Anq sözü azərbaycan dilində

Anqad (31 mart 1504 – 28 mart 1552, Amritsar) — Siqhlərin ikinci qurusudur. (31 mart 1504-28 mart 1552) Quru Nanakın tələbəsi olmuşdur. Qurmuhi əlifba sının yaradıcısıdır.

Cadugər — cadugərliklə bağlı fəaliyyətləri həyata keçirən şəxs. Fövqəltəbii gücləri olduğuna inanılır. Gecələri gəzərək və uçaraq pislik edir. Anadolu türkcəsində "cazı, cadı" olaraq da deyilər. == Sözün mənşəyi == Azərbaycanca "cadugər" və Hindcə "जादूगर" (jādūgar) Fars dilində جادوگر sözündən gəlirlər.Azərbaycanda "cadugər" adlanan bu şəxsləri Afrikanın cənubunda "kuaren deyro", qərbində "nqombo", mərkəzində "menduk", Yava adalarında "dikun", Qrenlandiyada "anqanok", Peruda "bruco", Rusiyada "çarodey", "koldun", Uzaq Şərqdə "yoq", "fakir" adlandırırlar. Albıs türklərdə cadugər bənzəri bir varlıq olaraq bilinər. Cadu, pis üsullara müraciət edərək bir insanın iradəsini əlindən almaq deməkdir. Müxtəlif yollarla, üsulları sui-istifadə edərək bir insanı idarə altına almağa, ona istənilənləri etdirməyə ümumi olaraq cadu deyilər. Cadu ilə insanı istəmədiyi şeylərə məcbur etmək, ona istəmədiyi hərəkətləri etdirmək mənasını verər. Məqsədi təbiətin üzvi gücünü sahiplenmektir və də bu gücü dilədiyincə istifadə etməkdir.

Anqara — RF-nin İrkutsk vilayətində və Krasnoyarsk diyarında çay. == Adın etimologiyası == Adı buryat dilində "oyuq", "yarğan", "dərə", habelə "açıq", "aralanmış" mənalarını verən "anqa" sözündən götürülmüşdür. Tarixi mənbələrdə ilk dəfə XIII əsrdə Ankara-Muren adı ilə xatırlanır. == Ümumi mməlumat == Yeniseyin ən çoxsulu sağ qolu. Mənbəyini Baykal gölündən götürür. Orta Sibir yaylasının cənub hissəsindən keçərək Yeniseysk şərqindən yuxarıda Yenisey çayına tökülür. Uzunluğu 1779 km, hövzəsinin sahəsi - 1 040 min km², Baykal gölünün hövzəsini çıxmaqla 468 min km². İrkutsk, Bratsk və Ust-İlim SES-lərinin tikilməsi nəticəsində Anqaranın yuxarı axını su anbarına çevrilmişdir. Su anbarları arasındakı sahədə Anbarının dərəsi asimmetrik quruluşludur. Mənsəb hissəsində Yenisey təpəliyini kəsir və astana əmələ gətirir.

Anqara çayı haqqında əfsanə - Anqara və Yenisey çayları, Baykal gölü və Şaman daşı haqqında qədim buryat əfsanəsi. === Qısa məzmunu === Qədim dövrlərdə qüdrətli Baykal şən və xeyirxah idi. O, öz yeganə qızı Anqaranı çox sevirdi. Dünyada ondan gözəli yox idi. Gündüzlər o səmadan daha parlaq, gecələr isə buludlardan daha tutqun olardı. Anqaranın yanından keçən hər kəs onun gözəlliyinə heyran olar, onu vəsf edərdi. Hətta köçəri quşlar, durnalar, leyləklər, qazlar da alçaqdan uçaraq ona tamaşa edər, lakin onun sularına nadir hallarda enərdilər. Qoca Baykal öz qızını göz bəbəyi kimi qoruyurdu. Bir dəfə Baykal yuxuya getdikdən sonra Anqara gənc Yeniseyin yanına qaçdı. Yuxudan oyanan Baykal öz sularını titrətdi.

Anqara çayı haqqında əfsanə - Anqara və Yenisey çayları, Baykal gölü və Şaman daşı haqqında qədim buryat əfsanəsi. === Qısa məzmunu === Qədim dövrlərdə qüdrətli Baykal şən və xeyirxah idi. O, öz yeganə qızı Anqaranı çox sevirdi. Dünyada ondan gözəli yox idi. Gündüzlər o səmadan daha parlaq, gecələr isə buludlardan daha tutqun olardı. Anqaranın yanından keçən hər kəs onun gözəlliyinə heyran olar, onu vəsf edərdi. Hətta köçəri quşlar, durnalar, leyləklər, qazlar da alçaqdan uçaraq ona tamaşa edər, lakin onun sularına nadir hallarda enərdilər. Qoca Baykal öz qızını göz bəbəyi kimi qoruyurdu. Bir dəfə Baykal yuxuya getdikdən sonra Anqara gənc Yeniseyin yanına qaçdı. Yuxudan oyanan Baykal öz sularını titrətdi.

Anqarida- ÜSt Paleozoyda və Mezozoyda mövcud olmuş, müasir Sibir ilə Şm. Çini ahətə edən fərziyəvi Şm.Asiya qurusu-materiki. Ob, Baykalid və Anabar quru massivlərinin birləşməsindən yaranıb, cənubda yerləşən Qondvana materikindən Tetis dənizi ilə ayrılmışdır.

Anqolada islam (ing. Islam in Angola) — islam dini Anqola ərazisində. == Müsəlmanların sayı == Əhalisinin sayı təxminən 16 milyon olan Anqolada təxminən 90 min nəfər müsəlman var. Onlar əsasən Qərbi Afrika ölkələrindən və Livandan köçənlərdən ibarətdir. == Tarixi == === Qadağan olunması === Anqola hökuməti 2 illik hazırlıq prosesindən sonra 2015-ci ildə ölkə ərazisində islam dinini tamamilə qadağan edib. Anqola prezidenti Joze Eduardu duş Santuş bu qadağadan sonra islam dininin ölkədəki hadisələrə təsir edə bilməyəcəyini qeyd edib.Ölkənin mədəniyyət və turizm naziri Roza Kruz Silva qərarın Ədliyyə Nazirliyi tərəfindən verildiyini bildirmişdir. Hazırda Anqola dünyada məscidi olmayan yeganə dövlətdir. "İslamın rəsmi qadağası vacib idi. Çünki bu din Anqolanın mədəniyyətindəki ənənələrə qarşı çıxır".

Anqolada COVID-19 pandemiyası — Anqolada ilk COVİD-19 xəstəsi 21 martda təsdiqlənib. == Gedişat == 19 martda bir anqolalı Whatsapp səsli mesajını yaydı və sonra birdən sildi. Bu, koronavirus barədə dezinformasiyalardan ibarət səs yazısıydı.20 martda Anqolanın bütün sərhədləri bağlandı. Limanlar, dəmiryolları da daxil olmaqla hər şey qadağan edildi. Bu qadağa 4 aprelə qədər davam etdi.21 martda birinci və ikinci xəstə Portuqaliyadan Anqolaya, oradan da karantinə gəldi.24 martda məktəblərin bağlanması 10 aprelə qədər uzadıldı.29 marta qədər 5 nəfərdə də koronavirus aşkarlandı. İlk 2 xəstə də vəfat etdi.30 martda isə bir nəfər sağaldı.1 apreldə səkkizinci xəstə aşkarlandı.

Anqolada vətəndaş müharibəsi — 1974-cü ilin aprelində yalnız müstəqilliyini əldə etmiş Anqola Portuqaliyanın himayəsindən çıxdıqdan sonra meydana gələn bir münaqişədir. Afrikadakı ən uzun sürən münaqişəsidir. Rəsmi olaraq 2002-ci ildə sona çatan və 27 il davam edən müharibə, 500 min insanın ölümünə və minlərlə insanın köçünə səbəb oldu. Üçüncü dünya ölkələrində Soyuq müharibənin ən böyük əks olunduğu bu müharibədə üç tərəf var: Anqolanın Azadlığı Uğrunda Xalq Hərəkatı əsasını Sovet İttifaqı və Şərq Bloku ilə əlaqəsi olan Kimbundu və Luanda hibridlərindən gəlir. Anqola Milli İstiqlal Cəbhəsi (FNLA) etnik baxımdan Bakongoda köklü idi, lakin ABŞ, Çin və Zairdə ki Mobutu rejimi ilə əlaqələndirildi. Anqolanın Tam Müstəqilliyi Uğrunda Milli Birliyi Jonas Savimbinin rəhbərliyi ilə Ovimbund bölgəsində idi. ABŞ, Cənubi Afrikadakı aparteid rəhbərliyinin və bir çox Afrika liderinin dəstəyini aldı. == Müharibənin səbəbləri == 1950-ci illərdə Portuqalların Anqoladakı varlığına qarşı ilk ciddi millətçi hərəkatlar başladı. Marksizm yönümlü bir təşkilat olan Anqolanın İstiqlal Naminə Xalq Hərəkatı, Anqolanın müstəqillik hərəkatının hərəkətverici qüvvəsinə çevrildi. Anqolanın Azadlığı Uğrunda Xalq Hərəkatının əsas dayanağı Bambundular idi.

Anqola–Azərbaycan münasibətləri — Anqola Respublikası ilə Azərbaycan Respublikası arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr. == Diplomatik əlaqələr == İki ölkə arasında diplomatik əlaqələr 1994-cü ilin dekabr ayının 1-də qurulmuşdur. == Viza == Anqolaya gedən bütün Azərbaycan vətəndaşları üçün viza tələb edilir.

Anqola–Türkiyə münasibətləri — Anqola ilə Türkiyə arasında ikitərəfli diplomatik əlaqələr. == Tarixi == Türkiyə Anqolanı 1975-ci ildə müstəqillik qazandıqdan sonra tanıdı. Cənub-Qərbi Afrika Xalqları Təşkilatının (CQAXT) və Anqoladakı Afrika Milli Konqresinin (ANC) Kuba varlığı və əsasları, ABŞ da daxil olmaqla, Qərb dünyasının çox hissəsini belə bir nəticəyə gətirdi. Anqola SSRİ-nin himayə etdiyi dövlətə çevrildi. Anqolanın marksizm-leninizmə olan rəsmi bağlılığına məhəl qoymayan Türkiyə və Avropa İqtisadi Cəmiyyəti, ölkədəki vətəndaş müharibəsi dövründə xarici yardım subsidiyalarını artırdı.Kubanın Anqolada olması və Cənubi Afrika Respublikasının (RSA) Anqolanı işğal etməsi 1980-ci illərdə Anqolanın xarici siyasətini əhəmiyyətli dərəcədə müəyyənləşdirdi. Cənubi Afrikanın Namibiyanın qanunsuz işğalına son qoyulması üçün aparılan danışıqlar əsnasında Türkiyə Namibiyanın müstəqilliyi, Angoladakı Kuba qoşunları və aparteid məsələlərini ayırmağa çalışdı. Cənubi Afrika, müstəqil Namibiyanın Sovet İttifaqı ilə əlaqəli ölkələr üçün mövcud olan ərazini genişləndirəcəyi əsasda Namibiya işğalını davam etdirdi.Neytral mövqe tutmağa çalışan Türkiyə, Anqoladakı Kuba qoşunlarını qınadı, eyni zamanda Cənubi Afrikanın Anqolaya hücumunu da qınadı. Ölkələri bir araya gətirmək üçün Türkiyə, Kuba qoşunlarının Amerika və Türkiyə şirkətlərini ABŞ-dən kömək alan Cənubi Afrika komandolarının hücumlarından qoruduğuna diqqət çəkdi. == Səfərlər == 27 iyul 2018-ci ildə Cənubi Afrikada keçirilən BRICS zirvəsi çərçivəsində Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan ilə Anqola Prezidenti Juan Lorensu arasında ikitərəfli görüş keçirildi. 11-12 iyul 2017 tarixlərində, Türkiyənin Sənaye və Ticarət Naziri Bülent Tufenkci və Anqolanın Ədliyyə və İnsan Haqları Naziri Ruy Xorxenin həmsədrliyi ilə Türkiyə-Anqola Birgə İqtisadi Komissiyasının ilk iclası Luandada keçirildi.

Anqolitimu adası (mald. އަނގޮޅިތީމު) — yaşayışı olan ada, inzibati baxımdan Maldiv adalarının Raa atoluna daxildir. Maldiv arxipelaqında, ölkənin paytaxtı Male şəhərindən 187 km şimalda yerləşir. Ada 850 km uzunluğa, 500 metr enə malikdir. Adanın sahəsi — 39,5 ha-dır. 2006-cı il məlumatına əsasən Anqolitimuda 272 nəfər yaşayır: 111 kişi və 161 qadın. Əhalinin yaş strukturu: 154 nəfər — 18 yaşından aşağı (50 %); 13 nəfər — 19–25 yaş arası; 93 nəfər — 26–64 yaş arası və 12 nəfər — 65 yaş və yuxarı. Savadlılıq səviyyəsi — 96,1 %. Adada ümumilikdə 62 ev təsərrüfatı vardır ki, hər təsərrüfata 4,4 nəfər düşür.

Anqome (fr. Engomer) — Fransada kommuna, Cənub-Pireneylər regionunda yerləşir. Departament — Aryej. Kastiyon-an-Kuzeran kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Sen-Jiron. INSEE kodu — 09111. == Əhalisi == 2008-ci il üçün kommunanın əhalisi 275 nəfər təşkil edirdi. == İqtisadiyyatı == 2007-ci ildə 156 əmək qabiliyyətli insan (15-64 yaş) arasında 114 nəfər iqtisadi fəal, 42 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstərici 73.1%, 1999-cu ildə 65.5%). Fəal olan 114 nəfərdən 100 nəfər (54 kişi və 46 qadın), 14 nəfər işsiz (10 kişi və 4 qadın) idi. Aktiv olmayan 42 nəfər arasında şagird və ya tələbə, 24 nəfər təqaüdçü, 11 nəfər digər səbəblərə görə fəaliyyətsizdir..

Anqor çılpaqçası (lat. Oxynoemacheilus angorae) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin çəkikimilər dəstəsinin nemacheilidae fəsiləsinin çılpaqça cinsinə aid heyvan növü. == Morfoloji əlamətləri == Quyruq üzgəci demək olar ki, çökəksizdir. Döş üzgəcləri nisbətən uzun və böyükdür. Üst çənəsində dişvari çıxıntı vardır. Bel üzgəcində 7-8, anal üzgəcində 5 şaxəli şüa, bütün cüt olmayan üzgəclərində o qədər də düzgün olmayan sıralar əmələ gətirən tünd xallar vardır. Cinsi yetkin fərdlərin yan xətlərində deşiklər aydın görünür. Bədənində xırda pulcuqlar, yanlarında müxtəlif ölçülü və quruluşu xallar vardır. Quyruq gövdəsi orta hesabla quyruq üzgəci uzunluğundadır. Döş üzgəcləri erkəklərdə uzun olub, qarın üzgəclərinə çatmağa az qalır.

Anqqun (Анҝҝун) (آنگگون) — İndoneziya əsilli Fransa müğənnisi. Hələ 12 yaşında ikən İndoneziyada məşhurluq qazanmışdı. 20 yaşında Fransaya köçmüşdür. Daha sonra Avropada da tanınmağa başlamışdır. Anggun ilk asiyalı müğənnidir ki, 1997-ci ildə "Snow on the Sahara" adlı beynəlxalq albom buraxmışdır. Anggun Çipta Sasmi (Indonesian pronunciation: [aŋɡun] ahng-kundakçı; Aprel 1974 29 il təvəllüdlü) Fransız dilli İndoneziya müğənnisi. Cakartada, İndoneziyada anadan olmuşdur, yeddi yaşında ikən səhə həyatına başlayıb və iki il sonra uşaq albomu buraxmışdır. Şöhrətli İndoneziya istehsalçısı Ian Antononun köməyi ilə 1986-cı ildə Anggun ilk rok janrında albom-Dünya Akü Punya buraxmışdır. Buraxdığı "Mimpi" (1990) singlıyla daha da məşhurlaşan Anggunun bu mahnısı 2009-cu ildə İndoneziyanın bütün dövrlərinin 150 ən yaxşı musiqisi siyahısına düşmüşdür. Beynəlxalq karyerasını davam etdirmək üçün Anggun 1994-cü ildə İndoneziyanı tərk etdi.

Əhrimən və ya Anqra Manyu — Zərdüştilikdə şər tanrısı, şər və zülmət mənbəyi. Avestada Anhra-Manyu, qədim İran dilində Ahra-Manyu, şər başlanğıcının ifadəçisi və ya rəmzi. "Avesta"da və qədim fars kitabələrində qeyd olunan Anhra Manyu hərfi mənada "pisniyyətli və ya xəbis ruh" deməkdir. Anqra Manyu zərdüştlikdə şər, zülmət və ölüm tanrısı, Hörmüzdün əkiz qardaşı və rəqibidir. Anqra Manyu bütün pis şeyləri yaratmışdır: cadugərlik, xəstəliklər, qocalıq, ölüm, zəhərli sürünənlər və həşəratlar; ilk insan Qaya Martanı (orta əsr eposunda Kəyumərs) məhv etmişdir. Ona tabe olan tanrıları — divlərin vasitəsilə fəaliyyət göstərirdi. Mitraizmin bəzi cərəyanlarında Anqra Manyu baş allah hesab olunurdu. Orta əsrlərdə Anqra Manyu Ahriman (Ahreman, Əhrimən) adlanırdı.

Anqrekum (lat. Angraecum) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin səhləbkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. == Sinonimləri == Aerobion Kaempf. ex Spreng. Angorchis Thouars Bonniera Cordem. Ctenorchis K. Schum. Lepervenchea Cordem. Macroplectrum Pfitzer Monixus Finet Pectinaria Cordem.

Əngren (özb. Angren, Ангрен) — Özbəkistanın Daşkənd vilayətində şəhər. == Tarixi == Toponim ahəngəran sözündən olub, “dəmirçilər” mənasını daşıyır. Qədim Ahəngəran vadisində və eyni adlı çayın kənarında yerləşir. Şəhər 1942-ci ildə yaranıb. == Coğrafiyası == == Əhalisi == Şəhərin əhalisi 175,4 min nəfərdir (2014). == İqtisadiyyatı == Özbəkistanın kömür ehtiyatı nisbətən az olsa da, Əngren (Daşkənd vilayətində), Şarqun və Baysun (Surxandərya vilayətində) yataqları əsas kömür yataqlarıdır. Kömürün kəşf olunmuş ehtiyatı 2 mlrd tondur.

Anqrivarlar(lat. Angrivarii) — German əsilli bir tayfa. Anqrivarlar xerusklardan şimalda, əsasən Saksoniya ərazisində yaşayırdılar. Onlar Vezer çayının hər iki yaxasında məskunlaşmışdılar.

Anqstrem (A) - İşığın dalğa uzunluğunun ölçülməsində istifadə edilən ölçü vahididir.

Anqstremlər, Onqströmlər (Ångström) – İsveç alimləri ailəsi, ata, oğul, nəvə. == Anders Yonas Anqstrem == A. Y. Anqstrem – fizik, Upsala universitetinin professoru (1958). Böyük dəqiqliklə Günəş spektri xətlərinin dalğa uzunluqlarını ölçmüş və onların ilk müfəssəl atlasını tərtib etmişdir. 10–10 m-bərabər olan uzunluq vahidinə onun ad verilmişdir. == Knut Yuxan Anqstrem == K. Y. Anqstrem — geofizik, İsveç Kral Elmlər Akademiyasının üzvü (1893), Upsala universitetinin professoru (1896). O, infraqırmızı şüaların müxtəlif maddələr tərəfindən udulmasını tədqiq etmiş, kompensasiyalı pirheliometr və pirheometr yaratmışdır. == Anders Knutson Anqstrem == A. K. Anqstrem – geofizik, İsveç Kral Elmlər Akademiyasının üzvü (1948). İsveç hava bürosunun başçısı (1940-cı ildən), Stokholmda Meteorologiya və Hidrologiya İnstitutunun direktoru (1949–54cü illər) olmuşdur. Yerin şüasaçma intensivliyini müəyyən etmək üçün empirik düstur çıxarmış, piranometr quraşdırmış, Günəş sabitinin və Günəş aktivliyinin dəyişməsinin tədqiq etmişdir.

Anqulem (fr. Angoulême ) — Fransanın Puatu-Şaranta regionun rayonlarından (fr. Arrondissement) biri. Departamenti — Şaranta. Suprefektura — Anqulem. Rayonun əhalisi 2006-cı ildə 191 609 nəfər təşkil edirdi. Əhalinin sıxlığı — 58 nəfər / km². Rayon ərazisi — 3320 km².

Anqurud (fars. انگورود‎) - İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Tikantəpə şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 763 nəfər yaşayır (141 ailə).

Qırmızı anqut (lat. Tadorna ferruginea) — Qazkimilər dəstəsinin ördəklər fəsiləsinə aid quş növü. Çəkisi 900 q-dan 1,5 kq-adəkdir. Göllərdə yaşayır, Mil düzündə çoxdur. Rəngi kürən (narıncı-xınalı), quyruğu və çalma lələkləri qaradır. Qanadının üstündə ağ ləkə var. Tez-tez səciyyəvi "aanq-aanq" səsi çıxarır. Azərbaycanda həm yuvalayır, həm də qışlayır. Anqutun dişi fərdinin başı daha açıq rəngli, erkəyinin boynunda isə qara halqa olur. 27-29 gün kürt yatır.

Angvilkimilər (lat. Anguilliformes) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinə aid heyvan dəstəsi. Uzunluğu 3 m-ədək, çəkisi 65 kq-a qədər, səciyyəvi ilanvarı bədən forması olan sümüklü balıqlardır. Qarın üzgəcləri yoxdur, bel, quyruq və anal üzgəcləri bitişik haşiyə şəklində lent əmələ gətirir. Döş üzgəcləri enli, ancaq gödəkdir.Bədəni, başı və üzgəcləri çox xırda pulcuqlarla örtülmüşdür. Belində və böyürlərində pulcuqlar ziqzaqvarı, dama-dama parket şəklində, qarnında isə paralel sıralarla yerləşir. Pulcuqlar bir çox balıqlarda olduğu kimi bir-birinin üstünə çıxmır, sərbəst yerləşir və dərinin içinə girir. Qarın üzgəcləri yoxdur. Döş üzgəcləri enli və gödəkdir. Anqvillərin 24 fəsilədə birləşən 300-dək tropik dəniz növü məlumdur.