Dəran (Culfa)
Dəran (fars. داران) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Culfa şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 947 nəfər yaşayır (320 ailə).
Elsevən (Culfa)
Elsevən (fars. ايل سون) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Culfa şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 23 nəfər yaşayır (5 ailə).
Ersi (Culfa)
Ersi (fars. ارسي) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Culfa şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 879 nəfər yaşayır (271 ailə).
Göydərə (Culfa)
Göydərə (əvvəlki adı: Noraşen) — Azərbaycan Respublikası Naxçıvan Muxtar Respublikasının Culfa rayonunda kənd. Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin 7 fevral 1991-ci il tarixli, 55-XII saylı Qərarı ilə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Culfa rayonunun Saltax kənd Sovetindəki Noraşen kəndi Göydərə kəndi adlandırılmışdır.
== Toponimikası ==
Əlincə çayının (Arazın qolu) sahilində, dağətəyi ərazidədir. Keçmiş adı Aradərə olmuşdur. XIX əsrdə Cənubi Azərbbaycandan gəlmiş erməni ailələri burada məskunlaşdıqdan sonra yaşayış məntəqəsi Noraşen adlandırılmışdı. 1992-ci ildən kəndin adı dəyişdirilərək Göydərə kimi rəsmiləşdirilmişdir.
== Tarixi ==
Naxçıvan Muxtar Respublikasının inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişikliklər edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin Qərarı ilə Culfa rayonunun Saltax kənd Sovetindəki Noraşen kəndi Göydərə kəndi adlandırılmışdır.
== Əhalisi ==
Əhalisi 1448 nəfərdir.
=== Tanınmış şəxsləri ===
Eldəniz Məmmədov - idmançı, polis zabiti - karate üzrə 2 kat dünya çempionu (dünya rekortmeni). Bakı şəhər Baş Polis İdarəsinin rəis müavini, polis polkovniki.
Gülfərəc (Culfa)
Gülfərəc (fars. گل فرج) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Culfa şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 83 nəfər yaşayır (21 ailə).
Gülüstan (Culfa)
Gülüstan (əvvəlki adı: Cuğa) — Azərbaycan Respublikası Naxçıvan Muxtar Respublikası Culfa rayonunda kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 5 oktyabr 1999-cu il tarixli, 708-IQ saylı Qərarı ilə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Culfa rayonunun Culfa şəhər inzibati-ərazi vahidi tərkibindəki Cuğa kəndi Gülüstan kəndi adlandırılmışdır. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 5 oktyabr 2001-ci il tarixli, 191-IIQ saylı Qərarı ilə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Culfa rayonunun Gülüstan kəndi Culfa şəhər inzibati ərazi vahidi tərkibindən ayrılaraq, bu kənd mərkəz olmaqla Gülüstan kənd inzibati ərazi dairəsi yaradılmışdır.
== Toponimikası ==
Araz çayının sahilində yerləşir. V əsrə aid mənbələrdə Naxçıvana köçürülmüş midiyalıların yaratdıqları yaşayış məntəqələrindən biri kimi qeyd olunub. Kənd indi Gülüstan adlanır. Qədim Culfa şəhəri bu kəndin yaxınlığında, Araz çayı boyunca uzanan karvan yolu üzərində yerləşmişdir. Bura Cənubi Qafqaz, İran, eləcə də şərqlə qərb arasında mühüm ticarət əlaqələrinin keçid məntəqəsi olub.
== Əhalisi ==
Əhalisi 541 nəfərdir.
Heydərabad (Culfa)
Heydərabad (fars. حيدراباد) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Culfa şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
Kənddə nə qədər əhalinin yaşaması barədə məlumat yoxdur.
Hələq (Culfa)
Hələq (fars. هلق) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Culfa şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 413 nəfər yaşayır (117 ailə).
Kürdəşt (Culfa)
Kürdəşt (fars. كردشت) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Culfa şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 420 nəfər yaşayır (103 ailə).
Livarcan (Culfa)
Livarcan (fars. ليوارجان) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Culfa şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 1.519 nəfər yaşayır (426 ailə).
Müsən (Culfa)
Müsən (fars. مسن) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Culfa şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
2006-cı il məlumatına görə kənddə 205 nəfər yaşayır (52 ailə).
Mərazad (Culfa)
Mərazad (fars. مرازاد) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Culfa şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
2006-cı il məlumatına görə kənddə 233 nəfər yaşayır (86 ailə).
Novcamehr (Culfa)
Novcamehr (fars. ) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Culfa şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
2006-cı il məlumatına görə kənddə 436 nəfər yaşayır (102 ailə).
Novşirəvan (Culfa)
Novşirəvan (fars. نوشيروان) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Culfa şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
2006-cı il məlumatına görə kənddə 245 nəfər yaşayır (66 ailə).
Nurduz (Culfa)
Nurduz (fars. نوردوز) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Culfa şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
2006-cı il məlumatına görə kənddə 14 nəfər yaşayır (4 ailə).
Nəmnəq (Culfa)
Nəmnəq (fars. نمنق) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Culfa şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
2006-cı il məlumatına görə kənddə 102 nəfər yaşayır (31 ailə).
Oruc (Culfa)
Oruc (fars. اروج) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Culfa şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
2006-cı il məlumatına görə kənddə 131 nəfər yaşayır (32 ailə).
Culfa
Culfa bunlara istinad edə bilər:
Culfa rayonu — Naxçıvan Muxtar Respublikasının tərkibində rayon;
Culfa (Azərbaycan) — Naxçıvan Muxtar Respublikasında şəhər, Culfa rayonunun inzibati mərkəzi;
Culfa şəhristanı — İran İslam Respublikası, Şərqi Azərbaycan ostanının tərkibində şəhristan;
Culfa (İran) — İran İslam Respublikası, Şərqi Azərbaycan ostanının Culfa şəhristanında şəhər, Culfa şəhristanının inzibati mərkəzi;
Culfa (peşə) — Əl hanasında pambıq parça toxuyan şəxs, toxucu.
Pirbulaq (Culfa)
Pirbulaq (fars. پيربلاغ) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Culfa şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
2006-cı il məlumatına görə kənddə 17 nəfər yaşayır (4 ailə).
Pəhnavar (Culfa)
Pəhnavar (fars. پهناور) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Culfa şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
2006-cı il məlumatına görə kənddə 118 nəfər yaşayır (29 ailə).
Qarabulaq (Culfa)
Qarabulaq (fars. قره بلاغ) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Culfa şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
2006-cı il məlumatına görə kənddə 467 nəfər yaşayır (125 ailə).
Qaradərə (Culfa)
Qaradərə (fars. قره درق) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Culfa şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
2006-cı il məlumatına görə kənddə 14 nəfər yaşayır (4 ailə).
Qazançı (Culfa)
Qazançı — Azərbaycan Respublikası Naxçıvan Muxtar Respublikasının Culfa rayonunda kənd.
Oykonim kazan etnonimi və -çi şəkilçisindən ibarətdir. Türkdilli qədim bulqarların kazan tayfasının adını əks etdirir. Mənbələrə görə onlar ilk dəfə e.ə. II əsrdə Zaqafqaziyaya gəlmişlər. İnqlabdan əvvəl bütün qafqazda tərkibində qazan sözünün iştirak etdiyi 24 toponim və hidronim qeyd edilmişdir. Azərbaycanda isə Qazançı adlı 10 kənd var idi.
Kənd Əlincə çayının sahilində, Zəngəzur silsiləsinin yamacında yerləşir.
Əhalisi 702 nəfərdir.
Baloğlan Rüstəmov
Rəsul Quliyev
Dilək piri Culfa rayonunun Qazançı kəndinin cənubunda, kəndin içərisində ziyarətgahdır.
Qulan (Culfa)
Qulan (fars. قولان) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Culfa şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. Qulanın yaxınlığında bir qızıl yataqı mövcüddür ki Qaraçı adlanır. Bu kənd araz çayının güney sahilində yerləşərək öz yaxşı dadlı narı ilə seçilir.
2006-cı il məlumatına görə kənddə 491 nəfər yaşayır (105 ailə).
Qışlaq (Culfa)
Qışlaq (fars. قشلاق) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Culfa şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
2006-cı il məlumatına görə kənddə 674 nəfər yaşayır (187 ailə).
Gilan türbəsi (Culfa)
Gülüstan türbəsi – Culfada türbə, o cümlədən XIII əsr Azərbaycan memarlığının ən maraqlı nümunələrindən biridir.
== Tarixi ==
Mərkəzi Azərbaycanın, həmçinin Naxçıvan bölgəsinin orta çağ memarlığından danışan araşdırmaçıların çoxu əsas tikinti materialının təkcə kərpic olduğunu iddia edir və yüksək daş memarlığı nümunələrinin az olduğunu qeyd edirlər. Bununla belə Gülüstan türbəsinin nümunəsində qeyd etmək olar ki, orta əsr Azərbaycan memarlarının zəngin daş memarlığı təcrübəsi olmuşdur. Atabəylərin Naxçıvandakı içqalası daşdan inşa edilmişdi. Başqa Naxçıvan qalaları, çaylar üstündən atılan körpülər, eləcə də qədim başdaşları azərbaycanlı sənətkarların həm monumental abidələrin tikintisində, həm də bədii plastika örnəkləri yaratmaqda daşdan necə bacarıqla istifadə etdiklərini nümayiş etdirir. Culfa yaxınlığında yerləşən Gülüstan türbəsi isə Azərbaycan memarlarının daş sənəti incisidir.
Üstündə kitabəsi qalmadığından türbənin tikilmə tarixi, sifarişçisi, kimin şərəfinə tikilməsi və memarı bilinmir. Mütəxəssislər türbəni üslubi xüsusiyyətlərinə görə XIII əsrin başlanğıcına aid edirlər.
== Memarlıq xüsusiyyətləri ==
=== Konstruktiv quruluşu ===
Gülüstan türbəsi sərdabə qatı yer üstünə qaldırılan və ona görə bayır tutumu ikiqatlı quruluş alan qülləvari türbə tipinə aiddir. Bu tipin formalaşmasında, türbənin ikiqatlı quruluş gələnəyini saxlamaq şərtilə, memarın yerüstü tutuma daha mürəkkəb və plastik biçim vermək istəyi, eləcə də abidənin nisbətən kiçik ölçülü olması müəyyən rol oynamışdır.
Kilid dağı (Culfa)
Əfşar (fars. كليدداغي) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Culfa şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
Kənddə nə qədər əhalinin yaşaması barədə məlumat yoxdur.
Kültəpə yaşayış yeri (Culfa, İran)
Kültəpə yaşayış yeri (Gərgərtəpə) — Araz çayından təxminən 10 km cənubda, Hadişəhr şəhərində yerləşən İranın Culfa şəhristanında qədim arxeoloji abidə. Eneolit dövrünə aiddir (e.ə. 5000-e.ə. 4500) və 1968-ci ildə aşkarlanmışdır. Təbəqə son tunc dövrünə qədər davam edir. Tunc və Urartu dövrünə aid dulusçuluq məmulatları da tapılmışdır. Kültəpə 6 hektar genişlikdə və 19 metr yüksəklikdədir. Dəniz səviyyəsindən 967 metr yüksəklikdə yerləşir. Azərbaycandakı I Kültəpə abidəsindən təxminən 50 km məsafədə yerləşir.
Miyanə-i Kürd Əhməd (Culfa)
Miyanə-i Kürd Əhməd (fars. ميانه كرداحمد) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Culfa şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
2006-cı il məlumatına görə kənddə 43 nəfər yaşayır (12 ailə).
Məzrayə-i Məncanaba (Culfa)
Məzrayə-i Məncanaba (fars. مزرعه منجان اباد) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Culfa şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
2006-cı il məlumatına görə kənddə yaşayış yoxdur.
Naxçıvan Culfası
Culfa bu cür başa düşülə bilər:
Culfa rayonu — Naxçıvan Muxtar Respublikasının tərkibində rayon;
Culfa (Azərbaycan) — Naxçıvan Muxtar Respublikasında şəhər, Culfa rayonunun inzibati mərkəzi;
Culfa şəhristanı — İran İslam Respublikası, Şərqi Azərbaycan ostanının tərkibində şəhristan;
Culfa (İran) — İran İslam Respublikası, Şərqi Azərbaycan ostanının Culfa şəhristanında şəhər, Culfa şəhristanının inzibati mərkəzi;
Culfa (peşə) — Əl hanasında pambıq parça toxuyan şəxs, toxucu.
