üzülmək sözü azərbaycan dilində

1 f. 1. Xəstəlik, yorğunluq və s. nəticəsində gücdən düşmək, əldən düşmək, taqətdən düşmək, zəifləmək. Azarladım, ölmədim; üzüldüm, öldüm. (Ata. sözü). [Zeynəb Səliməyə:] Yorğunsan, üzülmüsən, get bir az dincəl! Ə.Məmmədxanlı. 2. Çox köhnəlmək, yıpranmaq, əldən düşmək. Köynək lap üzülmüşdür. // Cırılmaq, süzülmək, qırılmaq. [Yusif] köynəyin üstündən toqqanı çox bərk çəkdiyi üçün ortası az qala üzülürdü. B.Bayramov. 3. Qopmaq, ayrılmaq, aralanmaq. [Həcərin] sağ əli aynalıdan üzülməmişdi. S.Rəhimov. Onun əlləri; Gecə yarısınadək; Sükandan üzülməmiş. İ.Səfərli. 4. Qurtarmaq üzrə olmaq, qurtarmaq. Anbarlardan ərzaq ehtiyatı üzülmür, tələbələrə gündə üç dəfə yemək verilirdi. S.Rəhimov. 5. Bir sıra sözlərə qoşularaq mürəkkəb feillər və müxtəlif ifadələr düzəldilir; məs.: canı üzülmək, qəlbi üzülmək, əli üzülmək.

1 Türk dillərində “əzab çəkmək”, “narahat olmaq”, “zəiflik” kimi bir neçə mənası mövcuddur. Sözün əsli əzilmək (parçalanmaq, dağılmaq) feili ilə bağlıdır, təhrif nəticəsində üzülmək formasına düşüb. M.Cuma yazır: Eşq əhlinin ağlı-kamalı olmaz, ah çəkməkdən günbəgün üzülər... Ayaz üzən çincar kimi bürüşər... Çox ehtimal ki, pozulmaq sözü də üzülmək kəlməsi ilə eyni kökə malik olub. Düşməni əzmək elə onu üzmək deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

1 köhnəlmək — dağılmaq — yırtılmaq — cırılmaq — yeyilmək

2 yorulmaq — zəifləmək — taqətsizləşmək

3 üzülmək bax yorulmaq

1 ÜZÜLMƏK I f. Zəifləmək. Sara xəstəlikdən üzülmüşdü. ÜZÜLMƏK II f. Aralı düşmək... Mən necə dərd çəkməyim, əlim yardan üzülür.

1 1. истрепаться, износиться; 2. мучиться, перемаяться, изводиться; 3. изнуряться, ослабеть, обессилеть;

2 глаг. 1. слабеть, ослабевать, ослабеть (терять, потерять силы, становиться, стать слабым). Xəstəlikdən üzülmək ослабеть от болезни, qolları üzüldü руки ослабели (потеряли силу) 2. истощаться, истощиться: 1) исхудать. Acından üzülmək истощиться от голода 2) приходить, прийти к концу, иссякать, иссякнуть. Ərzaq ehtiyatı üzülürdü продовольственные запасы истощались 3. изнуряться, изнуриться, становиться, стать изнурённым, приходить, прийти в состояние крайнего изнеможения, истощения сил 4. томиться, истомиться; мучиться, измучиться. İntizardan üzülmək истомиться в ожидании чего-л. 5. износиться, истрепаться (прийти в ветхость, в негодность от длительного пользования – об одежде, обуви и т.п.). Paltar üzülüb платье износилось, ayaqqabı tamam üzülmüşdü обувь совсем износилась 6. отрываться, оторваться (отделяться, отделиться от чего-л. вследствие натяжения, рывка, движения). Saplağından üzülmək оторваться от плодоножки, yarpaqlar üzüldü листья оторвались, köynəyin qolu üzülüb оторвался рукав рубашки 7. срываться, сорваться (оторвавшись, отделяться, отделиться, падать, упасть – о чём-л. прикреплённом или висящем). Əlim turnikdən üzüldü рука сорвалась с турника, pencəyin düyməsi üzülüb пуговица пиджака сорвалась 8. срываться, быть сорванным. Burda bir neçə salxım üzülüb здесь сорвано несколько кистей ◊ ayağı yerdən üzülmək диву даться; əli hər yerdən üzülmək: 1. терять, потерять надежду; 2. куда ни кинь, кругом клин; əlacı hər yerdən üzülmək см. əli hər yerdən üzülmək; əli üzülmək kimdən, nədən: 1. потерять надежду на кого, на что 2. лишиться окончательно чего; ürəyi üzülmək таять, чахнуть от горя

1 f. 1. (paltar) to be* torn, to be* worn out, (kitab və s.) to be* frayed, to wear* out; məc. to be* used up; d.d. to be* played out; Paltar üzüldü The dress was worn out; Bu parça tezliklə üzüləcək This cloth will soon wear out; 2. to exhaust oneself (with); d.d. to eat* one’s heart out (with); 3. to lose* one’s strength, to grow* weak, (əldən düşmək) to collapse, to break* down

1 f. (paltar) user (s’) ; abîmer (s’) ; être délabré, -e, être ruiné, -e ; être détraqué, -e

1 гл. 1. гуждай аватун, такьатдай аватун, къуьгъуьл хьун, зайиф хьун, (азарлу хьуникди ва мс.); куьлягь хьун, пелеш хьун (гзаф галатуникди ва мс.); 2. гзаф кьуьгьне хьун, гватун, къазунун; галатун; 3. ччара хьун, алатун, аралу хьун; 4. куьтягь хьун, акьалтӀун; ** əli üzülmək кил. əl; içi üzülmək кил. iç; qərarı üzülmək кил. qərar²; ürəyi üzülmək кил. ürək.