aşp sözü azərbaycan dilində

Avropa Şurası Parlament Assambleyası (AŞPA) insan hüquqlarının, demokratiyanın və qanunun aliliyinin müdafiəsi ilə məşğul olan 46 dövlətdən ibarət beynəlxalq təşkilat olan Avropa Şurasının parlament qoludur. Assambleya Avropa Şurasına üzv dövlətlərin milli parlamentlərini təmsil edən 306 üzvdən ibarətdir və adətən ildə dörd dəfə Strasburqda bir həftəlik plenar iclaslarda toplanır. O, daimi dialoq aparan hökumətləri təmsil edən icraedici orqan olan Nazirlər Komitəsi ilə birlikdə Avropa Şurasının iki qanuni orqanından biridir. Bununla belə, adətən təşkilatın “mühərriki” kimi qəbul edilən, hökumətləri insan hüquqları məsələlərində hesaba çəkən, demokratik standartları dəstəkləmək üçün dövlətlərə təzyiq göstərən, təzə ideyalar təklif edən və islahatlara təkan yaradan Assambleyadır. Assambleya ilk sessiyasını 10 avqust 1949-cu ildə Strasburqda keçirdi və onu Avropanın ən qədim beynəlxalq assambleyalarından birinə çevirdi. Onun əsas nailiyyətləri arasında: yeni üzv dövlətlərdən bütün edamları dayandırmağı tələb etməklə, Avropada ölüm hökmünün ləğvi; Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasının yaradılması və formalaşması; Avropa Şurasına üzv dövlətlərdə insan hüquqlarının pozulmasını ifşa edən yüksək profilli hesabatlar; 1989-cu ildən sonra demokratiyaya keçiddə keçmiş sovet ölkələrinə yardım; bir çox yeni mütərəqqi milli qanunların formalaşmasına ilham verən və kömək edən; münaqişələrin aradan qaldırılmasında və ya mübahisəli siyasi və ya sosial məsələlərdə konsensusa nail olmaqda üzv dövlətlərə yardım etməkAvropa Şurası Parlament Assambleyası - Avropa Şurasının iki əsas orqanından biri sayılır və üzv dövlətlərin əsas siyasi tendensiyalarını təmsil edir. Assambleya, Avropa əməkdaşlığı ideyasını Avropa boyu bütün demokratiyalara yaymaqda həlledici rol oynayır. == Səlahiyyətlər == Avropa Parlamentindən (Avropa İttifaqının institutu) fərqli olaraq, Assambleya məcburi qanunlar qəbul etmək səlahiyyətinə malik deyil. Bununla belə, o, 700 milyon avropalı üçün danışır və hüququna malikdir: Avropa Şurasının 46 ölkəsinin hökumətlərindən təşkilatın icraedici orqanı vasitəsilə birgə cavab verməli olan tədbirlər tələb etmək; Üzv dövlətlərin hər hansı birində insan hüquqlarının pozulmasını araşdırmaq; hər hansı məsələ ilə bağlı baş nazirlərə və dövlət başçılarına suallar verin; parlamentariləri seçkiləri müşahidə etmək və böhranlarda vasitəçilik etmək üçün göndərmək; dövlətlərin veto hüququ sayəsində Avropa Şurasına daxil ola biləcəkləri şərtləri müəyyən etmək; ruhlandırmaq, təklif etmək və yeni milli qanunların formalaşmasına kömək etmək; üzv dövlətlərin qanunlarına və konstitusiyalarına hüquqi baxış tələb etmək; üzv dövlətin xaric edilməsini və ya fəaliyyətinin dayandırılmasını tövsiyə etməklə ona qarşı sanksiyalar tətbiq etməkAŞPA-nın qanunla müəyyən edilmiş mühüm funksiyaları Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinə hakimlərin, Avropa Şurasının İnsan Hüquqları üzrə Komissarı və onun Baş katibinin, habelə İşgəncələrin Qarşısının Alınması üzrə Komitənin üzvlərinin seçilməsidir. Ümumiyyətlə, Assambleya ildə dörd dəfə Strasburqda, Palais de l'Avropa sarayında bir həftəlik plenar iclaslar keçirir.

Avropa Şurası Parlament Assambleyasının 1416 saylı qətnaməsi — Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərindəki vəziyyətlə bağlı AŞPA tərəfindən 25 yanvar 2005-ci ildə qəbul edilmiş "ATƏT-in Minsk Konfransının məşğul olduğu Dağlıq Qarabağ bölgəsindəki münaqişə" adlı qətnamə.Qətnamə layihəsi AŞPA-nın Siyasi Məsələlər Komitəsi tərəfindən hazırlanıb. Avropa Demokratlar Qrupunun üzvü, Böyük Britaniyadan olan Devid Atkinsonun hazırladığı izahat memorandumunda bildirilirdi ki, 1991-ci ildə ölkənin müstəqil dövlət kimi tanındığı dövrdə Azərbaycanın sərhədləri beynəlxalq səviyyədə tanınmışdır və Azərbaycanın həmin ərazisinə Dağlıq Qarabağ da daxil idi. == Qətnamənin mətni == Bu qətnamədə AŞPA-nın həmtəsisçiləri bir daha vurğulayırlar ki, "Azərbaycan ərazisinin xeyli hissəsi hələ də Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal altındadır və Dağlıq Qarabağ bölgəsinə hələ də separatçı qüvvələr nəzarət edir". Eyni zamanda AŞPA "hərbi əməliyyatların və bundan əvvəl başlamış və kütləvi xarakter almış etnik düşmənçiliyin qorxunc etnik təmizləmə məfhumunu xatırladan genişmiqyaslı etnik qovulmaya və monoetnik ərazilərin yaranmasına gətirib çıxarması" ilə bağlı öz narahatlığını ifadə edir. "Bir dövlətin ərazisindən regional ərazinin ayrılmasının və müstəqilliyinin etnik qovulmaya və bu cür ərazinin digər dövlətə de-fakto birləşdirilməsinə gətirib çıxaran silahlı münaqişə yolu ilə deyil, yalnız bu ərazinin əhalisinin demokratik dəstəyinə əsaslanan qanunauyğun və dinc proses vasitəsilə əldə oluna biləcəyini" qeyd etməklə AŞPA azlıqların yaşadığı regional ərazilərin mütləq ayrılmaq hüququna malik olduğuna dair iddiaları rədd edir. AŞPA "Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurasının 822 (1993), 853 (1993), 874 (1993) və 884 (1993) saylı qətnamələrini xatırladır və əlaqədar tərəfləri, xüsusən də hərbi qüvvələrini istənilən işğal olunmuş ərazilərdən çıxarmaqla, bu qətnamələrə əməl etməyə çağırır". Bu sənəd Ermənistanın hərbi qüvvələrinin Azərbaycan torpaqlarının işğalında iştirakını təsdiq edən mühüm beynəlxalq sənəddir. AŞPA-nın qətnaməsi, həmçinin, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin sülh yolu ilə həlli naminə qəbul edilmiş sənəddir. Qətnamə tərəfləri münaqişənin həlli üçün yalnız dinc vasitələrdən istifadə etməyə çağırır. == Dağlıq Qarabağ üzrə Alt Komitə == 1416 saylı qətnamədə AŞPA öz Bürosuna inter alia Minsk Qrupu ölkələrinin nümayəndə heyətlərinin rəhbərlərinin də iştirak etdiyi xüsusi ad hoc komitə yaratmağı tapşırmışdı.

Aşpaz — peşəsi yemək bişirmək olan insan. Bu iş tənəffüs orqanları, ürək-damar sistemi, qidalanma orqanları, böyrək və sidik yolları, dayaq-sümük aparatı, əsəb sistemi xəstəlikləri, əllərində dəri xəstəliyi və bakteriya daşıyıcılığına malik insanlara tövsiyə olunmur. Aşpazın işi üçün sanitariya kitabı tələb olunur. Aşpaz yalnız müəyyən yeməklərin hazırlanmasında praktik bacarıqlar tələb etmir, həm də qida istehsalının təşkili, məhsulların xüsusiyyətləri haqqında dərin nəzəri biliklər tələb edir.

Baş aşpaz , Aşpazbaşı və ya Şef qida hazırlanmasının bütün aspektlərində təcrübəli olan yüksək bacarıqlı peşəkar aşpaz.

Aşpazlıq və ya Kulinariya (lat. culīna — mətbəx) — yemək hazırlama ilə bağlı insanın fəaliyyəti. == Tarix == Filogenetik analiz göstərir ki, insan əcdadları 1,8–2,3 million il əvvəl bişirməni ixtira edə bilərdilər. Cənubi Afrikadaki Uanderuork mağarasında tapılan sümük fraqmentləri və bitki külü erkən adamlar orada 1 milyon il əvvəl alovu kontrol etməyinin fikirini dəstək edən sübutunu verib. Homo erectus 500 min il əvvəl yeməklərini bişirdiyini sübutu mövcuddur. Onların 400 min il əvvəl alovu idarə etməyinin sübutu alimləri tərəfindən geniş şəkildə dəstəklənilir. 300 min il əvvəldən gələn arxeoloji tapıntıların arasında Avropa və Orta Şərq ətrafındaki qədim ocaqlar, yer peçləri, yamdırılmış heyvan sümükləri və çaxmaqdaşları var. Antropoloqların fikrinə görə, geniş yayılmış bişirmə təxminən 250 min il əvvəl ocaqların üzə çıxması ilə başlayıb.Yaxınlarda, daha erkən, 790 min il əvvəl işlədilmiş ocaqlar haqqında məlumat üzə çıxmışdı.Aşpazlığa aid məlum ilk kitab b.e.ə. 40-cı ildə romalı Aspi tərəfindən yazılmışdır. == Etimologiya == Qədim Yunanların təbabət tanrısı Asklepinin (yun.

Baş aşpaz , Aşpazbaşı və ya Şef qida hazırlanmasının bütün aspektlərində təcrübəli olan yüksək bacarıqlı peşəkar aşpaz.

Con Harison (ing. John Harrison) (d. 1942, Kaliforniya, ABŞ) — Dreyer şirkətində işləyən aşpaz və dondurmanı kəşf edən. Harison bu şirkətdə 30 il işləyib. O, işi üçün "Dondurma adam" ləqəbini aldı. == Həyatı == Harison 1980-ci ildə Dreyerin dondurma şirkətinin üzvü olub. 2010-cu ildə Dondurma adamı ləqəbini alıb. Həmin ildən pensiya almağa başlayıb. Gündəlik orta hesabla 60 növ dondurma nümunəsi hazırlayırdı. Harison dondurma yaratmağa başlayırdı.

Avropa Şurası Parlament Assambleyasının (AŞPA) 2085 saylı qətnaməsi — Azərbaycanın cəbhəyanı bölgələrinin sakinlərinin sudan qəsdən məhrum edilməsi ilə bağlı AŞPA tərəfindən 26 yanvar 2016-cı ildə qəbul edilmiş qətnamə. Sənəddə Beynəlxalq çayların suyundan istifadə haqqında 1966-cı il Helsinki(en) və 2004-cü il Berlin Qaydalarına(en) istinad edilməklə, sudan istifadə hüququnun əhəmiyyəti və dövlətlərin bu hüququ təmin etmək öhdəliyi vurğulanır. Qətnamədə, həmçinin, ATƏT-in Minsk Qrupunun həmsədrlərinin 20 may 2014-cü il tarixli bəyanatına da xatırlatma edilir. AŞPA-nın 2085 saylı qətnaməsində Ermənistan tərəfindən işğal olunmuş Azərbaycan ərazisində yerləşən Sərsəng su anbarının cari vəziyyətinin yeni humanitar böhran yarada bilməsi ehtimalı qeyd olunmuş və Ermənistan hakimiyyətindən su ehtiyatlarından "siyasi təsir aləti və ya təzyiq vasitəsi kimi istifadəni dayandırması" tələb edilmişdir. Bununla yanaşı, sənəddə sözügedən məsələ ilə bağlı hesabatın hazırlanması zamanı Ermənistan parlamentinin nümayəndə heyətinin və digər səlahiyyətli şəxslərin əməkdaşlıq etməməsi Assambleya tərəfindən qətiyyətlə pislənilmişdir. == Zəmin == 1980-ci illərin sonlarında Ermənistanla Azərbaycan arasında başlanmış münaqişə tezliklə genişmiqyaslı müharibəyə çevrilir və Dağlıq Qarabağ və onun ətrafındakı yeddi rayonun erməni silahlı qüvvələri tərəfindən işğalı ilə nəticələnir. Ermənilər tərəfindən ələ keçirilmiş strateji əhəmiyyətli obyektlərdən biri də Sərsəng su anbarı olur. Hələ 1976-1977-ci illərdə Heydər Əliyevin Azərbaycan KP MK-nin I katibi olduğu dövrdə həmin anbarla yanaşı, Tərtər çayı üzərində gücü 50 MVt olan eyni adlı su elektrik stansiyası da tikilib istifadəyə verilmişdi. Nəticədə nəinki içməli suyun təmin edilməsinə, həm də Tərtər, Bərdə, Yevlax, Ağcabədi, Ağdam və Goranboy rayonlarının ümumilikdə 120 min hektara yaxın əkin sahələrinin suvarılmasına nail olunmuşdu. Müharibənin başlanması Azərbaycanın ən yüksəklikdə yerləşən və Qarabağ iqtisadi rayonunun ümumi su tutumu 575 mln m³ olan ən iri su hövzəsinə – Sərsəng su anbarına da öz təsirini göstərir.