III İvan
III İvan Vasilyeviç (rus. Иван III Васильевич) və ya Böyük İvan (rus. Иван Великий; 22 yanvar 1440[…], Moskva, Böyük Moskva Knyazlığı – 27 oktyabr 1505, Moskva, Böyük Moskva Knyazlığı) — Böyük Moskva knyazlığının böyük knyazı, bütün Rus dövlətinin hökmdarı (rus. Государь всея Руси).
== Xarici siyasəti ==
III İvanın dövründə, ölkənin xarici siyasətinin əsas məqsədi şimal-şərqi Rusu vahid dövlətə birləşdirmək idi. Qeyd etmək lazımdır ki, bu siyasət çox uğurlu olmuşdur. İvan hökmranlığının əvvəlində Moskva prinsipliyi digər rus hökmdarı torpaqları ilə əhatə olunmuşdu; ölür, o, bu padşahların əksəriyyətini birləşdirən oğlu Vasiliyə təslim etdi. Yalnız Pskov, Ryazan, Volokolamsk və Novqorod-Seversky nisbi (çox geniş deyil) müstəqillik qorudu.
III İvanın hökmranlığından bəri Böyük Litva knyazlığı ilə əlaqələr xüsusilə kəskin olmuşdur. Moskvanın Rus torpaqlarını birləşdirməyə inteqrasiyası Litvanın mənafeyinə zidd idi və sərhədlərarası münaqişələr və sərhəd şahzadələri və boyarların dövlətlər arasında keçid müttəfiqlərinə kömək etməmişdi.
Pop-İvan
Pop-İvan (ukr. Піп Іван) — İvano-Frankovsk və Zakarpatya vilayətlərinin sərhədindəki silsilənin cənub-şərq ucunda yerləşən Çornoqora silsiləsinin ən yüksək zirvələrindən biridir. Hündürlüyü 2020.5 m-dir. Pop-İvan Çernoqorski dağını, Karpatların başqa bir zirvəsi - Ukrayna və Rumıniya sərhədində yerləşən Pop-İvan Marmaroşski ilə qarışdırılmamalıdır.
== Təsviri ==
Piramidal formaya malikdir, yuxarı hissəsində daş töküntüləri var. Qum daşlarından əmələ gəlmişdir. Karpat Dövlət Milli Parkı içərisindədir. Müharibədən əvvəl Polşa xəritələrində dağ 16 nömrəli sütun olaraq təyin edilmişdir. Əsasən subalp bitki örtüyü ilə örtülmüşdür. Kollar (Sibir ardıç, rododendron) və şam meşələri (1500-1600 m yüksəklikdə) geniş yayılmışdır.
VI İvan
VI İvan (rus. Иван VI) və ya İoann Antonoviç (rus. Иоа́нн Анто́нович; 12 (23) avqust 1740, Sankt-Peterburq – 5 (16) iyul 1764, Şlisselburq[d], Sankt-Peterburq quberniyası[d]) — Romanovlar sülaləsinin Braunşveyq qolundan olan Ümumrusiya imperatoru. O, 1740-cı ilin oktyabrından 1741-ci ilin noyabrına qədər hökmranlıq etmişdir.
Formal olaraq, bir yaşında əvvəlcə Bironun, sonra isə öz anası Anna Leopoldovnanın regentliyi altında hökmranlıq edirdi. Körpə imperatoru Yelizaveta Petrovna devr etdi, demək olar ki, bütün həyatını biradamlıq kamerada keçirdi və artıq II Yekaterinanın çarlığı zamanı onu azadlığa buraxmaq cəhdi baş verərəkən 23 yaşında mühafizəçilər tərəfindən öldürüldü.
Rəsmi sağ ikən olan mənbələrdə o, III İoann kimi qeyd olunurdu, yəni ki hesablama birinci rus çarı İvan Qroznıdan aparılırdı; daha sonrakı tarixşünaslıq yazılarında hesablamanı I İvan Kalitadan başlayaraq onu VI İvan (İoann) adlandırmaq ənənəsi yarandı.
== Hökmranlığı ==
İoann Antonoviç avqustun 12-də anadan olub. Onun ad qoyulan günü 23 avqusta (başçı İoann Predteçinin edam günü) təsadüf etdi.
İmperatriçə Anna İvanovnanın vəfatından sonra Anna Leopoldovnanın (Anna İvanovnanın əmisi qızı) və şahzadə Anton Ulrix Braunşveyqin oğlu iki aylıq İvan Antonoviç Kurlyandiya hersoqu Bironun regentliyi altında imperator elan edildi.
V İvan
V İvan (Rusca: Иоанн Алексеевич) (d. 6 sentyabr 1666 - ö. 8 fevral 1696) — Rusiya imperiyasının imperatorudur.
İvan
İvan — slavyan kişi adı.
İvan Turgenev — Rusiya yazıçısı.
İvan Poddubnı — kazak əsilli SSRİ pəhləvanı.
İvan Ayvazovski — erməni əsilli Rusiya rəssamı.
İvan Kramskoy — Rusiya rəssamı.
İvan Qabışev — dövlət xadimi, 26 Bakı komissarından biri.
İvan Fioletov — dövlət xadimi, 26 Bakı komissarından biri.
İvan Nokolayşvili — dövlət xadimi, 26 Bakı komissarından biri.
İvan Malıqin — dövlət xadimi, 26 Bakı komissarından biri.
İvan Mazepa — Zaporojya ordusunun getmanı.
İvan Abxazov
İvan Nikolayeviç Abxazov (1764, Tiflis – 5 oktyabr 1831, Rusiya imperiyası) — knyaz, general-mayor.
== Həyatı ==
O, Tiflisdə knyaz ailəsində anadan olmuşdur. Atası da çara sədaqətli xidməti ilə "şöhrət" qazanmışdı. Atası oğlunun gələcəkdə yaxşı bir zabit olacağı ümidilə onu Tiflisdəki hərbi məktəbə vermişdi. O, əvvəlcə general A. P. Yermolovun, sonra isə İ. F. Paskeviçin yanında qulluq etmiş, onların xarakterində mövcud olan bir çox keyfiyyətləri əxz etmişdi.
İ. N. Abxazov rus qoşunlarının Azərbaycana işğalçı yürüşlərinin demək olar bir çoxunda iştirak etmişdi. Müharibələrdə öz sələflərindən heç də geri qalmırdı. İnsan qanı axıtmaqda, işğalçılıqda mahir usta idi.
İ. N. Abxazov polkovnik rütbəsində olduğu vaxt, daha yeni bir vəzifə aldı. O, Qafqazda müsəlman əyalətləri idarəsinin başçısı təyin olundu.
İvan Anaşkin
İvan Anaşkin (tam adı: İvan İvanoviç Anaşkin, 1880, Tambov quberniyası -1938) — fəhlə hərəkatı iştirakçısı.
== Haqqında ==
İvan Anaşkin Azərbaycanda sovet hakimiyyətinin qurulması uğrunda mübarizə aparmışdır. 1901-ci ildə Bakıya gəlmiş, 1905-ci ildən Rusiya Sosial-Demokrat Fəhlə Partiyasının (RSDFP) və Bakı fəhlə deputatları sovetinin üzvü olmuşdur. 1917-ci il Fevral inqilabından sonra bir sıra vəzifələrdə çalışmışdır:
RSDFP-nin bolşevik Bakı komitəsinin üzvü
Qırmızı hərbi drujinanın üzvü
Bakının Qaraşəhər rayonu fəhlə deputatları sovetinin sədri
Bakı Fəhlə Konfransı rəyasət heyətinin üzvü
1919-cu ilin aprelində Zaqafqaziya həmkarlar ittifaqları ölkə şurasının sədri, həmin ilin mayında RK(b)P Qafqaz ölkə komitəsinin üzvü seçilmişdir.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti elan olunduqdan sonra dövlət əleyhinə geniş pozuculuq fəaliyyəti göstərmişdir. Belə ki, Azərbaycan Hökumətinin yasaqlarına baxmayaraq, tətil komitəsinin əsas rəhbərlərindən biri olan Anaşkin ardıcıl tətillər təşkil etmiş, fəhlələri Hökumətə qarşı itaətsizliyə çağırmışdır. Bununla əlaqədar, dəfələrlə həbs olunmuşdur.
1920-ci ilin yazında Moskvaya, III Ümumrusiya Həmkarlar İttifaqları Qurultayına nümayəndə göndərilmişdir. Azərbaycanda sovet hakimiyyəti elan edildikdən sonra Bakıya qayıtmış, partiya və təsərrüfat işlərində çalışmış, 1928-ci ildən AK(b)P MK-nın Mərkəzi Nəzarət Komissiyasında işləmişdir. Bir müddət Saratovda fəaliyyət göstərdikdən sonra, yenidən Azərbaycana qayıtmış, neft sənayesində texniki təhlükəsizlik üzrə institutun direktoru işləmişdir.
İvan Ayvazovski
İvan Ayvazovski (rus. Иван Константинович Айвазовский, erm. Հովհաննես Այվազովսկի; 17 (29) iyul 1817, Feodosiya, Tavriya quberniyası[d], Rusiya imperiyası[…] – 19 aprel (2 may) 1900[…], Feodosiya, Tavriya quberniyası[d], Rusiya imperiyası[…]) — erməni əsilli rus rəssamı. Ayvazovskinin əsərlərinin yarıdan çoxunu dəniz mənzərələri təşkil edir. İvan Ayvazovski ümumdünya rəssamların arasında ən yaxşı dəniz mənzərələri yaradan rəssam hesab olunur.
== Həyatı ==
İvan Ayvazovski Krımda Qaradənizin sahilində yerləşən kiçik Feodosiya şəhərində kasıb erməni ailəsində dünyaya gəlmişdi. Simferopolda təhsil aldığı zaman, rəssamlıq qabiliyyətinə görə I Nikolay tərəfindən Sankt-Peterburq
şəhərinə rəssamlıq təhsili almağa göndərilmişdir. 1836-cı ildə rəssamlıq təhsililini bitirdikdən sonra dövlət tərəfindən Avropaya göndərilmişdi. İllərlə davam edən səyahətlər zamanı müxtəlif ölkələrdə sərgiləri açılmışdı. Həmin dövrdə İvan Ayvazovski Avropada ən məşhur rus rəssamı hesab olunurdu.
İvan Babuşkin
İvan Vasilyeviç Babuşkin (rus. Иван Васильевич Бабушкин, partiya təxəllüsü: Nikolay Nikolayeviç; 3.1.1873 – 18.1.1906) — Rusiya inqilabçısı, bolşevik.
== Həyatı ==
İvan Vasilyeviç Babuşkin 15 yanvar 1873-cü ildə anadan olmuşdu. Məşhur "Kronştad" gəmisində xidmət etmişdi.
İvan Babuşkin 18 yanvar 1906-cı ildə öldürülüb.
== Ədəbiyyat ==
3еликсон-Бобровская Ц. С. И. В. Бабушкин. (2 изд.). — Л. 1939.
İvan Baqramyan
İvan (Hovannes) Baqramyan (erm. Հովհաննես Քրիստափորի Բաղրամյան; 20 noyabr (2 dekabr) 1897 və ya 2 dekabr 1897, Çardaxlı, Yelizavetpol qəzası – 21 sentyabr 1982[…], Moskva, RSFSR, SSRİ) — Sovet İttifaqı marşalı.
== Həyatı ==
Hovannes Baqramyan 2 dekabr 1897-ci ildə anadan olub.
== Xatirəsi ==
Baqramyan ikinci dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı olanda onun vətənində büstünün ucaldılması məsələsi ortaya çıxıb. O, Azərbaycanın Şəmkir rayonunun Çardaxlı (Çənlibel) dağ kəndində anadan olub. Bu kənd rayon mərkəzindən xeyli uzaqda yerləşir. Onun arzusu isə büstünü gənc yaşlarında təhsil aldığı Kirovabad (indiki Gəncə) şəhərində qoymaq imiş. MK-nın bürosunda məsləhətləşmələr olmuş və müəyyən edilmiş qaydalardan kənar olsa da, onun xahişini təmin etmək qərarına gəlinmişdir. Kirovabadda şəxsən Baqramyan özü böyük bağı olan ən gözəl bir sahə seçmiş və orada onun büstü qoyulmuşdur. Sonralar Baqramyan onun doğma kəndində döyüş şöhrəti muzeyi yaradılmasını da istəmişdir.
İvan Baqryanı
İvan Pavloviç Baqryanı (ukr. Іван Павлович Багряний; əsl soyadı Lozovyaqa, yaxud Lozovyagin, ukr. Лозовяга, Лозовягін; 19 sentyabr (2 oktyabr) 1906, Axtırka, Rusiya imperiyası – 25 avqust 1963, Noy-Ulm[d], Bavariya, Qərbi Almaniya) — Ukrayna nasiri, şair, publisist, dramaturq, siyasi xadim.
== Həyatı ==
=== Erkən illər ===
İvan Baqryanı 2 oktyabr 1907-ci ildə bənna ailəsində anadan olmuşdur. Orta təhsil aldıqdan sonra 1920-ci ildə çilingərlik məktəbinə daxil olmuşdur.
Vətəndaş müharibəsi illərində və 1920-ci illərin əvvəlində sovet ictimai-siyasi işlərində çalışmışdır. 1925-ci ildə komsomol sıralarından xaric olmuşdur. 1926-cı ildən ədəbi fəaliyyətlə məşğul olmağa başlamışdır. İnqilabi Söz Emalatxanasına (ukr. МАРС) daxil olur və orada Yevgeni Plujnik, Valerian Pidmogilnı kimi şəxslərlə yaxından tanış olur.
İvan Bebek
İvan Bebek (30 may 1977, Riyeka) — Xorvatiya futbol hakimi. Hal-hazırda Riyeka şəhərində yaşayır.
UEFA Çempionlar Liqasının iki qrup oyunlarını idarə etmiş yeganə xorvat hakimdir. (2007/2008 sezonunda Latsio FK-SV Werder Bremen və 2008/2009 sezonunda Bordeaux-CFR Cluj). O, həmçinin bu liqanın 2013/2014 sezonunda 1/8 final mərhələsində Paris Saint-Germain – Bayer Leverkusen oynunda hakimlik etmişdir. UEFA Avropa Liqasının 2015/2016 mövsümündə 1/8 final mərhələsi oyunu olan Fənərbaxça – Braqa matçını yönətmişdi. Bu oyunu yönətmə ilə bağlı bir neçə futbol azarkeşindən tənqidlənmişdir. Hətta bir azarkeş İvanın bu qərarını indiyə qədər futbolda olunan 'ən pis hakim qərarı' olaraq adlandırıb. Türkiyə klubuna 8 sarı və 3 qırmızı kard göstərildikdən sonra oyun Portuqaliya klubunun 4–1 qələbəsi ilə başa çatmışdır.
2007-ci ildə Cənubi Koreyada keçirilən 17 yaşlıların və 2009-cu ildə Misirdə təşkil edilən 20 yaşlıların Dünya Çempionatındada oyunları idarə etmişdir.
İvan Besedin
İvan Besedin — Moskva metropoliteninin rəisi, Texnika elmləri namizədi.
İvan Sergeyeviç Besedin 1954-cü ildə Bakıda doğulub. 1976-cı ildə Moskva Dəmiryol Nəqliyyatı Mühəndisliyi İnstitutunu bitirib.
1985-ci ildən SSRİ-nin, sovet quruluşu dağılandan sonra isə müstəqil Rusiya Federasiyasının Nəqliyyat Nazirliyində çalışıb. 1993–1995-ci illərdə nəqliyyat nazirinin müavini, 1995-99-cu illərdə nazirin birinci müavini olub. 2000-2001-ci illərdə Varşava Dəmiryolu Əməkdaşlığı Təşkilatının sədr müavini işləyib. 2006-cı ildən Kalininqrad Dəmiryolunun rəisi idi. Texnika elmləri namizədidir.
İvan Blaramberq
İvan Fyodoroviç Blaramberq (rus. Ива́н Фёдорович Бларамбе́рг); 8 aprel 1800, Frankfurt-Mayn – 8 dekabr 1878, Krım) — general-leytenant, hərbi-topoqrafik deponun direktoru,
== Həyatı ==
Podpolkovnik Blaramberq 1837–1840-cı illərdə İranda olmuş və İranın statistik təsvirini tərtib etmişdi. İ. F. Blaramberq İranın türk mənşəli elatlarının tərkibinə avşar, qacar, müqəddəm, dünbüli, talış, qaragözlü, bayat, şahsevən, cavanşir, fars-modanlı, qoşavənd (və ya kosavənd) və şəqaqilərin daxil olduğunu bildirirdi.
İvan Boqdanov
İvan Vasili oğlu Boqdanov (2 may 1924, Novosaratovka, Gədəbəy rayonu – 10 noyabr 2002, Aşqabad) — İşçi-kəndli Qırmızı ordunun baş çavuşu, Böyük Vətən Müharibəsi iştirakçısı, Sovet İttifaqı qəhrəmanı (1944).
== Bioqrafiyası ==
İvan Boqdanov 2 may 1924-cü ildə Gədəbəy rayonu Novosaratovka kəndində kəndli ailəsində anadan olmuşdur. Natamam orta təhsil aldıqdan sonra Türkmənistan SSR-nin Aşqabad vilayətindəki kolxozda traktorçu işləmişdir. 1942-ci ildə işçi-kəndli Qırmızı Orduya hərbi xidmətə çağırılmışdır. 1943-cü ilin may ayından Böyük Vətən Müharibəsində ön cəbhədə xidmətə başlamışdır. Belorusiya SSR-nin azad olunmasında igidliyi ilə seçilmişdir.
28 iyun 1944-cü ildə döyüşdə ağır yaralanmışdır, amma döyüş ərazisini tərk etməmişdir.
SSRİ Ali Sovetinin rəyasət heyətinin 18 noyabr 1944-cü il qərarına əsasən ona Sovet ittifaqı qəhrəmanı, Lenin orderni və Qızıl ulduz medalı verilmişdir.
Ağır yaralandıqdan sonra Boqdanov ordudan tərxis edilmişdir. Aşqabad şəhərində yaşamışdır.
İvan Bubnov
İvan Qriqoryeviç Bubnov (18 yanvar 1872, Nijni Novqorod – 13 mart 1919, Petroqrad) — rus gəmiqayırma mühəndisi və alimi.
== Həyatı ==
1904-cü ildən Sankt-Peterburq Politexnik İnstitutunda (1909-cu ildən prof.), 1910-cu ildən Dəniz akademiyasında dərs demişdir.
"Gəmilərin batmazlığı haqqında" (1901), "Gəmilərin üz örtüyündə su təzyiqindən yaranan gərginlik" (1902) əsərlərində gəmi gövdəsi üçün işlədilən lövhələrin hesablanmasının izahını vermiş, "İnşaat mexanikası və elastiklik nəzəriyyəsi" (1906) və s. əsərlərində gəmilərin ümumi möhkəmlik məsələlərini riyazi əsaslandırmışdır.
== Fəaliyyəti ==
Bubnov 1901–03-cü illərdə M. N. Beklemişev ilə birlikdə Rusiyada ilk "Delfin" sualtı qayığının inşasına rəhbərlik etmişdir.
1903-cü ildən Dəniz texniki komitəsində gəmiqayırma çertyojçuluğu KB-nin rəisi işləmiş, burada 1903–11-ci illərdə onun rəhbərliyi altında "Kasatka", "Akula", "Minoqa", "Bars" və "Morj" sualtı qayıqlarının layihələri işlənib hazırlanmışdır. "Sevastopol" gəmisi (1911) və "İzmayıl" kreyseri (1915) onun layihələri əsasında qurulmuşdur.
İvan Bukavşin
İvan Aleksandroviç Bukavşin (rus. Иван Александрович Букавшин, 3 may 1995, Rostov-na-Donu – 12 yanvar 2016, Tolyatti, Samara vilayəti) — Rusiya şahmatçısı, qrosmeyster (2011).
== Həyatı ==
3 may 1975-ci ildə Rostov-na-Donuda doğulmuşdur.
12 yanvar 2016-cı ildə Tolyattidə vəfat edib.
== Karyera ==
Bukavşin 2006-cı ildə 12 yaşadək gənclər arasında Avropa Çempionu, 2008-ci ildə 14 yaşadək gənclər arasında Avropa Çempionu və 2010-cu ildə 16 yaşadək gənclər arasında Avropa Çempionu olmuşdur. 2013-cü ildə Sankt-Peterburqda keçirilən Çiqorin Xatirəsinə həsr olunmuş turnirdə o, 1-11-ci yerləri bölüşdürmüşdür.
== Xarici keçidlər ==
Ivan Bukavshin. Chess-DB.com Arxivləşdirilib 2016-11-30 at the Wayback Machine (ing.)
Ivan Bukavshin. 365chess.com (ing.)
Ivan Bukavshin.
İvan Bunin
İvan Alekseyeviç Bunin (rus. Иван Алeксeeвич Бунин; 22 oktyabr 1870, Voronej – 8 noyabr 1953[…], Parisin 16-cı dairəsi[d]) — rus yazıçı, şair, tərcüməçi, Peterburq Elmlər Akademiyasının fəxri akademiki (1909), Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı alan ilk rus yazıçısı (1933).
== Həyatı ==
İvan Alekseyeviç Bunin Nobel mükafatına layiq görülən ilk rus yazıçısıdır. Mərkəzi Rusiyada, Voronej yaxınlığında doğulmuşdu. Atası kökləri XIV əsr Litva cəngavərlərinə gedib çıxan qədim zadəgan nəslindən idi. Lakin təhkimçilik hüququnun ləğvindən sonra təsərrüfatlarını yarıtmaz şəkildə idarə etdiklərindən Buninlər demək olar ki, tam müflis vəziyyətə düşmüşdülər.
Gələcək yazıçı ilk təhsilini evdə almış, 11 yaşında isə Yeletsk gimnaziyasında oxumağa başlamışdı. Ailənin maddi vəziyyəti ağırlaşdığından gimnaziyanı yarımçıq buraxmağa məcbur olmuşdu. Sonrakı təhsil həyatında qardaşı Yuli mühüm rol oynamışdı. Ruhən aristokrat olan İvanla Yuli Bunin fərqli adamlar idi.
İvan Canayev
İvan Canayev — Osetiyalı sovet şairi, ədəbiyyatşünas, publisist və tərcüməçi.
== Bioqrafiyası ==
İvanın atası uşaqlarına təhsil verməyə çalışmışdır.
1909-cu ildə İvan Canayev Narsk kilsə məktəbini bitirmişdir, sonra Vladiqafkaz dini məktəbində oxuyur.
1913-cü ildə Ardon İlahiyyat Seminariyasına daxil olur.
Cənubi Osetiya Respublikasında hələ də osetin dilində nəşr olunan "Fidiuaq" əlyazma şəkilli jurnalının nəşrində iştirak etmişdir. Bu jurnaldakı kəskin publisistik məqalələrinin altına Niger adı ilə imza atır. Bu təxəllüsü o ömürlük onunla daşınır.
1917-ci ildə Saratov Universitetinin Tarix və Filologiya fakültəsinə daxil olur.
Bir il oxuduqdan sonra 1918-ci ilin yayında evə, Şincicara tətilə gəlir. Bu ərəfədə Rusiyada Vətəndaş müharibəsi başlayır.
İvan Cavaxişvili
İvane Cavaxişvili (gürc. ივანე ჯავახიშვილი; d. 11 (23) aprel 1876, Tiflis – 18 noyabr 1940, Tbilisi) — Gürcü əsilli SSRİ tarixçisi, ictimai xadimi, Tbilisi Dövlət Universitetinin qurucularından biri, Sovet İttifaqı elmlər akademiyasının akademiki, tarix elmləri doktoru, professor.
== Həyatı ==
İvane Cavaxişvili Tbilisidə, Aleksandr Cavaxişivili və Sofiyo Vaxvaxişvilinin ailəsində anadan oldu. Atası şahzadə Aleksandr Cavaxişivili gimnaziya müəlimi idi. 1895-ci ildə İvane Tbilisi birinci gimnaziyasını bitirdi,1899-cu ildə isə Sankt-Peterburq Dövlət universitetinin şərqşunaslıq fakültəsinin gürcü-erməni-iran dilləri bölümünü. 1899–1901-ci illərdə həmin universitetin maqistrantı olmuşdu. 1901–1902 illərdə Berlin Universitetinin akedemik ziyarətcisi idi. 1902-ci ildə müşaviri olan Nikolay Marr ilə birlikdə Sina dağında orta əsr gürcü əlyazmalarını araşdırdı. İlk iri həcimli Gürcü millətinin tarixi ( kartveli eris istoria ) əsərindən sonra ki, hələ tamamlanmamışdı, alim tez bir zamanda Gürcüstan və Qafqaz tarixi, Gürcüstan Gürcü qanunvericiliyi, paleoqrafiya, diplomatiya, musiqi, drama və digər mövzularda mühüm işlər apararaq özünü üstün bir mövqedə qərarlaşdırdı.
İvan Doroşşuk
İvan Yucin Doroşşuk (ing. Ivan Eugene Doroschuk, d. 9 oktyabr 1957) - Kanadanın rok-müğənni, „Men Without Hats“ rok-qrupunun lider və vokalist.
İvan Dubasov
1922-ci ildə dərc olunmuş həmin elanda Oktyabr inqilabının beşinci ildönümü münasibətilə poçt markalarının eskizlərinin hazırlanması ilə bağlı müsabiqə elan edilib.
Dubasov bu müsabiqədə iştirak etməyə qərar verib. Hazırladığı eskizləri Moskvaya göndərdikdən bir ay sonra o, paytaxta dəvət olunub və onu qalib elan ediblər. Dubasovun bu uğuru təkcə mükafat almaqla bitməyib, ona həm də, Moskvada iş təklif ediblər.
İvan Dubasov 1897-ci ildə Moskva vilayətinin Odintsovo rayonunda anadan olub. Atası maliyyə kontorunda müfəttiş köməkçisi işləsə də, boş vaxtlarında karikaturlar çəkərək redaksiyalara göndərib və müqabilində qonorar alıb. Atasının bu talantı oğluna da keçib. İvan Dubasov uşaqlıq illərindən vaxtının əsas hissəsini rəsm çəkməyə sərf edib. Orta təhsilini başa vurduqdan sonra Moskva Dövlət Bədii Sənaye Akademiyasında ali təhsil alıb. Akademiyanı əla dərəcəli diplomla bitirdikdən sonra o, Sibir gimnaziyalarının biri ilə əlaqə yaradaraq, həmin təhsil ocağında rəsm və rəsmxət fənlərinin tədris edəcəyi ilə bağlı razılığa gəlib.
İvan Dıçko
İvan Fyodoroviç Dıçko (d. 11 avqust 1990, Rudnıy, Qostanay vilayəti, Qazaxıstan SSR, SSRİ) - ağır çəkidə çıxış edən Qazaxıstanın peşəkar boksçusu. Qazaxıstan Respublikasının əməkdar idman ustası (2012), Olimpiya oyunlarının ikiqat bürünc mükafatçısı (2012; 2016), Dünya çempionatının üçqat medalçısı (2011, 2013, 2015), Asiya çempionu (2013), Asiya Oyunlarının çempionu (2014), həvəskarlar arasında Asiya vitse-çempionu (2010).
2019-cu ilin sentyabr ayına olan vəziyyətə görə BoxRec reytinqində 70-ci yeri tutur və Qazaxıstanın ağır çəkili boksçuları arasında 1-ci yerdədir. Böyük beynəlxalq boks təşkilatlarının WBA reytinqində 13-cü yeri tutur - dünyanın ən yaxşı ağır TOP-70-lərinə daxildir.
== Bioqrafiyası ==
İvan Diçko məşqçisi Vladimir İvanoviç Şairer sayəsində boksla məşğul olmağa başladı. İvanın iki böyük qardaşı boksla məşğul idilər - İlya və Vladimir. İvan Dychko mütəmadi olaraq məşqlərə getməyə başladı. Məşqlərə başlayandan iki il yarım sonra Quadalaxara şəhərində keçirilən Dünya Kubokunun gümüş mükafatçısı oldu. 2008 Dünya Gənclər Çempionatında gümüş medalçı, 2009, 2010, 2011-ci illərdə Qazaxıstanın boks üzrə çempionu oldu.
İvan Edeşko
İvan İvanoviç Edeşko (белор. Iван Iванавіч Ядэшка 25 mart 1945, Steski, Qrodno rayonu, Qrodno vilayəti, Belarus SSR) — sovet basketbolçusu. SSRİ-nin əməkdar idman ustası (1972); "Şərəf nişanı" ordeninı laqyiq görülüb(1972).
== Bioqrafiyası ==
İvan Edeşko Qrodno basketbolunun şagirdi. İlk məşqçi Yakov İosifoviç Frumandır.. Belarus Dövlət Bədən Tərbiyəsi Universitetinin İdman Oyunları və Döyüş Sənəti fakültəsini bitirib (1970).
Atası İvan Edeşko (1907-1997). Anası Anna Edeşko (1912-1988) idi. Qardaşı Yustas Edeşko Qrodno şəhərindəki Yanka Kupala Dövlət Universitetinin Bədən tərbiyəsi kafedrasında çalışır. Həyat yoldaşı - Larisa Yadeshko (1946), Moskva Dövlət Universitetini bitirib, müəllim işləyib.
İvan Erdeli
İvan Georgiyeviç Erdeli (rus. Иван Георгиевич Эрдели; 15 oktyabr 1870 – 7 iyul 1939, Paris) — rus hərb xadimi, süvari qoşunları (kavaleriya) generalı (1917). Birinci dünya müharibəsi və Rusiya vətəndaş müharibəsi iştirakçısı. Könüllü ordunun əsasını qoyanlardan biri. Denikin qoşunlarının baş komandanı.
== Həyatı ==
=== Ailəsi ===
İvan Erdeli 1870-ci ildə Rusiya İmperiyasının Xerson quberniyasında (indiki Ukrayna) anadan olmuşdur. Onun ata-babaları XVIII əsrdə Rusiyada pravoslavlığı qəbul edən və Rusiyaya köçən macar zadəganları olmuşdur. Babası Pyotr Rumyantsev və Aleksandr Suvorovun qoşunlarında xidmət etmişdir.
Atası — Yeqor (Georgi) Yakovleviç, 1871–1876-cı illərdə Xerson quberniyasının zadəgan lideri olmuşdur.
Anası — Leonida Tulubyevada anadan olmuşdur.
III İvan Asen
III İvan Asen — Çar, 1259-cu ildə doğulmuşdur.
== Hakimiyyətə gəlişi ==
1279-cu ildə Bizans orduları və yerli əyanlar tərəfindən üsyançı İvaylonun əleyhinə olaraq hökmdarlığa gətirilmişdi. İmperatorun qızı İrene Paleoloqina ilə evlənmiş, öz bacısı Kira Mariyanı da kuman əsilzadə Georgi Terter ilə evləndirmişdi. Lakin İvaylonun Bizanslıları məğlub etməsindən sonra qorxuya düşüb Bizansa qaçmış, oradan da Noğay xanın iqamətgahına gedərək İvaylonu öldürtdürmüşdü. Taxta qayıda bilməyən çar 1303-cü ildə Bizansda vəfat etdi.
== Ailəsi ==
İrene Paleoloqina ilə evlənmiş, Bizansda yüksək önəmə sahib Asaneslər sülaləsinin əsasını qoymuşdur. Övladları:
Mixail Asan
Andronik Asan
İsaak Asan
Konstantin Asan
Teodora Asanina
Mariya Asanina
== Mənbələr ==
John V. A. Fine, Jr., The Late Medieval Balkans, Ann Arbor, 1987.
II İvan Asen
II İvan Asen — İkinci Bolqarıstan imperiyasının V imperatoru (1218–1241), I İvan Asenin oğlu.
== İlkin hakimiyyəti ==
1207-ci ildə Qaliç-Volin knyazlığına qaçmış, 1218-ci ildə onların köməyi ilə hakimiyyəti əlinə almışdı. İvanın ilk siyasəti müttəfiqlər qazanmaq olmuşdu. Belə ki, qızı Mariyanı Epir despotluğunun hökmdarı Teodorun qardaşı Manuel Dukasla evləndirmiş, özü də Macarıstan kralı II Andraşın qızı Anna Mariya Arpad ilə evlənmişdi.
== Epirlə münasibətlər ==
1228-ci ildə Latın imperatoru I Robertin ölümündən sonra taxta çıxmış əyanlar II Bolduinin qəyyumu olaraq II İvan Aseni düşünürdülər. Bu arada imperiyanın torpaqlarını işğala başlayan Teodor 1230-cu ildə Bolqarıstana müharibə elan etmişdi. Döyüşə pozulan müqavilənin mətni ilə gələn Çar İvan, Teodoru ağır məğlubiyyətə uğratmış, torpaqlarını ələ keçirmiş, beləliklə Adriatik dənizi sahillərinəcən sərhədləri genişləndirmişdi. Epirin qalan torpaqları isə Manuel Dukasa verilmişdi.
== Serbiya və Nikeya ilə münasibətlər ==
1231-ci ildə yerli əyanlar Latın imperiyasının qəyyum olaraq Qüds krallığının keçmiş hökmdarı İohann de Brieni seçmişdilər. Bu İvanı qəzəbləndirmiş, Nikeya imperiyası ilə ittifaq qurulmasına təkan vermişdi.
IV İvan (Qroznı)
İohann IV Vasilyeviç və ya İvan Qroznı (25 avqust 1530[…] və ya 15 avqust 1530, Kolomenskoye[d], Böyük Moskva Knyazlığı – 18 (28) mart 1584[…], Moskva, Çar Rusiyası) — Moskva və 1533-cü ildən bütöv Rusiyanın böyük knyazı, Rusiyanın ilk çarı (1547-ci ildən; yalnız 1575-1576-cı illərdə "bütöv Rusiyanın böyük knyazı" nominal olaraq Simeon Bekbulatoviç olmuşdur).
Moskva böyük knyazı III Vasili və Yelena Qlinskayanın böyük oğlu. Mənşəcə atası tərəfindən o, Rüriklər sülaləsinin Moskva budağına aid olunurdu, anası tərəfindən isə Qlinski Litva knyazlarının banisi hesab edilən Mamay xanın nəslinə. Ata tərəfindən nənəsi bizans imperatorların sülaləsindən gələn Sofiya Paleoloq idi.
Nominal olaraq İvan 3 yaşından hökmdar oldu. 1547-ci ildəki Moskva üsyanından sonra "İzbrannaya rada" ("Seçilmiş rada") yaradaraq, o, yaxın hesab etdiyi şəxslərin iştirakı ilə hökümdarlıq eləməyə başladı. Hərbi xidməti, məhkəmə sistemi və dövlətin idarə edilməsində islahatlar aparmışdır. Qazan və Həştərxan xanlığları fəth edilmişdir, Qərbi Sibir, Don Qoşunlarının Vilayəti, Başqırdıstan və Noqay Ordasının torpağları Rusiyaya birləşdirilmişdir. Beləliklə, IV İvanın hakimiyyəti dövründə Rusiyanın ərazi artımı təxminən 100% təşkil etdi (2,8 milyon km²-dən 5,4 miyon km²-ə çatdı), çarlığının son illərində Rus dövləti ərazisinə görə bütöv Avropadan böyük oldu.
1560-cı ildə Seçilmiş rada ləğv olundu, onun əsas xadimləri çarın etibarını itirdilər, və İvan Qroznı Rusiyanı tam müstəqil idarə etməyə başladı.
IV İvan Qroznı
İohann IV Vasilyeviç və ya İvan Qroznı (25 avqust 1530[…] və ya 15 avqust 1530, Kolomenskoye[d], Böyük Moskva Knyazlığı – 18 (28) mart 1584[…], Moskva, Çar Rusiyası) — Moskva və 1533-cü ildən bütöv Rusiyanın böyük knyazı, Rusiyanın ilk çarı (1547-ci ildən; yalnız 1575-1576-cı illərdə "bütöv Rusiyanın böyük knyazı" nominal olaraq Simeon Bekbulatoviç olmuşdur).
Moskva böyük knyazı III Vasili və Yelena Qlinskayanın böyük oğlu. Mənşəcə atası tərəfindən o, Rüriklər sülaləsinin Moskva budağına aid olunurdu, anası tərəfindən isə Qlinski Litva knyazlarının banisi hesab edilən Mamay xanın nəslinə. Ata tərəfindən nənəsi bizans imperatorların sülaləsindən gələn Sofiya Paleoloq idi.
Nominal olaraq İvan 3 yaşından hökmdar oldu. 1547-ci ildəki Moskva üsyanından sonra "İzbrannaya rada" ("Seçilmiş rada") yaradaraq, o, yaxın hesab etdiyi şəxslərin iştirakı ilə hökümdarlıq eləməyə başladı. Hərbi xidməti, məhkəmə sistemi və dövlətin idarə edilməsində islahatlar aparmışdır. Qazan və Həştərxan xanlığları fəth edilmişdir, Qərbi Sibir, Don Qoşunlarının Vilayəti, Başqırdıstan və Noqay Ordasının torpağları Rusiyaya birləşdirilmişdir. Beləliklə, IV İvanın hakimiyyəti dövründə Rusiyanın ərazi artımı təxminən 100% təşkil etdi (2,8 milyon km²-dən 5,4 miyon km²-ə çatdı), çarlığının son illərində Rus dövləti ərazisinə görə bütöv Avropadan böyük oldu.
1560-cı ildə Seçilmiş rada ləğv olundu, onun əsas xadimləri çarın etibarını itirdilər, və İvan Qroznı Rusiyanı tam müstəqil idarə etməyə başladı.
I İvan Asen
I İvan Asen - İkinci Bolqarıstan imperiyasının ikinci imperatoru. 1185-ci ildə Bizans imperiyasına qarşı qaldırılan qiyamın başçısı olmuşdur. Qardaşı IV Pyotr ilə birlikdə II İsaak Angelosu məğlub edərək müstəqil dövlət qurmuşdur.
== Hakimiyyəti ==
I Fridrix Barbarossa ilə müttəfiqliklərini təhlükə kimi görən II İsaakın ordusunu ağır məğlubiyyətə uğratdığına görə 1189-cu ildə qardaşı IV Pyotr tərəfindən çar elan olunmuşdur. 1191-ci ildə Sofiya və Nişi ələ keçirən İvan, 1195-ci ildə Belqradı, 1196-cı ildə də Melniki ələ keçirmişdi. Serres döyüşündə böyük qalibiyyət qazandıqdan sonra geriyə qayıdan İvan Asen, öz generallarından biri olan İvanko tərəfindən öldürülmüşdür.
== Ailəsi ==
İvan Asenin ilk həyat yoldaşı Mariya adlı bir qadın olmuş, daha sonra Yelena adlı bir qadınla evlənmişdir.
K.V.İvanov adına Çuvaş Akademik Dram Teatrı
K.V.İvanov adına Çuvaş Dövlət Akademik Dram Teatrı (çuvaş Чăваш патшалăх К. В. Иванов ячĕллĕ академи драма театрĕ) — Çuvaşıstanın ən qədim teatrı, çuvaşların mədəniyyət mərkəzi.
Bədii rəhbər - SSRİ Xalq Artisti Valeri Yakovlev, teatr direktoru - Çuvaş Respublikasının Əməkdar Mədəniyyət İşçisi Yuri Vladimirovdur.
== Tarixi ==
=== Kazan dövrü ===
Teatr 1918-ci ildə Kazanda İ.S.Maksimov-Koşkinski tərəfindən qurulmuşdur. İlk dövrlər kollektiv "Çuvaş dramı", daha sonra "Çuvaş Sovet səyyar teatrı" adlandırıldı. Teatrın açılşı A.Ostrovskinin "İstədiyiniz şəkildə yaşamayın" tamaşası ilə olmuşdur.
=== Çeboksardakı Sovet teatrı ===
1920-ci ildə teatr Çeboksarıya köçdü. Teatrın repertuarı çuvaş dramaturqlarının pyeslərindən və rus klassiklərinin tərcümələrindən ibarət idi. Bundan əlavə çuvaş dilində tamaşalar oynanırdı.
1927-1939-cu illərdə. P.N.Osipov baş rejissor kimi teatra rəhbərlik etmişdir.
Komsomolsk (İvanovo vilayəti)
Komsomolsk (rus. Комсомольск) — Rusiya Federasiyasında yerləşən şəhər, İvanovo vilayətinə daxildir.
Konstantin İvanov
Konstantin Vasilyeviç İvanov (çuvaş Пăртта Кĕçтентинĕ, 15 may 1890-cı il, Slakbaş kəndi, Bələbəy rayonu, Ufa quberniyası - 13 mart 1915-ci il elə orda) — çuvaş şairi, çuvaş ədəbiyyatının klassiki. O, həmçinin çuvaş poeziyasının banisi sayılır. Məşhur "Narspi" poemasının müəllifidir.
== Həyatı ==
=== İlk illəri ===
Partta qəbiləsinə (çuvaş "Пăртта") məxsus sadə kəndli ailəsində anadan olub. Ailədə təhsilə xüsusi önəm verilirdi - baba, ata, xala, bir çox qohumlar təhsilli və savadlı idilər. K.İvanovun atası mahalın ən varlı adamlarından biri ayılırdı. O, təsərrüfatda aqronomiya və iqtisadi biliklərindən istifadə edirdi.
Konstantin səkkiz yaşından etibarən 1902-ci ildə məzun olduğu kənd məktəbində təhsil alır. Ardınca Bələbəy şəhər məktəbində oxuyur. Sonra atası onu Simbirsk Çuvaş müəllimlər məktəbinin ("Yakovlevskaya") hazırlıq sinfinə yerləşdirir.
Kristapor İvanyan
Kristapor İvanyan (erm. Քրիստափոր Իվանյանի, 20 dekabr 1920, Tiflis, Gürcüstan – 30 avqust 1999, Sankt-Peterburq) — Sovet və Ermənistan hərbi generalı. O, həm İkinci dünya müharibəsində, həm də Qarabağ müharibəsində iştirak etmiş və qondarma Dağlıq Qarabağ Müdafiə Ordusunun yaradıcılarından biridir.
Köhnə İvanovka (Auırqazı)
Köhnə İvanovka (başq. Иҫке Ивановкa, rus. Старая Ивановка) — Başqırdıstan Respublikasının Avurğazı rayonunda yerləşən kənd. Kənd Tukay kənd şurasının tərkibindədir.
== Coğrafi yerləşməsi ==
Məsafələr:
rayon mərkəzindən (Talbazı): 28 km,
kənd sovetliyindən (Tukay): 3 km.
ən yaxın dəmiryol stansiyasından (Ağ Göl stansiyası): 52 km.
== Əhali ==
== Tarixi ==
10 sentyabr 2007-ci ilə qədər sadəcə İvanovka kədi adlanırdı.
Köhnə İvanovka (Avurğazı)
Köhnə İvanovka (başq. Иҫке Ивановкa, rus. Старая Ивановка) — Başqırdıstan Respublikasının Avurğazı rayonunda yerləşən kənd. Kənd Tukay kənd şurasının tərkibindədir.
== Coğrafi yerləşməsi ==
Məsafələr:
rayon mərkəzindən (Talbazı): 28 km,
kənd sovetliyindən (Tukay): 3 km.
ən yaxın dəmiryol stansiyasından (Ağ Göl stansiyası): 52 km.
== Əhali ==
== Tarixi ==
10 sentyabr 2007-ci ilə qədər sadəcə İvanovka kədi adlanırdı.
Mixail İvanoviç Adams
Mixail İvanoviç Adams (ing. Johannes Michael Friedrich Adams; 30.6.1780, Moskva – 1.7.1832, Vereya) — Rusiya botaniki və zooloqu.
== Elmi əsərləri ==
"Relation abrégée d’un voyage á la mer Glaciale et découvertes des restes d’un mamout", Sankt-Peterburq, 1807—1808.
== İlk olaraq Adams tərəfindən təsnif edilən taksonlar ==
Cardamine microphylla Adams
Cardamine microphylla subsp. microphylla Adams
Claytonia arctica Adams
Dianthus fragrans Adams
Draba cinerea Adams
Draba cinerea var. cinerea Adams
Draba lactea Adams
Pedicularis capitata Adams
Plantago canescens Adams
Polemonium boreale Adams
Polemonium boreale subsp.
Nikita İvanoviç və sosializm (film, 1931)
== Məzmun ==
Filmin əsasını kənd təsərrüfatında kollektivləşmə və qolçomaqlara qarşı mübarizə mərhələsində baş verən hadisələr təşkil edir. Burada kollektivləşmənin ilk illərində Rusiyanın kəndlərində gedən sinfi mübarizədən bəhs edilir.
== Film haqqında ==
Film İqor Savçenko və Leonid Perelmanın "Rusiya məhv oldu" pyesinin motivləri əsasında çəkilmişdir.
Film saxlanılmayıb.
== Filmin heyəti ==
=== Film üzərində işləyənlər ===
Əsərin müəllifi: İqor Savçenko, Leonid Perelman
Ssenari müəllifi: İqor Savçenko, Leonid Perelman, Aleksandr Makovski
Quruluşçu rejissor: Aleksandr Makovski
Quruluşçu operator: Mixail Fridolin
Quruluşçu rəssam: Pyotr Beytner
İkinci rejissor: İqor Savçenko
Operator köməkçisi: Leonid Koretski
=== Rollarda ===
İqor Savçenko
Aleksandr Makovski
Aleksandr Çuverov
V.Dançeva
Denisova
Quryanov
K.Qromov
Mixail Jarov
== Mənbə ==
Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası. Memarlıq və İncəsənət İnstitutu. Nazim Sadıxov. Azərbaycan bədii kinosu (1920-1935-ci illər). Bakı: Elm, 1970.- səh. 99.
Olqa Vasilyevna İvanitskaya
Olqa Vasilyevna İvanitskaya və ya Olya Ivanitski (serb. Оља Ивањицки; 10 May 1931, Pančevo -24 June 2009, Belqrad) — Serbiyalı rəssam, heykəltaraş, şair idi.
== Həyatı ==
Xüsusilə avanqard sənət tərzi ilə yaratdığı rəsmləri ilə tanınmış, evdə və xaricdə ən azı 99 solo sərgi keçirmişdir. 10 may 1931-ci ildə Yugoslaviya Krallığının Pancevo şəhərində, rus qaçqınları Vasili Vasilyeviç İvanitsky və Veronika Mihailovna Piotrovskaya ailəsində anadan olub. Oktyabr inqilabının baş verməsi səbəbindən Rusiyanı tərk etmək məcburiyyətində qalmışlar.
== Yaradıcılığı ==
O, uşaqlığını Kragujevacda keçirdi, sonra Belqrad şəhərinə köçdü və məşhur heykəltaraş Sreten Stojanoviçin rəhbərliyi altında təhsil aldığı Belqrad Gözəl Sənətlər Akademiyasını bitirdi.
Heykəltaraşlıq əsas təhsili olmasına baxmayaraq, rəsm əsərlərində daha çox özünü göstərmiş, artıq 1950-ci ildə ilk rəsm əsərini yaratmışdır. 1959-cu ildə Yuqoslaviya sənətinə əhəmiyyətli təsir edən bir qrup sənətçi, yazıçı və memarın üzv olduğu "Medial" adlı yeni birliyə qatıldı (qrupdakı yeganə qadın sənətkar idi).
1962-ci ildə məktəbi bitirdikdən sonra Ford Fondundan təqaüd alıb və ABŞ-da təhsilini davam etdirməyə davam etdi. Serbiyaya qayıtdıqdan sonra, o, serblərin ənənəvi sənəti ilə bağlı Amerikada əldə olunan bilikləri tətbiq etdi.
Olqa İvanitskaya
Olqa Vasilyevna İvanitskaya və ya Olya Ivanitski (serb. Оља Ивањицки; 10 May 1931, Pančevo -24 June 2009, Belqrad) — Serbiyalı rəssam, heykəltaraş, şair idi.
== Həyatı ==
Xüsusilə avanqard sənət tərzi ilə yaratdığı rəsmləri ilə tanınmış, evdə və xaricdə ən azı 99 solo sərgi keçirmişdir. 10 may 1931-ci ildə Yugoslaviya Krallığının Pancevo şəhərində, rus qaçqınları Vasili Vasilyeviç İvanitsky və Veronika Mihailovna Piotrovskaya ailəsində anadan olub. Oktyabr inqilabının baş verməsi səbəbindən Rusiyanı tərk etmək məcburiyyətində qalmışlar.
== Yaradıcılığı ==
O, uşaqlığını Kragujevacda keçirdi, sonra Belqrad şəhərinə köçdü və məşhur heykəltaraş Sreten Stojanoviçin rəhbərliyi altında təhsil aldığı Belqrad Gözəl Sənətlər Akademiyasını bitirdi.
Heykəltaraşlıq əsas təhsili olmasına baxmayaraq, rəsm əsərlərində daha çox özünü göstərmiş, artıq 1950-ci ildə ilk rəsm əsərini yaratmışdır. 1959-cu ildə Yuqoslaviya sənətinə əhəmiyyətli təsir edən bir qrup sənətçi, yazıçı və memarın üzv olduğu "Medial" adlı yeni birliyə qatıldı (qrupdakı yeganə qadın sənətkar idi).
1962-ci ildə məktəbi bitirdikdən sonra Ford Fondundan təqaüd alıb və ABŞ-da təhsilini davam etdirməyə davam etdi. Serbiyaya qayıtdıqdan sonra, o, serblərin ənənəvi sənəti ilə bağlı Amerikada əldə olunan bilikləri tətbiq etdi.
Qoran İvanişeviç
Qoran İvanişeviç (13 sentyabr 1971, Split) — Xorvatiyalı tennisçi. 2001-ci ildə vayldkartla Uimbildon turnirinə qatılmış və turnirin qalibi olmuşdur.
Razumovski Vasili İvanoviç
Vasili İvanoviç Razumovski (rus. Василий Иванович Разумовский; 8 aprel 1857, Yefimovka[d], Buzuluk qəzası[d], Orenburq quberniyası[d], Rusiya imperiyası – 7 aprel 1935, Yessentuki, Stavropol diyarı, Rusiya) — rus cərrahı, 1887-ci ildən Kazan Universitetinin professoru, tibb elmləri doktoru, əmək qəhrəmanı, 150-dən çox elmi işin müəllifi. Razumovski Saratov (1909), Tbilisi (1918) və Bakı (1919) universitetlərinin banilərindən biri olmuş, eləcə də Saratov Universitetinin (1909-1912) və Bakı Universitetinin (1919-1920) ilk rektoru vəzifəsini icra etmişdir. 1920-ci ildən sonra vətəni Kazana qayıdan Razumovski yenidən oradakı universitetdə dərs deməyə başlamış və 1930-cu ildə təqaüdə çıxmışdır.
== Həyatı ==
8 aprel (22 mart) 1857-ci ildə Rusiya imperiyasının Samara quberniyasının Bululukski dairəsinin Yefimovka kəndində doğulmuşdur. İndiki Rusiya Federasiyası Orenburq vilayətinin Kurmanayevski rayonu.
1880-ci ildə İmperiya Kazan Universitetinini bitirmişdir. 1887-ci ildə Kazan universitetinin cərrahiyyə üzrə professoru olmuşdur.
1893-cü ildə professor ilk dəfə olaraq Qafqaz Mineralnıye vodiya (Mədən suları) turist kimi gəlib.
1896-cı ildə kurort rəhbərliyinin xahişi və dəvəti ilə hər yay orada ödənişli əsaslarla cərrah konsultant işləməyə başlamışdır.
Rudolf İvanov
Rudolf İvanov — rus professor; Böyük Vətən müharibəsi veteranı; Rusiya Jurnalistlər və Yazıçılar İttifaqlarının üzvü; Azərbaycanın "Dostluq" ordeni kavaleri; AMEA Tarix İnstitutunun fəxri professoru; Naxçıvan Dövlət Universitetinin fəxri doktoru; BMT-nin "Dünya informasioloqlar elitası" beynəlxalq mükafatı laureatı; rus qafqazşünası.
Rudolf Nikolayeviç İvanov 1931-ci il mayın 18-də Pyatiqorskda anadan olub. O, 27 kitabın, 200-dən çox məqalə və oçerkin müəllifidir. Bu əsərlərin böyük bir qismi Rusiya İmperiyasının və Qafqazın tarixinə həsr edilib.
R.İvanovun qələminin məhsulları arasında “Ölüm-dirim savaşı. Açılmış arxivlər Nəriman Nərimanovun Azərbaycanda bolşevizm təhriflərinə qarşı mübarizəsinin sirlərini üzə çıxarır” kitabı xüsusi yer tutur. Bu nəşrdə 475 tarixi sənəd, o cümlədən Nərimanovun nadir nəşrlərdən seçilmiş məqalələri və nitqləri toplanıb. R.İvanovun “Kəlbəli xan Naxçıvanski. Onun dövrü və irsi. Tarixi oçerklər” kitabı da böyük maraqla qarşılanıb.
VI İvan (Qroznı)
İohann IV Vasilyeviç və ya İvan Qroznı (25 avqust 1530[…] və ya 15 avqust 1530, Kolomenskoye[d], Böyük Moskva Knyazlığı – 18 (28) mart 1584[…], Moskva, Çar Rusiyası) — Moskva və 1533-cü ildən bütöv Rusiyanın böyük knyazı, Rusiyanın ilk çarı (1547-ci ildən; yalnız 1575-1576-cı illərdə "bütöv Rusiyanın böyük knyazı" nominal olaraq Simeon Bekbulatoviç olmuşdur).
Moskva böyük knyazı III Vasili və Yelena Qlinskayanın böyük oğlu. Mənşəcə atası tərəfindən o, Rüriklər sülaləsinin Moskva budağına aid olunurdu, anası tərəfindən isə Qlinski Litva knyazlarının banisi hesab edilən Mamay xanın nəslinə. Ata tərəfindən nənəsi bizans imperatorların sülaləsindən gələn Sofiya Paleoloq idi.
Nominal olaraq İvan 3 yaşından hökmdar oldu. 1547-ci ildəki Moskva üsyanından sonra "İzbrannaya rada" ("Seçilmiş rada") yaradaraq, o, yaxın hesab etdiyi şəxslərin iştirakı ilə hökümdarlıq eləməyə başladı. Hərbi xidməti, məhkəmə sistemi və dövlətin idarə edilməsində islahatlar aparmışdır. Qazan və Həştərxan xanlığları fəth edilmişdir, Qərbi Sibir, Don Qoşunlarının Vilayəti, Başqırdıstan və Noqay Ordasının torpağları Rusiyaya birləşdirilmişdir. Beləliklə, IV İvanın hakimiyyəti dövründə Rusiyanın ərazi artımı təxminən 100% təşkil etdi (2,8 milyon km²-dən 5,4 miyon km²-ə çatdı), çarlığının son illərində Rus dövləti ərazisinə görə bütöv Avropadan böyük oldu.
1560-cı ildə Seçilmiş rada ləğv olundu, onun əsas xadimləri çarın etibarını itirdilər, və İvan Qroznı Rusiyanı tam müstəqil idarə etməyə başladı.
Valdas İvanauskas
Valdas İvanauskas (tam adı: Valdas-Auqustinas Vaslaviç İvanauskas, lit. Valdas Ivanauskas; 31 iyul 1966, Kaunas) — SSRİ və Litva futbolçusu, baş məşqçisi.
== Karyerası ==
Futbolçu karyerası ərzində Litvanın "Jalgiris" (1984, 1986-89, 1990, Rusiyanın MOİK (1985-89), "Lokomotiv" (1990), Avstriyanın "Austriya" (Vyana) (1990-93), "Austriya" (Zallstburq) (1997-99) Almaniyanın "Hamburq" (1993-97), "Vilhemsafen" (1999-2001), "Kloppenburq" (2001-2002) klublarında oynayıb.
== Milli komanda və məşqçilik ==
Bundan başqa, SSRİ-nin və Litvanın milli komandalarının da şərəfini qoruyub. Baş məşqçi kimi ilk dəfə 1999-cu ildə Litvanın "Vetra" klubunda çalışıb. 2004-2005-ci ildə isə "Kaunas"ın baş məşqçisi olub. 2006-cı ildə Şotlandiyanın məşhur "Harts" klubuna rəhbərlik edib.
== Uğurları ==
Futbolçu kimi SSRİ çempionatının bürünc (1987), Avstriya çempionatının qızıl (1991, 1992, 1993), Avstriya kubokunun qalibi (1992, 1993), SSRİ millisinin heyətində gənclər arasında Avropa çempionatının gümüş (1984) medallarını qazanıb.
SSRİ-nin ən güclü 33 futbolçusu siyahısına düşüb (1989) və Litvanın son 50 ildə yetişdirdiyi ən güclü futbolçusu adına layiq görülüb (2003). "Jalgiris"in heyətində 107 oyuna 34, MOİK-in heyətində 32 oyuna 2, "Lokomotiv"in heyətində 16 oyuna 7, "Austriya"nin (Vyana) heyətində 78 oyuna 28, "Austriya" (Zalsburq) heyətində 36 oyuna 7, "Vilhemsafen"ın heyətində 50 oyuna 16 qola imza atıb.
