SS sözü azərbaycan dilində

SS (alm. Schutzstaffel‎ — "mühafizə dəstəsi") — 1925–1945-ci illərdə Adolf Hitlerin rəhbərliyi altında Nasional Sosialist Alman Fəhlə Partiyasının tərkibində fəaliyyət göstərmiş hərbiləşdirilmiş təhlükəsizlik təşkilatıdır. 1923-cü ildə SS, Münhendə partiya iclaslarının təhlükəsizliyini təmin etmək üçün partiya könüllülərindən ibarət Saal-Schutz ("Zal Mühafizəsi") kimi tanınan kiçik mühafizə dəstəsi ilə fəaliyyətə başladı. 1925-ci ildə SS-in təsisçilərindən biri olan Julius Schreck təşkilatın lideri oldu və müəyyən islahatlar aparıldı. Eyni ildə təşkilata Heinrich Himmler qoşuldu. Onun rəhbərliyi altında (1929–1945) SS, Nasist Almaniyasının ən güclü təşkilatlarından birinə çevrildi. SS, Nasist Partiyasının hakimiyyətə gəlişindən 1945-ci ildə rejimin süqutuna qədər Almaniya və onun işğalı altında olan Avropada təhlükəsizlik, kəşfiyyat və terrorun ən qabaqcıl orqanı idi. SS-in emblemi 1933-cü ildə SS şturmhauptfüreri Valter Hek tərəfindən simvolik məbləğ olan 2,5 alman markası qarşılığında yaradılmışdır. Emblemdəki ildırım işarələri Armanen runlarından alınmışdır, qələbəni simvolizə edir, eləcə də SS-in baş hərfləri üçün dayanır. == Tarix == 1923-cü ilin martında Emil Moris və Berxtold Münhendə Herman Erhardtın briqadasına daxil olan "Fırtına ordusu"dan Nasional Sosialist Alman Fəhlə Partiyasının əsasını qoyan Adolf Hitler üçün xüsusi təyinatlı "Ştab gözətçisi" (alm.

Reichsführer-SS, 1925-1945-ci illər arasında Nasist Almanyasında həm bir rütbə həm də addır. Reichsführer adı ilk əvvəl Joseph Berchtold tərəfindən 1926-cı ildə yaradılmışdı. Reichsführer-SS 1925-ci ildən 1933-cü ilə və 1934-cü ildən sonra Alman SS qüvvələrinin ən ali hərbi rütbəsi olub eyni zamanda Alman Ordusundakı Marşal rütbəsi ilə eyni səviyyədə hesab edilirdi. 1929-cu ildə Heinrich Himmler bu posta sahib oldu. Bu rütbənin mənası Schutzstaffel (SS) komandiridir.

Veqa yelkənli buxarlı bark, balina ovlayan gəmi. Bu gəmidə Adolf Erik Nordenşyold başında olan, İsveçin arktika ekspedisiyası 1878-1879 illərdə ilk dəfə Avropa və Asiyanın şimal sahilləri boyunca şimal-şərq yollu ilə Atlantik okeandan Sakit okeana keçdi. Avropanı dolanıb İsveçə qayıtdılar (bir qışlaqla) Bark Norveç gəmi sahibi Pedersen sifarişi ilə Almaniyanın Bremerhaven şəhərində hazırlanıb və balina ovlayan gəmi kimi planlaşdırılmışdı. İlkin adı Yan Mayen idi. Gəmi böyük möhkəmliyə fərqlənirdi və Arktika şəraiti üçün xüsusi olaraq nəzərdə tutulmuşdu. 1878-ci ildə Nordenşyoldun hazırlaşdığı ekspedisiyası üçün alınmışdı və kral hərbi dəniz tərsanəsində avadanlığlarının təzələnməsinə məruz qalmışdı. Yenidən qurulmasından sonra gəminin heyəti 21 nəfərə qədər azaldılmışdı, gəmini İsveç Hərbi Dəniz Qüvvələrinin leytenantı L.A.Palander idarə edirdi. Ekspedisiya zamanı gəmi heç bir xəsarət görmədi. Ekspidisiya bitəndən sonra balina ovlayan gəmi zavoduna satıldı və Qrenlandiya üçün 1903-cü ildə ,Melvill körfəzində batmayana qədər,fəaliyyət göstərirdi. 24 aprel, 1930 ildə Stokholmda Kral təbii tarix muzeyi yanında abidə ucaldılmışdır.

Ourang Medan – Malakka boğazında məlum olmayan səbəbdən bütün heyəti həlak olan və sonradan əfsənəyə çevrilmiş, Niderlanda məxsus kabus gəmi. == Hadisə == 1947-ci ilin iyun ayında Malakka boğazında üzən ABŞ-yə məxsus 2 gəmi Ourang Medan gəmisinin radio operatoru tərəfindən göndərilən "SOS" siqnalını, ardınca isə "Kapitan daxil olmaqla bütün heyətimiz öldü" məzmununda radio siqnalı qəbul edir. Radio dalğalarını qəbul edən, çaşıb qalmış digər 2 gəminin radio operatorlarının son siqnalı açıq-aydın eşidilir: "Ölürəm" mesajı alan gəmilərdən biri olan Silver Star dərhal koordinatları müəyyən edib Ourang Medan gəmisini xilas etmək üçün yollanır. Lakin hadisə yerinə yerinə çatan Silver Star gəmisinin heyəti Ourang Medan gəmisinin yaxşı vəziyyətdə olduğu, ancaq məlum olmayan səbəbdən bütün heyətin cansız cəsədləri ilə qarşılaşırlar (cəsədlərin içində hətta itə məxsus cəsəd də var idi). Ourang Medan hadisəsini qeyri-adi edən digər amil də bütün cəsədlərin əlləri ilə işarə edərək günəşə baxdıqlarının bildirilməsidir. Ağızları axıra kimi açılmışdı, sifətlərində qorxu ifadəsi var idi və dişləri bərk sıxılmışdı. Digər bir qəribəlik isə ölənlərin bədənlərində zərbə və ya zorakılıq əlamətlərin olmamasıdır. Bundan bir müddət sonra tryumların birində bilinməyən səbəbdən tüstünün peyda olması gəmidə axtarış aparan Silver Star gəmisinin heyətinin Ourang Medan gəmisini dərhal tərk etməyə məcbur etdi və bir müddət sonra gəmidə hadisənin baş verməsi səbəbini aydınlaşdırmağa maneə yaradan partlayış baş verdi. Bir neçə saniyə sonra isə Ourang Medan gəmisi sulara qərq oldu. == Səbəblər == === Təhlükəli yüklərı === Fərziyyələrin birinə görə hadisəyə səbəb Ourang Medan gəmisinin qaçaqmalçılıq yolu ilə nitroqliserin, zarin və digər təhlükəli maddələrin daşınması zamanı həmin maddələrin dəniz suyu ilə qarışması səbəbindən heyətin zəhərlənməsi və gəminin partlaması ilə nəticələnib.

By SS Production – Azərbaycan müğənnisi Aygün Kazımovanın yığma albomu. Alboma 17 mahnı daxildir. Albom Xalq artisti Aygün Kazımovanın əməkdaşlıq etdi SS Production şirkətinin prodüsserliyi ilə işıq üzü görmüşdür. == Hazırlanması == Alboma 2018-ci ildən 2020-ci il də daxil olmaqla Aygün Kazımovanın ifasında SS Production şirkətinin prodüsserliyi ilə təqdim olunan mahnılar daxildir. Albomda eksklüziv olaraq Paramparça mahnısını akustik versiyası təqdim olunmuşdur. Albom Respublika Günü bayramı münasibətilə təqdim edilmişdir.

13. SS Waffen Dağ Korpusu (alm. 13. Waffen-Gebirgs-Division der SS „Handschar“ (kroatische Nr. 1)‎) - Vaffen SS-in tabeliyində olan 38 korpsudan biri. Korpusun almancadan adı olan Handschar ifadəsi korpusun gerbində öz əksini tapıb. 13-cü Dağ Korpusu ölkədə yaşayan müsəlman boşnaklar və katolik xorvatlardan təşkil olnumuşdu. II Dünya müharibəsi illərində balkan yarımadasındakı kommunist paritzanlarla mübarizə aparmaqları üçün Qüds Baş Müftüsü Emin el-Hüseyninin dəstəyi ilə yaradılmışdır.

Aleksandr Nevski ordeni — Böyük Vətən müharibəsi dövrləri üçün sovet mükafatı. Ordunun təşkilində yüksək nailiyyətlər əldə etdiyinə görə və Vətən uğrunda döyüşlərdə göstərdiyi görkəmli xidmətlərinə görə Qızıl ordu zabitlərinə verilən bu mükafat Suvorov və Kutuzov ordeni ilə birlikdə 29 iyul 1942-ci il tarixli Ali Soveti Rəyasət Heyətinin fərmanı ilə yaradılıb. == Həmçinin bax == Müqəddəs Aleksandr Nevski ordeni Aleksandr Nevski ordeni (Rusiya) Указ Президиума Верховного Совета СССР "Об учреждении военных орденов: Ордена Суворова, первой, второй и третьей степени, Ордена Кутузова, первой и второй степени и Ордена Александра Невского" от 20 июля 1942 года // Ведомости Верховного Совета Союза Советских Социалистических Республик : газета. — 1942. — 5 августа (№ 30 (189)). — С. 1.

"Azərbaycan" pavilyonu — Moskva şəhərində yerləşən Xalq Təsərrüfatı Nailiyyətləri Sərgisinin 1939-cu ildə tikilən 14 nömrəli pavilyonudur. Pavilyon 1964-cü ildən sonra "Hesablama texnikası" adlanırdı. Pavilyonun memarlıq dizaynı üçün arxitektorlar Sadıq Dadaşov və Mikayıl Useynov II dərəcə Stalin mükafatına layiq görülüblər. Pavilyon 1939-cu ildə memarlar Sadıq Dadaşov və Mikayıl Useynov tərəfindən inşa edilmişdi. Pavilyonun görünüşü Azərbaycan etnik motivləri ilə Stalinist memarlıqı üslubunda tərtib edilib. Binanın planı düzbucaqlıdır, divarlar mərmərlə işlənib. Binanın baş fasadı 16 metrlik iki sütunlu portal ilə ifadə olunub. Fasad azərbaycan naxışları, qızılı rənqdə üzüm ornamentləri ilə bəzədilib. Portikanın frizində Azərbaycan və Rus dillərində "Azərbaycan SSR" yazısı var idi. Fasadın memarlıq kompozisiyasının əsas elementərindən biri rəngli şüşələrlə doldurulmuş, çərçivələrin xırda həndəsi şəkilli vitraj-şəbəkələri daxil edilən pəncərələrdi.

"İgidliyə görə" medalı — SSRİ-nin dövlət təltifi.

"Qüsursuz xidmətə görə" medalı — SSRİ Müdafiə Naziri, Daxili İşlər Naziri və Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinin sədrinin 1958-ci il 25 yanvar tarixli birgə sərəncamı ilə yaradılmış medal.

1966-ci il futbol üzrə SSRİ çempionatı — SSRİ-nin 28-ci futbol çempionatı olmaqla, 1966-ci ilin 10 aprel — 30 noyabr tarixləri arasında keçirilmişdir. Turnirin qalibi Kiyevin "Dinamo" komandası olmuşdur. == "А" dəstəsi == === Birinci qrup. ===

1967-ci il futbol üzrə SSRİ çempionatı SSRİ-nin 29-cu futbol çempionatı olmaqla, 1967-ci ilin 2 aprel — 4 dekabr tarixləri arasında keçirilmişdir. Turnirin qalibi Kiyevin «Dinamo» komandası olmuşdur. == «А» dəstəsi == === Birinci qrup. Yekun cədvəl === Sonuncu — 19-cu yeri tutmuş Leninqradın «Zenit» komandası "Oktyabr inqilabının 50- illiyi şərəfinə" adı ilə (inqilabın 50-ci ildönümü həmin ilə təsadüf etmişdir), idman prinsiplərinə zidd olaraq «А» qrupunda saxlanılmış və 1968-ci il üçün güclülər dəstəsindəki komandaların sayı 20-yə çatmışdır.

1968-ci il futbol üzrə SSRİ çempionatı SSRİ-nin 30-cu futbol çempionatı olmaqla, 1968-ci ilin 28 mart — 17 noyabr tarixləri arasında keçirilmişdir. Turnirin qalibi Kiyevin "Dinamo" komandası olmuşdur. Əvvəlki çempionatda, güclülər dəstəsində sonuncu — 19-cu yeri tutmuş Leninqradın "Zenit" komandası, Oktyabr inqilabının 50-ci ildönümünün həmin ilə təsadüf etməsi ilə əlaqədər, idman prinsiplərinə zidd olaraq "А" qrupunda saxlanıldığından 1968-ci il çempionatında güclülər dəstəsində komandaların sayı əvvəlki illə müqayisədə bir dənə artaraq 20-yə çatmışdır. == "А" dəstəsi == === Birinci qrup. ===

1977-ci il SSRİ Konstitusiyası — 7 oktyabr 1977-ci il tarixində SSRİ Ali Soveti tərəfindən qəbul edilmiş SSRİ-nin əsas qanunu. 1936-cı il SSRİ Konstitusiyasını əvəz etdi. Konstitusiya birpartiyalı siyasi sistemi təsbit etdi və tarixə «inkişaf etmiş sosializm konstitusiyası» kimi düşdü. 1977-ci ildən etibarən bu konstitusiyanın qəbul edildiyi gün olan 7 oktyabr günü Sovet Konstitusiyası Günü kimi qeyd olunur.

"Qüsursuz xidmətə görə" medalı — SSRİ Müdafiə Naziri, Daxili İşlər Naziri və Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinin sədrinin 1958-ci il 25 yanvar tarixli birgə sərəncamı ilə yaradılmış medal.

"Qüsursuz xidmətə görə" medalı — SSRİ Müdafiə Naziri, Daxili İşlər Naziri və Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinin sədrinin 1958-ci il 25 yanvar tarixli birgə sərəncamı ilə yaradılmış medal.

5-ci tank ordusu — SSRI SQ-nin tərkibində hərbi əməliyyat birliyi. == 1-ci formalaşması tarixi == 5-ci tank ordusunun 1-ci formalaşması Ali Baş Komandanlığının 25 may 1942-ci direktivinə əsasən, 5 iyun 1942-ci ildə formalaşmışdır. Onun tərkibinə 2-ci və 11-ci tank korpusları, 340-cı atıcı diviziya, 19-cu ayrı tank briqadası, 66-cı qvardiya minamyot polku, AEH-nin 661-ci yüngül artilleriya polku, ayrı rabitə batalyonu, ayrı zenit diviziyası, ordu qərərgahının mühafizə bölüyü daxil idi. İyulun əvvəlində onu 7-ci tank korpusu ilə gücləndirdilər. == Döyüşlərdə iştirakı == 16 iyun 1942-ci ildə ordu Bryansk cəbhəsinin tərkibinə qatıldı.5 iyulda o Voronej-Voroshilovgrad strateji müdafiə əməliyyatında (28 iyun-24 iyul) iştirak etdi və əməliyyatın gedişatında düşmənin şimal birləşməsinə güclü zərbə endirdi. 15 iyul 1942-ci il Ali Baş Komandanlığının № 170511 Direktivinə əsasən 17 iyul 1942-ci ildə dağıdılmış ordunu Ali Baş Komandanlığın ehtiyyatına göndərildi. == 2-ci formalaşması tarixi == 5-ci tank ordusunun 2-ci formalaşması Ali Baş Komandanlığının 30 avqust 1942-ci Direktivinə əsasən, 3 sentyabr 1942-ci ildə formalaşmışdır AEH-nən yaradıldı. Onun tərkibinə 1-ci, 2-ci, 26-cı tank korpusları, 119-cu atıcı diviziya və bir neçə ayrı birləşmələr daxil idi. == Döyüşlərdə iştirakı == 22 sentyabr 1942-ci ildə ordu Bryansk cəbhəsinin tərkibinə qatılmışdır,26 dekarbda 2-ci dəfə formalaşmış Cənub-Qərb cəbhəsinin tabeçiliyinə verilib və onun tərkibində Stalinqrad döyüşündə (17 iyul 1942 - 2 fevral 1943) iştirak edib. 1943-cü ilin yanvar-fevral aylarında Donbass istiqaməti tərəfinə irəliləyərək, ordunun hissələri Morozovsk (5 yanvar), Taçinski (15 yanvar), Kamensk-Şaaxtinski (13 fevral), Krasnı Sulin (14 fevral) şəhərlərin azad edilməsində iştirak etmişlər.

6-cı tank qvardiya ordusu — SSRİ Ali Baş Komandanlığının 20 yanvar 1944-cü il № 302001 sərəncamına əsasən, 5-ci qvardiya tank və 5-ci mexanikləşdirilmiş korpus əsasında 25 yanvar 1944-cü ildə 1-ci Ukrayna cəbhəsinin tərkibində yaradılmış ordu. == Döyüşlərdə iştirakı == Korsun-Şevçenkov (24 yanvar-17 fevral 1944) hücum əməliyyatında iştirak etmişdir. 22 fevralda 2-ci Ukrayna cəbhəsinin tərkibinə verilmişdir və onun tərkibində mart-aprel aylarında Umman-Botoşan (5 mart-17 aprel) əməliyyatında iştirak etmişdir. Yassı-Kişinyov strateji əməliyyatda (20-29 avqust 1944) 6-ci tank ordusunun fəallığı əməliyyatda böyük rol oynadı. Əməliyyat günü 6-cı tank ordusunun hissə və birləşmələri irəli atılması uğurla Buxarest istiqamətində hücum yaratdılar. Bu hücumun nəticəsində Vasluy, Bırlad, Fokşanı, Rımnikul-Serat, Buzeu və Ploeşti şəhərlərini ələ keçirtdilər. 31 avqusda 5-ci mexanikləşdirilmiş korpus 18-ci tank korpusu və 53-cü ordunun digər birləşmələri ilə birlikdə Rumıniyanın paytaxtı Buxarest şəhərinə daxil oldular. Sentyabrın əvvəlində 1944-cü ildə 6-cı tank ordusu qərbə yönəlib Alp dağlarını dəf edib, Kluj şəhərinə istiqamətdə hücumu inkişaf etdirdilər. 12 sentyabr 1944-cü ildə Vətən uğrunda döyüşlərdə şəxsi heyətinin görsətdiyi cəsarət və qəhrəmanlıqlarına görə 6-cı tank ordusu 6-cı tank qvardiya ordusuna çevrilmişdir.

"Academia" — 1921–1937-ci illərdə RSFSR, sonra SSRİ-də fəaliyyət göstərən, universitet nəzdində Sankt-Peterburq Fəlsəfə Cəmiyyətinin kitab nəşriyyatı. Klassik ədəbiyyatın yüksək keyfiyyətli nəşrləri və illüstrasiyaları ilə tanınır. Nəşriyyatla bir çox tanınmış tərcüməçi və rəssamlar əməkdaşlıq edirdi. == Tarixi == 31 dekabr 1921-ci ildə səhmlər üzrə ortaqlıq kimi qeydiyyata alınmışdır. Yarandığı andan 1929-cu ilə qədər ona Aleksandr Krolenko, sonra 1932-ci ilə qədər İlya İonov, daha sonra ev Kamenev (1934-cü ildə həbs olunana qədər), Yakov Yanson (1935-1937) rəhbərlik etmişdir. Redaksiya heyətinə S. A. Jebelev, A. A. Frankovski, N. V. Boldırev, L. P. Karsavin və başqa tarixçilər, filosoflar və ədəbiyyatşünaslar daxil idi. 1923-cü ilin sonunda nəşriyyat keçmiş işçi heyəti və muxtariyyət hüququ ilə Dövlət İncəsənət Tarixi İnstitutuna verildi. Bu dövrdə ədəbiyyat və incəsənət tarixi və nəzəriyyəsi ilə bağlı kitablar nəşr olunurdu; 1927-ci ildən “Dünya ədəbiyyatı xəzinələri” seriyası, bir qədər sonra “ Ədəbi, ictimai, bədii həyat və incəsənət abidələri ” və “ Teatr xatirələri ” nəşr olunur. "Academia" nəşriyyatında kitabların tərtibatına xüsusi diqqət yetirilirdi. "Robinzon Kruzon" və "Qulliverin səyahəti" əsərlərində Jan Qranvilin illüstrasiyalarından istifadə edilmişdir.

Aleksandr Nevski ordeni — Böyük Vətən müharibəsi dövrləri üçün sovet mükafatı. Ordunun təşkilində yüksək nailiyyətlər əldə etdiyinə görə və Vətən uğrunda döyüşlərdə göstərdiyi görkəmli xidmətlərinə görə Qızıl ordu zabitlərinə verilən bu mükafat Suvorov və Kutuzov ordeni ilə birlikdə 29 iyul 1942-ci il tarixli Ali Soveti Rəyasət Heyətinin fərmanı ilə yaradılıb. == Həmçinin bax == Müqəddəs Aleksandr Nevski ordeni Aleksandr Nevski ordeni (Rusiya) Указ Президиума Верховного Совета СССР "Об учреждении военных орденов: Ордена Суворова, первой, второй и третьей степени, Ордена Кутузова, первой и второй степени и Ордена Александра Невского" от 20 июля 1942 года // Ведомости Верховного Совета Союза Советских Социалистических Республик : газета. — 1942. — 5 августа (№ 30 (189)). — С. 1.

Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası (azərb-kiril. Азәрбајҹан Совет Сосиалист Республикасы, rus. Азербайджанская Советская Социалистическая Республика, Azerbaycanskaya Sovetskaya Sosialistiçeskaya Respublika) — Cənubi Qafqazın şərq hissəsində dövlət qurumu (1920–22, 1936–91), SSRİ tərkibində mövcud olmuşdur. Azərbaycan SSR 1920-ci il aprelin 28-də əsasən qeyri millətlərdən ibarət olan Bakı bolşeviklərinin üsyanı və Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin bolşevik Rusiyası tərəfindən işğalından sonra yaranmışdır. Formal şəkildə müstəqil olan Azərbaycan SSR Moskvanın tam nəzarəti altında idi. Az müddət ərzində Azərbaycan Kommunist Partiyasından (AKP) savayı, bütün partiyalar qadağan edildi. Bu partiyaların liderləri və sıravi üzvlərinə, eləcə də Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin rəhbərlərinə qarşı terror başlandı. == Tarixi == Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin süqutundan sonra 28 aprel 1920-ci il tarixdə Azərbaycanda sovet hakimiyyəti qurulur. Azərbaycanda hakimiyyət Azərbaycan SSR İnqilab Komitəsinə və Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Sovetinə (XKS) keçdi. Müvəqqəti İnqilab Komitəsi və XKS-nin tərkibinə ancaq azərbaycanlılar daxil idilər.

Azərbaycan SSR-də sənayeləşdirmə xətti - Azərbaycanda sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra həyata keçirilən sosialistcəsinə yenidənqurma siyasətinin əsas istiqamətlərindən biri. == Azərbaycan SSR-də sənayeləşdirmə xəttinin həyata keçirilməsi zərurəti == 1925-ci ilin sonlarına yaxın müttəfiq respublikalarda, o cümlədən Azərbaycan SSR-də əsasən I Dünya müharibəsindən əvvəlki səviyyə bərpa olundu. Yeni iqtisadi siyasət azad iqtisadiyyatın, işgüzarlığın və təsərrüfat təşəbbüskarlığının inkişafına şərait yaratdı. Buna baxmayaraq, ölkə texniki və iqtisadi cəhətcə olduqca geri qalırdı. Sənayenin müasir sahələrini yaratmaq, ölkənin elmi-texniki potensialını yüksəltmək lazım idi. Beləliklə, ölkənin sənayeləşdirilməsini inkişaf etdirmək zəruriyyəti meydana çıxmışdı. Cəmiyyətin ictimai-iqtisadi, maddi həyatının obyektiv tələblərinə uyğun yeniləşdirilməsi zərurəti ilə əlaqədar olaraq, 1925-ci ilin dekabrında ÜK(b)P XIV qurultayı SSRİ-də sənayeləşdirmə xəttini götürdü. Lakin bunun üçün öz yığımı olmayan ölkə "sosialist sənayeləşdirməsinə" iqtisadiyyatı inzibati-amirlik yolu ilə nizamlamaq, kəndi istismar etmək, fəhlə əksəriyyətinin "inqilaba və sosializmə" hədsiz inamı və ruh yüksəkliyi hesabına gedirdi. == Sənayeləşdirmənin başlanması == Sənayeləşdirmə bütün xalq təsərrüfatının "sosialistcəsinə" yenidən qurulması, fəhlə sinfinin artmasına şərait yaranması, onun zəhmətkeş kəndlilərlə ittifaqının möhkəmlənməsi və şəhərlə kəndin istehsal əlaqəsi üçün əsas açar hesab olunurdu. Bütün müttəfiq respublikalarda yeni sənaye müəssisələrinin tikintisinə başlandı.

== 1991 ==

Azərbaycan SSR xalq yazıçısı fəxri adı almış yazıçıların siyahısı.

Azərbaycan SSR xalq yazıçısı (azərb-kiril. Азәрбајҹан ССР халг јазычысы) — 26 mart 1960-cı ildə Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Rəyasət Heyəti tərəfindən müəyyən edilmiş fəxri ad. İdeya-bədii cəhətdən görkəmli əsərlər yaradan və Azərbaycan sovet ədəbiyyatının inkişafında böyük xidmətləri olan yazıçıları həvəsləndirmək məqsədilə verilirdi. == İstinadlar == == Ədəbiyyat == Фәхри адлары // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә ]. X ҹилд: Фрост—Шүштәр. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев . 1987. С. 540–541.

Azərbaycan SSR xalq şairi (azərb-kiril. Азәрбајҹан ССР халг шаири) — 23 yanvar 1956-cı ildə təsis edilmiş fəxri ad. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Rəyasət Heyəti tərəfindən görkəmli şairlərə verilirdi.

== 1950-ci illər ==

Azərbaycan SSR İnqilab Komitəsi — Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin süqutundan sonra Azərbaycanda ali qanunvericilik və icra hakimiyyətini həyata keçirən faktiki ali hakimiyyət orqanı. Yerlərdə sovet hakimiyyəti qəza, məntəqə və kənd inqilab komitələrinin əlində idi. 1920‐ci il fevralın 11‐12‐də Bakıda gizli şəraitdə Azərbaycan kommunist təşkilatlarının I qurultayı keçirilmişdir. Qurultayın keçirilməsi və fəaliyyətində Mirzə Hüseynov yaxından iştirak etmişdir. Qurultayda Mirzə Hüseynov hazırkı vəziyyət haqqında məruzə etmişdir. Qurultayın qəbul etdiyi qətnamədə göstərilirdi: "Azərbaycan kommunist təşkilatlarının birinci qurultayı indiki vəziyyətə dair edilən məruzəni dinləyib qeyd edir ki, Azərbaycan Respublikasının yaşadığı kəskin təsərrüfat və iqtisadi böhran, fəhlə və kəndlilərin son dərəcə ağır halı mövcud kapitalist və mülkədar üsul‐idarəsinin labüd nəticəsidir və ancaq onu məhv etməklə aradan qaldırmaq olar". Qurultay AK(b)P MK‐nın Əli Bayramov, D. Bünyadzadə K. Ağazadə, V. Yeqorov, Ə. Qarayev, B. Naneyşvili, Həmid Sultanov, Y. Rodionov, M. Pleşakov, Ağababa Yusifzadə, Mirzə Davud Hüseynov və b. ibarət tərkibini seçdi. Fevralın 12‐də keçirilmiş AK(b)P MK‐nın birinci plenumu Büro və Rəyasət Heyəti seçmişdir. Mirzə Hüseynov AK(b)P MK Rəyasət Heyətinin sədri təsdiq edilmişdir.

Azərbaycan SSR əməkdar artisti (azərb-kiril. Азәрбајҹан ССР әмәкдар артисти) — 28 iyul 1928-ci ildə təsis edilmiş fəxri ad. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Rəyasət heyətinin qərarı ilə Azərbaycan SSR-də incəsənətin teatr, kino və musiqi sahələrində fərqlənən incəsənət xadimlərinə verilirdi. == Həmçinin bax == Azərbaycan SSR əməkdar artistlərinin siyahısı == Mənbə == Фәхри ад // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә ]. X ҹилд: Фрост—Шүштәр. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев . 1987. С. 540–541.

Azərbaycan SSR Əməkdar incəsənət xadimi — 25 mart 1928-ci ildə təsis edilmiş fəxri ad. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Rəyasət Heyəti tərəfindən Azərbaycan mədəniyyətinin inkişaf etdirilməsi işində xüsusi fərqlənən incəsənət xadimlərinə verilirdi. == Ədəbiyyat == Фәхри адлары // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә ]. X ҹилд: Фрост—Шүштәр. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев . 1987. С. 540–541.

Azərbaycan — ilk dəfə Yay Olimpiya Oyunlarında 1952-ci ildə SSRİ Komandasının tərkibində iştirak etdi. Finlandiyanın Helsinki şəhərində keçirilən Yay Olimpiya Oyunlarında Azərbaycan 5 idmançı ilə təmsil olundu. Azərbaycan 1952 Yay Olimpiya Oyunlarında 1 gümüş medal qazandı. Həmin gümüş medalı Rəşid Məmmədbəyov qazandı.