Səna
Səna (ərəb. صنعاء) — Yəmənin paytaxtıdır.
== Haqqında ==
Bütün göstəricilərə görə Səna Yəmənin ən böyük şəhəridir.
Əhalisinin sayı 1,0 mln. nəfərə çatmış Səna dəniz səviyyəsindən 2150 metr hündürlükdə, qərbdən və şərqdən dağlarla əhatə olunan geniş və məhsuldar torpaqları olan düzənliyin ortasında yerləşir.
Səna ölkənin əsas siyasi-inzibati, mədəni-maarif və sənaye mərkəzidir.
Burada dövləti idarə edən idarələr, mühüm tədris müəssisələri, əsas sənaye sahələri cəmlənmişdir.
Paytaxtın iqtisadi həyatında metal emalı, tikinti, yüngül və yeyinti sənaye sahələri üstünlük təşkil edir.
Səna müasir tələblərə cavab verən şose yolları vasitəsilə Taiz, Hodeyda, Ədən şəhərləri ilə sıx əlaqə saxlayır. Şəhərin yaxınlığında beynəlxalq dərəcəli təyyarə meydanı var.
Fuad Şükr
Fuad Şükr (ərəb. فؤاد شكر), həmçinin Əl-Həcc Mohsen və Mohsen Şükr təxəllüsləri ilə tanınır (15 aprel 1961 – 30 iyul 2024, Haret-Xreyk[d], Cəbəl Lübnan mühafəzəsi[d]) — Livan hərbi lideri, "Hizbullah"ın yüksək səviyyəli üzvü. "Hizbullah"ın qurucu generasiyasının üzvü olan Şükr 1980-ci illərin əvvəllərindən təşkilatda yüksək səviyyəli hərbi lider olmuşdur. Qırx ildən artıq müddətdə qruplaşmanın aparıcı hərbi xadimlərindən birinə çevrilmiş və onun rəhbəri Həsən Nəsrullahın hərbi məsləhətçisi olmuşdur.
30 iyul 2024-cü ildə Beyrutda İsrailin hava hücumu nəticəsində öldürülmüşdür.
Daryaraq səna
== Təbii yayılması ==
Afrika və Hindistanda yayılmışdır.
== Botaniki təsviri ==
Hündürlüyü 1,5-2 m olan çoxillik, tropik yarımkoldur. Gövdəsi düz dayanan, budaqları yuxarıya doğru yönəlmişdir. Az şaxələnən, torpağın dərin qatlarına gedən mil kök sisteminə malikdir. Yarpaqları növbəli, cütlələkvari, 4-8 cüt ensiz, 20-yə qədər yumurtavari-neştərvari yarpaqcıqdan ibarətdir. Yarpaqcıqların kənarları bütöv, ucu biz, dərili, uzunluğu 3-4 sm, eni 0,5-1 sm, qısa saplaqlıdır.
Avqust ayında çiçəkləyir. Çiçəkləri bir az əyri, iri, qızılı-sarı, salxımşəkilli çiçək qrupunda yığılmışdır. Ləçəkləri sarıdır. Paxlası oraqvari, əyri, dərivari, yastı, hamar, uzunluğu 5,5 sm, eni 2,5 sm, tünd qonur rəngli, çoxtoxumludur.
Səna (dəqiqləşdirmə)
Səna — Yəmənin paytaxtı və böyük şəhəri.
Səna (bitki) — paxlakimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
== Oxşar ==
SANA — Suriyanın dövlət informasiya agentliyi.
Tərs yumurtavari səna
== Təbii yayılması ==
Əsasən Sudanda yayılmışdır.
== Botaniki təsviri ==
Hündürlüyü 1 metr olan yarımkol və ya koldur. Yarpaqları 5 cüt, yarpaqcıqları enli, tərs-yumurtavari, ucdan dəyirmidir. Ləçəkləri qeyri bərabərdir. Paxlası yastı, oraqvari, iri, 3-4 sm uzunluğundadır. Avqust ayında çiçəkləyir.
== Ekologiyası ==
İşığa, istiyə, küləyədavamlı bitkidir. Torpağa tələbkar deyildir.
== Azərbaycanda yayılması ==
Mədəni halda Abşeronda Dendrologiya İnstitutunun təcrübə sahəsində becərilir.
== İstifadəsi ==
Yolların kənarlarında canlı çəpərlərin salınmasında, qrup əkinlərində istifadəsi məqsədyönlüdür.
Quranın Səna əlyazması
Səna əlyazması — bu gün mövcud olan ən qədim Quran əlyazmalarından biri. 1972-ci ildə Yəməndə Səna Böyük Məscidinin bərpası zamanı bir çox digər Quran fraqmentləri və başqa əşyalarla birlikdə tapılıb . Əlyazma iki təbəqədə perqament üzərində yazılmışdır. Üst təbəqə Osman dövründə istifadə edilən standart yazı ilə yazılmış Quran olsa da, alt təbəqə standart yazı ilə müqayisədə fərqlənir. Alt təbəqənin bir versiyası 2012-ci ildə nəşr edildi. Karbon testləri onun 99% dəqiqliklə 669-cu ildən əvvəl və 95.5 faiz dəqiqliklə 578-ci ildə sonra yazıldığını göstərir.
Səna əlyazmalarından 926 parça təhlil edilmişdir. 22%-i məlum olan Qurandan yazılış, dilçilik və düzülüş etibarilə tamamilə fərqlənir.
