 nisbətindədir.
Uqanda planı
Uqanda planı — Şərqi Afrika Britaniyası torpaqlarının bir qismini yəhudilərə verilməsini özündə birləşdirən plan. Plana əsasən yəhudilərə öz dövlətlərini yaratmaqları üçün geniş ərazilər verilməli idi. Təklif ilk dəfə 1903-cü ildə Böyük Britaniyanın müstəmləkələrlə bağlı məsələləri ilə məşğul olan Yozef Çemberlin tərəfindən sioinst lider Teodor Hertsla edildi. Plan indiki Keniya ərazisində yerləşən Mau platasında 13.000 km² ərazinin yəhudilərə verilməsini təklif edirdi. Uqanda planı Rusiya imperiyası ərazisində yaşanmış yəhudi qətliamlarına cavab olaraq hazırlanmışdı və yəhudilərin planı qəbul edəcəyi gözlənilirdi.
Təklif Bazel şəhərində keçirilən VI Sionist yığıncağında müzakirə edildi və müzakirələr şiddətli fikir ayrılığına səbəb oldu. Bir qrup təklifin qəbul ediləcəyi halda Fələstin ərazilərində yeni bir yəhudi dövlətinin yaradılmasının mümkün olmayacağını müdafiə edirdi. Yekunda 299 nəfərdən 177 nəfəri plana müsbət cavab verdilər. Növbəti il üç nəfərdən təşkil olunmuş qrup ərazinin öyrənilməsi üçün Keniyaya yola salındı. Ərazinin dəniz səviyyəsindən yüksəkdə yerləşməsi, ərazinin digər Afrika bölgələrinə nəzarən daha çox məhsuldar olması kimi səbəblər qrupda müsbət fikir yaratmışdı.
Uqanik adası
Uqanik adası (ing. Uganik) — Sakit okeanın şimalında, Alyaskanın cənub sahillərində, Kadyak arxipelaqına daxil olan ada. İnzibati cəhətdən ABŞ-nin Alyaska ştatının Kadyak-Aylend borosuna aiddir. Kadyak adasının şimal-qərb sahili yaxınlığında yerləşir. Kadyak Milli Vəhşi Təbiət Sığınacağının bir hissəsidir. İlk dəfə 1805-ci ildə rus səyyahı Yuri Lisyanski tərəfindən qeyd edilmiş və nəhayət 1852-ci ildə rus hidroqrafı Mixail Tebenkov tərəfindən xəritəyə salınmışdır.
Adanın uzunluğu təxminən 25 km, eni isə 8 km-dir. Sahəsi 146,7 km²-dir. Adanın ən yüksək nöqtəsi dəniz səviyyəsindən 219 m yüksəklikdədir. Adanın daimi əhali yoxdur.
Uqarit
Uqarit — indiki Suriyada qədim şəhər-dövləti.
Dünyada ən qədim partitura Uqaritdə tapılmış gil lövhəsində həkk olunmuşdu.
Dmitrovka (Uqranski rayonu)
Dmitrovka — Rusiya Federasiyasının Smolensk vilayətinin Uqran rayonunda yerləşən kənd. Drojjinski kənd sovetliyinin bir hissəsidir. Əhalisi — 12 nəfər (2007-ci il sayımına görə).
Vilayətin cənub-şərq hissəsində, Ugra qəsəbəsində 33 km şimal-şərqdə, Şablon:Табличка-ru Vyazma — Kaluqa — Tula — Ryazan avtomobil yolundan 13 km şərqdə, Ugra çayının sahilində yerləşir. Kənddən 19 km qərbdə O. P. dəmir yolu stansiyasıdır. Torjok — Bryansk xəttinin 22-ci kmliyində yerləşir.
Uqran rayonu
Uqran rayonu — Rusiyanın Smolensk vilayətinin şərqində yerləşən inzibati ərazi vahidi (rayon) və bələdiyyə qurumu (bələdiyyə rayonu).
İnzibati idarə mərkəzi Uqra kəndidir.
Adnan Uqla
Adnan Uqla (ərəb. عدنان عقلة) (1950, Qüneytirə – təq. 1982) — Suriya radikal islamçısı, Mübariz avanqardın lideri. Təşkilat Suriyada uğursuz islamçı qiyamda iştirak edən Müsəlman qardaşlığına bağlı sünni silahlı qruplaşma idi. O, xüsusilə də Mübarizə avanqardının ən xarizmatik və nüfuzlu siması kimi tanınır.
== Erkən həyatı ==
Atası çörəkçi olan Adnan Okla 5 yanvar 1951-ci ildə Suriyada, Qüneytirə mühafəzəsində orta təbəqə bir ailədə anadan olmuşdur. əyalətində orta səviyyəli ailədə anadan olmuşdur. Okla inşaat mühəndisliyi üzrə təhsil almış, həmçinin Suriya Silahlı Qüvvələrində zabit kimi xidmət etmişdir.
== Suriyada islamçı qiyamı ==
Adnan Okla 1979-cu ildə Hələb Artilleriya Məktəbi qırğınının planlaşdırılmasında əsas rol oynamışdır.
Okla 1981-ci ilin yanvarında Mübariz avanqardın Müsəlman qardaşlığından ayrı bir təşkilat olduğu elan etmiş və Suriya hökumətinə qarşı mübarizəni davam etdirdiyini iddia etmişdir.
Uqi
Sun Yuytsi (çin. 宋雨琦, kor. 송우기; 23 sentyabr 1999, Pekin) və ya tanınan səhnə adı ilə Uqi (kor. 우기) – Çin müğənnisi, mahnı yazarı və rəqqası. "(G)I-dle" qrupunun üzvüdür. 2021-ci ildə "A Page" sinql albomu ilə solo debüt etmişdir.
== İlk illəri ==
Sun Yuytsi 23 sentyabr 1999-cu ildə Çinin paytaxtı Pekində doğulmuşdur. Pekində yerləşən 101 Orta Məktəbində təhsil almışdır. "Cube Entertainment" tərəfindən Pekində keçirilmiş seçimlərə qatılmış, "CLC" qrupunun "High Heels" və "G. E. M." qrupunun "Bubble" mahnısını ifa etmişdir. O, seçimlərə keçirək "Cube Entertainment"ə qatılmışdır.
