* azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğətində mövcuddur
* Sözün müxtəlif mətnlərdə yazılışı.
Sözün tezliyi - sözün mətnlərdə hansı tezliklə rast gəlinmə göstəricisidir. Bu rəgəm 1 000 000 söz arasında sözün neçə dəfə meydana gəlməsini göstərir.
2004 | ••• | 1.01 |
2005 | •• | 0.67 |
2006 | •••• | 1.80 |
2007 | •••• | 1.69 |
2008 | •••••• | 2.92 |
2009 | •••••••••••• | 5.60 |
2010 | •••••••••• | 4.72 |
2011 | •••••••••• | 4.46 |
2012 | •••••••••••••• | 6.45 |
2013 | •••••••••••••••••• | 8.61 |
2014 | ••••••••••••••••• | 8.24 |
2015 | •••••••••••••••• | 7.49 |
2016 | •••••••••• | 4.86 |
2017 | ••••••••• | 4.06 |
2018 | ••••••••• | 4.20 |
2019 | ••••••••••••••••• | 8.21 |
2020 | •••••••••••••••••••• | 9.81 |
1 is. [ər.] Yeyilən şeyin həzm cihazında həll olunması. Həzm prosesi. – Qidanın çeynənməsi, müxtəlif şirələr təsiri altında onun dəyişilərək həll oluna biləcək hala düşməsi həzm adlanır. “Zoologiya” □ Həzm cihazı – yeyilən şeyi həll edən bədən üzvləri (ağız boşluğu, qida borusu, mədə və bağırsaqlar). Həzm etmək – mədədə həll etmək (yemək haqqında). Yediyini həzm edə bilmir. Həzm olmaq – mədədə həll olmaq (yemək haqqında). …Xörək həzm olmaqdan ötrü, yəni əriyib bağırsaqlardan keçib bədənə daxil olmaqdan ötrü su lazımdır. H.Zərdabi. ◊ Həzm etmək – 1) dözmək, udmaq, qəbul etmək. Adam hər sözü həzm edə bilmir. – …Hacı Səməd xanın həzm edə bilməyəcəyi bir vəziyyət törənmişdi. M.S.Ordubadi; 2) başa düşmək, dərk etmək, ağlına sıxışdırmaq. Xudpəsənd xan bir zamanlar həmin bəylər, əyanlar qarşısında məğlubiyyətə düçar olduğunu hələ də həzm edə bilməmişdi. Ə.Məmmədxanlı. Həzmi-rabedən keçirmək zar. – 1) yemək, udmaq. Qazanla və nimçələrlə plovu, halvanı, külçələri həzmirabedən keçirən dövlətlilər və mollalar idi. H.Sarabski; 2) məc. mənimsəmək, boğazından ötürmək, sahiblənmək, özünə mal etmək. [Musa bəy] dörd yetimə bir-birinin dalınca qəyyum olub, hamısının da var-yoxlarını həzm-rabedən keçirmişdi. Ə.Haqverdiyev.
Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti / həzm2 I сущ. пищеварение (переваривание и усвоение пищи организмом). мед. Həzmin pozulması расстройство пищеварения II прил. пищеварительный (относящийся к пищеварению). Həzm yolu пищеварительный тракт, həzm prosesi пищеварительный процесс, həzm üzvləri пищеварительные органы, həzm şirəsi пищеварительный сок; həzm etmək (eləmək) переваривать, переварить
Azərbaycanca-rusca lüğət / həzm1 I. i. digestion; ~ etmək to digest (d.); ~ olunmaq to be* digested; O, piyi həzm edə bilmir He / She can’t digest fat II. s. digestive; ~ orqanları digestive organs
Azərbaycanca-ingiliscə lüğət / həzm1 is. digestion f ; ~ etmək digérer vt ; məc. kimisə ~ etmək supporter qn ; ~ olunmaq être digéré, -e ; ~ traktı tube m digestif
Azərbaycanca-fransızca lüğət / həzm1 [ər.] сущ. иливарун, гьялун (тӀуьрди); həzm cihazı незвай затӀар иливардай бедендин органар (сивин къен, яру рад, хук ва ратар); həzm etmək хкуни гьял авун, гьялун, иливарун (тӀуьнвай затӀ); həzm olmaq хкуна гьял хьун, иливун (тӀуьнвай зат); // иливрунин (мес. процесс); ** həzm etmək а) кьабул авун, иливарун, эхун, туькьуьнун; б) кьиле гьатун, кьиле ацукьун, кьиле гьакьарун; həzmi-rabədən keçirmək зар. а) тӀуьн, туькьуьнун; б) пер. тӀуьн, сагьиб хьун (чарадан малдиз, пулуниз).
Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti / həzmHƏZM1 ə. doğru fikir, düz niyyət. HƏZM2 ə. 1) mədədə əritmə; 2) m. səbr etmə, dözmə, cavab verməmə. Həzmi-rabe’ 1) göyşəyən heyvanların yemi dördüncü mədədə həzm etməsi; 2) m. mənimsəmə.
Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti