deşik sözünün azərbaycan dilində istifadasi, mənası, izahı, yazılışı, tərcüməsi / Sözlük

Qara deşik

Qara dəlik — zərrəciklər və işıq kimi elektromaqnit dalğaların içindən qaça bilmədiyi güclü qravitasiyaya sahib fəza-zamanın bir nahiyəsi. Ümumi nisbilik nəzəriyyəsinə görə, kifayət qədər kompakt kütlə fəza-zamanı deformasiya edərək bir qara dəlik formalaşdıra bilər. Heç bir obyektin qaçışının mümkün olmadığı bölgənin sərhədinə hadisə üfüqü deyilir. Hadisə üfüqü onu keçən obyektin vəziyyətinə böyük ölçüdə təsir göstərməsinə rəğmən, lokal olaraq aşkar edilə bilən xüsusiyyətlər müşahidə edilmir. Bir çox cəhətdən, qara dəlik işığı əks etdirmədiyi üçün ideal qara cisim kimidir. Üstəlik, əyri fəza-zamanda kvant sahə nəzəriyyəsi proqnoz edir ki, qara dəlik kütləsi ilə tərs mütənasüb şəkildə, qara cismin şüalandırdığı istilik ilə eyni spektrumda Hokinq radiasiyası yayır. Bu temperatur ulduz qara dəlikləridə milyardlarla kelvinə bərabər olduğuna görə onların müşahidə edilməsini imkansızlaşdırır. Qravitasiya sahəsi işığın qaça bilməyəcəyi qədər güclü olan cisimlər ilk dəfə 18-ci əsrdə Con Mixel və Pyer Simon Laplas tərfindən nəzərə alındı. Qara dəliyi xarakterizə edən ümumi nisbiliyin ilk müasir həlli 1916-cı ildə Karl Şvartsşild tərəfindən tapılmışdır, ancaq heç bir şeyin qaça bilməyəcəyi fəza bölgəsi olaraq şərhi ilk dəfə Devid Finkelştein tərəfindən 1958-ci ildə nəşr edildi. Qara dəliklər çoxdan bəri riyazi maraq hesab olunurdu; 1960-cı illərdə nəzəri tədqiqatlar ümumi nisbiliyin ümumi proqnozu olduğunu göstərdi.

Tezlik illər üzrə

Sözün tezliyi - sözün mətnlərdə hansı tezliklə rast gəlinmə göstəricisidir. Bu rəgəm 1 000 000 söz arasında sözün neçə dəfə meydana gəlməsini göstərir.

Ümumi • 1.20 dəfə / 1 mln.

2003	••••••••••••••••••••	1.97
2004	••••••••••••••	1.35
2005	••••••••••••••	1.35
2006	••••••••••••	1.13
2007	•••••••••••••••••••	1.90
2008	•••••••••••••••••	1.71
2009	•••••••••••••	1.28
2010	••••••••••	1.00
2011	••••••••••••••••••••	1.97
2012	••••••••••••••	1.38
2013	••••••••••••••••••••	2.04
2014	•••••••••••	1.03
2015	••••	0.34
2016	••••	0.35
2017	•••••	0.49
2018	•••••	0.45
2019	•••••••••	0.83
2020	•••••••••••••	1.33

deşik sözünün leksik mənası və izahı

1 is. 1. Dəlik, dərin daz çuxur. Deşiyi bərkitmək. Deşikdən siçan çıxdı. – Qaranlıq bucaqlarda taxça kimi deşiklərə düzülüb saxsı qab-qaşıq, bir-iki mis qab. C.Məmmədquluzadə. // Boşluq, boş yer. [Tülkü] öz heyvanlığı ilə heç bir zaman bir deşiyi olan yuvada yaşamaz, onun yuvasında iki deşik olmalıdır. M.S.Ordubadi. // Cırıq yer, yırtıq yer, deşilmiş yer. Vedrə deşiyindən damır. 2. sif. Cırıq, yırtıq, deşilmiş, cırılmış. Deşik kisə. Deşik qazan. Deşik corab. 3. Bir şeyin (məs.: burnun, qulağın və s.-nin) dairəvi şəkildə olan içi. Burun deşiyi. Qulaq deşiyi. – Umud yavaşca nəfəs çəkdi və elə bildi ki, toz burnunun deşiklərindən keçib dilçəyində palçığa döndü. İ.Məlikzadə.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / deşik

deşik sözünün sinonimləri (yaxın mənalı sözlər)

1 dəlik
Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti / deşik
2 cırıq — yırtıq
Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti / deşik
3 1. DEŞİK (yırtılmış bir yer) Onların bağında, gözümə ağac deşiyində qayrılmış bir alacəhrə yuvası sataşdı (S.S.Axundov); DƏLİK Dəmir qapılarsa dəlik, deşik, paslıdır; Allah bilir havaxtdan kədərlidir, yaslıdır?! (S.Rüstəm). 2. DEŞİK (it, tülkü və s. yuvası) ..İtimiz yuvaya nisbətən bir deşik qayırmışdı (C.Məmmədquluzadə); DƏLİK Gündüzlər istinin dərdindən [it] haman dəliyə girib kölgələnirdi (C.Məmmədquluzadə).
Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti / deşik

deşik sözünün rus dilinə tərcüməsi

1 1. дыра, отверстие, прокол, скважина; 2. дырявый; 3. логовище;
Azərbaycanca-rusca lüğət / deşik
2 I сущ. 1. дыра, отверстие, щель. Kiçik deşik маленькая дыра, deşiyi tutmaq заделывать дыру, deşik sistemi тех. система отверстий, физ. anomal deşik аномальная дыра, kapillyar deşik капиллярное отверстие 2. прореха; разорванное, протёртое насквозь место в одежде, обуви. Paltarın deşiyini tikmək зашивать дыру на платье 3. прокол (сквозное отверстие, сделанное чем-л.) 4. простореч. лазейка, щель, дающая возможность куда-л. пробраться II прил. 1. дырявый. Deşik torba дырявый мешок 2. дырочный. связь. Deşik keçidi дырочный переход, deşik keçiriciliyi дырочная проводимость, deşik cərəyanı эл. тех. дырочный ток 3. разг. худой. Deşik vedrə худое ведро; deşik açmaq продырявить, просверлить, deşik genəldən alət развёртка (инструмент), burun deşiyi ноздря ◊ deşik axtarmaq искать лазейку; yerin deşiyində də olsa хоть из-под земли; girməyə deşik axtarmaq искать убежища
Azərbaycanca-rusca lüğət / deşik

deşik sözünün inglis dilinə tərcüməsi

1 I. i. hole, puncture; gap; deşiyi tutmaq to stop a gap / hole; ~ açmaq bax deşmək; dişdə ~ a hole in a tooth; siçan deşiyi a mouse’s hole; burun deşiyi nostril II. s. torn, full of holes, worn through; punctured; ~ çəkmə torn boots; ~ qazan a saucepan with a hole in it; ~ şin a punctured tire
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / deşik

deşik sözünün fransız dilinə tərcüməsi

1 is. trou m, ouverture f, orifice m, fente f, percée f, trouée f, déchirure f, brèche f
Azərbaycanca-fransızca lüğət / deşik

deşik sözünün ləzgi dilinə tərcüməsi

1 сущ. 1. тӀвек, тӀекв, тӀеквен; 2. прил. тӀвек авай, тӀеквен авай; deşik qazan тӀвек авай къажгъан; // тӀвек акъатнавай, къазур, гватай (мес. гуьлуьт); 3. нерин, япун ва мс. элкъвей къен; burun deşiyi нерин тӀеквен, нерин хел.
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / deşik

deşik sözü azərbaycan dilində

Yazılış

Mündəricat