* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
Sözün tezliyi - sözün mətnlərdə hansı tezliklə rast gəlinmə göstəricisidir. Bu rəgəm 1 000 000 söz arasında sözün neçə dəfə meydana gəlməsini göstərir.
2002 | ••••••••••••••• | 3.43 |
2003 | ••••• | 1.18 |
2004 | •••••••• | 1.68 |
2006 | •••••••••••••• | 3.15 |
2007 | •••••••• | 1.69 |
2008 | ••••• | 0.97 |
2009 | •••••••• | 1.92 |
2010 | ••••••••••••••••••• | 4.45 |
2011 | •••••••••••••••••• | 4.29 |
2012 | •••••••••••••••••• | 4.22 |
2013 | ••••••••••••••••• | 3.94 |
2014 | •••••••••••••••••••• | 4.81 |
2015 | •••••••• | 1.87 |
2016 | •••••••• | 1.91 |
2017 | •••••••••• | 2.28 |
2018 | •••••••• | 1.80 |
2019 | ••• | 0.70 |
2020 | ••••••••• | 1.99 |
1 1. is. Bədənin hər hansı bir yerində əmələ gələn toxuma qabarması; ur. Üzdə şiş. Başda şiş. Qıçının şişi çəkilmək. – [Kişi:] Dirsəkdən yuxarı qolumda şiş əmələ gəldi. M.İbrahimov. // tib. Hər hansı bir bədən üzvü toxumasının qeyri-normal böyüyüb artması. Qorxusuz şiş. Qorxulu şiş. 2. sif. məc. Köp, qabarıq, irəliyə doğru çıxmış. Şiş qarın. // Qalın, şişmiş. Yarməmməd şiş qovluğu açdı. M.İbrahimov.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / şiş2 1. is. Kabab bişirmək üçün ucu iti dəmir və ya ağac çubuq. Əti şişə çəkmək. Bir şiş kabab. – [Çingiz:] …Bir budu şişə çəkib, iki çörək ilə tək yemişəm. Ə.Haqverdiyev. …İncə ətirli budaqlardan şişlər, ocaqlarda yaqut kimi qızarar közlər hazırlanmışdı. M.Rzaquluzadə. 2. sif. İti, sivri. [Pəricahan xanım:] [Onlar] o şiş papaqlarını qoyub qaçmışlar. S.S.Axundov. Şiş ucları buludlarla döyüşən; Dağlarında buzları var ölkəmin. C.Cabbarlı. ◊ Şişə taxmaq (çəkmək) məc. – əziyyət vermək, zülm etmək, bərk incitmək. Ögey ana uşaqları şişə taxır. – Xanzadələr şişə taxır rəyəti. Q.Zakir. Şişdə ütmək – bax şişə taxmaq.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / şiş1 Вертел mənasında işlədilən bu söz mənbələrdə ç (çiş) və t (tiş) hərfləri ilə yazılıb. Məncə, şiş kəlməsi diş sözü ilə bağlıdır və hər ikisi deşmək feilindən əmələ gəlib. 2 yaşlı qoyun olan şişək də “t” ilə (tişək) yazılıb. Zənn edirəm ki, bu da diş sözü ilə bağlıdır (2 yaşda qoyunun əsl yeməli, yəni dişə gələn vaxtıdır). Şiş və eşmək sözləri qohumdur, şiş od üstündə həmişə fırladılır (eşilir) ki, kabab yanmasın. Sözün rusca fırlanma (vertel) anlamı ilə bağlı olması da buna əsas verir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti / şiş3 I ŞİŞ Səlmi yana çəkilməsəydi, yəqin ki, başında qoz boyda şiş əmələ gələcəkdi (M.İbrahimov); FIR Bu əsnada qardaşım Əbülhəsən xəstələndi, boğazına iri bir fır çıxdı (Çəmənzəminli); UR. II ŞİŞ Şiş ucları buludlarla döyüşən; Dağlarında duzlan var ölkəmin (C.Cabbarlı); İTİ ..[pişik] hiss etdi ki, iti caynaqlarım qabırğaya ilişdirdi (İ.Hüseynov); SİVRİ Zehnin, düşüncənin səyyar qanadı; Sivri bir ox kimi sancıldı yerə (S.Vurğun).
Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti / şiş1 ŞİŞ – ALÇAQ Tək bir göz qırpımında şiş dağlar dümdüz olur (S.Rüstəm); Alçaq dağa qar yağmaz (Ata. sözü). ŞİŞ – YASTI O şiş papaqlarını da qoyub qaçmışlar (S.S.Axundov); Bir-birinə söykənib yastı, çılpaq təpələr (B.Vahabzadə).
Azərbaycan dilinin antonimlər lüğəti / şiş1 ŞİŞ I is. tib. Bədəndə əmələ gələn qabarma (xəstəlik). Dirsəkdən yuxarı qolumda şiş əmələ gəldi (M.İbrahimov). ŞİŞ II is. Kabab çəkmək üçün dəmirdən və ya ağacdan düzəldilmiş alət. Biz burada elə tədbir görmüşük ki, nə şiş yanacaq, nə kabab (İ.Əfəndiyev). ŞİŞ III sif. Qəlbi, yüksək. Odur ki, şiş dağlara indi baxıb “ah” deyir (S.Vurğun). ŞİŞ IV f. Qabarmaq, köpmək. Birdən ustanın öskürəyi tutdu; boğazının damarları gömgöy göyərib şişdi (Q.İlkin). [m1][/m]
Azərbaycan dilinin omonimlər lüğəti / şiş1 1. опухоль, отек; 2. желвак, бугор, вздутие; 3. пухлый; 4. вертел, шомпол; 5. острый;
Azərbaycanca-rusca lüğət / şiş2 1 I сущ. 1. опухоль. Xərçəng şişi раковая опухоль, bədxassəli şiş злокачественная опухоль, xoşxassəli şiş доброкачественная опухоль 2. вздутие (припухлость, опухоль). Oynaqlardakı şişlər вздутия в суставах 3. отёк (опухоль вследствие скопления жидкости в тканях). Gözlərin altındakı шиш отёки под глазами 4. бугорок, шишка, желвак, нарост II прил. 1. опухолевый 2. отёчный. Gözün altındakı şiş torbaları отечные мешки под глазами 3. перен. пухлый. Şiş qovluq пухлая папка 4. вздутый. Şiş qarın вздутый живот 2 I сущ. 1. вертел, шомпол, шампур (тонкий металлический или обтесанный стержень для жарения шашлыка). Kababı şişin üstündən yemək есть шашлык с шампура, bir şiş kabab шампур шашлыка, əti şişə çəkmək нанизывать мясо на вертел (шампур), ağac şişləri деревянные вертела (шампуры) 2. разг. островерхая гора, вышина, пик. Şişin başında на вершине горы, возвышенности II прил. 1. вертельный, шампурный 2. острый. Şiş qayalar острые скалы, şiş zirvələr острые вершины 3. островерхий. Şiş papaq островерхая папаха ◊ nə şiş yansın, nə kabab чтобы и волки были сыты, и овцы целы
Azərbaycanca-rusca lüğət / şiş1 I. i. swelling; tib. tumour, oedema, (pl. oedemata); ciyər ~i oedema of the lungs, lung oedema; bədxasiyyət ~ malignant tumour II. i. spit (for roasting); ~ə çəkmək to spit (d.), to stick (d.) III. s. 1. sharp, pointed; 2. podgy, pudgy, plump; ~ barmaqlar pointed fingers; ~ qovluq plump-paper-case
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / şiş1 is. 1) enflure f, bouffissure f ; 2) tib. tumeur f, tuméfaction f ; bədxassəli ~ tumeur maligne ; xoşxassəli ~ tumeur bénigne ; 3) broche f ; brochette f ; ~ə çəkmək mettre à la broche, embrocher vt
Azərbaycanca-fransızca lüğət / şiş1 1. сущ. шиш, ракьун ва я кӀарасдин тӀвал (кабаб чурун патал); 2. прил. кӀвенкӀ алай, кӀуф алай, хци; ** şişə taxmaq (çəkmək) пер. шишинал гьалсун, азият гун, азаб гун, зулум авун; şişdə ütmək кил. şişə taxmaq.
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / şiş2 1. сущ. дакӀур чка; дакӀун квай чка; тӀур; // мед. шиш, дакӀун; 2. прил. пер. дакӀур, вилик хкатай, хкис хьайи, экъис хьайи (мес. руфун).
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / şişI (Basarkeçər, Kəlbəcər) su dəyirmanının bir hissəsi. – Şişin bir üjü topda olor, bir üjü də təvərədə II (Dərbənd, Tabasaran) çəngəl. – Büz şiş işdətmiyəduğ (Dərbənd) III (Dərbənd, Tabasaran) corab mili IV (Tabasaran) iynə, qıyıq
Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.